ես չեմ կարծում որ լէ կորբուզյէն, ամբողջ յարգանքով ու սիրով յանդերձ, մոդերնիզմի վառ արտայայտում էր։
իր՝ բարձրայարկերը, լայն աւտոճանապարհները, մայթի պէտք չլինելը՝ այդ ամէնը դնում էր մարդուն կախուածութեան մէջ՝ ինչի՞ց՝ մենաշնորհներից, խոշոր բիզնէսից, պետութիւնից՝ կենտրոններից։
իմ ընկալմամբ մոդերնիզմը ազատագրող շարժում ա, ու լէ կորբուզյէի մտքերը, իհարկէ, ազատ եւ ժողովրդավար եւ եւրոպայում դժուար թէ ընդունուէին՝ օրինակ փարիզի կենտրոնը քանդելու եւ մի քանի բարձրայարկով փոխարինելու նախագիծն իրատեսական չէր ֆրանսիայում՝ ուր համ գնահատւում ա պատմութիւնը, համ հնարաւոր չէր լինի էդքան մարդու հետ պայմանաւորուել, իսկ մասնաւոր սեփականութիւնը յարգուած ա։ իսկ այ խսհմ֊ում՝ խնդրեմ, ամէնը պատկանում ա պետութեանը, մրթմրթո՞ւմ ես քթի տակ՝ գուլագ, ու գրանդիոզ երազանքների միակ սահմանափակող յանգամանքը՝ փողի բացակայութիւնն էր։
#քաղաքականութիւն #ճարտարապետութիւն #նախագծում #քաղաք #մենաշնորհ #ժողովրդավարութիւն
իթ երբ արեւմուտքից հնչում ա՝ «ձեր ընտրութիւնն ա», ճիշտ են ասում։ էն առումով որ ոչ մանիպուլացիա ա, ոչ էլ կեղծում են։
իրենց պէտք չի իրենց համայնքում պուտինին փառաբանող, ստրկական հոգեբանութեամբ, կոռուպցիան նորմա համարող ժողովուրդ։
գիտակցում են որ զոռով չի ու կենսակայուն չի լինի։ ինչն, ի դէպ, ռդ֊ում չեն գիտակցում։
ուզում էք՝ վիզ դրէք, ձգտէ՛ք, մեր բարդ պայմաններին համապատասխանէք։
չէ՞ք ուզում։ աւելի լաւ, ձեզ վրայ փող պէտք չի լինի ծախսել, արդէն յունաստանի ձեռքն էլ ենք կրաւն ընկել, գնացէք երջանիկ փտէք ձեր միջնադարում։
#ժողովրդավարութիւն #քաղաքակրթութիւն #քաղաքականութիւն #հանրութիւն #ապագայ
նոյնիսկ ոչ մի բան չիմացող մարդիկ գիտեն ինչ ա՝ խրուսչեօվկա, ստալինկա, բրեժնեւկա։ եւ «էլիտար» բառն այլեւս չի օգտագործւում զի բոլորը տեսել են էդ մաշած անորակ շէնքերն ինչ են։ նոյնիսկ վաճառքի ու գովազդի ժամանակ այլեւս էդ եզրը չի կիրառւում։
ես երբ զբօսնում եմ, ու որեւէ քաղաք եմ ցոյց տալիս, ակամայ ներկայացնում եմ ճարտարապետութիւնը քաղաքական դարաշրջաններով։ սա մինչ սովետական, սա՝ վաղ շրջան, սա էս շրջանը, սա՝ էն։ սա հետսովետական բռի կապիտալիզ ու լճացում, սա՝ ժողովրդավարացման շրջան։
այ վերջինը ո՞նց եմ բնութագրում՝ ասում եմ որ տեսէք մեծ պատուէր ստացել ա արդէն ոչ էս բիւրոն։ տեսէք՝ ոչ միայն էս ընկերութիւնն ա կարողացել հող առնել եւ շին․ թոյլտւութիւն ստանալ։ հետեւաբար՝ էս շէնքերը յայտնուեցին։
որովհետեւ այլապէս ո՞նց ա լինում։ գծում ա ճարտարապետը էս ձեւի բան։ իսկ էն մարդը որ ներկայացնում ա բիզնէսն ասում ա՝ ես գոհ եմ, բայց հօպարին չենք կարող տէնց բան ցոյց տալ։ իսկ պայմանական հօպարը մի հատ ա։
իսկ ժողովրդավարացումը նշանակում ա՝ մենակ մի շրջապատի մարդիկ չէ որ արտօնեալ են բիզնէս անել։ հօպարները տարբեր են արդէն։ մի հատ չի ու միատեսակ չի։
էստեղ իհարկէ մանրուքներ կան կարեւոր՝ ռէյգանից սկսած փոքր բիզնէսն էնքան կարեւոր չի ինչքան մեծ ընկերութիւնները, եւ հակամենաշնորհային օրէնքները ամբողջ աշխարհում կամ պակաս ուժ ունեն կամ պակաս ուժով են կիրառւում։
բայց ընդհանուր առմամբ երբ ժողովրդավարութիւն ա, նշանակում ա՝ հանրութիւնը աւելի ա ներկայացուած եւ իշխանութիւնում եւ բիզնէսի մէջ։
նոյն ձեւ ժողովրդավարացման գործընթացը ուղիղ կապ ունի աւտոբուսի գծերի հետ՝ քաղաքային (նաեւ) իշխանութիւններում ներկայացուած են հանրութեան տարբեր մարդիկ։ ու մասնաւորապէս էն մարդիկ որ հասկանում են՝ հանրային տրանսպորտը պիտի ունենայ արտօնութիւն։
երբ դու «մուկ»֊ն ես, օրինակ, քեզ մէկ ա, դու չես օգտւում հանրային տրանսպորտից ու դու չես դիտել ուրբանիստական վիդեօ։ դու չես էլ իմանում որ սէնց բան ա պէտք կամ պէտք չի։ դու հանրութեան մաս չես, դու հանրութիւնը չես ներկայացնում։
ու իհարկէ եթէ գնաս ալմա֊աթա կամ բարնաուլ՝ չկայ էնտեղ խօսք աւտոբուսի գծերի մասին։ գնալ էլ պէտք չի, ամէնն առցանց ա։
բայց թիֆլիսում դա վաղուց էին արել։
#քաղաք #նախագծում #ժողովրդավարութիւն #ճարտարապետութիւն #պատմութիւն
շիմոն պերեսին նուիրուած «never stop dreaming» ֆիլմն ապշեցրեց նաեւ ինձ՝ որ իսրայէլի պատմութեամբ եւ քաղաքականութեամբ էնպէս չի որ երբեք չեմ հետաքրքրուել։
կրկին, շատ եմ խորհուրդ տալիս դիտել։
ամենասկիզբն է բաւական դախ, ու կորպորատիւ ֆիլմի տպաւորութիւն թողնում, բայց մի տասնհինգ րոպէ անց, երբ ֆիլմն իսկապէս սկսւում ա՝ դառնում ա բաւական հետաքրքիր։
ինչն ա շաաաատ հետաքրքիր, դա այն ա, ոնց ա համակարգը աշխատում։ որ ընտրութիւնները կանխատեսելի չեն լինում։ որ լինում են կոռուպցիոն սկանդալներ, եւ մարդիկ լքում են իրենց պաշտօնը, հրաժարական տալիս։ որ խօսքի ազատութիւն կայ, գործում ա։
որ կուսակցութեան մէջ պայքար ա լինում, յետոյ նոր խորհրդարանում։ եւ կուսակցութիւնը՝ մի առաջնորդի շուրջ խմբաւորում չի, կուսակցութիւնը կարող ա պահանջել հրաժարական այդ առաջնորդից, որ ստուեր չընկնի կուսակցութեան վրայ, որ կուսակցութիւնը չմեռնի, հետագայ քաղաքական պայքարում դեր ունենայ։
որ գնահատւում են ոչ թէ քծնողներն, այլ անձնական յատկութիւնները մարդկանց։ որ սոցիալական վերելակներն են աշխատում։ որ համակարգը արեւմտեան ա՝ սկսած սկաուտական շարժումից, վերջացրած պարլամենտարիզմով։
ու էդ ֆիլմը դիտելով հասկանում ես ոնց ա իսրայէլը դարձել այդքան կայացած պետութիւն՝ նաեւ ժողովրդավարութեան պատճառով, ու էլ չես զարմանում, որ երբ կառավարութիւն ընտրել չեն կարողանում, միաժամանակ օդում երեսուն կործանիչ ա լինում մարտական առաջադրանք կատարելով։
հետաքրքիր ա, ոնց էին մարդիկ աշխատում՝ առանց հիասթափուելու։ օրինակ, երբ բոլորը՝ եւ ներսում եւ դրսում դէմ էին ռեակտորին եւ այդչափ փող ծախսելուն, ոնց մարդիկ այն վիզ դրեցին։
ու վիզ դրեցին դա եւ այլ բաներ, որովհետեւ շատ են ուզել ու շատ աշխատել։ իհարկէ ամէնը չի ստացուել վիզ դնել։ բայց աշխատել են, ու աշխատել են նոյնիսկ կրթութիւն չունենալով։ նոյն պերեսը, կեանքի վերջին տարիներին, զգացւում ա, որ անգլերէն նորմալ չի խօսում։ եւ զգացւում ա ինչ խելացի ա։
հետաքրքիրը նաեւ այն ա, որ ֆիլմում զգացւում ա գիտակցումը՝ յաղթողը, կամ իրականում ժամանակաւոր յաղթանակ տարածը պիտի զիջի, որ հարեւանների հետ խաղաղ ապրի։ ու էդ զիջելը բացի նրանից որ ցաւոտ ա, նաեւ շատ բարդ ա կազմակերպել, զի միւս կողմը կամ կողմերը միշտ չի պատրաստ ու ոչ ամէն լուծման։
#ֆիլմ #իսրայէլ #պատմութիւն #շիմոն_պերես #խաղաղութիւն #ժողովրդավարութիւն
հիմա մարդիկ եկել են «մաստոդոն», ու օրինակ, խնդրում են էն, ինչ ունէին թուիթերում՝ մէջբերելու հնարաւորութիւն։
գարգրմնն էլ դէմ ա դրան, ու նա ա նախագծի հեղինակն ու ղեկավարը։
հարցն այն ա որ մարդիկ ոչ մի բեքգրաունդ չունեն՝ նախ չգիտեն ինչ ա ազատ ծրագրակազմը, նոր են իմանում որ կայ այլընտրանք, ու գալիս են այլընտրանք, չիմանալով դաշնեզերքի մասին, նոր են սովորում որ այ ապակենտրոն լուծում ա, պարզւում ա։
նախ՝ չեն իմանում դաշնեզերքի ու հաղորդակագրի մասին յետոյ՝ չեն իմանում ինչ ա ազատ ծրագրակազմը
ապա չեն իմանում ինչ տարբեր ձեւերով են կառավարւում տարբեր ազատ ծրագրակազմերը։
չեն իմանում որ հաղորդակարգը՝ «activity pub»֊ն ա, իսկ մաստոդոնը՝ իմպլեմենտացիաներից մէկը։
չեն իմանում որ հաղորդակարգը՝ ժողովրդավարական կառավարում ունի, իսկ այ մաստոդոն նախագիծը՝ ոչ։
չունեն բեքգրաունդը, որ իմանան՝ եթէ պէտք ա՝ ֆորք արէք մաստոդոնը, եւ կառավարէք ժողովրդավարական սկզբունքներով՝ եւ ձեր ուզած մէջբերումն աւելացրէք։
ու տէնց։
#մաստոդոն #դաշնեզերք #մարդիկ #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #ազատութիւն #հաղորդակարգ #ժողովրդավարութիւն
Միւս դէպքերում, միասնութեան կոչը այլրնտրանքային տեսակետներն ու ծրագրերը ճնշելու և ընդդիմախօսին «վնասազերծելու» կոչ է։ Միասնութեան կոչ անող կուսակցութիւնն ակնկալում է, որ միւս կուսակցութիւնները միանան իր ծրագրին, իր աշխարհայացքին և, իհարկէ, իր ղեկավարութեան տակ․ հակառակ դէպքում այն կարող էր ինքն իրեն լուծարել իբրև կուսակցութիւն և միանալ մէկ ուրիշի, ճիշտ այնպէս, ինչպէս որևէ ղեկավար կարող էր հեռանալ քաղաքական ասպարէզից։ Այս դեպքում միասնութիւնը դառնում է բռնատիրութեան մեղմասացութիւն՝ կարգախօսներով ու ամբոխավարական կոչերով հասնելու համար նրան, ինչին այլ կերպ հասնել չի լինի։ Նման ժամանակներում մէկ առանձին հարցն աւելի մեծ է համարւում, քան «սովորական քաղաքականութիւնը», կամ ժամանակներն են համարւում «արտասովոր» կամ «բախտորոշ»։ Բոլոր նման դէպքերում միասնութեան պահանջները ներկայացնում են գործող օրէնքները շրջանցելու կոչեր՝ դրանք անտեսելու կամ ոտնահարելու միջոցով, իսկ սովորաբար՝ երկուսը միասին։
ժիրայր լիպարիտեան պետականութեան մարտահրաւէրները
ես էլ, երբ տեսնում էի «միասին»֊ը, կամ «եդինայա ռոսիան», զգում էի, որ «միասին»֊ը բռնութիւն ա, ու ինչ֊որ մի խմբի շահի շուրջ ա։
նոյն պատճառով շատ «վախելու» ա «մենքը եսից շատ ա», կամ նման կարգախօսները։ զի «մենք»֊ի փոխարէն, իրականում յաճախ յայտնւում ա ինչ֊որ խմբի շահը։
#քաղաքականութիւն #ազատութիւն #մէջբերում #քաղուածք #միասին #մենք #բռնութիւն #ժողովրդավարութիւն #գիրք #պատմութիւն
https://www.youtube.com/watch?v=0A4c43AYRdY
շատ ուրախ եմ որ հայկը յովսէփին ա կանչել, ու իրան աւելի շատ մարդ կը լսի։
#ռուսերէն #քաղաքականութիւն #պատմութիւն #ժողովրդավարութիւն
https://www.facebook.com/events/1324277144713488/
այսպիսի միջոցառում են ինձ ուղարկել։ չգիտեմ ինչ ա ժողովրդավարական դպրոցը։
ասացին, գուցէ @{https://xn–69aa8bzb.xn–y9a3aq/users/Shekspir55}֊ին հետաքրքրի, պիտակում եմ, բայց դէ չի գայ երեւան։
#ժողովրդավարութիւն #դպրոց #երեւան #ռուսերէն #միջոցառում
մտածում եմ, որ եթէ այսօր ռուսաստանի էլիտաները պալատական յեղաշրջում անեն, պուտինին ձերբակալեն, պատերազմը կանգնեցնեն՝ ռուսաստանի համար դա երկարաժամկէտ լաւ տարբերակ կարող ա չլինել՝ շատերի համար պուտինը կը մնայ հերոս, ում դաւադիրները նենգաբար յաղթեցին, կը մնայ հերոս որ «ծնկներից» հազիւ «բարձրացրել էր», բայց դաւաճան սրիկաները չթողեցին։
իսկ պատժամիջոցներից թուլացած ռուսաստանում, տարիներ շարունակ մարդկանց աւելի վատ ու աւելի վատ ա լինելու։ եւ իրենք ստիպուած կը լինեն մտածել՝ ո՞րտեղ էին սխալւում, ստիպուած կը լինեն վերաիմաստաւորել, մեկնաբանութիւններ փորձել գտնել, թէ ինչ ա եղել։
եւ ապա գուցէ հասկանան, որ միլիտարիզմն ու հարեւանների եւ բոլորի հանդէպ սրիկայ լինելը ընկեր չի բերում եւ հմայիչ չի ներկայացնում։
ինձ թւում ա խսհմ փլուզման ժամանակ՝ իրավիճակն այնքան արագ էր զարգանում, որ մարդիկ չհասցրին այդ իրավիճակի հետեւից, չհասցրին այն մարսել։ նրանք, որ չունէին մեր ընկալումը, կամ էստոնացիների ընկալումը։ սովորական ռուսաստանցիները չհասկացան ինչ եղաւ, ու այն ինչ եղաւ իրենց կամքին դէմ էր։ եթէ սովէտի փլուզումն աւելի երկար տեւէր, իրենք էլ գային էն մտքի, որ պէտք չի վատ ապրել բայց տանկերով ճնշել ժողովուրդներին, գուցէ ժողովրդավարացման փոփոխութիւնները ռուսաստանում աւելի կենսակայուն լինէին։ գուցէ ելցինի ընդդիմութիւնը այլ ընդդիմութիւն լինէր, զիւգանովից կամ մոշկովից պակաս վախենալու։
վարկած ունեմ որ եւ վրաստանում ա նման բան եղել՝ սաակաշուիլու բարեփոխումները այնքան սրնթաց էին, որ հանրութիւնը դրանց հետեւից չհասցրեց։ չհասցրեց հասկանալ ինչ ա կատարւում, ու համոզուած էր որ «ստորագրել» ա որ էդպէս լինի։
մի անգամ գրել եմ այն մասին, ինչու գիւմրեցիները նախընտրում են անուանել իրենց քաղաքը «լեննական», եւ հէնց «լեննական», ոչ թէ «լենինական», բայց եւ ոչ գիւմրի, որ իրենց համար օտար ա։ նոյնը վանաձորցիների հետ՝ իրենց չեն հարցրել։ իշխանութիւնները, որոնց հետ շատ կապ չէին զգում, որոշում են ընդունել։ իսկ «լեննականը» գիւրմցու կողմից չի ընկալւում որպէս կոմունիստների պարտադրած անուանում՝ նախ այնքան վաղուց էր, որ չեն յիշում, նաեւ «լեննականը» կամ «կիրովականը» ժովորդականն ա, իրենցն ա։
բայց այլ պատմութիւն ա պետերբուրգի դէպքում՝ քաղաքացիներն ասում են՝ պետերբուրջ։ ճիշտ ա, պուտինի քարոզչութեան պատճառով, մասնաւորապէս, «լենինգրադն» աւելի շատ են յիշում, բայց ընդհանուր առմամբ մարդիկ ընդունել են նոր անուանումը։ տարբերութիւնն այն ա, որ պետերբուրգը դարձաւ պետերբուրգ հանրաքուէի միջոցով։ մարդիկ մտածեցին, որոշեցին եւ քուէարկեցին։
հիմա պատկերացնենք, որ գիւմրում լինէր հանրաքուէ։ մարդիկ ի՞նչ էին անելու, գնալու էին քուէարկեն որ քաղաքը շարունակի անուանուել «լենինակա՞ն»՝ դժուար թէ։ ապա կընտրէին մի բան, եւ քանի որ իրենք են ընտրել, ամէն մարդ կիմանար որ գնացել այդ թղթիկը նետել ա, ապա այդպէս էլ քաղաքը կանուանէին։ չէր լինի որ առանց իրենց մասնակցութեան որոշեցին՝ «կումայրի», յետոյ տեսան չաշխատեց, մտածեցին, լաւ՝ «գիւմրի», բայց փաստացի «գիւմրի» կամ «վանաձոր» աւելի շատ երեւանցիներն են ասում, որ չեն ընկալում հին անուանումները ժողովրդական, ընկալում են որպէս վատ անցեալի հետքեր, մնացորդներ։
որպէսզի նորն ընդունուի, պէտք ա երկու բան՝ որ մարդիկ զգան իրենց մասնակցութիւնն այդ որոշումների մէջ, եւ որ մարդիկ հասցնեն այդ փոփոխութիւնների հետեւից։
վրացիները չհասցրին, եւ ընտրեցին օլիգարխ, որը պահում ա խամաճիկային կառավարիչներ։
հիմա յոյս ունեմ, որ այն, որ մեր փոփոխութիւնները դանդաղ են եւ աստիճանաբար, ժողովուրդը դրանց հետեւից հասցնում ա։ նոյնիսկ դրական եմ գնահատում այն, որ մարդիկ վհատւում են, քննադատում են իշխանութիւնն ասելով որ «բան չի փոխուել», օրինակ։ չգիտեմ, եթէ աւելի արագ բարեփոխումներ լինէին՝ կընդունուէ՞ին այդ նոյն մարդկանց կողմից, գուցէ եւ վատ չի, որ շատերի մօտ տպաւորութիւն կայ, որ փոփոխութիւնները դանդաղ են իրենց սպասելիքներից։
ինձ թւում ա այսպէս, դանդաղ փոփոխութիւնը հնարաւորութիւն ունի աւելի կենսակայուն լինելու։ հանրութիւնը զարգանում ա փոփոխութիւններին աւելի համընթաց։ մեզ մօտ դա հատուկ չի ստացւում՝ մենք չունենք այդ պոտենցիալը եւ հնարաւորութիւնը, չունենք արագ փոփոխութիւնների տեսլական, փող, դրսի աջակցութիւն, եւ ամենակարեւորը՝ մարդիկ որ կունենան տեսլականը, եւ կը կարողանան իրականացնել այդ փոփոխութիւնները։
մեր իշխանութիւնը շատ աւելի մօտ ա ժողովրդին, քան սաակաշուիլու իշխանութիւնն էր մօտ վրաստանի այն ժամանակուայ ժողովրդին, եւ քան լտպ֊ի թիմն էր մօտ այն ժամանակուայ հայաստանի հանրութեանը։ կամ ելցինի թիմը՝ այն ժամանակուայ ռուսաստանի հանրութեանը։
այդ ա իմ յոյսը, որ փոփոխութիւնների դանդաղ տեմպը կարող ա դրական լինել, եւ մենք չենք ունենայ օլիգարխ, որը պահում ա խամաճիկային կառավարութիւն, եւ մեզ մօտ ժողովրդավարութիւնն աւելի կենսակայուն կը լինի, այս անգամ՝ աւելի նման արեւելեան եւրոպայի՝ լեհաստանի, չեխիայի, քան հետխորհրդային երկրների։
#ժողովուրդ #ժողովրդավարութիւն #հանրութիւն #բարեփոխումներ #բարեփոխում #փոփոխութիւն #արագութիւն #մասնակցութիւն #կենսակայունութիւն #ազատութիւն
այսօր մտել ենք սոնայի ծնողների մօտ, իսկ էնտեղ հեռուստացոյցով գիւմրու աւագանու նախընտրական դեբատներն էին։
ես զգացի ինձ ոնց որ տարանտինօյի հերոսը, որ մտնում ա կինոթատրոն ֆիլմի կէսից, էնտեղ կռիւ են անում, բայց չգիտի ո՞ւմ մասին անհանգստանայ, գիտի որ կայ լաւն ու վատը՝ եւ հարցնում ա մօտակայքում նստածին՝ ո՞վ ա լաւը։
տէնց, ուզում էի հարցնել՝ ո՞վ ա լաւը։
զի ինձ համար էսօր ակնյայտ ա՝ կայ լաւը ու վատն իր սփոյլերներով։
ու տէնց, էնտեղ կար մէկը, որ «թասիբով կուսակցութիւնների դաշինք» էր ներկայացնում։
շատ բնութագրող տեսք ունէր։
#թասիբ #ժողովրդավարութիւն #քաղաքականութիւն #ընտրութիւններ #գիւմրի #աւագանի #քաղաք
յ․ գ․ պէտք ա նշել, քպ֊ի ներկայացուցչին էլ անմիջապէս ճանաչեցի՝ դէմքին գրած էր որ քպ֊ից ա։
իսկ կոմունիստների ներկայացուցիչը նոյնիսկ «դեկրետ» բառն օգտագործեց՝ իրենից էլ էր ակնյայտ ով ա ու ինչ բեքգրաունդից։ (:
էսպէս, բոլորը տարբեր, եւ բոլորից ակնյայտ իրենք ով են։ #մարդիկ
յ․ յ․ գ․ էսօր կարծիք ա հնչել, որ «քանի որ բաղրամեանի այգին այլեւս փակ ա՝ ժողովրդավարութիւնը վերջացաւ», եւ դա իհարկէ մարդու կողմից էր, ով ժողովրդավարութեանը չի հաւատում, եւ փնտրում եւ գտնում ա այն ինչ յարմար ա։
սա՝ նախընտրական դեբատները՝ ժողովրդավարութեան ու յեղափոխութեան նուաճումն են։
մեր բոլորի նուաճումներից ա։ ու էդքան անկապ ա երբ ինքդ քո նուաճումը չես գնահատում ու չես նկատում։
#դրա_համար_ենք_յեղափոխութիւն_արել
ասում ա՝
— սովէտի ժամանակ միշտ քուէարկում էինք՝ մեզ թերթիկները նախապէս բաժանում էին, ասում էին այդ օրը կը գաք կը գցէք։ մենք չէինք գնում, երեկոյեան մէկը գալիս տներով անցնում էր բոլորից հաւաքում էր թերթիկները տանում գցում տուփերի մէջ։
#ընտրութիւններ #սովէտ #խսհմ #ժողովրդավարութիւն #պատմութիւն
https://www.youtube.com/watch?v=fGC5jPIXD3I
ապրի թաթուլը որ մարիային կանչել ա, բայց իրան չէր լսում։
ու իսկապէս այնպէս չի որ նիկոլը պատրաստակամութիւն չէր յայտնում հարցը լուծելու։ եւ իսկապէս, այնպէս չէ որ «արցախը հայաստան է եւ վերջ»֊ը լուծելուն խանգարում էր։ նա չէր ասում՝ աղդամը հայաստան է եւ վերջ, չէ՞։ բայց եւ ակնյայտ էր որ նա չի կարող համաձայնել այն թղթի հետ որ դէմ տուել են։ ու շնորհակալութիւն սերժին այդ արտահոսքի համար։
ու կրկին ու կրկին ես ուզում եմ շեշտել մի բան։ ժողովրդավար ղեկավարը պէտք ա անի այն, ինչ իրանից սպասում ա, ակնկալում ա, ինչի համար իրան վստահել ա ժողովուրդը։
ու ժողովուրդը չէր վստահել իշխանութիւն նիկոլին այն զիջումների գնալու համար, որոնց չգնալու համար այսօր մտաւորականութեան զգալի մասն իրան մեղադրում ա։
կրկին՝ ես չեմ ասում որ իր բոլոր, կամ այս կամ այն ընտրութեան հետ համաձայն եմ։ ես երբեմն համաձայն չեմ, հիմնականում՝ չգիտեմ որն էր լաւ լուծումը։ շատ բարդ հարցեր են։
բայց ինձ համար ակնյայտ ա, որ շատ մարդիկ նոյնիսկ այսօր այդքան էլ համաձայն չէին պատերազմը կանգնեցնելու հետ։ ու իմ տպաւորութեամբ փոքրամասնութիւնն ա որ մեղադրում ա նիկոլին այն շուտ չկանգնեցնելու մէջ։ արդե՞օք դա հնարաւոր էր հարցը թողնենք մի կողմ՝ դա բարդ հարց ա։
իսկ «ոչմիթիզականը» ժողովրդի մեծամասնութիւնը չէր, երեւի։ զգալի մասը հասկանում էր որ լաւ ա հարցը փակել, ու զգալի մասը հասկանում էր որ զիջումներ պէտք են։ բայց էն պայմաններին որ առաջարկուել են, այսպէս փափուկ ձեւակերպեմ՝ ոչ մէկ համաձայն չէր լինի։ ու բնական ա որ այդ ժողովրդի ընտրած մարդն էլ համաձայն չէր լինի։
իհարկէ ես շատ կուզէի այս հարցը 20-25 տարի առաջ փակած լինէին։ բայց դա կրկին հնարաւոր չէր, զի փաստացի ժողովրդավարական վիճակ էր՝ կային տարբեր ուժեր տարբեր օրակարգերով։ եւ այդ լուծումը, որի շանսերը կային, որն այնպէս չէ որ պարտադիր կը ստացուէր, որը գուցէ արդէն ուշացած էր, բայց այդ լուծումը չստացուեց այն պատճառով, որ դրան դիմադրող ուժեր կային։ իսկ այդ ուժերն ունէին իրենց աջակիցներին ժողովրդի մէջ։ այնպէս չէ որ լրիւ ժողովրդից կտրուած մարդիկ էին։
ընդհանուր առմամբ նոյնիսկ աւտոկրատիաներում չի լինում էն, ինչին ժողովուրդը շատ շատ դէմ ա։
կրկին՝ ես չեմ ասում որ շատ որոշումներ ճիշտ էին։ գուցէ կարելի էր աւելի քիչ վախենալ պն֊ն բզբզելուց ու փաթչ անելուց։ գուցէ։ ես չգիտեմ։ գուցէ մարտական գործողութիւնների ընթացքում քաղաքական իշխանութիւնը ամենաօպտիմալ որոշումներ չի կայացրել՝ ոչ միայն գնդապետները։ ես չգիտեմ։
մենք չունենք բաւական տեղեկատւութիւն։
դա այլ հարց ա։
բայց ժողովուրդը առանց պատերազմ նման զիջումներին պատրաստ չէին։
ինձ համար դա էական նշանակութիւն ունի։ ես չեմ ասում որ ես էի պատրաստ։ ես քսան տարի առաջուայ պայմաններին էի պատրաստ, բայց դա քսան տարի առաջ էր, այսօր չէր։
ես կարող եմ ընդունել ու հասկանալ կառավարութեան ամենատարբեր քննադատութիւնը։ իսկապէս, անթերի չեն։ բայց քննադատութիւն ուր ասւում ա՝ ժողովրդի կամքի դէմ պէտք ա ինչ֊որ բան անել՝ ես չեմ հասկանում։
իսկ իրավիճակը բարդ էր։ հիմա էլ ա բարդ, բայց այն ժամանակուայ մասին եմ խօսում։ բարդ էր։ ո՞ր մէկդ էր լաւ լուծում, կամ ճիշտ անվիճելի որոշումներ պատկերացնում։ լտպ֊ն իր պատկերացումներն ունէր՝ ես չեմ կարող իր հետ չհամաձայնել՝ նա հետեւողական ա ու միշտ բաց ա եղել մարդկանց հետ։ արդե՞օք դա շատ մարդ էր լսում, արդե՞օք շատերն են մտահոգուել։ եւ իր ասած «վերնախաւը» որ «ժողովրդին դաւաճանել ա» ո՞րտեղից էր՝ ժողովրդից էր։ իսկ գեներալները ժողովրդի՞ց չէին։ արդե՞օք հատուկ ամենավատներն էին ընտրուած՝ մասամբ երեւի այո՝ զի քաղաքական համակարգն էր ընտրում ոչ ամենաարժանի մարդկանց, բայց միեւնոյն ա, քաղաքական համակարգն էլ էր հանդուրժւում ժողովրդի կողմից։ ինչո՞ւ լինուայում հնարաւոր չի կեղծել ընտրութիւններ, իսկ հայաստանում պարբերաբար հնարաւոր էր։ արդե՞օք լիտուայի սահմանադրութիւնն ա շատ աւելի լաւը, կամ օրէնքները։ մարդիկ են այլ, ու այն ինչ մէկի համար «ձեւ ա», միւսի համար անընդունելի ա։ դա ա տարբերութիւնը իմ հասկանալով։ լիտուայում միայն ընտրութիւնները չէ որ մեզ նման չեն։ նոյնիսկ սովէտի ժամանակ ամէնը տարբեր էր՝ փողոցները, հագուստը, սրճարանները, խանութները։
դուք հաւատո՞ւմ էք որ որեւէ իմաստուն ուժ կարող ա «բերել ժողովրդավարութիւն»։ օրինակ, որ կարելի ա պարտադրել ժողովրդավարութիւն իրաքում, կամ սիրիայում։ ես չգիտեմ։ բայց հակուած եմ նրան որ հանրութիւնը պէտք ա այնքան զարգանայ, որ դրան հասնի։
մենք չունէինք ժամանակ՝ չգիտեմ՝ երեւի բաւական ժամանակ չունէինք։ ունէ՞ինք այլընտրանք՝ ունէինք։ լսեցի՞նք՝ չէ։
վերջերս մի պատմութիւն եմ լսել՝ մի աշակերտ կրիմինալ օղակների մէջ էր, դպրոցում չէր երեւում, ու տնօրէնն իրան գործարք առաջարկեց՝ աշխատանք իր ծանօթի «ցեխում» ու աշխատավարձ, եւ պէտք չի դասի գալ, ու դպրոցն էլ կաւարտի, միայն թէ կտրուի այդ գողական շրջաններից։ այդ մարդը ընտրութիւն ունէր՝ ու ընտրեց աշխատանքը։
այնպէս չէ որ լրիւ չունէինք ընտրութիւն։ չնայած դա էլ չեմ կարող պնդել՝ զի իր որոշումն էլ իր բեքգրաունդից էր՝ մէկը կը համաձայնուէր, միւսը՝ չէ։ պատմութիւնդ քեզ հետապնդում ա։ դու իր զոհն ես։ այդ օղակից դուրս պրծնելը բարդ ա։
բայց կարծում եմ որ նախանձելի վիճակում չէինք, ու ներուժ չունեցանք մեր խնդիրները լուծելու։ դա էր մեր հաւաքական ներուժը։
#ժողովրդավարութիւն #պատմութիւն #պետութիւն #ներուժ
այստեղ պոբեդինսկին պատմում ա ընտրական համակարգերի եւ դրանց թերութիւնների մասին։
սկսում ա յայտնի դէպքից՝ ինչպէս չնայած հիլարի քլինթոնը ստացաւ 48.2%, 46.1% հաւաքած դոնալդ թրամփն ա անցել։ գիտենք՝ զի նահանգներ եւ ընտրիչներ։
այդ վիճակը կարելի ա ստեղծել՝ այդպէս մասաչուսեթսի նահանգապէտ էլբրիջ թոմաս ջերին փոխելով ընտրական շրջանների սահմաններն այնպէս որ իր կուսակցութիւնը գրաւի աւելի շատ տեղ սենատում, չնայած նրան, որ ստացել ա ձայների փոքրամասնութիւն։
քարտէզի փոփոխութիւնը ներկայացուել էր ծաղրանկարում սալամանդրի տեսքով
եւ նման փոփոխութիւնը ստացել ա «ջերիմենդերինգ» անուանումը։ այդ մասին նոյնիսկ կայ յօդուած «սովետական հանրագիտարանում» որն այսօր հասանելի ա վիքիում։
ընտրութիւնների ժամանակ ամենակարեւոր ու տարածուած խնդիրներից ա՝ ձայների բաշխուածութիւնը։
թոյլ թեքնածուներ, որ չունեն յաղթանակի շանս, ձգում են իրենց վրայ ձայների որոշ քանակութիւն, ինչով թուլացնում են հիմնական մրցակիցների դիրքերը, եւ խանգարում են նրանց յաղթել։
յաճախ հնչող օրինակը՝ գերմանիան ա, եւ հիտլերի՝ իշխանութեան գալը։
հիմնական թեքնածուներն էին՝ նացիստների աջակցութիւնն ունեցող պաւլ ֆոն գինդենբուրգը եւ ցենտրիստ վիլգելմ մարկսը։
չնայած քիչ շանսեր ունենալուն, եւ իր կուսակցութեան՝ ընտրութիւններին չմասնակցելու որոշմանը, առաջադրուեց նաեւ կոմունիստ էրնստ թելմանը։
արդիւնքում, թելմանը հաւաքեց 6.4%, որոնց զգալի մասը պիտի հասնէր վիլգելմ մարկսին։ մարկսը ստացաւ 45.3%, իսկ պաւլ ֆոն գինդենբուրգը՝ 48.3%, յաղթեց ընտրութիւններում, եւ նշանակեց հիտլերին՝ կանցլեր։
եթէ թելմանը չմասնակցէր ընտրութիւններին, ըստ երեւոյթին յաղթանակը (51.7%) կը հասնէր վիլգելմ մարկսին, եւ նացիստները իշխանութեան չէին գայ։
նման դէպքեր յաճախ են լինում։ ամն 1992֊ին երրորդ թեքնածուն փաստօրէն օգնեց ընտրուել բիլլ քլինթոնին տանելով 18.9% ձայն ջորջ բուշից, իսկ 2000 թուին՝ 2.7% հաւաքած երրորդ թեքնածուն օգնեց ընտրուել ջորջ բուշ կրտսերին։
այս վիճակը ստեղծւում ա ինչպէս ինքնաբերաբար, այնպէս էլ արհեստականօրէն՝ այդ դէպքում մենք ունենք գործ «սփոյլեր թեքնածուների» հետ։ ու իրենց պատճառով կարող ա յաղթել թեքնածու, որ չունի մեծամասնութեան աջակցութիւնը։
նիւթիում հետաքրքիր այլ բաներ կան, իսկ ես ասեմ որ արդէն երկու անգամ յիշում եմ ինչպէս եմ տուել ձայն ոչ հիմնական թեքնածուին, ու դրանով փաստացի սատարել իմ ամենաչսիրած քաղաքական ուժերին։
#քաղաքականութիւն #ընտրութիւններ #ժողովրդավարութիւն #մաթեմ #պատմութիւն
Պատասխանատուութեան իր բաժինն ունի նաև, այսպէս կոչուած, ազգի վերնախաւը՝ էլիտան․ այն է՝ մտաւորականութեան, քաղաքագէտների, վերլուծաբանների, լրագրողների, ակադեմիական գիտնականների, բուհական պրոֆեսուրայի ճնշող մեծամասնութիւնը և Սփիւռքի գրեթէ բոլոր ազգային կառոյցների առաջնորդները։ Մի խօսքով՝ ողջ այն ուժերը, որոնք հայդատականութիւնը, պահանջատիրութիւնը և ոչմիթիզականութիւնը դարձրել էին հայութեան ազգային դաւանանքը, ընդ որում, նոյնքան անքննելի, որքան Աստուածաշունչը։
Պատկերաւոր ասած՝ թուարկածս բոլոր ուժերը, Նիկոլ Փաշինեանի եզրափակիչ դերակատարութեամբ, փայլուն կերպով իրականացրին Վազգեն Սարգսեանի երկու «պատուիրանները՝ «Արիւնով նուաճուած հողը թղթով չեն յանձնում», այսինքն՝ յանձնում են աւելի մեծ արիւնով, ինչը և տեղի ունեցաւ, «Փոխզիջման կը գնանք այն ժամանակ, երբ հարկադրուած կը լինենք», իսկ հարկադրուած լուծումը ոչ այլ ինչ է, եթէ ոչ կապիտուլյացիա, ինչը նունպէս իրականութիւն դարձաւ։
լտպ
իլուրում, անի կենտրոնում եւ ազատութիւնում
ես, սակայն, հակուած չեմ ժողովրդին վերնախաւից առանձնացնելու, զի ինչպիսի ժողովուրդ ա՝ այդպիսի վերնախաւ։ վերնախաւը ժողովրդից դուրս եկած մարդիկ են, այլմոլորակայիններ չեն։
ու իշխանութիւնը սովորաբար (առաւել եւս ժողովրդավարութեան ժամանակ) խուսափում ա այնպիսի քայլեր անել, որոնց ժողովուրդը կտրականապէս դէմ ա։
#արցախ #պատերազմ #խաղաղութիւն #մէջբերում #լտպ #վերնախաւ #ժողովուրդ #ժողովրդավարութիւն
https://www.youtube.com/watch?v=4m1y7cXx3aY
— ես յիշում եմ որ մարտի 25֊ին երբ որ լիքը խնդիրներ կար սիւնիքի այսպէս կոչուած «միջանցք» եւ այլն եւ այլն, ես կարդացել եմ հաղորդագրութիւն, որ հինգ նախկին նախագահներ հաւաքուել են, քննարկել են պատերազմից յետոյ արցախի հետ կապուած հարցեր… ուշադրութիւն դարձրէք՝ այն հաղորդագրութիւնը, որ տարածուել ա լեւոն տէր պետրոսեանի գրասենեակից։
յետոյ լեւոն տէր֊պետրոսեանը մոռանում ա որ ես էդ ժամանակ մտածել եմ որ բոլոր դէպքերում տարբեր պատճառներով իրենց եւ նիկոլ փաշինեանի կոնտակտը չի ստացւում, բայց այնուամենայնիւ արցախի մասով մտահոգ մարդիկ են, հաւաքուել են՝ արկադի ղուկասեանը, բակօ սահակեանը, լեւոն տէր֊պետրոսեանը, ռոբերտ քոչարեանը, սերժ սարգսեանը, հաւաքուել են որ հասկանան ո՞նց անեն որ փրկեն արցախից էս մնացած մասը։
պարզւում ա… ես դա եմ մտածել, որովհետեւ իրենց հաղորդագրութիւնը դա ա եղել։
պարզւում ա հիմա լեւոն տէր֊պետրոսեանը մոռացել ա ինչ ա տարածել, որովհետեւ հանրութիւնը դա ա մտածել՝ որ մի շարք մտահոգ մարդիկ… ես դա եմ մտածել… ուզում են փրկել այն ինչ փրկել են մեր հերոս տղերքը՝ էսքան մնացածը՝ ստեփանակերտը, մարտակերտը, մարտունին… էսպէս շարունակ։
յանկարծ երէկ չէ առաջ օրը ես տեսնում եմ տեքստ, պարզւում ա հինգ նախագահները քննարկել են ոչ թէ ինչպէս փրկել ղարաբաղի մնացած մասը, կարգավիճակի հարցը դնել, միջանցքի հարցը դնել, հասկանո՞ւմ էք, պարզւում է իրենք քննարկել են ինչպէս ազատուել նիկոլ փաշինեանից։
— միգուցէ կարծում են փրկութեան ճանապարհը վարչապետի հեռացո՞ւմն է։
— այդ դէպքում խնդրում եմ ինձ ասէք՝ որտե՞ղ է հիմնաւորումը այդ մերակապարանոց մեղադրանքների։ (մինչ այդ մեղադրանքների մասին էին խօսում եւ հիմնաւորումների բացակայութեան)
— այս հանդիպումից տաս օր առաջ տէր֊պետրոսեանը փաշինեանին կոչ էր արել հեռանալ երկրից եւ ապաստան գտնել։ այդ իրողութիւնը այս բացայայտման ֆոնին՝ միասին դաշինք կազմելու՝ ո՞նց ա երեւում։
— երբ որ այդ հանդիպումից յետոյ տարօրինակ զարգացումներ եղան, ասենք՝ սահմանադրական դատարանը յանկարծ ընդունեց յայտնի որոշումը, եւ մարտի, այսպէս ասած սեփականատէր լեւոն տէր֊պետրոսեանը լռութեան մատնեց դա՝ ես հիմա եմ հասկանում որ կարդում եմ՝ «մի կողմ դնելով մեր բոլոր տարաձայնութիւնները» — մի կողմ դնելով որ իմ եւ ձեր ծաւալած գործունէութեան տաս մարդ ա մեռել երեւանի փողոցներում, այդ թւում իրա տուն գնացող, իրա պատշգամբ դուրս եկած, որ տենայ ինչ ա կատարւում… մի կողմ դնելով էդ տարաձայնութիւնները, եկէք ազատուենք նիկոլ փաշինեանից, թոյլ չտանք իրան վերարտադրուել։
ներեցէք, հարց եմ տալիս՝ երեք նախագահները ճանաչո՞ւմ են արդեօք հայաստանում ժողովուրդի իշխանութեան իրաւունքը՝ այսինքն որ իշխանութեան աղբիւրն ժողովուրդն ա, ու ժողովուրդը ինքը պիտի որոշի՝ վերարտադրուի թէ՞ չվերարտադրուի։
էս յայտարարութիւնից յետոյ, կամ դրանից առաջ, լտպ֊ն արել ա մի յայտարարութիւն, որ՝ ժողովուրդ ջան, եւ դա նոյնը անում էր ռոբերտ քոչարեանը, էն որ ժողովրդին ասում էին «ժեխ», «դու սխալւում ես», «այ էս քո սխալն ա որ 2018֊ին յեղափոխութիւն արեցիր», «էլիտային քշեցիր», «բերեցիր չգիտեմում», եւ այլն եւ այլն տտտտ եւ այլ բաներ… իրենք ասում էին «ժողովուրդն ո՞վ ա որ որոշի» եւ իրենք այդպէս էլ երկիրը ղեկավարել են, հանուն արդարութեան, իրենք այդպէս էլ մտածել են։
հիմա լտպ֊ն ասում ա՝ կապ չունի ժողովուրդն ուզում ա չի ուզում, ես գտել եմ որ դու վտանգ ես ներկայացնում, հինգ նախագահով գտել ենք որ վտանգ ես ներկայացնում, մենք հինգով որոշել ենք, որ պիտի հեռանաս, թողնես ինձ, ես էլ քեզ անվտանգութեան գարանտ եմ կանգնում, որ քեզ չեն վերացնի։
հարց եմ տալիս, լտպ֊ ո՞վ պիտի վերացնի ժողովրդի կողմից ընտրուած իշխանութեանը, վարչապետին։
էդ ո՞ւմ գիտէք։ եթէ գիտէք՝ ուրեմն պիտի դիմէք իրաւապահ մարմիններին։
#ժողովրդավարութիւն #լտպ #ժողովուրդ #քաղաքականութիւն
լտպ֊ի միւսը տեքստը կարդացի, ուր սս֊ին յղած առաջարկն էր, ու պարզաբանումներ ստորեւ։ մտածում եմ, որ սկսում եմ էսպէս հասկանալ։
լտպ֊ն գրում ա մի քանի բան
— նիկոլի կառավարումը շատ թերի ա եւ վտանգաւոր հայաստանի համար։
հաւատում եմ, որ իսկապէս էդպէս ա կարծում, լրիւ գոյութեան իրաւունք ունեցող կարծիք ա։
յետոյ ասում ա՝
— նիկոլը գնալու ա կեղծիքների որ պահպանի իշխանութիւնը։
այ այս կէտն ինձ հասկանալի չի։ կամ նա պարզապէս մանիպուլատիւ ա՝ վախեցնելով, շեշտելով կորուստը, ոչ թէ ձեռք բերումը, կամ նա իսկապէս այդպէս ա կարծում։ դէ կամ երկուսն էլ։
ու սա շատ հետաքրքիր ա։ որովհետեւ ես չեմ կարծում որ լտպ֊ն մանիպուլացնում ա։ ինձ թւում ա լտպ֊ն իսկապէս գրում ա այն ինչ կարծում ա։
իսկ ինձ համար այնքան ոչ այս մոլորակից ա թւում՝ նիկոլենց ընտրութիւններ կեղծելը, որ ես լտպ֊ին չեմ հասկանում՝ ո՞նց ա իր մտքով նման բան անցնում։
ու հիմա կրկին մտածում եմ՝ չլինի՞ լտպ֊ն չի հաւատում ժողովրդավարութեանը։ չի հաւատում որ մարդը կարող ա լինել սաակաշուիլու պէս եւ պարտուել ընտրութիւններում։ գոնէ որ հայաստանում նման բան ա հնարաւոր։
այն որ նա պատրաստ ա սս֊ի ու ռք֊ի հետ դաշինք կազմել այն մասին ա, ինչքան վտանգաւոր ա նա համարում նփ֊ին։ դա հասկանում եմ։
բայց ո՞նց նա չի կարող ընդունել որ այս իշխանութիւնը կազմակերպելու ա արդար ընտրութիւններ։ ոնց որ հաւատ չունենայ որ հայաստանում նման բան հնարաւոր ա։
ու կրկին՝ ոնց որ այլ մոլորակից լինի։ դէ կամ ես եմ այլ մոլորակից։
#քաղաքականութիւն #հայաստան #լտպ #ժողովրդավարութիւն
>Ժողովրդավարութիւնը գուցէ պէտք է մղուի երկրորդ պլան, ինքնիշխանութեան ճգնաժամի մէջ ենք․ Օլեա Ազատեան
չէ, կներես։
https://www.youtube.com/watch?v=8eetq3O2KC0
բայց իսկապէս, ամենավտանգաւոր խօսքերն են։ ժողովրդավարութիւնն ա մեր միակ յոյսը, մեզ պահողը, մեզ ապահովողը։ չժողովրդավարական պետութիւնը, տեսանք ինչպիսի ինքնիշխանութիւն ունի։ էսօր ինքնիշխանութիւնը նուազել ա օբյեկտիւ պատճառներով, բայց կարծում եմ էլ աւելի ա նուազելու ոչ ժողովրդավարական իշխանութեան պարագայում։ մարդը որ իշխանութեան ա պէտք ա գիտակցի ում ա պարտական, ու ով ա իրան բերել։
ես ապշում եմ, առհասարակ, այլ ձեւ ո՞նց ա հնարաւոր։ ո՞նց ա հնարաւոր շրջանցել ժողովուրդը, ո՞նց ա հնարաւոր դա քննարկել XXI֊րդ դարում։ ժողովուրդը ձեզ ինչո՞վ չի դուր գալիս։
բացատրէ՛ք, խօսէ՛ք ժողովրդի հետ, ընտրուէ՛ք, ժողովուրդը չի չհասկացողը, ժողովուրդը բոլորից հասկացողն ա։
այսօր ա որ բոլորը ջանում են խօսել ժողովրդի հետ, շահել ժողովրդի սիրտը, ձեռք բերել մի քանի աջակից։ բա ինչի՞ ա էդպէս՝ զի ժողովրդավարութիւն ա։ վա՞տ ա, հաւէս չկա՞յ սիրտ շահելու, խօսելու, բացատրելու։ ուզում են ինչ ուզում են անեն, ու պատասխան տան միայն իրենք իրենց առջե՞ւ։ այդպէս չի լինում, զի ապա պատասխան են տալու այլ երկրների առաջնորդներին։
պոստնաուկայում մի հաւէս նիւթ կայ, ուր պատմում ա, որ դիւանագէտները գիտեն, ինչքան առաւելութիւն ունի բանակցութիւններում ժողովրդավարական երկրի առաջնորդը, չնայած դա հակաինտուիտիւ ա։ թւում ա թէ աւտոկրատը աւելի անկախ ա, բայց բանակցային գործընթացում ժողովրդավարական երկրի առաջնորդը կարող ա ասել՝ չեմ կարող էստեղ զիջել, ինձ ժողովուրդը չի ների, ես էդ քայլին չեմ կարող գնալ, իսկ դու՝ աւտոկրատ ես, քեզ ո՞վ ա բան ասողը, զիջի՛ր, ախպեր, պիտի դու անես։
#ժողովրդավարութիւն #ինքնիշխանութիւն #չէկներես #չէ_կներես #քաղաքականութիւն
https://www.youtube.com/watch?v=TXkO9fV1zM4
2018 թուականի յեղափոխութեամբ իշխանութիւնից զրկուածների միակ նպատակը իշխանութիւն վերցնելն է։
երկրորդը, եթէ դա չի ստացւում, ապա իրենց կրիմինալ ամբողջ ունեցուածքի անձեռնամխելիութիւն պահպանել։
եւ երրորդը, որ իրենք անվստահութիւն ձեւաւորեն քաղաքացիների, հասարակութեան մօտ, ժողովրդավարութեան, իրաւական պետութեան, ինքնիշխանութեան նկատմամբ, եւ ասել որ մենք չենք կարող գոյատեւել առանց պուտինի աջակցութեան։
կորուպցիոն մեխանիզմների երաշխաւորողը հանդիսանում է կրեմլի կորուպցիոն իշխանութիւնը։ տրանսազգային կորուպցիոն մեխանիզմները։
այս իշխանութեան թիւ մէկ պատասխանատւութիւնը, որի մասին չեն խօսում, որ չկարողացաւ արմատական փոփոխութիւններ իրականացնել, որպէսզի ժողովրդավարական ինստիտուտները արդիւնաւէտ լինեն, հաշուետու թափանցիկ կառավարում լինի…
#սաքունց #հարցազրոյց #մարդու_իրաւունքներ #քաղաքականութիւն #ժողովրդավարութիւն #ազատութիւն
էս հետաքրքիր ա՝ https://www.youtube.com/watch?v=bDy4xXIXyXo
կիսանախագահական ընդդէմ խորհդարանականի։
ես առաջ կիսանախագահականի կողմնակից էի՝ ինձ թւում էր որ լաւ ա երբ կոնգրեսը մի ճամբարից ա՝ նախագահը՝ այլ, ու իրար հետ ստիպուած են կոմպրոմիսի գալ, ինչպէս օրինակ եղաւ քանի ամիս քննարկումից յետոյ՝ օբամա քէյրի դէպքում։
այդ դէպքում, ճիշտ ա, ստացւում ա որ ինչ էլ չլինի՝ յետոյ բոլորն իրար վրայ են գցում՝ ասում են՝ իրենց պատճառով էր։
ըստ եւրոպական պարլամենտական մոդելի ստացւում ա որ գիտես ում մեղադրել։ բայց եւ կացի այս ու շուլմանի չեմ յիշում որ ելոյթներն ահագին համոզիչ էին որ նախագահական կառավարումը շատ հեշտ ա վերածւում աւտոկրատիայի, ու խորհրդարանականը՝ շատ կայուն ա։ ճիշտ ա նաեւ պարզ ա որ մեր խորհրդարանականի մասին չի՝ երբ ապահովուած ա ճնշող մեծամասնութիւն կողմերից որեւէ մէկի։ ճիշտ, ասպէս ասած, խորհդարանականը բնաւ այդ մասին չի։
#քաղաքականութիւն #նախագահ #հանրապետութիւն #ժողովրդավարութիւն
մեր այս «ընդդիմութեան» պահանջները ապշելու են, մշակութային շոկ են։
մենք ինչի՞ ենք սովոր՝ ընդդիմութեան պրոտեստների պահանջը՝ կամ ձայների վերահաշուարկն ա, կամ նոր ընտրութիւնները։
իսկ սրանք լրիւ հակաժողովրդավարական են՝ իրենց ընտրութիւններ, դեբատներ, պէտք չեն՝ իրենք ուղիղ, բացայայտ ասում են որ լոկ իշխանութիւն ա պէտք։
#ժողովրդավարութիւն #քաղաքականութիւն #պրոտեստ #ընտրութիւններ
եկէք յիշենք, որ մենք յեղափոխութիւն նիկոլի համար չենք արել՝ արել ենք որ ժողովրդավարական մեխանիզմները աշխատեն, օրէնքն աշխատի, եւ ընտրութիւնները աշխատեն։ նիկոլի անձը ինձ բնաւ կարեւոր չի։
եւ իշխանափոխութիւն եղաւ խաղաղ եւ օրինական ճանապարհով։
օրէնքներն այսօր աշխատում են՝ այդ պատճառով էլ լիքը մարդ այսօր ազատ ա, զի օրէնքով պատժելը բարդ ա։ ու ինձ դա շատ դուր ա գալիս։ օրէնքով էսպէս ա։ եկէք հասկանանք՝ օրէ՞նք ենք ուզել, թէ՞ հաշուեյարդար։ ակնյայտ ա՝ հաշուեյարդարները եւ բռնութեան շղթաները մարդկութեան անցած էտապն են՝ մենք այսօր պայմանաւորուածութիւնների, կանոնների, ընդհանուր որոշումների մարդկութիւն ենք։
այստեղ, ի դէպ, կարելի ա եւ արցախի խնդրի մասին խօսել, բայց հիմա պէտք չի։
էսօրուայ «ընդդիմութիւնը» չի ուզում ընտրութիւններ, ուզում են «կայծակնային արագութեամբ» շէնքեր գրաւել, կամ ինչ֊որ այլ ձեւ իշխանութեանը հասնել։ ոչ ընտրութիւնների։
«ընդդիմութիւնը», զինուորականները, ոնց որ չեն ստեղծում տպաւորութիւն, որ շատ կողմ են օրինականութեանը։ իրենց մէկ ա ինչ լծակներով են իշխանութեան գալիս։
ու ես դէմ կը լինէի զինուած յեղափոխութեան՝ սերժենց դէմ, ու ես դէմ էի ծռերի պայծառ մտքերին։
յուսամ մենք կանցնենք հանտինգտոնի թեստը՝ երեք անգամ առանց ցնցումների կունենանք իշխանափոխութիւն՝ ընտրութիւններով։
իսկ նիկոլի անձը կամ իր քաղաքական հայեացքները, իր էսինչ կամ էնինչ՝ պոպուլիստ, թէ դաւաճան, թէ ապաշնորհ, թէ յանճար լինելը՝ բացարձակ կարեւոր չի։ ինչպէս կարեւոր չէր եւ յեղափոխութեան ժամանակ՝ առաջին օրերին սամսը գրել էր, թէ չի մասնակցի պրոտեսներին, զի չի հաւանում նիկոլի զինուորական շապիկը։ շապիկը եւ նիկոլը չեն կարեւորը՝ կարեւորը օրինականութիւնն ա ու ժողովրդավարութիւնը։ այն ժամանակ պրոտեստները ժողովրդավարական գործընթացի մասն էին՝ անկախ նիկոլի անձից։ բայց ոչ անկախ մեթոդներից։ զի մեթոդներն օրինական էին։
այսօր ամենավտանգաւորը ծրագրի չաշխատելն ա։ եթէ ընտրութիւնների միջոցով չի լինում հասնել փոփոխութիւնների, յետոյ կրկին ու կրկին չի լինում՝ ապա հասունանում ա պայթիւն։ այդ պատճառով նաեւ մեզ պէտք են գործող ընտրութիւններ։ բայց այսօր այս վիճակը չի։ ես համոզուած եմ որ յաջորդ ընտրութիւնները՝ այս իշխանութեան պարագայում՝ լինելու են արդար։ եւ ինչպէս սաակաշուիլին հեռացաւ, երբ իրեն չընտրեցին՝ նիկոլն էլ ա հեռանալու, եթէ իրեն չեն ընտրի։ եւ յուսանք կը ստեղծի համակարգ, որը քիչ թէ շատ կաշխատի անկախ անձերից։ դա իմ ամենամեծ յոյսն ա այս իշխանութիւնից։
#ժողովրդավարութիւն #քաղաքականութիւն
#ժողովրդավարութիւն #քաղաքականութիւն
ու նորմալ ա որ մենք հետ ենք։ ո՞րտեղից պէտք ա առաջ անցած լինէինք։ հեքիաթ կը լինէր եթէ հետ չլինէինք։
պէտք ա նշել, որ էստոնիան սովետում մերգելեան չունէր, բայց անկախանալուց յետոյ արագ դարձաւ առաջադէմ տտ երկիր։
բայց էստոնիան ապրել ա պլանային տնտեսութեան վիճակում 45 տարի, իսկ հայաստանը՝ 70։
չինաստանն էլ, ուր իննսունականներին արագ զարգանում էին տտ (եւ ոչ միայն) ընկերութիւնները, արդէն քսան տարի ա անցել էր շուկայի, իսկ պլանն իրենց մօտ էդքան երկար չի տեւել՝ մի 20-30 տարի փորձեցին, տեսան չի լինում՝ անցան շուկայի։
էստոնիայի մարդիկ այլ մարդիկ էին՝ ընդհանուր առմամբ իրենց մտքով չէր անցնում ընտրութիւններ կեղծել, ինչպէս անցնում էր մարդկանց մտքով՝ ուկրաինայում։
իսկ մենք չգիտէինք ինչ անել եղած գերժամանակակից ռոբոտների գործարանի հետ, երբ «ասուսը» աւտոտնակ էր լոկ։ եւ չէինք էլ կարող իմանալ, նոյնիսկ եթէ այլ ճնշող հանգամանքներ չլինէին, ինչպէս պատերազմն ու շրջափակումը։
կուլտուրա չկար, կապեր չկային, սովորոյթներ չկային, միջավայր չկար։
մասնագէտներ կը սովորեցնէինք, աշխատելու, գործ անելու ձեւը չգիտէինք, ոչ մէկ էլ չկար ումից սովորէինք։
սա գրում եմ, որովհետեւ զարմացողները շատ են՝ իաչպէ՞ս տէնց եղաւ։ իսկ ուրիշ ո՞նց կարող էր լինել։
ու տէնց։
#էստոնիա #ուկրաինա #հայաստան #զարգացում #ժողովրդավարութիւն
գրեթէ ամէն անգամ «էլիտար նորակառոյցներ» տեսնելիս, մտածում եմ՝ «ինչո՞ւ»։ ո՞նց եղաւ դա։
դիսքլէյմերոտ՝ նման բաներ ինձ շատ բարդ ա գրել, որովհետեւ ես ուզում եմ տպաւորութիւն չստեղծուի, թէ փորձում եմ «լաւը» երեւալ։
չէ, ընդհանուր առմամբ հասկանում եմ, որ էնպիսի քաղաքական իրավիճակ էր, որ էն մարդկանց ձեռքում էր իշխանութիւնն ու փողը, որ նման բաներ էին ուզում կառուցել, դա էր իրենց աչքը, ոգին շոյում, էդպէս էին իրենց լաւը զգում, որ էն մարդկանց ձեռքում էր փողը, որ չեն ուզել լաւ ճարտարապետներին վճարել, կամ չեն կարեւորել, կամ չեն հաւանել լաւ ճարտարապետների գործերը, կամ ախպերական ճարտարապետ են գտել, իսկ իրենց ախպերականն էլ, նման բան պիտի գծէր։
պարզ ա որ արեւմուտքում էլ կան ահաւոր շէնքեր, ու ես դրանք տեսել եմ՝ մինի գագիկ ծառուկեանների տներն օրինակ, ու այնտեղ չկայ մարմին, որ ըստ ճաշակի ա զտում կամ շին․ թոյլտւութիւն տալիս՝ կարող են պարտադրել յարկայնութիւն, կամ ծառերի քանակ, կամ կայանատեղ, կարող են երբեմն պարտադրել որոշակի դիզայն կոդ՝ ցուցանակի տառատեսակ եւ գոյներ, բայց ընդհանուր առմամբ ոչ մէկ ճաշակի հարցերի մէջ չի խորանում՝ քո շէնքն ա, ոնց ուզում ես սարքի։
ու նման վիճակ ա հետխորհրդային տարածքում՝ աւելի ճիշտ՝ հետ խսհմ֊եան, աւելի ճիշտ՝ հետխսհմեան հանած մերձբալտեան պետութիւնները։ նախկին սոց․ ճամբարի երկրներում որպէս կանոն նման աղէտալի (չեմ կարողանում խուսափել գնահատականից) վիճակ չի։ իրենց մօտ էլ մտաւորականները չեն դարձել արագ հարստացող շերտ՝ դէպի շուկայ անցումի ժամանակ։ իրենց մօտ էլ շատ մարդ իրենց մոլորուած էր զգում, եւ անցումը ցաւոտ ա եղել։
բայց իրենց մօտ այդպիսի ահաւոր շէնքեր այս քանակով չեն կառուցուել։ ու իրենց մօտ, որպէս կանոն պատմութիւնը յարգուած ա, սիրուած ա ու փայփայւում ա։
մասամբ դա ժողովրդավարական համակարգերի յաջողութիւնից էր, բայց էսօր, երբ եւս մի անգամ մտածեցի՝ «ինչո՞ւ»՝ մտքովս անցաւ, որ ըստ երեւոյթին, չնայած սովետը, ինչպէս եւ բոլոր կայսրութիւնները՝ կրթում էր՝ եւ շնորհակալութիւն այդ համար, այնուամենայնիւ, այնքան էլ արդիւնաւէտ չէր կրթել, չէր զարգացրել։
արեւելեան եւրոպայի երկրներում մարդիկ սովետական կարգերից ազատուելու պահին՝ աւելի կիրթ էին, աւելի զարգացած ճաշակ ունէին։ ընդհանուր առմամբ։ եւ ընդհանուր առմամբ՝ արեւմուտքն անհամեմատ աւելի յաջողակ էր մարդու կրթութեան ու զարգացման գործում։
ու դա, օրինակ, արտայայտւում ա նրա մէջ, որ լինի սանտեխնիկ, թէ դասախօս՝ ընդհանուր առմամբ իրենք լսում էին նոյն փինք ֆլոյդը, բայց դասախօսն աւելի շատ գիրք էր կարդացել։
այնպէս որ ով էլ դառնար այն գործարարը, որ յետոյ կը պատուիրէր շէնք՝ նա աւելի հակուած էր լինելու գտնել լաւ ճարտարապետ, եւ աւելի հակուած էր եղել կառուցել էնպիսի բան, որը իր զաւակները կամ թոռները չեն ուզի քանդել, զի ամաչում են, կամ զգում են, որ դա պէտք չի։
հետաքրքիր ա նաեւ, որ այն երկրներում, ուր ժողովրդավարութեան աւելի կայուն սովորոյթ կար՝ նոյնպէս ընդհանուր առմամբ կապիտալը հակուած էր հետխսհմեան ահաւորութիւններ չկառուցել։ դա՝ որպէս փաստարկ նրանց, որ սարսափում են ժողովրդավարութիւնից, ժողովուրդը՝ լռելեայն ահաւոր եւ դեբիլ համարելով։ սա՝ այլ թեմա կարճ շեղում էր։
#քաղաքականութիւն #ճարտարապետութիւն #քաղաք #ճաշակ #սովետ #սովէտ #ժողովրդավարութիւն #խսհմ #արեւմուտք
ի դէպ՝ #ֆանթու֊ից #ջենթու֊ի անցումի մասին։
դա լրիւ քաղաքական պատմութիւն ա։ նախապատմութիւն՝ ֆանթուն հէնց դանիել ռոբինսի անձնական նախագիծն ա՝ նա այնտեղի դիկտատորն ա։ այսպէս ստացուեց, որովհետեւ երբ նա մի տարով լքեց իմ պաշտօնը իր հիմնած ջենթու համայնքում, իսկ յետոյ հետ եկաւ որպէս շարքային անդամ, իր մտքերը շատ չէին ընդունում, ու նա հիմնեց իր նախագիծը՝ ֆանթու֊ն, որում այդ մտայղացումներն իրականացրել էր։
ես դրանք հաւանում էի, ու ոգեշնչուած փոխուել էի ու 2011֊ից ֆանթու եմ քշել, վայելում էի հաւէս լուծումները, ու մերւում թերութիւնների հետ։
ու ինձ ոչ թէ համայնքի փոքր լինելը կամ փորթըջ ծառի խնդիրներն են դրդել վերադառնալ ջենթու։
ինձ ստիպել ա ժողովրդավարութեան բացակայութիւնը։ ես զգացի ինչ լաւ ա երբ ունես լաւ դիկտատոր, ու զգացի ինչ վատ ա երբ ունես ցանկացած դիկտատոր։
օրինակ, էսօր դռոբինսը որոշել ա որ ֆանթու֊ի չաթը պիտի լքի այառսի֊ն ու գնայ դիսքորդ։ մի պահ այառսի֊ի մարդիկ պակասեցին, բայց ֆրինոդի չաթը զուգահեռ դիսքորդին աշխատում էր։ այնտեղ մարդիկ էին գալիս, ու խօսակցութիւններ լինում։ դիկտատորին դա պէտք չէր՝ նա ուզում էր կենտրոնացնել ամէնը դիսքորդում։
իսկ ես չեմ հասկանում ինչի ազատ օհ֊ի քննարկումների համար պէտք ա ունենալ փակ կլիենտ, որը կպնում ա փակ սերուերի։
այլ, աւելի ժողովրդավար նախագծերում, եթէ մարդիկ կան որ սիրում են դիսքորդ՝ դա յարգում են, ու օրինակ փայն64֊ն ունի հայելային սենեակներ՝ տելեգրամում, դիսքորդում, մատրիքսում ու այառսի֊ում։
ու տէնց, ամենակարեւոր պատճառը անցման սա ա՝ #ժողովրդավարութիւն
մի քանի անկապ միտք՝ #բելառուս ֊ից։
էն որ ռեժիմին նուիրուած լրագրողները զանգուածային լքում են՝ հետաքրքիր ա նրանով, որ բաւական վստահ են, որ այլ գործ կը գտնեն ու առանձնապէս չեն տուժի։ ու դա առողջ վիճակի մասին ա։
օրինակ՝ մեր «նախկինների» պաշտօնեաները, եւ իրենք հէնց, ստիպուած կառչած էին աթոռներին, զի չէին իմանում՝ էլ ի՞նչ անել կեանքերի հետ, եւ ո՞ւմ են իրենք պէտք՝ եթէ իրենց էդ գործը չլինի։ ի տարբերութիւն՝ էսօրուայ պաշտօնեաները հանգիստ հրաժարական են տալիս, կամ կառչած չեն՝ աւելի հանգիստ կեանք կունենան պետական համակարգից դուրս, ու էսօր աւելի շատ հակուած են օգտակար լինել՝ եւ այդ պատճառով են կառավարման համակարգում, քան վայելում են։ (բարեւ, @{ssinanyan@spyurk.am; ssinanyan@spyurk.am})
ու վերջապէս՝ «հների» ընկալման մէջ չի տեղաւորւում #ժողովրդավարութիւն, իրենք չեն հասկանում դա որն ա։ ու ընկալում են, եւ ուզում են՝ բոլորն ընկալեն յեղափոխութիւնը ոչ թէ որպէս ժողովրդավարական գործընթաց, այլ որպէս մի աւտոկրատիա՝ միւսով փոխելը։ նմանապէս՝ չեն հասկանում ժողովրդավարութիւնը որն ա տաքսիստները որոշ շերտերը, որ այնպէս էլ սպասում էին՝ որ մի աւտոկրատիայի փոխարէն կը լինի միւսն՝ «աւելի լաւը»։ (այստեղ կրկին ուզում եմ յղել նրան, որ մեր սահմանադրութիւնը բաւական ժողովրդավարական չեմ համարում)։
սերժի եւ ընկերների համար յեղափոխութիւնն անհասկանալի ա, եւ իրենք այն բացատրում են նրանով, որ կեանքի մակարդակը, հնա֊ն ցածր են, իրենք այդ խնդիրները չեն կարողացել լուծել, բայց եւ՝ նոր իշխանութիւնը չի կարող, կամ չի կարողանայ՝ եւ այդ պատճառով իրենք համարում են կատարուածը անարդար։
ու հիմա, յուսամ, կը տեսնեն, որ բելառուսում, որ հնա֊ն աւելի բարձր էր, ուր կեանքն աւելի թեթեւ էր, միեւնոյն ա մարդիկ համաձայն չեն ընդմիշտ աւտոկրատ ունենալ։
https://www.youtube.com/watch?v=gJaWxqw4wMo
#յեղափոխութիւն #քաղաքականութիւն #հայաստան #հայք #աւտոկրատիա #ազատութիւն
նրանք, որ ձգտում են դիկտատուրայի, մոնարքիայի, իրականում դիկտատուրա չեն ուզում։
իրենք ուզում են էն դիկտատուրան ուր իրենց համար գրաւիչ վիճակն ա թելադրւում, եւ մնացածը՝ դատապարտւում ա։
իրենք յաճախ ասում են, որ ժողովրդավարութիւն չկայ՝ ընդամէնը այդ բրենդի տակ մատուցւում ա այն ամէնը, ինչից իրենք վախենում են։
իսկ գուցէ իրականում գիտակցում են, որ ժողովրդավարութեան դէպքում՝ իրենք ներկայացուած կը լինէին, բայց երեւի թէ գիտակցում են, որ բաւական համախոհ չէին ունենայ, որ իրենց քաղաքական օրակարգը պարտադրուած լինի՝ զի կան շատ այլ շերտերի ներկայացուցիչներ՝ իրենց պահանջներով եւ շահերով։
ու իսկապէս՝ սովորաբար դիկտատուրան չի լինում ազատական՝ այն վաճառում ա հէնց հետադէմ, կոնսերուատիւ, «աւանդական» արժէքները, որոնք եւ պատրաստ են առնել նրանք, որ դիկտատուրա էին ուզում։ դիկտատուրան, ընդհանուր առմամբ՝ այլ բան վաճառելու չունի էլ, ու էդ մարդիկ չեն գիտակցում, ինչքան էժան են իրենք իրենց վաճառել նուիրուելով վարչակարգին։
#ժողովրդավարութիւն #մոնարքիա #դիկտատուրա #ազատութիւն #հանրութիւն
հետաքրքիր ա, ոնց կը բաշխուեն թարմփ֊բայդեն ձայները։
օրինակ՝ թրամփը շատ շատերին հիասթափեցրել ա։ ասում էր՝ հէնց գամ՝ սա կանեմ, նա կանեմ՝ ու ակնյայտ էր, որ ամն֊ի հաւասարակշռուած համակարգի պարագայում, շատ բան չի կարողանայ անել։
հետեւաբար, պէտք ա որ լինեն լիքը հիասթափուածներ, ով կասեն, թէ բան չի փոխուել, ընդամէնը նիկոլը սերժով օբաման թրամփով ա փոխուել։
ու հարց ա՝ ի՞նչ են անելու ձայների հետ այդ հիասթափուածները՝ քուէարկելո՞ւ են, տալու են դեմոկրատների՞ն, թէ՞ թրամփին։ կամ արդե՞օք շատ են իրենք։
#ընտրութիւններ #ժողովրդավարութիւն #ամն #հանրութիւն
յեղափոխութիւն չի եղել
տեսա՞ր ինչ արին/չարին
չի՞ եղել ցնցումներով իշխանութեան տրանսֆեր։ իսկ ինչի՞ ա եղել ցնցումներով՝ որովհետեւ առանց ցնցումների տրանսֆերի ձեւերը չկային, չէին գործում։
առհասարակ, բոլորին որ ունեն չարդարացուած սպասելիքների դառնութիւն, ասեմ՝
կարեւոր չեն ձեր սպասելիքները։ կարեւոր չի ինչ են արել։
կարեւոր ա որ ընտրութիւնների ինստիտուտը աշխատի։
որ ընտրէք էն մարդկանց, որ բոլոր ձեր սպասելիքները արդարացնեն։ good luck with that
իսկ երբ ընտրութիւնները աշխատեն՝ ու վստահութիւն լինի որ աշխատում են՝ արդէն էդքան վճռորոշ չի թուայ ոչ մի «արած» կամ «չարած» բան։
եւ ոչ պակաս կարեւոր հարց՝ արդե՞օք մենք էն հանրութիւնն ենք որ չենք ընտրի մեր գլխին նէնց իշխանութիւն, որը կրկին կը կոտրի ժողովրդավարական մեխանիզմները՝ կը կեղծի ընտրութիւններ։ ոնց որ թէ վրացիները ընտրեցին։ արդե՞օք դեռ մնացել ա մեր մէջ «լաւ դիկտատոր» գտնելու ցանկութիւնը։ որը ձեր սպասելիքները կարդարացնի։
մեզ տեսնենք։
իսկ ժողովրդավարութիւնը էն համակարգը չի, ուր ձեր սպասելիքները արդարանալու են։ էն համակարգն ա, ուր քաղաքական ուժերը ձեւաւորում են բալանսաւորուած դիրքորոշումներ, որոնցից եւ պէտք ա ընտրենք։ եւ երբ ընտրել կարողանում ենք։
#քաղաքականութիւն #ժողովրդավարութիւն
ինձ բզում են գործընկերները՝ թէ բա հարկերի մասին ինչ ես մտածում, հաշուե՞լ ես արդէն, եւ այլն։
ու ես ասում եմ՝ ինձ մէկ ա։
չեն հաւատում։ ասում են՝ մինչեւ վճարելու պահը չի եկել՝ մէկ։
ասում եմ՝ չէ, ինձ մէկ ա։
ինձ կարեւորն ա որ ազատ երկիր ա։ ու որ կայուն ազատ լինի։
որ կասկած չլինի որ ընտրութիւնները չեն կեղծուել։ որ իշխանափոխութիւն լինի ընտրութիւններով ու առանց ցնցումների։
իսկ հարկերը՝ ես դէ աջական եմ, ու ես կողմ եմ հարթ հարկերի։ բայց էդ ողբալու բան չի։ մի քիչ ձախ իշխանութիւն, յետոյ մի քիչ աջ, յետոյ մի քիչ ձախ, յետոյ մի քիչ աջ՝ մի ձեւ լաւ կը լինի։
կարեւորը էդ չի։
ու ես բաւարարուած եմ որ ազատ երկրում եմ ապրում։ ինձ էդ ա կարեւոր։
#ժողովրդավարութիւն #հարկեր #ազատութիւն #քաղաքականութիւն
ահաւոր կարեւոր ա, ով ինչ նկատի ունի ինչ ասելով։ ասենք ես երբ փոքր էի՝ տպում ու տարածում էի էս փոստերը, բայց ես չէի ջոկել դրա միտքը՝ որ եկէք կանանց տանենք աշխատեցնենք ահաւոր պայմաններում մեր գործարաններում, որ արտադրեն տանկեր քանի որ համաշխարհային յեղափոխութիւն ինչ֊որ չի ստացւում ու մեզ միանալ ոչ մէկ չի շտապում։
էսօր ռեպատրիարքը «անտիտորոր»֊ից մէջբերումներ էր անում, ու ինձ թւում ա ազդուել էր՝ իսկ անտիտոպորը իմ հասկանալով փղա֊ըհաուսքիփերային էջ ա ուր, ենթադրում եմ, վաճառում են նաեւ եւրոպա ատելու ուղերձը, բայց ոչ՝ ռդ֊ից զգուշանալու ուղերձը։ միայն արեւմտեան արժէքներն են վտանգաւոր, ըստ իրենց, զի դրանք են բերելու անհասկանալի իրավիճակ, որը կոչւում ա ժողովրդավարութիւն, իսկ մոնարքիան հասկանալի ա, ըմբռնելի ու կանխատեսելի։
եւ ռեպատրիարքը երկար պատմեց եւրոպայի իսկական դէմքի մասին՝ երբ ի․ թ․ դատարանի որոշումը նորմալ էր, ադրբեջանի համար՝ ամօթալի, իրենց չեն խրախուսել այլ դատապարտել են։ իսկ դէ հունգարիան՝ ժողովրդավարական երկիր չի՝ ու իրենց հետադէմ լիդերը կարող էր ծախել՝ եւ ծախել ա յանցագործին։ ստեղ բնաւ փտած եւրոպայի հարց չէր։ #արեւմուտք #եւրոպա #ժողովրդավարութիւն
թիֆլիսից՝ — վարորդները ահագին քաղաքակրթուել են։ շատ անսպասելի ա լինում, բայց հիմնականում ճանապարհ են տալիս։ զգում են որ քեզ պէտք ա, ասենք դուրս գալ պարկինգից, ու էլի հանգիստ կանգնում են ու հանգիստ սպասում են։ սիգնալ տալ չկայ։ վիճակը էդպէս չի մարնեուլիում, ուր ահաւոր են քշում ու կտում են ամէն կողմից։
— քարտով չյաջողուեց վճարել միայն մի կնոջ, որ նռան հատիկներ ու բարբարիս էր վաճառում խաղաղութեան կամրջի մօտ։ մնացածին՝ նոյնիսկ փողոցային նռան հիւթ ճզմողին եղաւ վճարել քարտով։
— սոֆիա մելնիկովայի ֆանտաստիկ դուքանը թարմացրել ա մենիւն՝ այնտեղ հիմա կան մելնիկովային նուիրուած գրքից մէջբերումներ, նկարներ, ու բանաստեղծութիւններ։ նշանակում ա՝ հայերէն տառեր, եւ ասենք բաժբեուկ֊մելիքեանի պոեզիան։ գործերը նաեւ տպած կախած են պատերին։
— ոչ մի փակ տարածքում այլեւս չեն ծխում։ ու գիտէք, ես որ ընդհանուր առմամբ հակուած եմ որ «օբեկտի» տիրոջը չթելադրեն, ծխում են իր մօտ թէ չէ, ու շուկան էդ հարցը լուծի, հասկանում եմ որ ոչ մի վատ բան չեղաւ, մէկ մէկ դուրս են գալիս ծխելու, ում պէտք ա։ մելնիկովան դրանից չդարձաւ չմելնիկովա, ու ոչ մի աղէտ չեղաւ։ շատ հանգիստ չեն ծխում։
(հիմա գրեցի, ու մտածեցի, չէ՞ որ հանրային տեղերի մասին ա խօսքը։ ու եթէ ես առաջ ասում էի, թէ կանգառներում կամ տրանսպորտում՝ հասկանում եմ որ արգելուած լինի, որովհետեւ ընտրուիթիւն չունես, իսկ այ սրճարան կարող ես եւ չգնալ՝ դա այլ տիպի հանրային տարածք ա, հիմա մտքովս երկու բան անցաւ՝ նախ հա, մէկ ա հանրային ա, ու երկրորդը՝ շուկան ա իրականում էդ հարցը լուծում։ այն երկրներում, ուր շուկան էնպիսին ա, որ պիտի ծխեն, նման օրէնք ընդունելն իրատեսական չի։ իսկ էն երկրներում, ուր մարդիկ ընհդանուր առմամբ հասկանում են, որ պէտք չի չծխողներին խանգարել ու ծխցնել, ու կան առանց օրէնք էլ վայրեր ուր չեն ծխում՝ էնտեղ նման օրէնքը եւ կը գայ։ օրինակ՝ երբ տաս տարի առաջ հայաստանում կար միայն մի չծխելով տեղ՝ աչաջուրը, բնական ա որ նման օրէնք ոչ մէկ չէր ընդունի։ երբ էսօր լիքը տեղերում չեն ծխում, նոյնիսկ միրզոյեանում, ապա արդէն նման օրէնքը կարող ա լինել, որովհետեւ հանրութիւնը հակւում ա նրան, որ էդ ա նախընտրելին։
ու դէ երեւի նոյնը արտասահմանում եղաւ՝ հանրութիւնը հակուեց՝ ուրեմն ժողովրդավարութիւնը եւ շուկան են։
— մարդիկ սիրում են լռուել փողոցներում։ էդ եղել ա, ու շարունակում ա լինել։ անկապ հաւաքւում են ու մի տեղ կանգնում խօսում են կամ անկապ կանգնում են։ ինձ թւում ա՝ մոսկուա֊պիծերում էլ տէնց բան կայ, բայց վստահ չեմ։ հաւէս ա ամէն դէպքում։ չէ, ծխելու օրէնքի հետ կապ չեմ տեսնում։
— կեանքը էլ աւելի ա աշխուժացել։ ահաւոր շատ նոր բացուած տեղեր։
— լիքը փոքր մեքենաներ կան։ իսկապէս շատ փոքր։ երեւանում ես էդքան փոքր մեքենաներ չեմ տեսել։ ինձ դուր ա գալիս՝ ունես փող փոքր մեքենայի՝ քշում ես փոքր մեքենայ։ ու այո, կարող ա թոշակառու ես ու հազիւ ես շարժւում, ու յարգուած մարդ ես։ քեզ սիգնալ չեն տալու։ ոչ մէկին սիգնալ չեն տալու, որովհետեւ սիգնալ տալու դարն անցել ա։ գոնէ թիֆլիսում։
— մի միջոցառման եմ եղել, որ միայն տեղացիներ էին՝ ջազ էին նուագում իրենց թատրոններից մէկի ֆոյեում, ու մարդիկ եկել էին, գարեջուր ու գինի էին խմում, պարում֊խօսում էին։ մի քանի հարիւր հոգի։ հետաքրքիր ա, որ մեզ մօտ ջազ լսում են, միայն նստած, ու եթէ խմելով՝ ապա սուրճ կամ կոնեակ, բայց ոչ գարեջուր։ ու մտածում եմ, լրիւ կարող էին մեզ մօտ երաժիշտները էդպէս փող աշխատել, ու մարդիկ էլ շատ աւելի հաւէսով կը գային։ ջազն էլ չէր ընկալուի որպէս անհասկանալի կամ շատ վեհ բան։ ու չէ, ինձ էդ երաժշտութիւնը մօտ չէր, ու մեր ջազ նուագողները բնաւ չեն զիջում։
— հայերէն խօսքն ամէնուր էր։ ու հայերը նէնց… լաւ չէին հագնուած։ չգիտեմ էլ, որտե՞ղ են էդ ամէնը առնում, ճարում։ երեւի մալաթեայի՞ց։
— վրացիները հիմնականում շատ սծիլնի տեսք ունեն։ սանրուացքները, հագուկապը։ շատ հաւէս ա իրենց նայել։
— հին շէնքերը ունեն տեքստուրաներ, պատերը հարթ չեն, ու այո, ես բաուհաուս սիրում եմ, բայց հին շէնքերի տեքստուրաները հաւէս համ են տալիս քաղաքին։
— կաֆէ գալերի֊ում էլ ֆանքշն ուան ա։ ամէն տեղ ա։
— մարնեուլիի սմարտը փակուել ա, իրա փոխարէն վրացական ցանցի խանութ ա՝ սպառ կամ սպար, չգիտեմ։
— բացայայտել եմ պելամուշի անունով ուտելիք։ հետաքրքիր բան ա։
— ֆոտոգրաֆիայում ապրող կատուի անունը՝ սուպրա ա։ էդ վրացերէն նշանակում ա՝ խնջոյք։ հետաքրքիր ա որ ֆոտոգրաֆիա հա ինչ֊որ մարդիկ մտնում են։ ու դա համ էն մասին ա, որ շուկայ կայ, համ էլ էն մասին ա, որ թիֆլիսում տարածքները էժան են, ու կարելի ա վերցնել։ երեւանի կենտրոնում տարածքներն աւելի թանկ են։
— ֆոտոգրաֆիայում վաճառուող սուրճը՝ քոֆի լաբի սուրճն ա։
#թիֆլիս #տփղիս #կատու #սուպրա #երթեւեկութիւն #սուրճ #սպար #պելամուշի #ջազ #միջոցառում #շուկայ #հանրային_տարածք #ժողովրդավարութիւն
դէ գուրիեւին էի լսում աւտոկրատիաների մասին, ու հետաքրքիր ա, ոնց են իրենք հաշւում ժողովրդավարութեան ինդէքսը։
օրինակ՝
By contrast, Armenia was re-upgraded from an “authoritarian regime” to a “hybrid regime”[10] as a result of constitutional changes that shifted power from the presidency to parliament.
չնայած փաստացի էդ կարող էր լինել միայն աւելի վատ՝ սերժը փոխել էր, որ մնար։ ու հանրութեան հասունութիւնը թոյլ չտուեց դա լինի։ այսինքն՝ սերժը մնար՝ մէկ ա ժողովրդավարութեան ինդէքսը բարձրացել էր։
տեսնենք, յաջորդ թարմացմամբ կարո՞ղ ա «flawed democracy» դառնանք։
ժողովրդավարութեան ինդէքսը նաեւ լաւ ա նրանով, որ շեշտում ա, որ ժողովրդավարութիւնը բինար չի, ինչպէս ասենք դրա օպպոնենտները նշում են՝ «դէ ոչ մի տեղ չկայ ժողովրդավարութիւն»։ կայ, բայց տարբեր ա։
#ժողովրդավարութիւն #ազատութիւն #քաղաքականութիւն #գուրիեւ #ելոյթ
էդ ելոյթում նաեւ հետաքրքիր ա, որ կիրթ մարդիկ, որ եւ ժողովրդավարութեան, եւ աւտոկրատիաների ժամանակ աւելի լաւ են ապրում անկիրթ զանգուածից, միեւնոյն ա աւտոկրատիայի ժամանակ դժգոհ են կեանքից, իսկ ժողովրդավարութեան ժամանակ՝ երջանիկ են։
իսկ անկիրթ մարդիկ որպէս կանոն միշտ էլ դժգոհ են։
մէկ էլ, շատ կարեւոր ա խօսքի ազատութիւնը, պէրուի դիկտատորն ասում էր՝ թող տեղի ունենայ ընդդիմադիրի պրես կոնֆերանսը, կարեւոր ա որ ոչ մի լրատուամիջոց այդ մասին չյայտնի — ապա այն չի եղել։
ու իր օգնականը բոլորից ստորագրութիւններ էր վերցնում, որ երեւի շանատժէր — վերցրել եմ էսքան փող որ էսինչ բանը սէնց անեմ կամ չանեմ։ ու յեղափոխութիւնից յետոյ էդ թղթերը յայտնի դարձան։ ու համացանցը ստեղ կտրուկ վիճակը փոխում ա — հնարաւոր չի պրակտիկօրէն էնքան մարդու լռեցնել կաշառելով կամ վախեցնելով։ բայց էդքան արտայայտուող էլ պէտք ա լինի, որովհետեւ եթէ քիչ են՝ հեշտ ա կաշառել, եթէ շատ են — կաշառելու կամ վախեցնելու ռեսուրսը սկսում ա չհերիքել։ #համացանց #գրաքննութիւն
Կրկնում եմ՝ մեր իրականութեան մէջ երկար տարիներ գերիշխած յատվածականութիւնը պէտք է փոխարինուի համահայկականութեամբ։ Սա առաջին հերթին նշանակում է, որ մենք պէտք է հրաժարուենք այն մտածելակերպից, երբ իրար բաժանում ենք ղարաբաղցիների, իջևանցիների, գիւմրեցիների, սփիւռքահայերի։ Սա ամենևին չի նշանակում, թէ մենք պէտք է հրաժարուենք մեր ծննդավայրից, նրա նկատմամբ մեր ունեցած զգացմունքներից։ Դա ընդամէնը նշանակում է, որ մեզնից իւրաքանչիւրի համար մեր ծագումը պէտք է լինի մեզ համայն հայութեան մաս դարձնող և ոչ թէ նրանից անջատող, նրանից առանձնացնող գործօն։
նիկոլը այս պարզ արտայայտութեամբ ահաւոր կարեւոր բան ա անում՝ նա ջոկում ա որ պետութեան եւ ժողովրդավարութեան շահերից ա ազգայնականութիւնը, որ միակ շանսն, որ մենք ունենք, մենք՝ որ սովոր չենք պետութեան, այլ սովոր ենք սրա֊նրա գաղութ լինելուն, կամ թիֆլիս֊պօլիս ապրելուն, կայսրութիւնները շինացնելուն, կամ հակառակը՝ գցելուն, ով՝ ոնց, սովոր ենք հպարտանալ ուրիշների համար մեր արածներով, ներդրումներով, մենք մեր պետութիւնը դեռ լրիւ չենք գիտակցել, ու, ես կասէի՝ լրիւ չենք համակերպուել, որ կայ ազգային, պետական շահ, որը բոլորիս շահն ա, ու ամէն մէկիս մանր շահերից կարեւոր ա, ու իւրաքանչիւրիս աւելի լաւ ա լինելու եթէ մենք ունենանք գործող, կենսակայուն պետութիւն ուժեղ տնտեսութեամբ, ապա եւ՝ ազատ շուկայով, եւ ոչ թէ՝ բաժանուած գոտիներով, իսկակա՛ն, եւ ոչ կեղծուող ընտրութիւններով, երբ մարդիկ բարեկամին կամ բակի գողականին չեն սատարելու ընտրութիւնների ժամանակ, այլ նրան, ում հաւատում են, որ պետական շահերով ա մտահոգուած, եւ յա՛րկ են տալու, զի յարկերով ա, որ ճանապարհ են սարքում, բանակ են պահում, ու առողջապահութիւն զարգացնում։
ու այլ շանս պարզապէս չունենք, առանց ազգայնականութեան ու պետականամետ լինելու՝ լինելու ենք թոյլ դեբիլ տեղ, իսկ մենք էդ մեզ թոյլ տալ չենք կարող, երկրներ կան, որ կարող են իրենց թոյլ տալ, մենք՝ չէ, մեզ առողջութիւնն ու հարեւանները չեն ների։
#ազգայնականութիւն #պետութիւն #ժողովրդավարութիւն #տնտեսութիւն #մէջբերում #նիկոլ #հաւաք
իրանացիները մահմեդական չէին, բայց յետոյ այդ կրօնը, այդ տառերը իրենց պարտադրեցին, եւ իրենք բոլորը դարձան հաւատացեալ, եւ սկսեցին նոյնականացնել իրենց՝ իրենց տառերի հետ։
քրիստոնէութիւնը հայաստանում պարտադրուել էր՝ ու ահա, մի երկու դար անց, արդէն, բոլորը հաւատացեալ էին, ու պատրաստ էին կրօնի համար պատերազմել։
կոմունիզմը, որը կրօն ա՝ սովետում պարտադրուած էր՝ բայց մինչեւ վերջին ժամանակների փտութեան աստիճանը, եւ սովը, դեռ մնում էին մարդիկ, ով հաւատարիմ էին այդ կրօնին։
այսօր էլ սոցիալիզմն ա այնքան գրաւիչ, եւ այլ կրօնները, եւ կան մոնարխիստներ, հաւատացեալներ, կան արեւմտեան մշակոյթ ատողներ՝ ինչի՞ց ա դա։ ես միշտ այդ հարցն եմ տալիս ինձ։ ինչի՞։
ու մտածում եմ՝ երեւի թէ կրօնը միանշանակ պատասխաններ էր տալիս՝ ասում էր՝ ճիշտը մի հատ ա, ու ճիշտը սա ա։ էդպէս հեշտ ա ապրել։
ու մարդիկ էդ յստակութեան պահանջն ունեն։
իրենք վախենում են ոչ միանշանակ աշխարհից, աշխարհից, ուր հարցերը քննարկւում են, ուր կայ ազատ խօսք, ուր ինչ ասես վախենալի հարց կարող ա չքննարկուել։ ու դէ վախենալի են համասեռականները, վախենալի են այլ կրօնները, վախենալի լիքը հարց կայ, որից իրենք սարսափում են։
ազատ հանրութիւնից, լիբերալ արժէքներից վախը՝ դա համարձակութեան պակասն ա՝ երեսելու այն ոչ միանշանակ աշխարհը, որը իրականում գոյութիւն ունի։
այդ մարդկանց մէջ նաեւ նկատում եմ՝ ցանկալին իրականի տեղ ներկայացնելը՝ ամէնուր՝ եւ կենցաղում՝ եւ քաղաքականութեան մեկնաբանութիւններում։ դրանից էլ դաւադրութեան տեսութիւնները, զի ինչի՛ն ասես չես հաւատայ, միայն թէ չերեսես վախերդ։
այսօր՝ սոցիալիզմը, մոնարխիզմը, դիկտատուրաները, կրօնը՝ միանշանակ պատասխաններ տուողն են։ ճիշտը մի հատ ա ասողն են։ ու այդ պատճառով ա, որ այնքան գրաւչութիւն ունեն, ինձ թւում ա։
ու տէնց։
#քաղաքականութիւն #միանշանակութիւն #մարդիկ #հանրութիւն #ժողովրդավարութիւն #կրօն #ազատութիւն
քիչ ողջամիտ մեկնաբանութիւններից մէկը։ http://flibustahezeous3.onion/b/432412
ձախականների հետ երբ խօսում ես, յաճախ են կապիտալիզմը մեղադրում չինաստանում երեխաների աշխատանքը չարաշահելու մէջ։
ես էլ հակադարձում եմ, թէ, թող չինաստանն էլ դառնայ ժողովրդավարական երկիր, ու չթողնեն չարաշահել։
այստեղ նման խօսակցութիւն ա։ #կապիտալիզմ #գիրք #ժողովրդավարութիւն
ասում ա՝ — ճիշտը բազարի ժամանակ ա պարզւում։ առանց բազարի ճշտի չեմ հաւատում։
#ժողովրդավարութիւն
այն որ նիկոլն ասում էր, թէ քաղաքականութեան մէջ ժողովրդին նուէրներ պէտք չեն, նա պէտք ա գիտակցի որ ամէնն իր ձեռքերում ա։ ու մի օր, գուցէ, ճիշտ այնպէս, ինչպէս երեւանցիները «մոռացան» մեքենաները կամուրջների վրայ, այնպէս էլ մի օր մարդիկ կը որոշեն չմտնել ֆբ, կամ չառնել այֆօն։ ասելով, ինչպէս մի հայրենադարձ ինձ ասաց՝ պրոբլեմներ ամէն տեղ էլ կան, կարեւորն ա որ պրոբլեմներն ես ընտրում ու ինչու։
#քաղաքականութիւն #համացանց #ժողովրդավարութիւն #ազատութիւն
Ես մտայղացում եմ լսել՝ «ժողովրդի կարծիք» յաւելուածի/համակարգի մասին։ ասենք աժ֊ն քուէարկում ա որեւէ հարցի շուրջ, մենք էլ՝ ու երեւում ա ինչքան իրեք մեզ հետ կապ չունեն։
Բնական ա, որ պէտք ա նոյնականացնի մեզ ոչ ֆբ֊ով, այլ կերպ, ասենք գժանոց կը լինէր այդիի միջի մեր պրիւատ բանալիով։
#ժողովրդավարութիւն
#էլչյբէյ #ադրբեջան #միացում #իրան #ժողովրդավարութիւն #գիրք #պահանջատէր (սոյն պիտակը կարդալ արեւմտահայերէն)
— Տիրանը այն մարդն էր որ ժողովրդավարական Աթէնքը վերածեց բռնակալութեան։ Նա ստեղծեց գուարդիականներ, որ իրաւունք ունէին քաղաքացիներին նեղել… իսկ սկսուել էր այդ ամէնը Օմոնիա հրապարակում, երբ… — ՕՄՕՆ֊ը դրանից է չէ՞ գալիս։ — Տիրանոզաւրն էլ։
#զրոյց #ժողովրդավարութիւն #պատմութիւն
նամակ Գերմանիայից (իմ թարգմանութեամբ)
Ի դէպ, ես Գերմանական խորհրդարանում էի հինգշաբթի, երբ պատգամաւորները վերջապէս անց կացրին հայերի ցեղասպանութեանը վերաբերող թուղթը։ Փայլուն քննարկում, շատ լաւ փաստարկներ։ Շատ հաւէսն այն էր, որ կառավարութիւնը չէր ուզում այս որոշումը, բայց խորհրդարանը պարզապէս արեց դա։ Մերկելն ու իր ամենակարեւոր նախարարները չեն մասնակցել նիստին, որովհետեւ նրանք խոստացել էին Էրդոգանին չքուէարկել ճանաչման օգտին։
Նոյնիսկ թուրքական արմատներ ունեցող պատգամաւորներն են քուէարկել ճանաչման օգտին։ Աւաղ, իրենք հիմա շատ խնդիրներ ունեն, եւ սպառնալիքներ են ստանում թուրք ազգայնամոլներից։ Նոյնիսկ սպանութեան սպառնալիքներ են ստանում, եւ Էրդոգանը անձամբ անուանել է այս պատգամաւորներին «ահաբեկիչներ»։
ու տենց։
շատ դժուար է ճանաչել քո ունեցած կուլտուրան հնացած, եւ իւրացնել նորը։ պատկերացրէք, դուք մարդակեր էք։ հիմա արի ու ճանաչիր որ այս ամբողջ ժամանակ սխալ ես ապրել, ու սովորիր ուտել աղցաններ եւ տորթեր։ որ կուլտուրա չունէիր։ չէ՞ որ մարդ եփելու, խորովելու, համով պատրաստելու հարուստ փորձ, կարելի է ասել՝ կուլտուրա ունէիր։ հիմա արի, դա մի կողմ դիր, պատմութիւնդ մի կողմ դիր, ու «կրկին փորձիր»։ արդե՞օք հեշտ է այդ ամբողջ ժառանգութիւնն արժեզրկել եւ համարել որ չունես։ ու դատարկ էջից սկսել։ դատարկ էջը բարդ է եւ վախենալու։
եթէ դու սովետ ես ունեցել եօթանասուն տարի, ու ոչինչ, որ ինքը լիքը մարդ է անկապ տեղը տանջել եւ կոտորել, բայց զատո ունես ասենք կգբ֊ի կուլտուրա, ապա այն ինչի կուլտուրան ունես, դա սկսում ես գնահատել։ չէ՞ որ դա քո կուլտուրան է։ յետո՞յ ինչ որ մարդկանց գաղտնալսելու, խոշտանգելու կամ ահաբեկելու կուլտուրա է։ ինչ ունենք դա է։ բարբարոս հո չենք։ գիտենք ինչպէս է պէտք լաւ խոշտանգել եւ ահաբեկել։ այդ գերմանացիներն են յիմար, որ իրենց «շտազի»֊ի ժառանգութիւնը արժեզրկել են։ ի՜նչ երկիր էր ԳԴՀ֊ը՝ ահ֊ահ։ ամէնը աւիրեցին, քարը քարի վրայ չթողեցին։ ահ, ինչ երկիր էր։
նաեւ, բարդ է, երբ չես ունեցել ժողովրդավարութեան ձեւաւորուած մշակոյթ։ յետոյ իւրացնելը բարդ է։ աւելի հեշտ է օրինականացնել այն, ինչին սովոր ես եօթանասուն տարի, որ էլ չտառապես կեղծելով ինքդ էլ չգիտես ինչի համար։ ինչը եւ արել են միջին ասիայում, ու ադրբեջանում։
պետականութիւն էլ որ չունես, դրա կուլտուրան էլ չունես։ ու կորցնում ես այդ պետականութիւնը։ կամաց֊կամաց։
կուլտուրա փոխելը բարդ գործ է։ այդ պատճառով լաւ է ի սկզբանէ այն ունենալ, իսկ եթէ ունես՝ մի տեղ ճանապարհին պատահաբար չկորցնել։ դրա համար պէտք է զգօն լինել։ իսկ որ կորցրիր, յետոյ երբ նկատես, պէտք է վերադառնաս, փնտրես։ իսկ եթէ այս ընթացքում մէկն արդէն անցել վերցրե՞լ է։ լաւ կուլտուրան փողոցում գցած չի լինում, բոլորին էլ պէտք է լինում։ ուրեմն պէտք է նորը գտնել։
աւաղ, վաճառող չկայ։ բոլորն իրենց են պահում, չեն ուզում վաճառել։ ասում են՝ իմ ինքնութեան մասն է։ բայց տարբեր տեղեր գրուած ձեռնարկներ կան, թէ ինչպէս «սարքիր ինքդ» ձեւով այն ստանաս։ պարզապէս բարդ է, այսպէս ես փորձում, չի ստացւում, յետոյ այնպէս ես փորձում, ու էլի տապալում։ հիմա մինչեւ սովորենք հոգիներս դուրս է գալու։ այսինքն, յուսով եմ որ կհասցնենք մի ձեւ, մինչեւ հոգիներս դուրս չգայ։
#կուլտուրա #մշակոյթ #քաղաքականութիւն #սովետ #ժողովրդավարութիւն #պետականութիւն #անկախութիւն
ուզում եմ ասել երկու բան․
— դա բնաւ էլ զարմանալի չէ, որ ռուսական զլմ֊ները electricyerevan֊ը ընկալեցին որպէս հակառուսական շարժում։
— եօթ դրամը ընդամէնը մասնաւոր դէպք է։
սկսենք առաջինից․ որովհետեւ իրենք՝ ռուսները գիտեն, որ այդ դէպքը հայ֊ռուսական բարեկամութեան մտերմութեան հետեւանքներից մէկն է։ դա մենք ենք, որ, գուցէ միշտ չենք տեսնում պատճառա֊հետեւանքային կապը։
մեզ զուտ թանկացո՞ւմն է տխրեցնում, թէ՞ կապ ունի այն կոռուպցիոն գործընթացը, որի հետեւանքն է այդ թանկացումը։
երբ գտնւում ես ոչ ժողովրդավարական երկրի «ազդեցութեան գօտում», նշանակում է, որ ժողովրդավարութիւնը քո մօտ թուլանում է, նշանակում է կոռուպցիան քո մօտ ուժեղանում է։
եթէ եօթ դրամն է, ապա ուրեմն մենք միայն այս եօթ դրամի հետ չենք օկ, բայց մնացած անկախութեան եւ ժողովրդավարութեան թուլացման, իսկ կոռուպցիայի ու գաղութացման հզօրանալու գործընթացների հետ օկ ենք։
եօթ դրամը ընդամէնը մասնաւոր դէպք է, որը շատ երեւացող է։
իսկ այսօր իրենց պէտք է բարեկա՞մ հայաստան թէ՞ կախեալ հայաստան
իրենք 2008֊ին աջակցե՞լ են սս֊ի իշխանութիւն իւրացնելուն։ հաւանաբար՝ այդ մասին կարելի է դատել իրենց զլմ֊ներից։ չէ՞ որ լտպ֊ն իր ելոյթներում բազմիցս նշել էր, որ հայաստանը պէտք է բարեկամական յարաբերութիւններ ունենայ ռդ֊ի հետ։
այնպէս որ այո, սա անկախութեան մասին է։ ոչ թէ եօթ դրամի։ դա ռդ֊ում անմիջապէս զգացին։ անկախութիւնը պակաս՝ դրսի ազդեցութիւնը ուժեղ, եւ հակառակը։ այսօր փտացնող դրսի ազդեցութիւնը ո՞ւմն է՝ ռուսաստանինը։ ապա իրենք հասկանում են, որ սա եօթ դրամի մասին չէ, այլ նրա, որ մենք իրենց ազդեցութեան գօտուց եկած «վարակներից» շատ գոհ չենք։
հիմա այն հարցի մասին՝ իրե՞նք են ազդում, թէ՞ մենք այնքան էլ անկախ չենք։ ասում են՝ «եթէ» մեր իշխանութիւններն աւելի անկախ լինէին։ այո, առանցքային բառը՝ եթէ։
ես հակուած եմ մտածել, որ երկուսն էլ է․ եւ իրենք են ազդում, եւ մենք ոչ այնքան անկախ ենք։ մէկը միւսից բխում է, մէկը միւսի հետ կապի մէջ է։ արդե՞օք կարելի է մէկը դիտարկել առանց միւսի։
ընդհանուր առմամբ, ինձ հետաքրքրում է․ դիցուք եօթ դրամը ստանում էք, գնալո՞ւ էք տո՞ւն ձեզնից գո՞հ։ լաւ, այս անգամ, այս գրպանից այս փողը չհանեցին։ իսկ յետո՞յ։
ու տենց
մի քանի օր առաջ սահմանամերձ գիւղում էի։ մի հատ կին էր, ասում էր — լրագրո՞ղ ես, ի՞նչ ես եկել։ ասում եմ՝ չէ, անկապ եկել եմ։ հետաքրքիր էր։ ասում է՝ — ահա, գալիս են, գրում են, նկարում են, ամէն մէկն իրենց համար, իրենք իրենց են առաջ տանում, իսկ մեզ ի՞նչ դրանից։ ինչպէս ապրել ենք, այնպէս էլ ապրում ենք։ ոչ մէկ չի օգնի, ոչ մէկի պէտք չէ։
իսկ սա այն մասին է, որ եթէ նոյնիսկ կայ յարաբերական խօսքի ազատութիւն, դա դեռ ոչ մի բան չի նշանակում։ քանի որ չկայ հետադարձ կապի մեխանիզմը՝ ընտրութիւնները։ քանի որ հասարակութիւնը չի կարող իր վերաբերմունքն բացի արտայայտելուց, նաեւ կիրառել՝ իշխանափոխութեամբ։ նա գրեթէ լծակներից զուրկ է։
այնպէս որ ինչքան ուզում էք գրէք, ինչքան ուզում էք նկարէք։ չի լաւանալու եւ այդ սահմանամերձ գիւղի վիճակը, եւ մերը ձեր հետ։ քանի դեռ չի լինելու հետադարձ կապ։
http://norayr.am/weblog/uploads/2015/04/Acoustic_Feedback.ogg
եւ այդպէս
մթոմ եկել եմ աշխատանքի գործ անեմ, սա եմ կարդում՝ http://mvvc44tv.cmle.ru/?a=note&id=26877
#ուկրաինա #ռուսաստան #ժողովրդավարութիւն #ազատութիւն #պուտին #յանուկովիչ #քաղաքականութիւն #ռուսերէն
մարդը լրիւ առանձնանում է (ու դեռ հին մարդիկ դա հասկանում էին, աստծուն ստեղծելիս եւ նրան մարդու յատկանիշներով օժտելիս) նրանով, որ նա (երբեմն) դիզայն է անում, իսկ մնացած ամէն ինչը «ինքն իրեն» է դիզայն լինում։
մարդը եւ շէնք, քաղաք է դիզայն անում, եւ հասարակութիւն, եւ ինքն իրեն։
ինքն իրեն առաջացածը կարող է լինել եւ գեղեցիկ, եւ տգեղ։ լաւ դիզայն արուածը միշտ գեղեցիկ է։
օրինակ, կենտրոնացումը ինքն իրեն է առաջանում։ մանաւանդ թոյլ կարգաւորուող կապիտալիզմի պարագայում։
իսկ ապակենտրոնացումը, որ սիրուն լուծում է, ու հարմար է մեզ, մարդկանց, դիզայն արուած է՝ ասենք համացանցը, մեյլը, ջաբերը, որոշ ժամանակակից քաղաքներ։
բռնապետութիւնը նոյնպէս «ինքն իրեն» է առաջանում։ յատուկ ջանք է պէտք լինում փտելը կանխելու, ժողովրդավարութիւնը պահելու, ուժեղացնելու համար։ իսկ իշխանութիւնը ձգտում է կենտրոնացման, ուղղահայեացի։ ժողովրդավարական երկրներում եւ տարբեր մակարդակների չինովնիկները, եւ ՏԻՄ֊ը աւելի ինքնուրոյն են, անկախ, համայնքներն աւելի լիազօրուած են։
#դիզայն #ճաշակ #նախագծում #կապիտալիզմ #բռնապետութիւն #ժողովրդավարութիւն #մարդ #մարդիկ
այս մուլտը բուրժուա֊դեմոկրատների մասին էր։
#ժողովրդավարութիւն #կապիտալիզմ #ռեանիմանիա #էկրանահան
էն որ Քոչարեանը ասաց «թատերական հրապարակ»՝ հին կոմունիստական անուանումը, որ «ազատութիւն» բառը չասի։
http://www.youtube.com/watch?v=BIlXdTxCXp0&t=35m23s
#պասկեւիչեան #հաւաք #ժողովուրդ #ժողովրդավարութիւն #2008 #ազատութեան֊հրապարակ #թատերական֊հրապարակ #պատմութիւն #ընտրութիւններ #քոչարեան #մէջբերում #ազատութիւն ############
Ինչո՞ւ Վանաձորում, Գիւմրիում կան ռոք խմբեր, իսկ Ստեփանակերտում՝ ոչ։ Արդե՞օք Արցախը ազատ է։
ասք բացակայող ռոք խմբերի մասին՝ http://norayr.arnet.am/weblog/2014/08/ասք-բացակայող-ռոք-խմբերի-մասին/
#ասք #ռոք #ռոք֊երաժշտութիւն #Ստեփանակերտ #Վանաձոր #Գիւմրի #երաժշտութիւն #վերահսկողութիւն #արցախ #ժողովրդավարութիւն #հայկական֊երաժշտութիւն #հասարակութիւն #մտքեր #նոմենկլատուրա #պրոտեստ #սոցիալիզմ #սոց֊ռեալիզմ #քաղաքականութիւն #ազատութիւն #ազատություն #հասարակություն #քաղաքականություն #երաժշտություն #հայկական֊երաժշտություն #վերահսկողություն #ռոք֊երաժշտություն #Հայաստան #Երեւան #մտքեր
Մօտս հարց ծագեց․
Ինչո՞ւ կան Վանաձորեան ռոք խմբեր, ինչո՞ւ կան Գիւմրու ռոք խմբեր, բայց չկայ մեզ յայտնի Ստեփանակերտից ռոք խումբ։
Երբ միեւնոյն ժամանակ, այցելելով Վանաձոր, Գիւմրի եւ Ստեփանակերտ, անհնար է չնկատել, ինչքա՜ն աւելի շատ ռեսուրս եւ փող է դրուած Ստեփանակերտի մէջ, ինչքա՜ն աւելի կենդանի եւ բարեկարգ է այդ քաղաքը, Հայաստանի միւս քաղաքներից։ Պատերազմի հետեւանքներ Ստեփանակերտում չեն երեւում, իսկ Վանաձորում եւ Գիւմրում երկրաշարժի հետեւանքները տեսնում ենք։
Ես իհարկէ շատ Արցախցի ընկերներ չունեմ, այնտեղ երկար չեմ ապրել, ու գուցէ բան չեմ հասկանում, բայց եւ այնպէս չէ որ այլ մարզերից շատ ընկերներ ունեմ, կամ այնտեղ ապրել եմ։ Ինձ մօտ տպաւորութիւն կայ, որ ոչ միայն ռոքի հետ է այս վիճակը, այլ առհասարակ, առանձնապէս հետաքրքրուող, եւ հետեւաբար զարգացած մարդիկ Արցախում քիչ են, քան այլ մարզերում։ Մեզ մօտ՝ ՀՀ այլ մարզերում, բոլորը նուագում են, բոլորո ֆոտո են անում, թէկուզ ժապաւէնով, բոլորը ինչ֊որ ձեւ ստեղծագործում են, ինչ֊որ չափով արուեստագէտ են։
Սա մեր դարաշրջանն է, կրեատիւ դարաշրջանն է։ Ինչո՞ւ այնտեղ այդպէս չէ՞։
Ես կարծում եմ, բոլորը, ով մի քիչ աւելի ոչ մակերեսային Արցախն գիտի, զգում է, որ այնտեղ ազատ չէ, լարուած է։ Որ այնտեղ շատ աւելի, քան այլ տեղեր այն Ստալինեան ոգին կայ՝ սա պետութիւն քանդող է, սա մեզ վատն է ուզում, եթէ ուրախ չէ նրանով, ինչ կայ, ապա թշնամու լաւն է ուզում, մատնիչ է։ Ու դա, իհարկէ, գալիս է այնտեղի ֆեոդալական համակարգից։ Ֆեոդալների ժամանակ կային «պրիդւորնի» ստեղծագործողներ, բայց ոչ ազատ ստեղծագործողների դասակարգ։ Եւ ռոք խմբեր էլ չկային։
Ինձ թւում է, որ պատասխանն ազատութիւնն է։ Ներքին ազատութիւնը, որը Արցախն այդպէս էլ չստացաւ մեր ազատագրական պայքարից յետոյ։
Ազատ արցախը ողջունում է ձեզ՝ գրուած է Գորիս Ստեփանակերտ մայրուղու պաստառներին։ Բայց արդե՞օք Արցախն ազատ է։ Ազատ երկիր է։ Ոչ այն ազատ երկիրը, ուր, ինչպէս սովետական երգում էր ասւում, «այդքան ազատ է շնչել»։ Այլ այն ազատ երկիրը, որ ամերիկեան ֆիլմերում են ասում ոստիկաններին։ Սա ազատ երկիր է։ Ձեռքերդ քաշիր, ոստիկան։
Ինչպէս տեսնում ենք, գործը բնաւ էլ սոցիալ տնտեսական պայմանների մէջ չէ։
Արուեստն ազատ մարդկանց գործն է։
**Ռոքը՝ պրոտեստ արտայայտող երաժշտութիւն է։ **
(Իհարկէ, երբ ինչ֊որ բան շատ պահանջարկ ունի, դրա որակն ընդհանուր առմամբ ընկնում է։ Քանի որ առաջանում է շատ անւորակ առաջարկ։
Երբ ասենք, շարպեյ ցեղատեսակի շունը շատ պահանջարկ ունի, ով ասես չի սկսում զբաղուել դրանց բուծմամբ, ու արդիւնքում աշխարհում յայտնւում են շարպեյին ոչ շատ նման ինչ֊որ զանազան շներ։
)
Կրկին՝ ռոքը պրոտեստ արտայայտող երաժշտութիւն է։ Հնարաւո՞ր է Արցախում պրոտեստ արտայայտել։ Հնարաւո՞ր է, որ արուեստն, առհասարակ, լինի ոչ քաղաքականացուած։ Ես չեմ կարծում, քանի որ կեանքը քաղաքականութեան հետ սերտ կապ ունի։ Եթէ ֆոտո ես անում, կարող ես «սխալ» բան ֆոտո անել, որ «աղբը տանից կը հանի», կամ չի բխի տեղական կապիտալիկի եւ իշխանիկների շահերից։
Եթէ երաժշտութիւն ես գրում, եւ խօսք, այդ խօսքը պիտի արտայայտի այն, ինչ դուր չի գայ իշխանիկներին, ու ժողովուրդ մանիպուլացնողներին։ Դա ակնյայտ է։
Ես չեմ ասում, որ ռոքը արգելուած է Արցախում։ Ես կարծում եմ, որ ընդհանուր մթնոլորտն այնտեղ չի աջակցում նրան, որ ռոք խմբեր ծնուեն, աճեն եւ զարգանան։ Որ արուեստ լինի ընդհանրապէս։
Եթէ յիշում էք, Անդրէ Ժիդը իր «վերադարձ ԽՍՀՄ֊ից» գրքում, եւ դրա շարունակութեան մէջ, շատ զարմացած էր, որ սովետում արուեստ չկար։ Որտե՞ղից լիներ արուեստ Ստալինեան սովետում, եթէ ոչ միայն ընդհատակեայ։
Արցախում երբ Վորլիքին դիմաւորող ցոյց է լինում, ակնյայտ է, որ դա իշխանութիւնների կազմակերպուած ցոյցն է, քանի որ այնտեղ ոչ մի ինքնաբուխ բան չի լինում, որը իշխանութիւնների սանկցիան չունի։ Առնուազն պիտի հաստատուած լինի մի շատ բարձրաստիճան չինովնիկի կողմից։
Արցախում բոլորը զգում են այդ ճնշուածութիւնը, իհարկէ, դեռ երբեմն գոհ են, որ գոնէ ապրում են այդ երկրում, որ կենդանի են, բայց զգում են, որ առանց սանկցիայի արուեստը չի կարող գոյատեւել, եւ չեն էլ ստեղծագործում։
Այդ իսկ պատճառով մենք ունենք այսպիսի սոց֊ռեալիզմ Ստեփանակերտի կենտրոնում։
Սովետը մօտ է։ Մեր կողքն է։ Եւ ոչ միայն հիւսիսից։ Մեր մէջ։
Եւ այնտեղ չկայ գոնէ մի քիչ ազատ արուեստ, չկայ արուեստ, որը կարելի է տեսնել Կաֆեսճեանի այգում, կամ այնպիսի, ինչպէս Բաբաջանեանի, Կարա֊Բալայի արձանն է։ Բնական է, որ այնտեղ չի կարող լինել ՆՓԱԿ֊ի պէս մի բան։
Իսկ սա, ի դէպ, մեր պատճառով էլ է։ Գուցէ այդպէս չէր լինի, եթէ Արցախն պարզապէս Հայաստանի մարզ լիներ, Լոռու ու Շիրակի պէս։ Թէկուզ գոնէ Սիւնիքի։ Գուցէ նաեւ այդպէս չէր լինի, եթէ մենք ստեղ էլ ժողովրդավարութիւն ունենայինք, ոչ թէ գըբըշնիկներ եւ նոմենկլատուրա։ Ապա Արցախի հանդէպ էլ վերաբերմունքը այլ կը լիներ, չէ՞ որ Արցախը փաստացի Հայաստանի մաս է։ Ու մեզնից է, թէ ինչ է այնտեղ կատարւում, իրենք այնքան ինքնուրոյն չեն, անկախ չեն, եւ չեն էլ կարող լինել, մենք ենք, որ նոյն Արցախի համար, իրենց ազատութեան համար, պէտք է այստեղ ժողովրդավարութիւն հաստատենք։ Ու տեսնո՞ւմ էք, արուեստից եմ խօսում, ու էլի չի լինում քաղաքականութեան կողմ չգնալ։ Քանի որ կեանքը քաղաքականութիւն է, իսկ արուեստը կեանքի մաս է։
եւ այդպէս
լեգիտիմութիւն թէյնիկների համար՝ http://norayr.arnet.am/weblog/2014/07/16/%D5%AC%D5%A5%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6-%D5%A9%D5%A7%D5%B5%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB-%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80/
#ուտենց #լեգիտիմութիւն #իրաւակարգութիւն #ժողովրդավարութիւն #քաղաքականութիւն #ազատութիւն
ինչո՞ւ է այդ բառը կիրառւում, ի՞նչ է նշանակում իրաւակարգ լինելը, ու ինչի՞ համար է պէտք։ փորձեմ շատ կարճ պատասխանել՝ դա այն մասին է, ո՞ւմ է պատասխան տալիս, ո՞ւմ է պարտաւոր, ո՞ւմ առաջ պարտք ունի քաղաքական գործիչը։
Ո՞ւմ է պարտաւոր, ասենք, Տարօնը։ Նրանց, ով իրեն բերել է պաշտօնի։ Ո՞վ է բերել նրան պաշտօնի։ Մե՞նք, ընտրողնե՞րը, թէ՞ այլ պաշտօնեաներ, յանցաւոր էլեմենտներ, եւ այլն։ Ո՞ր ուժերն են բերել։ Այդ ուժերի առաջ էլ պատասխանատու է, այդ ուժերի շահերի համար էլ գործում է։
Նոյնը՝ նախագահի հետ։ Ո՞ւմ է պարտաւոր, ո՞ւմ առաջ է պատասխան տալիս։ Եթէ ընտրուած է՝ ապա ժողովրդի առաջ, եթէ ոչ՝ նա չունի ժողովրդի աջակցութիւնը, ապա նա փնտրում է այդ աջակցութիւնը այլ տեղեր՝ խոշոր կապիտալ/օլիգարխներ, Պուտին եւ Օբամա, ու ինքը սատանէն։
Ի դէպ, միայն դուրսը փնտրելով չի լինի, ու փնտրտուկները ներսում էլ պիտի լինեն, որպեսզի ներքին լեգիտիմութեան պատրանք ստեղծուի։ Ներքին լեգիտիմութիւնը ձեռք է բերւում յարգուած մարդկանց կաշառելով(պարտադիր չէ փողով), որ իրենք ցոյց տան իրենց յարգալից վերաբերմունքը, իրենց ճանաչումը։ Ցոյց տան, որ ճանաչում են նախագահին որպէս նախագահ, անկախ նրանից, ժողովրդի ընտրութիւնն է դա, թէ՞ չէ։ Այդ պատճառով է որ պաշտօնեային պէտք է նոյնիսկ ուսանողի աջակցութիւն, որ ուսանողը մրցի «լաւագոյն» ուսանող լինելու համար, եւ պաշտօնեայից ստանայ իր մրցանակը եւ երեսուն արծաթը, ի պատասխան տալով իր լուսանկարը՝ պաշտօնեայի հետ ձեռք սեղմելու ընթացքում։ Եթէ խելացի ուսանողը/լաւագոյն գիտնականը ճանաչում է ոչ լեգիտիմ նախագահին, ապա դու էլ պիտի ճանաչես։
Այդ պատճառով է որ լեգիտիմ լինել չլինելը կապ ունի նրա հետ ում շահերն են աւելի աջակցւում՝ օլիգարխների, կամ արտաքին ուժերի շահերը, թէ՞ ժողովրդի։ Ու ժողովրդավարական երկրներում, ինչքան աւելի գիտակից են մարդիկ, ինչքան աւելի քիչ են մանիպուլացւում տեղական յանցագործների, կապիտալի, տնօրէնների կողմից, ինչքան աւելի անկեղծ է իրենց ընտրութիւնը, այնքան աւելի հենց իրենց առաջ է պատասխանատու պաշտօնեան՝ լինի դա երկրի նախագահ, կամ ՏԻՄ մանր չինովնիկ։
ու տենց
Յաճախ խօսւում է այն մասին, որ այս կամ այն պայքարի մասնակիցները օրէնք են խախտում, օգտագործում են հակաօրինական միջոցներ, խախտում են օրէնքները, եւ իրենց գործունէութիւնը պէտք է կանգնեցուի, կասեցուի, իրենց պէտք է ճնշել եւ բերել օրէնքի դաշտ, պատժել ըստ օրէնքի։ Կամ էլ այն մասին, որ ժողովրդավարութիւն պէտք է չլինի։ Ո՞ւմ են պէտք այդպիսի արտայայտութիւնները։ Ու ինչո՞ւ են դրանք արւում։
Մտածենք․ եթէ օրէնքն ընդունուած է առանց քաղաքացու կարծիքն հաշուի առնելու (որեւէ միջոցով, հանրաքուէ, կամ պատգամաւոր, լիազորուած անձ), ապա այն օրէնք չէ, այլ պարզապէս կանոն է, որին քաղաքացուն ստիպում են հետեւել, ու պատժում են, եթէ նա չի հետեւում։ Ինչպէս ֆեոդալների, կամ ստրկատէրերի ժամանակ, երբ օրէնքները իրենք էին մտածում, ու ստրուկներին պատճառաբանում էին՝ դու ստրուկ ես, քանի որ այդպիսին է օրէնքը, կանոնը, պիտի դրանց հետեւես։
Ընդ որում ֆեոդալներն էլ ողջամիտ օրէնքներ ունէին, բայց դրանք միեւնոյնն է հարկադրուած կանոններ էին, անկախ նրանից, ինչքանով էին արդար, կամ ինչքանով էին համապատասխանում քաղաքացիների պահանջներին, կամքին։
Գործող ժողովրդավարութեան բացակայութիւնն էլ նոյնն է, ինչ նախկին մինչ ժողովրդավարական համակարգերը, ու ոչ ժողովրդավարական ձեւով ընդունուած օրէնքը իրականում օրէնք չէ, ընդունուած է ճնշման միջոցների պէս, եւ ըստ էութեան ապօրինի է։
Ապօրինութեան դէմ պայքարել օրինական ձեւով, այն էլ քեզ ապօրինի հարկադրուած կանոնների սահմաններում, բնաւ էլ պարտադիր չէ, ու երբեմն բնաւ ողջամիտ չէ։
Այդ իսկ պատճառով, եւ Աֆրիկեանների տան պաշտպանները, եւ Արցախի ժողովրդի պայքարը, թէկուզ եւ չհամապատասխանի Ադրբեջանի սահմանադրութեանը, ինչպէս նաեւ Վրաստանի եւ այլ նախկին ԽՍՀՄ հանրապետութիւնների անկախացման գործընթացները, որոնք ի տարբերութիւն Հայաստանի ընտրել էին ոչ ԽՍՀՄ օրէնքի համաձայն անկախութեան հասնելու ճանապարհը, միանշանակ օրինակարգ են։ Միանշանակ օրինական է մայդանի պայքարը Յանուկովիչի դէմ, քանի որ վերջինս ապօրինի է գործել, եւ ապօրինի գործիչի դէմն առնելը իր իսկ կանոնների շրջանակներում ոչ միայն անհամեմատ աւելի բարդ է, այլ եւ շատ դէպքերում անիմաստ։
Ու զարմանալի չէ, որ այն գործիչների իշխանութեան ժամանակ, ովքեր քաղաքացիների կարծիքը առանց հաշուի առնելու, հարկադրում են դրանց հետեւել իրենց ընդունուած կանոններին, տիրում է անօրինականութիւն, քանի որ իրենք այդ գործիչները առաջինը գիտեն, որ իրենց ընդունուած օրէնքը ոչ այլ ինչ է, քան ճնշման միջոց, եւ դրան հետեւել պէտք չէ։ Այն գրուած է հասարակ քաղաքացու, ընդդիմադիրի, ոչ իշխանաւորի, եւ ոչ դրա ընկերոջ համար, եւ դրան հետեւել իշխանութիւնը փաստացի պարտաւոր չէ։ Այդ պատճառով Յանուկովիչն հանգիստ օգտագործում էր «բերկուտին» ժողովրդի դէմ, այդ պատճառով է որ Մարտի Մէկի դէպքերն ապօրինի գործողութիւնների հետեւանք են(բանակի միջամտութիւն, ընտրակեղծիքներ, եւ այլն)։ Օրէնքն նախագահի համար գրուած չէր, իշխանութիւնը միայն մէջբերում է օրէնքը, որպէսզի արդարացնի իր գործունէութիւնը, բայց գիտակցում է օրէնքի ֆունկցիան որն է՝ մարդկանց ճնշելու եւ խաբելու միջոց է ժողովրդավարութեան բացակայութեան պայմաններում։
եւ այդպէս
հասարակութեան մէջ պիտի լինի ընդհանուր համաձայնութիւն այն մասին, որ ընդհանուր համաձայնութիւն պէտք է չլինի՝ http://www.svoboda.org/content/article/25416463.html
#ժողովրդավարութիւն #Իսրայէլ #ազատութիւն
Երբ Կրեմլում ամրապնդուած աւազակները, ով ոտքից գլուխ երկու չեչենական պատերազմների արեան մէջ են, յայտարարում են ուկրաինացի զինծառայողների դէմ քրէական գործ յարուցելու՝ «խաղաղ քաղաքացիների դէմ յանցանքների» մասին, դա չի առաջացնում ոչ մի բան, բացի զզուանքից։ Ակնյայտ է նաեւ, որ «երկակի ստանդարտներ» վայելչական բառակապակցութիւնը բոլորովին անտեղի է։
http://grani.ru/opinion/skobov/m.229993.html
#ուկրաինա #ռուսաստան #եւրոպա #եւրասիական֊միութիւն #ժողովրդավարութիւն #պատերազմ #ազատութիւն
Երեկ 1905 թուականի հայ֊թաթարական պատերազմի մասին խօսքն էի լսում։ Որ սովետահայ գրականութեան մէջ, ի տարբերութիւն միջազգայինի, կոչւում է «ընդհարումներ»։ Ինչն էր հետաքրքիր, որ
— թաթարները չէին աջակցում Բաքուի գործադուլներին։ Իրենք չէին ուզում պայքարել ութ ժամ աշխատելու, եւ աշխատավարձի բարձրացման համար։ Իրենք լրիւ կոնֆորմիստ էին։ Իսկ գործադուլների շարժող ուժը հայերն էին։
— թաթարների ազգային ինքնագիտակցութեան ձեւաւորումը խթանուած էր մասնաւորապէս հայերի իշխող դիրքով Բաքւում եւ կովկասում։
Ու յիշեցի Կահանէի խօսքերը․ «հակասեմիտիզմը շատ վատ պատճառ է հրէա լինելու համար»։ Այ, հայերի յաջողութիւնը շատ վատ պատճառ էր թաթարների ազգային ինքնագիտակցութիւն ձեւաւորելու համար, կարծում եմ։
Ու գուցէ այդ պատճառով է, որ մինչ այժմ իրենց չի յաջողուել ազգային պետութիւն կառուցել, ուր ազգը՝ քաղաքական ազգ է, ու ենթադրում է ժողովրդավարութիւն, օրէնք, անձի ազատութիւն։
Հիմա մեր մասին։ Այո, այնպէս չէ, որ մեզ է շատ յաջողուել։ Կարելի է զանազան պատճառներ մէջբերել սա բացատրելու համար, բայց ինձ համար ամենակարեւոր հարցն այն է՝ իսկ մենք ունե՞նք այդ ձգտումը։ Ունե՞նք ձգտում ազգ լինելու․ օրէնքի, սահմանադրութեան, պայմանաւորուածութիւնների, ազատութիւնների, կոմպրոմիսների։ Ու արդեօք Թումանեանն ու Թոթովենցը ռուս վեհերի պէս չէին բնութագրում իրենց ազգը, ու իրենց քաղաքակիրթ լինելը զուտ արեւմտեան ազդեցութիւն էր, թէ՞ ոչ, իրենք այս միջավայրի մարդիկ էին։ Ու ապա յիշում եմ որ
— Օսմանեան Թուրքիայում հայ կուսակցութիւնները պայքարում էին սահմանադրութեան, օրէնքի, ժողովրդավարութեան եւ բոլոր ազգերի (ոչ միայն հայերի) իրաւունքների համար։ Սա անշուշտ օգտագործւում էր Թուրքիան դրսից ճնշելու համար, երբ դրսին պէտք էր, ու հաւանաբար հանդիսանում է ցեղասպանութեան խթաններից մէկը։ Առհասարակ, սա քաղաքակիրթ ազգերի յատկութիւնն է, ոչ միայն ձգտել օրէնքի գերակայութեանը, այլ եւ տարածել քաղաքակրթութիւնը եւ ժողովրդավարութիւնը, ինչքան էլ հեգնանքով սա այսօր չհնչի։
— Վերջերս անց կացրած հետազօտութիւնները ցոյց են տալիս, որ հայերը զիջում են ժողովրդավարութեան ձգտելու մէջ միայն գերմանացիներին ու շուեդերին։
Ու գուցէ ապա այն քաղաքակիրթ լինելը, երբ հարեւաններին օգնում ես, ասենք այբուբեն ու գիր նախագծելով դեռ չի սպառուել, ու այն, որ սովետի փլուզումն է սկսուել այստեղ պատահակա՞ն չէ։ Քանի որ խսհմ֊ը հանդիսանում է ոչ օրինական պետութեան մի խորհրդանիշ, նմուշ։
Եւ արտագաղթի հիմնական պատճառներից մէկն էլ, սեփական երկրում օրէնքի ու սահմանադրութեան բացակայութիւնն է։
ու տենց
Создание российско-украинской конфедерации стало бы грандиознейшей внешнеполитической победой послеавгустовской России — путинской, ельцинской, прохоровской, ходорковской любой. И одновременно — страшным национальным поражением Украины. Украинская экономика стала бы придатком российских монополий, украинская политика — филиалом Кремля (или Охотного ряда, если восторжествует парламентаризм), а украинская культура — рудиментом общероссийской массовой культуре. Только западноукраинский анклав превратился бы в вечный нарыв. http://www.kasparov.ru/material.php?id=52F883DB868AF
#Евгений-Ихлов #Украина #Россия #майдан #путин #империализм #политика #свобода #культура #мексика #лукашенко #гдр #европа #прослушка #евразэс #тс #таможенный-союз #евразийский-союз #сноуден #германия #анб #кгб #нация #дагестан #крым #империя #ирак #хусейн #мубарак #насер #египет #деспотизм #авторитаризм #демография #права-человека #нато #совет-европы #идентичность #Евромайдан #євромайдан #украина #майдан #вільність #Եւգենի֊Իխլով #բիւզանդիա #ռուսաստան #ասիա #իմպերիալիզմ #ազատութիւն #ազատություն #ուկրայինա #ժողովրդավարութիւն #ժողովրդավարություն #աւանդոյթ #քաղաք #մայդան #յեղափոխութիւն #անկախութիւն #անկախություն #եւրոպա #մշակոյթ #պատմութիւն
Еврореволюция и имперская похоть
Евгений Ихлов: Традиция византийская и европейская вступили в схватку на улицах украинских городов
Я неоднократно писал: то, что принято считать “азиатской” или “евразийской” составляющей Русской цивилизации, — это на самом деле остатки ее “византийской” матрицы.
Отличительные черты такого “византизма”:
— восприятие главы государства как некоего полубога, и от этого склонность к “самодержавным”, деспотическим моделям общества;
— антизападничество, проявляющееся, прежде всего, в отторжении западного индивидуализма;
— имперскость — культ всемогущественного универсального государства для которого люди — всего лишь строительный материал, и, вследствие этого, оправдание большевистского и сталинского террора как необходимых и исторически оправданных.
И вот сегодня две традиции Русской цивилизации, которая охватывает большую часть территории Российской Федерации и значительную часть восточной и южной Украины: традиция европейская, включающая стремление к созданию национального и демократического государства, и традиция византийская — вступили в схватку на улицах и площадях украинских городов.
http://www.kasparov.ru/material.php?id=52E24052B7AD6
#Евгений-Ихлов #византия #россия #азия #империализм #свобода #украина #демократия #традиции #город #майдан #революция #независимость #европа #культура #история #Եւգենի֊Իխլով #բիւզանդիա #ռուսաստան #ասիա #իմպերիալիզմ #ազատութիւն #ազատություն #ուկրայինա #ժողովրդավարութիւն #ժողովրդավարություն #աւանդոյթ #քաղաք #մայդան #յեղափոխութիւն #անկախութիւն #անկախություն #եւրոպա #մշակոյթ #պատմութիւն #####################
ուրեմն, ես մի քանի օր առաջ կարդացի Անասնաֆերման հայերեն։
Այնքան լավ թարգմանություն է արել Արտաշես Էմինը, որ թվում է, ռուսերեն տարբերակը կարդալ չի լինում, անհամեմատ ավելի անհամ է։ Իսկ հայերենում, միայն անունները ինչ լավն ել՝ Ձնագնդին(Snowball), Դմբուզը(Boxer), Զռանը(Squealer), Մովսեսը…
Ու հետաքրքիր է նկատել, որ դա առաջին անկախ Հայաստանի հրատարակություններից է(1991), երբ արդեն կար հնարավորություն թարգմանել այդպիսի գրքեր, ու թարգմանել բնօրինակից։
Ինձ թվում է, որ Անասնաֆերման գուցե եւ 1984֊ից ավելի կարեւոր է։ Որովհետեւ երկրորդի դեպքում մեզ ցույց են տալիս հասարակություն ուր արդեն սաղ վատ է, ու մարդիկ չեն հավատում, ո՞նց կարող էին այնտեղ հասնել։
Իսկ Անասնաֆերման այն մասին է, ինչպես այստեղից, հետո այնտեղից գայկաները ձգելով, աստիճանաբար եւ աննկատ քչից շատից լավ հասարակությունը, ուր ամեն անդամի բարեկեցությունն ու զարգացումն են նպատակ, վերածվում է տոտալիտար վարչակարգի։
Ի՞նչն է կարեւոր։
Ա․ Անասունների անգրագիտությունը։ Եթե անասունները ավելի զարգացած, ու ավելի գրագետ լինեին, իրենք կկարդային ու կհիշեին Յոթ Պատվիրանները, իրենք կհասկանային, որ իրենց ստում են, իրենք կհասկանային ով է Զռանը իրականում։
Բ․ Փաբլիկ Ռիլեյշնս։ Նապոլեոնը լավ հասկանում էր, որ մինչեւ մի պահ, նա կարիք ունի հասարակության աջակցության։ Ու այդ պատճառով է որ, չնայած վերացրեց Միտինգները, այսինքն ժողովրդավարությունը, սակայն միշտ ուղարկում էր Զռանին՝ իր քայլերը մեկնաբանելու ու բացատրելու համար։ Ստեղ կրկին այն մասին, որ եթե մի քիչ զարգացած ու խելացի լինեին, չէին հավատա, եւ այն մասին, որ եթե նույնիսկ չապստամբեին, բայց միայն հրապարակային եւ բոլորով անհամաձայնություն հայտնեին, Նապոլեոնը ստիպված կլիներ, եթե ոչ՝ կորցնել իշխանությունը, ապա գոնե երբեմն իրենց կարծիքը հաշվի առնել։
Որովհետեւ այդ լեզուն են հասկանում իրենք։ Այդ թվերի լեզուն։ Նաեւ շատ կարեւոր է, որ երբ հավերը ապստամբեցին, նրանց բողոքը արագ ու հեշտ կասեցվեց վարչակարգի կողմից, որովհետեւ այլ անասունները, չէին աջակցում հավերին, չէին ընդունում իրենց բողոքը որպես սեփական բողոք։ Իրենք չէին հաստանում, որ այսօր՝ հավերը, վաղը՝ իրենք։ Չէին հաստանում, որ այսօր՝ Թեղուտի գյուղացիների տները՝ վաղը՝ Բյուզանդի, վաղը չէ մյուս օրը՝ Աբովյանի։ Այսօր՝ էմոները, վաղը՝ ակնոց կրողները։
Ու ստեղ վարչակարգին շատ կարեւոր է անհանդուրժողականությունը՝ տարբերվողների նկատմամբ, ու առաջին հերթին ամենատարբերվողնեիր՝ ասենք գեյերի, դա անում էր հենց սկզբից Հիթլերը, հիմա անում է Պուտինը։ Անհանդուրժողականությունը շատ լավ մարկեր է՝ որ հասարակության մեջ ես ապրում, բռնատիրական, թե ազատ, քանի որ դա է իրենց միջոցը մեզ կոնտրոլ անելու։
Նաեւ կարեւոր փաստ է, որ Նապոլեոնը վերցնում է շների ձագերին ու դաստիարակում ինքնուրույն։ Հիշո՞ւմ եք, ի՞նչ են ասում ոստիկաններին մարդիկ հավաքների ժամանակ․ «Դուք հայր, մայր, քույր ունե՞ք»։ Որովհետեւ դա չնայած հիմար ու մանիպուլատիվ հարց է, այն բնական է։ Ո՞նց դու կարող ես դուրս գալ ժողովրդի դեմ, եթե դու իրենց պես մոտիկներ ունես։ Դա հասկանալի չէ մարդկանց։ Ու այդ պատճառով է, որ մանկատների երեխաները լավ ԿԳԲ ակտիվիստներ են լինում։ Ու ինչքան շատ մենք իրենց որդեգրենք ու մեծացնենք ընտանիքներում, այնքան լավ հասարակության մեջ կապրենք։
Ի դեպ, ընտանիքների մասին։ Պատահաբար չէ, որ բոլոր հակաուտոպիաներում, եւ Հաքսլիի մոտ, եւ Օրուելի, ընտանիք կամ չկա, կամ այն կազմվում է իշխող կուսակցության կողմից։ Ինչի՞։ Ինձ առաջ դա խանգարում էր, ինձ թվում էր, որ դա ասենք Օրուելի պոպուլիստական քայլն է, որ եթե մարդիկ դեռ համաձայն կլինեն, որ խոսքի ազատություն չլինի, իրենք կսարսափեն, որ սեքսը վերացվում է, ու պարտնյուրի ընտրությունը այլեւս իրենցը չէ։ Հիմա գիտեմ, որ նա պոպուլիստական քայլերից հեռու էր։ Պարզապես նկարագրում էր գրեթե կատարյալ տոտալիտար մեքենա։ Իսկ տոտալիտար մեքենայի խոցելի տեղը՝ ընտանիքն է։ Ո՞րտեղ կար խոսքի ազատություն ԽՍՀՄ֊ում։ Ճիշտ է, խոհանոցներում։ Երեխաները իրենց մոտիկների՝ ծնողների, բարեկամների, նրանց հետ, ում հետ կապ ունեն, իրենց ցավը ընդունում են, որպես սեփական ցավ։ Ու դա շատ է ազդում անձի ձեւավորման վրա։ Անգիտակցաբար։ Այսինքն, կատարյալ տոտալիտար վարչակարգում պետք է այդպիսի պատահականություններ, ինչպես ընտանիքը չլինեն, ու երեխաները դաստիարակվեն պետության կողմից միայն։ Իսկ ոչ սանկցիոնացված սեքսը պետք է արգելվի ու խիստ պատժվի։
Հիմա պատվիրանների մասին։
Ինձ թվում է, որ Պատվիրանները լավ կազմված չէին։ Օրինակ, կարեւոր չէ, մարդու հագուստ օգտագործում ես, թե չէ։ Օրինակ, խոզերից մեկը ուներ գլխարկ, որը պաշտպանում էր նուրբ ականջները արեւից։ Ինչո՞ւ չպաշատպանել։ Ինչո՞ւ չունենալ կոնտակտներ մարդկանց հե՞տ։ Կարծում եմ, որ մարդկանց պետք էր փոխել, փաստի առաջ կանգնեցնելով՝ մենք կանք, մենք ապրում ենք նույն տարածքում, ու այլ կերպ ենք ապրում, մեր ձեւով, ու կա երկու ելք, կամ իրար վերացնել, կամ պայմանավորվել ինչպես ենք ապրում, ու երբեմն համագործակցել։ Օրինակ, պայտերը իրենց պետք էին, չէ՞, իսկ արտադրել ինքնուրույն չէին կարողանում։
Իսկ «երկու ոտք վատ, չորս ոտք լավ» ապտահայտությունը առհասարակ ռասիստական է։
Ես կարծում եմ, որ Պատվիրաններում պետք է գրված լիներ այն մասին, որ անասունները իրենք, ժողովների եւ քվեարկությունների միջոցով են ընտրություն կատարում։ Ես կարծում եմ, որ գուցե պատվիրաններում, ինչպես եւ ԱՄՆ սահմանադրության մեջ, վատ չէր լինի, որ տեղ գտնի ռազմական ապստամբության իրավունքի մասին կետ։ Ու անվճար կրթության եւ բժշկական սպասարկման իրավունք հայտարարվեր։
Գրքում շատ լավ է ցույց տված այն, ինչի մասին եւ ասում է Խոմսկին։ Սովետում նույնպես կապիտալիստական համակարգ էր։ Առանց մրցակցություն, ուր մեկ մեծ եւ աբսոլյուտ կապիտալիստի դերը կատարում էր «պետությունը»։
Ո՞ւմ է հիշեցնում Ձնագնդին։ Բնական է, որ Տրոցկուն։ Հա՞։ Բայց ինձ ակամա հիշեցնում է Տեր֊Պետրոսյանին։ Խելացի լիդեր, ով հաղթել է Գոմի Ճակատամարտը։ Եվ ում մասին հետո կասեն, որ նա ոչ միայն չի հաղթել, այլ եւ ամեն ինչ արեց տապալման համար, իսկ հաղթանակը իրենից անկախ եղավ։ Իսկ Նապոլեոնից անկախ եղավ Հողմաղացի Ճակատամարտի հաղթանակը, եթե այն հաղթանակ անվանել կարելի է։ Ու ես չեմ կասկածում, որ մեր երկրորդ ռազմական ընդհարումը եթե լինի, այլ նույնսիսկ Հողմաղացի ճակատամարտի պես «հաջողակ» լինելու շանսեր չունի։
Ձնագնդուն հեռացրին Հողմաղացի մտքի պատճառով, կարծես։ Տեր֊Պետրոսյանը գնաց այն պատճառով, որ քննարկում էր փուլային ու փաթեթային տարբերակները, որոնք հետո սկսեցին իր հետնորդները, Զռանի՝ Հ1֊ի միջոցով մեզ բացատրելով, ինչու։
Եվ մենք հավատացինք, այսինքն, ես հիմա հանդիպում եմ մարդկանց, ում վրա պրոպագանդան ազդել է, ու ով մտածում է, որ մենք հիմա շատ ավելի լավ վիճակում ենք, բանակցությունների մասին է խոսքը, քան իննսունականների վերջում։
Այսինքն, իհարկե, ես չեմ ասում, որ Տեր֊Պետրոսյանը անթերի է, ես հիմա այն մասին եմ, որ այն ժամամանակվա վատ կողմերը հետո սկսեցին չափազանցվել, իսկ նվաճումները՝ ոնց որ իր հետ բնավ կապ չունեին։
Նաեւ երկու բառ Անասնաֆերմա անունով մուլտի եւ ֆիլմի մասին։ Ֆիլմը 1999 թվի է։ Այնտեղ վերջում կատարվում է ապստամբություն, բայց ոչ թե տիրում է ժողովրդավարություն, այլ գալիս են նոր տերեր, ով «լավն ել»՝ ուրախ, ռոքնռոլշիկ ամերիկացիների տեսքով։ Այդ ֆիլմի շուկան գուցե պոստ խորհրդային ժողովրդներն են, մեզ ասում են՝ եկեք այն վատ տիրոջ տեղը ունեցեք լավ տեր՝ ամերիկարի։ Ու դրանով մեզ վախեցնում են եւ ՌԴ֊ում եւ ՀՀ֊ում՝ գոսդեպով։ Ու գիտեք, չեն հասկանում, երբ ասում ես՝ չեմ ուզում ոչ ՌԴ ոչ ԱՄՆ դիրքորոշում, ես ԱՄՆ֊իստ չեմ, այ մարդ։
Ու սուտ է որ խոսքի ազատությունը կբերի ՄՆ֊ի ծառա դառնալու, չէ, իրական ազատությունը բոլորից՝ եւ ՄՆ֊ից, եւ ՌԴ֊ից ազատության մասին է։
Իսկ հիսուն չորս թվի մանակական մուլտը շատ վատն է։ Չեմ ասում այն մասին, որ Ձնագնդուն ծաղրում են, իր ճառերը, գուցե դա իմ սուբյակտիվ ընկալումն է։ Բայց երբ անասունները աղավնիների միջոցով տարածում են լուր այլ ֆերմաների բնակիչներին ապստամբության մասին, իրենց չեն ընկալում, ու կենդանիները թռնում են իրենց հոգատար ֆերմերների գիրկը։ Պոզահարում են վատ ֆերմերներին, իսկ լավ ֆերմերներին սիրում են։ Ու դա այն մասին է, երեխաներ ջան, որ ժողովրդավարություն ու ազատություն չկա, կան լավ ու վատ ֆերմերներ միայն։ Այդպես է համոզում այդ մուլտը։
Այսինքն եթե ԽՍՀՄ֊ում Անասնաֆերման արգելված էր, ապա ԱՄՆ֊ում իր իմաստը աղավաղվում է ինտերպետացիաներով։ Իսկ բնօրինակը՝ գիրքը, ինչպես գիտսք, քինդլներից ջնջվել է։
Իսկ ՄՆ֊ում նույնպես աշխատում են այն ուղղությամբ, որ ընտրությունները լինեն ֆորմալ, մարդիկ մտածեն որ ընտրում են, այն հույսով, որ մինչ լափի ամանը հարաբերական լիքն է, անասունները ռազմական ապստամբության իրավունքից չեն օգտվի։ Բայց նրանք գիտեն, որ այն կա, քանի որ կարդալ գիտեն, ու կարդում են։
Ստեղ լրիվ այլ հարց է առաջանում՝ այն մասին, որ հիերարխիկ իշխանությունը միշտ փտում է, փտում է այն չափ, ինչքան մենք թույլ ենք տալիս։ Ու ինչ անել, որ այդպիսի հիերարխիաներ չլինեն, ես չգիտեմ։ Մտածել է պետք։ Որոշ օրինակներ, ինչ կարդացել եմ՝ համոզիչ չեն։
ու տենց
արմայելի համար մեջբերում on քվեարկությանը տանելու կամ չտանելու մասին՝
———————————–
Լինում է և այսպես։ Սա մեզ պատմել է Չիկագոյի մի բժիշկ։
― Իլլինոյս քաղաքի կոնգրեսի ընտրությունների նախօրյակին, ― ասաց բժիշկը, ― ինձ մոտ, տուն եկավ մի մարդ, որին կյանքումս բնավ չէի տեսել։ Դա հանրապետական կուսակցության «պոլիտիշենն» էր։ «Պոլիտիշենը» գործամոլ է, մի մարդ, որի զբաղմունքը ստոր քաղաքականություն է։ Քաղաքականությունը վաստակ է նրա համար։ Ես ատում եմ այդ տիպի՝ հաստամռութ, կոպիտ, լկտի մարդկանց։ Նրանց բերանում անպայման թքոտ սիգար է ցցված, գլխարկը չափից դուրս թեք է դրված, ունի բութ աչքեր և հաստ մատին՝ կեղծ մատանի։ «Գուդ մոնինգ, դոկ», ― ասաց ինձ այդ մարդը։ ― Բարև ձեզ, բժիշկ։ Ու՞մ եք մտադիր քվեարկել»։ Ուզեցի մի հատ ռեխին հասցնել ու շպրտել փողոց։ Բայց մեր ուսերի լայնությունը չափելուց հետո հասկացա, որ եթե փողոց թռչող լինի, ապա ավելի շուտ ես եմ լինելու այդ թռչողը։ Ուստի համեստորեն ասացի, թե քվեարկելու եմ այն թեկնածուի օգտին, որն ինձ ավելի դուր կգա։ «Լավ, ― ասաց «պոլիտիշենը»։ ― Կարծեմ դուք աղջիկ ունեք և նա չորս տարի է, ինչ ուսուցչուհու տեղի է «սպասում»։ Ես պատասխանեցի, որ ունեմ և սպասում է։ «Ուրեմն, ահա թե ինչ, ― ասաց իմ անկոչ հյուրը, ― եթե դուք քվեարկեք մեր թեկնածուի օգտին, կաշխատենք ձեր աղջկան աշխատանքի տեղավորել։ Ընդ որում, ոչ մի հաստատ բան չենք խոստանում։ Բայց եթե քվեարկեք մեր հակառակորդի օգտին, ապա այս դեպքում հաստատ կարող եմ ասել․ ձեր աղջիկը երբեք աշխատանք չի ստանա, երբեք ուսուցչուհի չի դառնա։ Դրանով խոսակցությունը վերջացավ։ «Ցտեսություն բժիշկ, ― ասաց նա հրաժեշտի պահին։ Ընտրությունների օրը ես կանցնեմ ձեզ մոտ»։ Դե, իհարկե, ես շատ բարկացա, նույնիսկ տառապեցի, վրդովվեցի այդ անպատկառությունից։ Բայց ընտրությունների օրը նա իրոք ավտոմոբիլով եկավ իմ հետևից։ Դարձյալ իմ տան դռների մեջ խցկվեց նրա հաստ սիգարը։ «Գուդ մոնինգ, դոկ, ― ասաց նա։ ― Կարող եմ ձեզ տանել ընտրական կետը»։ Եվ գիտեք, ես նրա հետ գնացի։ Մտածում էի, վերջ ի վերջո միևնույն չէ՞, թե ով կընտրվի՝ դեմոկրատ, թե հանրապետական։ Իսկ դուստրս միգուցե աշխատանք կստանա։ Ես այս մասին դեռ ոչ ոքի չեմ պատմել, ձեզանից բացի․ ամաչում էի։
———————————–
ու տենց
ու ի՞նչ, հետո այդ մեր փողերով, մեզնից օրինական եւ ապօրինի ստացած փողերով սնվող մարդիկ ամեն շաբաթ ռիփո՞րթ են գրում վերադասերին։
ասենք, այսքան տրոլիծ եմ արել, այսքան ստատուս եմ գրել հիմար, որի շնորհիվ այսքան մարդ շեղվել է քաղաքականությունից, այսքան ստատուս եմ գրել, որ նվաստեցնում է դիմադրությունը, այսքան չռփել եմ ընդդիմության աջակիցներին, այսքան ռեշեյր եմ ունեցել, ու այսքան լայք։
Ու դրանից հետո էլ մի հատ իրենց կարեւո՞ր են զգում, տիպա էս ինչ կարեւոր մարդ էի ես, չթողեցի երկիրը կործանվի, բարձրացրի ծնկներից։
ու էդբես
հետաքրքիր է, որ մարդիկ ցույց տվեցին վարչակարգին, ինչքան են իրենից զզված։
այսինքն ամենուր, որտեղ կարող էին քվեարկել՝ այսինքն քաղաքներում, ցույց տվեցին։
նաեւ, ես այդպես եմ հասկանում, որ քչերը ունեն իմ պատճառները Րաֆֆիի համար չքվեարկելու, այսինքն Րաֆֆին կարողացավ լինել նա, ում կտան ձայն ամենազանազան մարդիկ, ով առաջ կարծես քաղաքականությամբ առհասարակ չէր հետաքրքրվում։
դա լավ է։
այսինքն, ճակատին համբուրել երեխաներին լավ է ստացվել իր մոտ։
ու հետաքրքիր հանգամանք է, որ անձը մեզ համար մնում է կարեւոր, մեկ անձը ավելի է մոտիվացնում միջին ընտրողին, քան ասենք կուսակցությունը։
չնայած դա հասկանալի է, կոնկրետ ինքն է, համբուրել է, այն էլ տարիներով ձեռք է սեղմել, գիտես ով է։ լրիվ շանսեր կան որ այդպես էլ կշարունակի։
հիմա ինչն է վատ։ վախենում եմ, որ մարդիկ հիասթափվեն։
փոխարենը մտածեն՝ պետք է սաղս գնայինք քվեարկեինք, մտածեն՝ իզուր գնացինք։
ու վախենում եմ որ կհիասթափվեն, քանի որ ի՞նչ ծրագիր ունի Րաֆֆին։
ու հիմա ես հասկանում եմ, ինչ անկարեւոր է ինչ ծրագիր ունի նա, այսինքն ինչ էր փորձելու անել, եթե ըստ պաշտոնական թվերի անցներ։
կարեւոր է այն, ինչ է նա մտածում անել հիմա, երբ չանցավ։
կարծես նա հիմա պարզապես սպասում է, որ գործող հարգելի նախագահը կբերի եւ կմատուցի իրեն իշխանությունը կապույտ եզրագծով ափսեի վրա։
չի բերի, չի մատուցի։
իզո՞ւր է պատրաստվել, կեղծել, որ հիմա էլ նվիրի՞։ ակնհայտ է որ չի նվիրի։
ապա ի՞նչ է նա անելու։ այդ ծրագրի մասին եմ։
ու ինձ թվում է իր ինիցիատիվան չի հերիքի որեւէ այլ բան նախաձեռնել բացի սպասելուց։ ու նույնիսկ եթե Նիկոլն իրան բզի, նա ոչ մի քայլ չի անելու։
իսկ եթե մենք բոլորս ավելի ակտիվ լինեինք, ու բոլորը բոլորը բոլորը ով կարող է մասնակցեին ընտրություններին, գուցե նա կհաղթեր։
ու եթե հաղթեր, ջանդամը թե չէր գնա հիմարություններ անի, ջանդամը թե չէր ասելու սաղին որ իրենք վատն են, որ ցեղասխանությունը չեն ճանաչել, ու ջանդամը թե ԼՂՀ֊ն չփորձեր ճանաչել։
ինչ էլ աներ, սենց վատ չէր լինի, գոնե բազմազանություն էր լինելու։
այսինքն
ա ֊ կպրծնեինք վարչակարգից
բ ֊ կստեղծվեր բավականին զանազան դաշտ, ուր տարբեր կարծիքներ կլինեին, մարդիկ ակտիվ կքննարկեին թե որն է խելացի քայլ Րաֆֆիի կողմից, իսկ որը չէ, ու նույնիսկ նա գուցե փոխվեր, կամ չկարողանար իր էշը քշել որոշ դեպքերում։
Ընդդիմությունը կդառնար իրական աշխատող ընդդիմություն, որ կարող է աշխատել, ու կյանքը բավական հետաքրքիր կլիներ։
Կդիտեինք Րաֆֆիի ելույթները ինչպես այստեղ, այնպես էլ՝ արտասահմանում, ով՝ ֆեյսփալմ անելով, ով էլ՝ արցունքները աչքերին։
բայց այդ ամենը չի լինի, քանի որ ինչ֊որ բան փոխելու համար ամենաքիչը պետք է պլան, միսթր Ֆիքս, նաեւ պետք է գործել, ու պետք է շախմատիստների պես մտածել։
այնպես որ վախենում եմ որ ստիպված ենք մոտակա հինգ տարին մնալ սերիալների, ու ոչ գրավիչ աստղերի, այսինքն ասԽերի նոր սեքս սկանդալների հույսին։
սա կոչվում է ստաբիլ վիճակ, որը չգիտես ինչի հայերեն թարգմանում են՝ ապահովություն։ պարզապես շփոթում են, այսինքն մոռանում են հարցնել ո՞ւմ համար է ապահով:
նու իհարկե ես կուզենայի փոփոխություն, բայց ո՞րտեղից է երեւում որ այն կլինի։
ու տենց
Ռուսալեզու «Երեւան» ամսագրում, հունվար֊փետրվար 2013, տպագրված է ռուս (լրա)գրող, կամ ավելի ճիշտ, լրա(գրող), Պրոխանովի հարցազրույցը եվրասիական միության մասին։
Նա ասում է, որ Ռուսաստանը չի տեսնում այլ կերպ, քան կայսրություն, քան իմպերիալիստական երկիր։ Այս մարդու ցինիզմը զաշկալ է լինում։
Մեջբերում եմ։
Евразийское пространство с населяющими его народами – это колоссальный ресурс. Само по себе пространство является ресурсом. А соединение этих площадей воедино создает колоссальное богатство.
Իհարկե, տարածքը ռեսուրս է։ Եթե ռեսուրս չլիներ, Ադրբեջանը վաղուց մտքից հանել էր Արցախը։
Նաեւ, ինչպես երբ միացյալ նահանգները տարածում էին ժողովրդավարություն, հարց էր առաջանում՝ ո՞ւմ համար է այդ ժողովրդավարությունը, այնպես էլ այստեղ, հարց է առաջանում՝ ո՞ւմ համար է այդ հարստությունը։
Այդ հարցի պատասխանը հետեւում է՝
Когда распался Советский Союз Россия лишилась казахстанских урановых месторождений, узбекского хлопка… Совершенно очевидно, что в этом проекте заключен огромный экономический потенциал.
Իմացանք՝ Ռուսաստանը ուզում է ձրի ուրան, եւ այլ ռեսուրսներ։ Ապա՝ Ռուսաստանի համար է։
Առհասարակ, հեղինակը դիտարկում է եւ ԽՍՀՄ֊ը, եւ եվրասիական միությունը որպես Ռուսական կայսրության նոր ձեւ։
История России – это история империй, и трагедии русские всегда связаны с их исчезновением. По крайней мере, четыре великих империи (включая последнюю, Красную) были разрушены, в результате чего Россия потерпела колоссальный урон.
Իսկ գուցե կայսրություններն ըստ սահմանման է պետք փլվե՞ն, հերիք չէ՞ նույն քաքի մեջ մտնեք, պարոնայք ռուս իմպերիալիստներ։ Գուցե հասկանա՞ք որ դա ձեզ ապագա չէ։
Շարունակենք, Պրոխանովը դիտարկում է եվրասիական միությունը այնպես ինչպիսին այն կա։ Մարդկանց խաբում է «մաքսային միություն» արտահայտությունը, իսկ եվրասիական միությունը ըստ էության անկախ պետությունների մաքսային միություն չէ, այլ մեկ ամբողջ պետություն՝
Между Белоруссией и Россией уже есть союзное государство, оно зачаточное, оно переживало и переживает много трудностей, но ген нащупан.
Մինչդեռ նա նաեւ հստակ արտահայտում է ի՛նչ ձեւի պետություն է այն լինելու՝
Цивилизационный продукт – это не только технологии будущего, это еще и идеи будущего. И эти идеи, или идеологии, которые уже сегодня – самое драгоценное достояние, – в евразийском пространстве могут стать альтернативой погибающим моделям, к числу которых я отношу и либеральную западную модель.
Բնական է, որ ես մեկնաբանում եմ իր այդ գաղափարները որպես ոչ թե ապագայի, այլ անցյալի գաղափարներ։ Որովհետեւ նոր գաղափարների մասին ավելի շատ խոսվում է «օքուփայ»֊ում, ու բնավ ոչ Ռուսաստանում։ Ու չնայած հաջորդ հարցին, թե արդյո՞ք սա ԽՍՀՄ֊ի վերականգնում չէ, նա պատասխանում է որ չէ, նա նկատի ունի, որ դա ԽՍՀՄ 2.0 է, ռելոադեդ, այդ պատճառով է որ նոր է։
Քանի որ եթե ԽՍՀՄ֊ը գոնե սոցիալիստական պետություն էր, ու քիչ թե շատ լավ էր փորձում «նայել» որոշ գավառներին, ընթացքում ասիմիլացնելով բնակչությունը, ու փոխելով դեմոգրաֆիկ իրավիճակը (պարզ ասած բնակեցնելով ռուսներով ֊ իմպերիայի հիմնական եւ գլխավոր էթնոսով), ապա հիմա կլինի լրիվ նույնը, բայց կողոպտիչ, դաժան կապիտալիզմի մոդելով։ Մենք տեսնում ենք, ինչքան կողոպուտ կա Ռուսաստանում, բայց իրենց դա հերիք չէ, իրենք շատ ավելին են ուզում։ Իրենք մեծ են ու սոված։
Իսկ մենք նոր ենք «ընտրել» մեր նոր հին նախագահին (նոր նախագահն լավ մոռացված հին նախագահն է), նախագահին, ով չպարզված իրադարձություններից հետո փակ փոքր շրջանում երդում տվեց, եւ նախագահին, ով շնորհակալություն խնդրեց Ռուսաստանի ղեկավարությունից աջակցության համար այդ չպարզված իրադարձություններից հետո։
Նախագահին, ով ներկայացնում է վարչակարգ, որը քոփի փեյսթ է անում ՌԴ֊ի շարժումները, նախագահն, ով արդեն իսկ վերջերս ստորագրել է եվրասիական միությանը վերաբերվող փաստաթուղթ, ու մենք ուրախությամբ եւ անհաբերությամբ լի սպասում ենք, երբ նա կստորագրի եւս մի քանի թուղթ, եւ երբ է ՀՀ֊ն վերջապես ֆորմալ ձեւակերպելու իր տապալումը, եւ ներկվելու կարմիր կամ վարդագույն գույնով, լինելով մեծ, բութ եւ շատակեր պետության մի մաս։
Իսկ ինչի՞ է ռուսալեզու Երեւանը դա տպում, մնում է միայն կռահել։
Գուցե ապա զարմանալի՞ չէ որ նախորդ համարում ֊ վարչապետն է կոմբայինի կողքը, նախագահն է ֊ ցուցահանդեսին, ու այդպես իրար փոխում են։
Շնորհավորանքներս, ջենթլմեններ։ Շնորհավորանքներս։
Ամեն ինչ հիանալի է, դիտենք տոնական տնական հրավառությունը։
վերջին լուսանկարները՝ այստեղից
եւ այդպես։
Հեղինակների համոզմամբ, բարգավաճ և աղքատ երկրների տարբերությունը բացատրվում է ոչ թե նրանց աշխարհագրական դիրքով, բնական հարստություններով, լավ կամ վատ կառավարմամբ, ազգային մտածելակերպով կամ մշակույթով, այլ բացառապես պետական հաստատությունների՝ ինստիտուտների որակով։ Բարգավաճ երկրներում, որոնց իշխանությունները շահագրգռված են տնտեսության զարգացմամբ ու ժողովրդի բարօրությամբ, պետական հաստատությունները, որոնք բնութագրվում են որպես «ներգրավող ինստիտուտներ» (inclusive institutions), նպաստում են ազգի բոլոր ստեղծագործ ուժերի ներգրավմանը, ինչն անհնար է առանց ժողովրդավարության, իրավունքի գերակայության, ազատ մրցակցության և սեփականության անձեռնմխելիության ապահովման։ Իսկ աղքատ երկրներում, որոնց իշխանություններն առաջնորդվում են միայն սեփական հարստացման ու իրենց իշխանության հավերժացման շահագրգռությամբ, գործում են, այսպես կոչված, «կորզիչ ինստիտուտներ» (extractive institutions), որոնց խնդիրն է վանել ազգի բոլոր ստեղծագործ ուժերը և ամեն ինչ կենտրոնացնել իշխանությանն ապօրինաբար տիրած ավազակախմբի ձեռքում։ Ցավով պետք է ավելացնեմ, որ գրքում Հայաստանը, որպես օրինակ, հիշատակված է աշխարհի մի քանի «ձախողված պետությունների» շարքում։
Յակոբ Ափլբաումի հարցազրույցը՝
Ակնհայտ է, որ այս տղան շատ լավ գիտի ինչի մասին է խոսում։
Նաեւ նա չի կեղծում, որ օրինակ, կտացրեք ու ամեն ինչ կստացվի առանց խորանալու։ Նա շեշտեց, որ պետք է գրագետ լինել։
Ու կասկած չի առաջանում, որ նա ոչ պարզապես «ծրագրավորող» է, ոչ էլ պարզապես «Տոռի» թիմից մեկը։ Նա համ շատ գաղափարի մարդ է, եւ շատ տեքնո մարդ է։ Ու այդ պատճառով է նա անում այն գործը որ անում է, ու այն պատճառով ենք մենք ասում՝ հաքեր
ու նաեւ սա՝
Never Hate – it is self destructive …… find a reasonable and good game play ….. works in every game you ever played …….. to win …..
եւ այդպես
Ընտրությունը այն մասին չէ, ոնց լավ կլինի։
Սահմանեք լավը։
Ու այն մասին չէ, թե ով է ավելի լավը, կամ ավելի վատը։
Այն մասին չէ, թե ով է ավելի անթերի, կամ ավելի կատարյալ։
Կատարյալը չկա։
Իսկ քննադատելը միշտ էլ ավելի հեշտ է քան գովելը։
Այն մասին է, որ անհնար է մնալ տեղում։
Հնարավոր է կամ շարժվել որոշված ուղղությամբ, կամ այնտեղ, ուր տանում է հոսանքը։
Ու այս ընտրությունը այն մասին է, թե որ ուղին ենք ընտրում։
Արդյո՞ք մենք ուզում ենք շարժվել դեպի քաղաքացիական ազատություններ, թե չէ։
Արդյո՞ք մենք ուզում ենք շարժվել դեպի ազատ գործարարություն։
Արդյո՞ք մենք ուզում ենք գնալ դեպի ինդիվիդուալ նախաձեռնությունների ու ազատ ձեռնարկատիրությունների հասարակություն, թե դեպի կլանա֊օլիգարխային մոնոպոլիաների ռեժիմ։
Արդյո՞ք մենք ուզում ենք հասարակություն, ուր նորմա է, ու խրախուսվում է կաշառքների շրջանառությունը բնության մեջ, թե մենք ուզում ենք շարժվել դեպի հասարակություն, ուր օրենքը գործում է անկախ իշխանությունից, իսկ համակարգը, մեխանիզմները նախագծված են մարդկանց հարմար լինելու համար։
Որովհետեւ հասարակությունը, ուր մարդիկ կարող են ազատ ասել, ինչ են մտածում, ու իրականացնել մտահղացումները ունի զարգացում, քանի որ այնտեղ հաղթում են ոչ այն մտքերն ու լուծումները, որոնց աջակցում են հեղինակավոր կամ ունեվոր մարդիկ, այլ իրականացվում են լավ լուծումները։
Կյանքում ամեն ինչն էլ մեկ անգամ է լինում։ Ու այս ընտրություններն էլ են մեկ անգամ լինում։ Դրանք կարեւոր են։
Այնպես որ զգոն եղեք ընտրելիս։
եւ այդպես
ու տենց
Ես գրում եմ այս մասին որովհետեւ վերջերս զրուցել եմ մի աղջկա հետ։
Նա իմ հետ չէր համաձայնվի, բայց ես կարծում եմ, որ նա լավ չէր։ Ու նա սովոր է լավ չլինել, որովհետեւ նա ունի խնդիրներ, ու ուզում է դրանք չլինեին, սակայն համարում է անլուծելի։ Իսկ եթե դրանք անլուծելի են, արդեն մի քիչ ավելի շատ «վատ» թե ավելի քիչ՝ էական չէ, նա ասում է՝ «ուաթեվա, ինձ մեկ է»։
Ու նա «ոտից գլուխ» «ինադու» է։
Ու ես չեմ կիրառում պրոտեստ բառը, այլ հենց «ինադու», ահա թե ինչու։
Որովհետեւ պրոտեստը նպատակաուղղված է, այն պարունակում է ոչ միայն դաշտ այն մասին, ինչպես լավ չէ որ լինի, ու ոչ միայն դաշտ այն մասին, ինչպես լավ է որ լինի, այլ եւ ունի մեթոդներ՝ լավին հասնելու համար։
Այսպես այդ լավը դառնում է որոշված նպատակ։
Սակայն «ինադու»֊ի նպատակ ֆունկցիան կյանքի հատվածում պարզապես որոշված չէ, ու արժեք չունի։
Այն չի կարող ոչ մի բան լուծել, որովհետեւ պարզապես Պորտոսի պես «ձեռուս պատամու շտո ձեռուս» է արտահայտում։
Երբ բանվորները գործադուլ են անում ու պրոտեստ արտահայտում, նրանք ունեն որոշոկի, այսինքն որոշված նպատակ, եւ այդ պրոտեստը հանդիսանում է իրենց նպատակին հասնելու եղանակ։
Իսկ երբ ասում են՝ «քանի որ սաղ վատ է, մենք էլ սենց կանենք» կամ «ոչ մի բան չենք անի» ապա այստեղ չկա ոչ նպատակ, ոչ էլ դրան հասնելու ուղի։
Այդ պատճառով, այն որ աղջիկը մեկը մյուսի հետեւից սիգարետ էր կպցնում, ու դրանով «պրոտեստ արտահայտում»՝ դա իմ կարծիքով նման է նրան, ինչպես կարելի է գնալ ու պատին հայհոյել։
Նման է նրան, ինչպես մեղադրում են աստծոն, ճակատագիրը, ասում են «հայի բախտ» ու հետո «տենց ստացվեց»։
Դա նման է նրան, ինչպես դաշնակները ասում են՝ «թուրքերի մերը» կամ նրան ինչպես ծինեյջերները նույնը ծնողների մասին։
Դա պրոտեստ չէ, քանի որ այն պայքար չի պարունակում, ու հետեւաբար խնդիր չի լուծում։
Ինչքան ուզում ես ասա, դու միայն օդի մեջ ասում ես։
Լուծելու համար պետք է ստրատեգիա, պետք է միտք, գաղափար։
Իսկ դրա համար պետք է մտածել։
Եթե մարդը չի մտածում, այլ պարզապես հայհոյում է, ապա նա գուցե չի էլ ուզում իր խնդիրները լուծել, ու նրան դուր է գալիս, որ նա կարող է վատ լինել։ Այդպես կարող է լինել, որ արդեն սովորել է դրան, ու չի ուզում այդ վիճակից դուրս գալ, ինչպես հարբեցողների կանայք, երբ դրանք էլ չեն խմում, սկսում են իրենց անգիտակցաբար խթանել խմիչք օգտագործել։
Որովհետեւ ինչպես ասում են ռուսները «ու ստրախա գլազա վելիկի» ու շատ խնդիրներ թվում են անլուծելի, սակայն հաճախ եթե դրանց այլ կողմից մոտենալ, պարզվում է, որ դրանք լավ էլ լուծելի են։
Բոլորը ուզում են լավ լինի, ու բոլորը ուզում են ազատ լինել։
Սակայն եթե խոսեք հոգեբանի հետ, նա ձեզ գուցե կհարցնի՝ «ֆրիդոմ ֆրո՞մ» թե «ֆրիդոմ թու»։
Ուզում ես պայքարել ինչ որ բանի դե՞մ թե հանուն ինչ որ բանի։
Օրինակ՝ ասել ես քվեարկում եմ որ այսինչը չլինի իշխանութայն գլուխ ֊ անկապ է, որովհետեւ դե խնդրի լուծում չէ։
Ասել՝ «ես քվեարկում եմ որ ՀՀ֊ն լինի օրենքի երկիր» ֊ դա արդեն որոշված նպատակ է, գիտենք ինչ ենք ուզում, ու մտածում ենք ինչ անել, որ այդպես լինի։ Օրինակ, կարելի է սկսել նրանից, որ այսինչը իշխանության գլուխ չլինի։
Երկու տարի առաջ Գասպարը գրում էր որ նա հոգնել է «պրոտիվ» մարդկանցից ու ակցիաներից։
Ու ես հավանում եմ այս հոլովակը որովհետեւ այն այն մասին է, հանուն ինչի արժի պայքարել։
Ու այդ պատճառով, նրանք, ով ասում են որ բոլորին դեմ են, իրականում բան չեն փոխի, միայն կվատացնեն, որովհետեւ նրանք պարզապես դեմ են, ու ոչ մի բանի կողմ չեն։
Իսկ եթե չգիտես ինչին հասնել, չես մտածի ինչպես, ու բնական է դժվար թե ստացվի հասնել։
Իսկ ասել՝ ես բոլորին դեմ եմ, կամ գնալ ծխել բամբուկ գառաժի հետեւը, կամ դիմացը, կամ նույնիսկ ոչ բամբուկ՝ դա խնդրի լուծում չէ։
Այնպես որ զգոն եղեք, երբ խոսում եք ազատությունից, կոնկրետացեք, «ֆրոմ» թե «թու»։ Եւ չմոռանաք մտածել թե ինչպես։
ու տենց
չեմ կարող չմեջբերել՝
Я сегодня снова много думал. И пришел к выводу, что буду голосовать за Гитлера. Да, я сам от него не в восторге. Но нельзя отрицать, что за время его правления приостановлен развал страны, укрепилось международное положение Германии, стабилизировалась экономика, сократилась безработица, созданы новые молодежные организации, развивается спорт.
Да, у Гитлера случаются ошибки. Да, его методы бывают жесткими, и я их не всегда одобряю. Можно долго спорить про захват власти, цензуру, узников совести и культ личности, но пусть этим занимаются либерасты. Хорошо, предположим на минуту, что Гитлер действительно захватил власть и проводит жесткую политику. Что это меняет? Я говорю о другом, вдумайтесь в мой главный аргумент: каким бы ни был Гитлер, я не вижу другой реальной силы в Германии! Допустим, Гитлер сейчас уйдет. Кто сегодня, в 1938 году, способен вместо него возглавить страну, не приведя Германию к катастрофе? Назовите мне это имя! Кого вы видите нашим новым рейхсфюрером? Я, хоть убейте, не вижу такого политика.
շարունակությունը՝ http://lleo.me/dnevnik/2012/01/27.html
Ասում եմ, Շվարցի հեքիաթը իրականում շատ վեհ է։
Ու մեր մասին է։
Որովհետեւ, ես հա լսում եմ՝
– ում էլ ընտրես, հետո ասելու են՝ «նա չէ՞ր ընտրածդ»
կամ
– այ հավատացինք գաղափարներին, ընտրեցինք, ի՞նչ լավ բան եղավ։
կամ
– սաղ նույնն են, նրանք լավը չեն լինում, անիմաստ է լրիվ
Հա, կատարյալը չկա, սաղ վատն են, եկեք նստենք թախտին, սպասենք Քթուլհույին։
Եթե Քթուլհուն գոյություն ունենար, ես գուցե կմտածեի այդ մասին։
Իսկ այ եւրոպաներով անցնելիս նկատում ես որ ստեղ այնտեղ քեզ կպնում են ինչ որ երիտասարդներ, ու սկսում են բացատրել, ինչու է այս կամ այն օրենքը պետք փոխել, ընդունել, կամ վերացնել։
Ու նրանք կծախսեն երեսուն րոպե, կբացատրեն դա ձեզ, ու կխնդրեն ստորագրել։ Ու կլսեն՝ կներեք, քաղաքացի չեմ։
Դա նրանից է, որ նրանք գիտեն։ Ընտրեցիր՝ չի նշանակում վերջ, լավ կլինի, թագավոր կա, նա մեզ լավ կնայի։
Power corrupts, absolute power corrupts absolutely.
Թագավորը լավ չի նայի։
Ինչքան լավ բան կա հիմա մեր մոտ՝ ելքային վիզաները մեկ երկու օրում խփելը, ոստիկանների կաշառք ավելի քիչ վերցնելը, Աբովյան փողոցը ազատելը՝ դա նրանից է, որ կա ուժեղ ընդդիմություն։
Նրանից է որ կա հասարակություն ու հասարակական կարծիք, որից հետեւում է հասարակական ճնշում։
Ու փաստացի,նույնիսկ թագավորները չեն կարող իրենց թույլ տալ շատ հակաազգային քայլեր։ Սակայն, շատ ավելին իրենց թույլ կտան, քան գործող ժողովրդավարության երկրի իշխանությունները։
Իսկ այն, որ դե ընտրեցինք, լավը չէր, էլ չենք ընտրում, բնավ բանական չէ։ Դա նույնն է ինչ ասել, բոլոր տղամարդիկ/կանայք նույնն են, հարաբերություն փորձեցինք՝ չստացվեց, ուրեմն սէր չկա բնավ ու աշխարհը արդար չէ։
Ոչ մեկն էլ լավը չի լինի մինչեւ ժողովրդի վերաբերմունքը չփոխվի։
Ի դեպ, թագավորին ընդունելը նույնն է, ինչ հեղափոխությունը։
Ինչո՞ւ եւ մեր ընդդիմությունը, եւ Ռուսական, հեղափոխությանը դեմ է արտահայտվում։
Որովհետեւ դա ժողովրդավարական իշխանափոխության միջոց չէ։
Բայց մարդիկ դա չեն հասկանում։
Նրանք չեն հասկանում, որ այն որ նրանք գնացել կանգնել են հավաքին, դա կոչվում է քաղաքական պայքար, ցիվիլ, իսկական, քաղաքական պայքար, ու դա է քաղաքական կարծիք արտահայտելու ձեւը։
Նրանք մտածում են, բա ինչի՞ չգնացինք Ձմեռայինի գրոհի։
Այն պատճառով, որ կեղծիքներով ընտրված իշխանությունը ավելի ընտրված է, քան հեղափոխության միջոցով եկածը։
Ու մեր ընդդիմությայն լիդերները դա հասկանում են, ու պետք չէ հեղափոխություն ակնկալել, իսկ հետո, դրանից հետո հրաշքներ։
Չի լինի ոչ առաջինը, ոչ էլ երկրորդը։
Այլ տարբերակ էլ կա – գնանք այնտեղ ուր արդեն իսկ օրենքները, ժողովրդավարությունը գործող է։
Հա, բնական է, գնանք։ Վերջերս հիանալի կոմիկս եմ տեսել գնալու մասին այնտեղ ուր լավ է՝
Որովհետեւ եթե բոլորը մտածեն՝ գնանք այնտեղ ուր օրենք է գործում, ոչ մի տեղ էլ այն չէր գործի։ Նրանք ճանապարհ են անցել, ու չնայած այժմ ահագին հիմար ու դատարկ մարդիկ ունեն, ունեն նաեւ այն մարդկանց, ու այն մշակույթը, այն հեղինակությունները չպաշտելու սովորությունը, այն իրականում ազատամիտ լինելը, այն իշխանություններին չվստահելու սովորությունը, այն դիմադրության մշակույթը, որի պատճառով այդպիսի երկրները ինչպիսին են ՄՆ-ն ու Գերմանիան, իրականում զարգանում են։
Ու ես չեմ զարմանում, որ եւ այնտեղ, եւ այնտեղ ձեւավորված հաքերային մշակույթ կա։
ու տենց
Արեւելյան քաղաքակրթությունները տարբերվում են արեւմտյան քաղաքակրթություններից նրանով, ինչպես են նտանք «տալիս» եւ ում։
Արեւելյանները հաճախ ավելի կլանային են, արեւելյանին բնորոշ է պարոն Ծառուկյաններին երկրպագելը, պաշտելը։
Արեւելելքում հազվադեպ է որ ժողովուրդը պայքարի սոցիալ տնտեսական պայմանների համար։
Օրինակ, մերոնք, դուրս կգան մեկի պես հող պաշտպանելու համար, հետո այդ ազատգրված հողը կթողնեն դատարկ, կգնան օտար ափեր, որ հետո հետ գան, այստեղ թաղվեն։
Արեւմուտքում, ի տարբերություն, ժողովուրդը սոց․ տնտեսի համար դուրս էր գալիս կաթսաներով երթերի, գդալներով աղմկում, ու դեռ հիմա էլ, մեքենա կվառի, կավիրի փողոցները, հեղափոխություն կանի։
Այնպես որ այն որ մեզ մոտ այսպես է, նրանից է որ մենք ահագին արեւելյան ենք։
Մյուս կողմից այն որ մեզ մոտ Կարիմով ու Նազարբայեվ չկա, դա նրանից է, որ մենք ահագին եւրրոպական ենք։
Ու դա ակնհայտ է, մենք իրենց արանքում ենք։
Ասածս այն է, որ արեւելյան ժողովրդները ավելի շատ են տալիս իրենց իշխանությանը։
Տալիս հնարավորություն իրենց կողոպտելու, խաբելու, թալանելու, հիմարացնելու։
Ասում են, լավ, ոչինչ, սրան էլ տամ, կամ էլ ասում են, թող այս մեկը մնա, արդեն կուշտ է։
Բայց դրա կուշտը չի լինում։
Հակառակը, ուզողներն են ավելանում, թե սրան տվեցիր, նրան էլ կտաս։ Թե այս նախարարին տվեցիր, ապա նրան էլ կզիջես, մի հատ էլ քաղաքապետին, մի հատ էլ այն պաշտոնյային։
Իսկ նրանք այնքան վատը չեն, մեկ մեկ իրենց տվողներին սնունդ են տալիս՝ պահածոներ, ձեթ, հինգ հազար դրամ։
Նենց չի որ ես դատապարտում եմ։
Պարզապես լավ է իմանալ իրականությունը, երբ ընտրակաշառք ես վերցնում, իմանաս որ քեզ էն բանից են արել դրանով, հետո վերցնես։ Եթե իմանալով ես վերցնում, գիտակցաբար, ապա դա արդեն լավ է
եւ այդպես
Ես միշտ նախանձում էի մերոնց, որ իրենք 88 թվի հանրահավքները տեսել են, մասնակցել են, իսկ մենք տենց հնարավորություն չենք ունենա, քանի դեռ չէր եկել 2008ը ու նախագահական ընտրությունները։ Ու հենց սկզբից էլ բոլոր մարդիկ, 2008ի հանրահավաքները համեմատում էին 88ի հետ, ու հետևաբար պահանջներն էլ հանրահավաքներից, դրանցից որպես արդյունք ակնկալիքներն էլ նման էին։ Բայց ամենակարևոր տարբերության մասին մարդիկ մոռանում են, որ սովետի ժամանակ սոցիալական տենց խնդիրներ չկար, ու գաղափարական պայքար տանելը հեշտ էր ավելի, իսկ հիմա մարդկանց մեծամասնությունը ունի նման խնդիր, հետևաբար ակնկալում են արագ արդյունք։ Իսկ արագ արդյունք չէր լինելու, դա ասված էր հենց սկզբից, բայց մարդիկ նման մտքերը չլսելու են տալիս, ու սպասում են հեղափոխության։
ու տենց
շատ լավն է՜ է՝
երեք նախագահ – ՌՖ նախկին նախագահ, ընթացիկ նախագահ, ու ապագա նախագահ՝
այ ես մտածում եմ, հատո՞ւկ է մթացրել նկարը լուսանկարիչը թե այդպես ստացվել է։ նախորդ նկարը լավ լուսավորված է։ այս նկարը շատ ավելի լավն է մութ։ վերցնում ենք պոպկորն ու հետեւում պարոնայք նախագահներին, մեդվեդեւը առաջարկեց ընտրել պուտինին, պուտինը՝ մեդվեդեվին, հետո մեդվեդեւը պուտինին, հետո էլի պուտինը մեդվեդեւին, հետո մեդվեդեւը պուտինին․․․ ու դա այն ժամանակ երբ պարզվում է որ լույսի արագությունը բնավ սահման չէ առնվազն ՑԵՐՆԻ նեյտրինոների համար։
հետո էլ ասում են՝ դեմոկրատները։
բամբասանքներ, խարդավանքներ, հետազոտություններ – մնացեք մեզ հետ
ու տենց
ահագին նայվում է։ «ես հասկանում եմ արաբներին, արաբները հասկանում են ինձ, բայց մեզանից ոչ մեկ չի հասկանում պրոֆեսոր Դերշովիցին»։ լրիվ վերջն է։
ու տենց
Кургинян – чел, которым восхищается куча народу, в том числе и часть моей френдленты.
Вообще не перевариваю.
Это ярчайший пример другой крайности, обратной стороны медали, это та самая антилиберастня. Вот насколько убоги либерасты, ровно настолько же, ИМХО, убоги и эти “плакальщики по Совку”.
Какой Совок, нахер? О чем вы, друзья? Он рухнул под ударами демократических сил и первый Титановый Лом отхватил именно в Нагорном Карабахе.
Благодаря смелым мужественным борцам с тоталитаризмом и коммунистической чумой вы все живете в свободном мире, где балом правят идеи демократии, прав и свобод граждан. Я даже не буду говорить о независимости и государственности Армении – там пахать и пахать. Просто посмотрите на Европу, на Восточную Европу – эти страны сегодня находились бы под сапогом тоталитарного строя. Насильно и против своей воли. И я горд тем фактом, что именно армянские, а в частности карабахские борцы за демократические идеалы положили начало новой жизни, нанеся смертельный удар этой гидре. Кто не горд – примите мое сочувствие. Даже не знаю, как вам помочь.
Но это все фигня. Речь о другом – о том, как антилиберасты противостоят либерастам. По сути, они противостоят не им, а идее демократии. Эта нескрываемая ненависть к демократической системе берет начало от скрытой ненависти к простым людям, которых дай только поэксплуатировать во имя очередных тупых идей – сразу найдется куча “мыслителей”, предлагающих свои собственные рецепты. Они так и не отучились от преступной мысли, что народ – это быдло и ему, типа, нельзя давать возможность думать.
Но и это все фигня.
Я ща о другом. Камрад kosorez скинул ссылку на видео Кургиняна – очередной “поток сознания” старого советского динозавра, который никак не хочет понять, что Совок давно тю-тю. И вот там самый смак. Кургинян на полном серьезе пытается убедить себя и своих поклонников, что (цитирую) “В Баку армян убивали не азербайджанцы, а представители международных структур”. Он типа это видел своими глазами, приехав туда сразу после событий, отмазывать, по собственным словам, советский агитпроп. Дальше автор настолько поверил в себя, что выдает перл за перлом. Оказыца (с) он там в Баку увидел, что армян убивают эти международные структуры под видом азербайджанцев, а потом азербайджанцев убивают тоже эти международные структуры и потом по второму кругу и третьему, пока Кургинян не убедится в этом окончательно. Повторюсь, человек увидел это за пару дней, проведенных в Баку.
И мне щас очень интересно, о каких убитых азербайджанцах в конце 80-х он там поет в своем пропагандистском комбикорме? Нет ли тут банальной погони за “паритетом”, в котором увязли до него много народу и сели в лужу из-за отсутствия фактов? В частности, печально знаменитый Том де Ваал, облажавшийся с “кафанскими погромами”.
Но и это все фигня.
Тут самое аццкое – попытка свалить все на чужих “демократических дядь”, которые типа айайай какие злые и коварные.
А то что, блять, этот гребанный Совок привел к исходу армян из Западного Сюника (Нахичеван) и довел до ручки жителей Восточного Сюника (Арцах) – это типа тоже злые дяди сделали, а не бакинская партийная номенклатура, прикрываемая Москвой? То, что в ответ на погромы армянского населения в Азербайджане “добрые советские дяди” выдумывали (и, как видим, продолжают выдумывать) такие же “азербайджанские погромы” ради паритета – это тоже происки “демократов”? Не, ну реально, кого он пытается убедить в этой чуши?
Я уже не говорю про первые этапы становления Совка, когда цвет нации был расстрелян, репрессирован и изгнан. Неужели колбаса за 2.40, водка за 9.80 и профсоюзные путевки в Гагры могут перевесить это все и заставить закатывать плач Ярославы по “невинно убиенному СыСыСыР”? Я просто тащусь, да, яша.
ու տենց
Հիշեցի տան մասին, որովհետեւ հետաքրքիր գիրք աչքովս ընկավ։ Մեջբերեմ մի քիչ՝
<blockquote style="border: 2px solid rgb(127, 195, 59); padding: 10pt;
<p> margin-left: 30pt; background-color: #a6df6d;">
<br /> У этого физика и лирика в одном лице, мечущегося от скрипки к пробирке,<br /> – гротескные отношения с наукой: Холмс печатается в химических журналах, но<br /> не знает, что Земля вращается вокруг Солнца. Он верит не в науку как систему<br /> знаний, а в конкретное практическое знание. В основе этого – веяния эпохи,<br /> придававшей науке общественно-полезный уклон, так что открытия Пастера<br /> порождали аналогию порочного человека с вредным микробом: паршивая овца<br /> могла испортить стадо. Тут-то и нужен был вооруженный передовым мышлением<br /> страж порядка.<br /> Оттого и наукообразен Холмс, хотя к научно-техническим новинкам он<br /> почти не прибегает – разве что все время шлет телеграммы. Телеграф и почта<br /> работают великолепно: это для современного читателя едва ли не самое<br /> поразительное в дойловских криминальных историях. И это тоже знак<br /> британского имперского времени: можно управлять миром, не покидая дома.<br /> Идея дома не исчезает и в передвижении. Английский поезд дублирует<br /> английскую улицу, где у каждого свой подъезд. У всех купе отдельный вход –<br /> не изнутри, а снаружи, так что по рельсам перемещается цепочка домиков.<br /> Что до города, то по нему Холмс и Уотсон ездят в кебе – движущемся<br /> монументе частной жизни, который Дизраэли назвал “гондолой Лондона”. </p>
[այստեղից][1]
փաստորեն, շնորհակալություն [ուզողին][2] ակնարկի համար։
շարունակեմ կարդալ ։Ճ
_ու տենց_
[1]: http://lib.ru/PROZA/WAJLGENIS/genij.txt
[2]: uzogh.livejournal.comՆկատում եմ, որ ծանոթներից շատերը տուն չունեն։
Չե, ես ել չունեմ տուն, այսինքն բնակարանի սեփաքանատեր չեմ բնավ։ Սակայն, ի նկատի ունեմ՝ ես Երեւանում ինձ զգում եմ, որ տանն եմ։ Իսկ նրանք այդ զգացումը չունեն, այդ կապը չունեն։ Ու փնտրում են, ու շարունակում են փնտրել։ Ում բախտը ինչպես բերի։
Իսկ այսօր մի գիրք կարդալուց, որտեղ Հոլմսի մասին էր գրված, հիշեցի «Տերմինալ» [ֆիլմից մի հատված][1], դիտել 340րդ վայրկյանից։
Այ այսիսի տան զգացողության մասին եմ ասում։
Ու այդ տան զգացողությունը բնավ նրանից չէ որ այդ տանը այնքան լավ է։ Նրանից է որ Նավորսկին զգում է որ․․․ տերն է՞։
Ու դա պատրանք չէ բնավ, որովհետեւ իրական երկրի տերը ոչ նախագահն է, ոչ էլ նրա կուսակցությունը, ոչ ել խորհրդարանը, այլ Նավորսկու պես մարդիկ են։
Ավելին, չեմ կարծում որ որեւե երկիր կառավարող ուժերին առանձնապես հաճելի լինի երբ շատ քաղաքացիներ իրենց երկրի տեր են զգում։
Սակայն, այդպիսի մարդիկ միշտ կլինեն։ Հարցը նրանց քանակի մեջ է։
Ու այդ տեր լինելն է պատճառը, որ փողոցում թքածը, կամ չրթած թափածը ցավացնում է։ Երբ տեր չես՝ էական չէ, քո տան մեջ չէ, որ աղտոտել են, թքած։ Այդ տիրոջ զգացումն է որ ստիպում է երեխեքին հեծանիվներով գնալ հասնել Թեղութ։ Ավելի ճիշտ, ես ուզում եմ հավատալ որ դա է պատճառը։ Այդ տիրոջ զգացումն է, որ ստիպում է մարդկանց Սեւանի, կամ ամառային դահլիճի ճակատագրով հետաքրքրվել։
Ու ինչքան շատ երկրում լինեն քաղաքացիներ, ոչ թե բնակիչներ, այսինքն մարդիկ, որ տեր են զգում իրենց, այնքան այդ երկիրը ավելի լավ տեղ կլինի ապրելու համար։
Իսկ կա ձու թե չկա խանութում, ինչպես նաեւ կա թե չկա քաղբանտարկյալ՝ դրանք լուծվող հարցեր են։ Երբ կա քաղաքացիական հասարակություն, օտարալեզու դպրոցների, կամ տարածքներ հանձնելու հարցեր առհասարակ բացակայում են։
Չեն շոշափվում, որովհետեւ չեն կարող լինել։
Իսկ ինչպես ստացվեց, որ ես հիշեցի այդ տան զգացողության մասին
կիմանաք իմ հաջորդ գրառումից ։Ճ
_ու տենց_
[1]: http://www.youtube.com/watch?v=BjD1TU7RMrA
Գիտե՞ք ես օտարալեզու ուսուցման օրենքի ընդունման կապակցությամբ ինչ հարց ունեմ։ Իրականում էական չէ քանի ձայն կողմ էր, ու քանի ձայն դեմ խորհրդարանում, որովհետեւ բոլորիս ել հայտնի է, որ այնտեղ բոլորովին ել ազգի ներկայացուցիչները չեն։
Խնդիրը նրանում է որ ամենակարեւոր ազգային խնդիրների քննարկման կամ ընդունման ժամանակ, խոհրդարանի մոտ մի տաս հոգի մարդ է լինում։
Այդպես էր Սեւանը իջեցնելու ժամանակ, իսկ Սեւանը ազգային արժեք է, այնպես էր նաեւ օտարալեզու ուսուցման մասին օրենքի քննարկումների եւ ընդունման ժամանակ։
Փաստորեն, մենք ցույց չտվեցինք ակնհայտ եւ հստակ, որ ազգը դեմ է այդ օրենքին։
Ու այստեղ ես չեմ կարող չմատնանշել պսեվդո եւ ոչ պսեվդո ընդդիմադիրներին, որոնք կարծես ազգայնական են։ Ու՞ր էիք։ Ո՞րտեղ էր ձեր հազարավոր մարդիկ հավաքելու տաղանդը։
Եվ առհասարակ, ժողովուրդ, ու՞ր էիք։
Օրգամիզնը որը դիմադրողականություն չունի, չի ապրում։ Գրիպից կմահանա։
Ու՞ր է հայ ազգի դիմադրողականությունը, գրողը տանի։
ու տենց
<blockquote style="border: 2px solid rgb(127, 195, 59); padding: 10pt; margin-left: 30pt; background-color: #a6df6d;">
<p>
Հետագայում ես կանդրադառնամ սենյակային թըռչունների ենթադրյալ տառապանքների խնդրին։ Արդարև, վանդակում երգող արու սոխակը յուրովի հիասթափություն պետք է զգա, քանզի նրա տևական երգը մնում է անպատասխան, և էգը չի հայտնվում, սակայն նույն բանը հնարավոր է նաև բնական պայմաններում, քանի որ արուները սովորաբար ավելի շատ են, քան էգերը։<br /> Առյուծը այլ բնույթի կենդանի է, որի խառնվածքն ու բնակության միջավայրը սովորաբար սխալ է մատուցվում մեզ գրական ստեղծագործություններում։ Անգլիացիները «ջունգլիների արքա» են կոչում նրան, խեղճ առյուծին ուղարկելով այնպիսի վայր, որը չափազանց խոնավ է նրա համար․ իսկ գերմանացիները, իրենց հատուկ լրջմտությամբ, ընկնում են մի այլ ծայրահեղության մեջ, և դժբախտ կենդանուն ուղարկում անապատ։ Գերմաներեն «առյուծ» այդպես էլ նշանակում է՝ «անապատի արքա»։ Իրականում առյուծը նախընտրում է երջանիկ միջինը և ապրում է տափաստաններում ու սավաննաներում։ Այդ կենդանու կեցվածքի վեհությունը, որի համար էլ նա ստացել է իր մականվան երկրորդ մասըմ պարտական է հասարակ մի հանգամանքի․ մշտապես խոշոր սմբակավորներ՝ բաց լանդշաֆտներում ապրող կենդանիներ որսալով, առյուծը վարժվել է դիտել ընդարձակ տարածություններ, անտեսելով այն ամենը, ինչ շարժվում է առաջին պլանում։<br /> Գերության մեջ <span style="color: rgb(255, 0, 0);">առյուծը շատ ավելի քիչ է տառապում մտավոր զարգացվածությամբ իրեն հավասար մյուս կաթնասուններից</span> այն պատճառով, որ նա մշտական շարժման մեջ գտնվելու պակաս ցանկություն ունի։ Կոպիտ ասած, «գազանների արքան», ընդհանրապես, ավելի ծույլ է, քան մյուս կենդանիները, և նրա անբանությունը պարզապես նախանձելի է թվում։ Ապրելով բնական պայմաններում, առյուծը ընդունակ է կտրել անցնել վիթխարի տարածություններ, սակայն նա, հավանաբար, այդ անում է սոսկ քաղցի ազդեցության տակ, և ոչ թո ներքին որևէ այլ դրդապատճառներից։ Այդ իսկ պատճառով գերության մեջ գտնվող առյուծին հազվադեպ կարելի է տեսնել վանդակում անհանգիստ ետ ու առաջ քայլելիս, մինչդեռ գայլը կամ աղվեսը ժամեր շարունակ անընդհատ դես ու դեն են շարժվում։ Իսկ եթե շարժում կատարելու զուսպ պահանջը երբեմն ստիպում է առյուծին ետ ու առաջ անել բանտի ողջ երկայնքով, ապա նույնիսկ այդպիսի պահերի գազանի շարժումները ավելի շուտ ետ-աշյա զբոսանքի բնույթ են կրում և բացարձակապես զուրկ են այն մոլեգին շտապողականությունից, որ բնորոշ է շնազգիների ընտանիքի բանտված ներկայացուցիչներին, որոնք մշտապես անհաղթահարելի պահանջ ունեն մեծ տարածություններ անցնելու։ Բեռլինի կենդանաբանական այգում անապատից վերված ավազով ծածկված ու դեղնավուն կոպիտ ժայռաբեկորներով մի յսկայական փարախ կա, սակայն մարզվում է, որ այդ թանկարժեք կառույքը զգալիորեն անօգտագետ է։ Կենդանի առյուծները այնքան ծույլորեն են պառկում այդ ռոմանտիկ միջավայրում, որ կենդանիների խրտվիլակներով լանդ՛աֆտի վիթխարի մոդելը հաջողությամբ կարող էր ծառայել նույն նպատակին։
</p>
<blockquote style="border: 2px solid rgb(127, 195, 59); padding: 10pt; margin-left: 30pt; background-color: #a6df6d;">
<p>
<span style="color: rgb(255, 0, 0);">Ագռավը, կակադուն կամ շամբաճուռակը իրենց հաճույք պատճառելու համար են թռչում, ուրախությամբ լիովին օգտվում են իրենց տրված ազատությունից</span>։ Իսկ իմ արծիվը թրչում էր միայն այն դեպքում, երբ պատահաբար ընկնում էր մեր այգու վրա սկիզբ առնող օդի հոսանքի մեջ, որը նրան հնարավորություն էր ընձեռնում սավառնելու, առանց մկանային մեծ էներգիա վատնելու։ Նույնիսկ նման դեպքերում նա չէր հասնում իրեն մատչելի բարձրության։ Առանց որևէ իմաստի ու նպատակի, նա պտտվում էր օդում, իսկ հետո իջնում մեր այգուց հեռու, որևէ տեղ և <span style="color: rgb(255, 0, 0);">նստում թախծալի մենակության մեջ</span> մինչև մութն ընկնելը, սպասելով, որ գամ ու տուն տանեմ իրեն։ Հավանական է, որ նա ինքն էլ կարող էր գտնել տան ճանապարհը, սակայն նա շատ շուտ էր նկատվում, և հարևաններից մեկնումեկը հեռախոսով զանգ էր տալիս ինձ ու հաղորդում, որ սանուհիս նստած է այսինչ կամ այնինչ տանիքին, և մի խումբ երեխաներ քարեր են նետում նրա վրա։ Նման դեպքերում ես նրա երևից գնում էի ոտքով, որովհետև այդ <span style="color: rgb(255, 0, 0);">տկարամիտ արարածը սարսափելի վախենում էր</span> հեծանիվից։ Այդպես, ամեն անգամ հոգնած, ես հազիվ էի տուն գնում, ձեռքիս վրա տանելով ծանր արծվին։ Վերջիվերջո, այլևս չցանկանալով մշտապես շղթայված պահել թռչունին, հանձների Շոնբրունյան կենդանաբանական այգուն։
</p>
Կոնրադ Լոռենց, «Սողոման թագավորի մատանին»
Փաստորեն, նենց ա ստացվում, որ խելացի կենդանիները սիրում, գնահատում, և օգտագործում են ազատությունը, հնարավորությունները, և իրենց իսկ ունակությունները։ Իսկ առանց ազատության՝ տառապում են։
Ի տարբերություն նրանց, ավելի տկարամիտ կենդանիների ազատության ձգտումը այնքան էլ արտահայտված չէ։
Ես գրել եմ, որ ավելի զարգացած մարդիկ ավելի շատ և կարևոր պահանջներ ունեն։ Նույնիսկ, Տանամայի հետ եկանք մի այլ բուրգի գաղափարին, որը Մասլոուի բուրգի շուռ տվածն է արտաքինից։ Այսինքն, y առանցքով՝ զարգացվածություն, x առանցքով՝ պահանջներ։ Զարգացվածության հետ աճում են և պահանջները․ Դժվար է ասել, արդյո՞ք ավելի զարգացած մարդուն ավելի դժվար է բավարարել իր պահանջները։ Չնայած կարիքների աճած տիրույթին, նա կարող է ունենալ ֆոռա, իր խելքն ու միտքը, ու այդ հնարավորությունները կիրառելով, ավելի հեշտ բավականացնի իր պահանջները, քան ոչ զարգացած մարդը։
Նաև, «[ինչպես տարբերել սպառողությունը չսպառողությունից][1]» տեքստում գրել եմ այն մասին, որ չսպառող մարդիկ օգտագործում են իրենց հնարավորությունները, կամ ձեռք բերած իրերը։ Նրանք գիտեն ինչպես օգտագործել։ Կամ սովորում են ունակ լինել։
Ավելի խելացի կենդանիները ավելի հետաքրքրասեր են, իսկ ավելի բութ կենդանիները՝ պակաս։ Դա նույնպես հանգամանքներից մեկն է որ ստիպում է իրենց շրջել, և որից և բխում է շարժման կարիքը։ Որովհետև հետաքրքրասիրությունը օգնում է հասնելու կոնտրոլին, իմանալու աշխարհը, և հետևաբար՝ կիրառելու այդ գիտելիքը։
Հակառակ դեպքում, հաճախ ստացվում է այնպես, որ եթե դու չես վերահսկում իրավիճակը, ապա այն վերահսկում է քեզ։
Իսկ ինչու՞ են ավելի զարգացած կենդանիները ավելի հետաքրքրասե՞ր։ Ինձ թվում է որպիսի օգտագործեն եղած մտավոր կարողությունները, անգործ չթողնեն «քոմփյութեյշնլ փաուեր», այսպես ասած։ Որովհետև դա բանական է, օգտագործել եղած մտավոր ռեսուրսները։
Ազատություն, և հնարավորություն օգտագործել ռեսուրսները՝ դրան ձգտում են զարգացած և խելացի էակները։
Նրանք ձգտում են իմանալ, ինչպես օգտագործել իրենց համակարգիչները, մեքենաները, ֆոտոխցիկները, նույնիսկ պարզապես ծրագրերը։ Նրանք հետազոտում են, փորձում են, կտացնում են այստեղ-այնտեղ, որ հասկանան ինչպես է այս ծրագիրը աշխատում։ Նրանք կարդում են ձեռնարկներ, եթե հնարավոր է։
Փաստորեն, ազատության ձգտումը և խելքը՝ անբաժանելի են։ Խելացի մարդը առանց սովորելու ունակության, օրինակ առանց գրքերի, կամ առանց խոսքի ազատության, օրինակ ավտորիտար ռեժիմի ժամանակ, իրեն զգում է համեմատելի նրան, ինչպես իրեն զգում է գայլը վանդակի մեջ։
Եվ արժանի է կարեկցանքի։
_ու տենց_
[1]: http://norayr.am/weblog/?p=706Վերջապես․
Հայ ցանցառները իրան դավադիտ արին։ Այսօր իր ստանդարդ ճառն էր կարդում սակայն լիքը ժամանակ հատկացրեց սերվեր սայդ կոդին։
Հարութը այնտեղ լիներ լիքը բավարարված իրան կզգար։
Այսպիսով՝
ա) ֊ ոչ ազատ ջավա սկրիպտը չարիք է։
Ու չկա մեխանիզմ բրաուզերին ասել՝ ուզում եմ միայն ֆրի ջս կատարես։ Կամ պիտի անջատես, կամ պիտի օգտագործես։
բ) ֊ ԾԱ որպես ծառայություն (software as a service) վաբշե չարիք է։
ԾԱ-ն որին դու տալիս ես (ընդ որում ինքդ քո բարի կամքով) քո դեյթան որ այն մշակի (չգիտես ինչպես) ու տա քեզ։
Ասում ա եթե փրոփրայաթարի սոֆթը կարաս վ պրինցիպե դիզասմ անել, ու գոնե փորձել հասկանալ ինչ ա անում, ապա սերվերի վրա վոոբշե չգիտես ինչ ա անելու։ Ու եթե փրոփրայաթարի սոֆթը գողանում ա քեզանից տվյալներ, ապա ստեղ ինքդ ես իրան տալիս տվյալներդ։
Եզրակացություններ․ Գուգլ դոքսը չար է։ Ու քանզի նույնը հնարավոր է անել լոկալ և ազատ ԾԱ-ի օգնությամբապա՝ էդպես ել արեք։
Եվս այլ եզրակացություն, իմը։ Ես ճիշտ էի որ տղեքին ասում էի ձեր բառարանը լավ եք արել սքան եք արել, լավ եք արել գցել եք ինտերնետներ որ մենք օգտվենք, բայց եկեք ձեր սքան արածի տեքստը շեյր արեք, ես իրանից իմ համար Սթարդիքթի կամ այլ ազատ ֆորմատի բառարան սարքեմ օգտվեմ։ Ասենք ինչպես այ այս բառարաններով մարդիկ են օգտվում։ Ասացին՝ չէ, մեզ պետք ա մեր սայթ մարդիկ մտնեն։
Անցյալ անգամ կամ ինքը նե տո էր ասում կամ իրան ենք սխալ հասկացել։
գ) ֊ եթե ասենք տեքստ ես կարդում, ասենք օնլայն գրադարանում, կամ բլոգում՝ քեզ սկզբունքորեն չպետք ա հետաքրքրի ինչ ա սերվեր սայդ աշխատում ԱյԱյԷս, թե ԱյԱյԷն։ Քանզի քեզ պետք ա տեղեկատվություն, տեքստ, նկար՝ դու իրանց ստանում ես։
Էլի կրկնեց․
ազատությունը էդպիսի բան ա, որ եթե չեզ պաշտպանում, տենդենց կա կորցնել։
Պատմեց որ քանզի Լինուսը (մր Թորվալդս) թքաց ունի ազատության վրա (դազնթ քեյր էբաութ ֆրիդըմ) իրա կերնելի մեջ մի վախտ փրոփրայաթարի կոդ կա՝ ֆիրմվերը։
Ու հարց առաջացավ դահլիճում՝ արդյո՞ք դա ջփլ վայալեյշն չէ, ու ինչի դատերով չի քարշ տվել դեռ Լինուսին։
Պատասխանեց որ շատ կուզենար սակայն խախութ վիճակ ա որովհետև մի կողմից Լինուսենք ասում են դե նենց չի որ էդ կերնելի մաս ա, ու առհասարակ ինքը մեյն պրոցեսորի վրա չի կատարվում, ու առանձին ծրագիր ա, ու նենց ա որ շատ բարդ կլինի իրանց ստիպել իրանք էդպես չանեն։ Բայց ինքը ՌՄՍ-ը վիպիլիված ա անում Լինուսի կերնելներից էդպիսի կտորներ ու առաջարկում GnewSence-ում։ (ի դեպ ասեմ որ ծրագիր կա՝ վռմս, այսինքն վիրչուալ ռմս, որը գտնում ու անինսթալ ա անում ոչ ազատ ԾԱ ։Ճ)
Մի քանի հարց հնչեց՝ ինչպե՞ս աշխատել փող։ Դե իրա ստանդարտ բաները պատմեց՝ ծախի, աջակցություն տրամադրի, պատվերով բան գրի, սկզբունքորեն նույնը էլի ինչպես և ոչ ազատ ԾԱ-ի դեպքում։
Մեկը ասաց՝ «բայց պատվիրատուները հանաձայն չեն որ մենք ազատ ԾԱ գրենք կարող ա»։ Սթոլմանը պատասխանեց՝ «մի գրի, ես չեմ գրում ոչ ազատ ԾԱ։ Եթե դու ընտրություն ունես գրել ոչ ազատ ԾԱ թե չգրել, ապա ճիշտ ա չգրելը ընտրել, որովհետև հակառակ դեպքում, եթե գրում ես, ապա դու անում ես աշխարհը ավելի վատ տեղ։ Իսկ եթե չգրես, մի հատ բիդլոկոդեր ծրագրավորող քիչ կլինի, ու աշխարհը առանձնապես բան չի կորցնի։» Դե, ավելի կոնկրետ ասեց՝ «եթե չես կարողանում նենց գործ կպցնել որ ազատ ԾԱ գրես, ապա արի դու պրագրամիստ մի եղի, էլի լիքը այլ գործեր կան, արի դու այլ բան արա»։
Ես ասացի․ «փաստորեն, ասենք ես պատվեր ունեմ ծրագրի, գրում եմ, փողս ստանում եմ, շեյր եմ անում որպես Ֆրի։
Այլ տղա, էլի պատվեր ունի, գրում ա, իրա փողը ստանում ա։ Հետո մի այլ պատճեն ա վաճառում, հետո մի այլ։ Ու տենց ա ստացվում որ ինքը մի քանի անգամ շատ ա փող աշխատում քան ես, եթե ես շեյր եմ անում իմ գործը որպես ֆրի։
Նա այդ իրավունքը ունի, ու ստացվում ա, որ օրենքը իրան ավելի լավ դրության մեջ ա դնում, աջակցում ա։ Հիմա ո՞նց ես կարծում, արժի՞ որ օրենքով արգելված լինի փրոփրայաթարի սոֆթվար գրելը»։
Ասում ա՝ «դե, կատարյալ աշխարհում, այո, ես կարծում եմ, որ սոֆթը պիտի միմիայն ազատ լինել։ բայց ես այժմ դեմ եմ այդպիսի օրենքներին, որոնք կարգելեն փրոփրայաթարի սոֆթ գրելը, որովհետև հասարակությունը դրան պատրաստ չէ ու դա չի գործի միևնույն է, իսկ պատմությունը ցույց ա տալիս, որ եթե ինչ որ բան փաստացի չի աշխատի, իմաստ չունի էդպիսի օրենքներ ընդունել»։
տես․ Սթոլման վս մարիհուանայի արգելքներ։
Բացի դրանից, երբ հարցս տալիս էի, արդեն մտածեցի, որ իրականում, եթե իրա ու իմ ծրագիրը նույն ֆունկցիոնալը ունեն, ապա իրականում նա չի կարողանա վաճառել իր ծրագիրը, որովհետև իմը արդեն ազատ ա, էն ա իմը կվերցնեն։ Իսկ եթե իմը վերցնեն, արդեն եթե աջակցություն պետք գա, ապա սկզբից բնականաբար ինձ կդիմեն, ու էդպես էլ կշարունակվի, որովհետև ես չեմ ուզենա որ իրան դիմեն, ու լավ աջակցություն կապահովվեմ։
Ասացի՝ «իսկ էն քո արտիստների աջակցության գաղափարները կարծու՞մ ես արժի կիրառել ԾԱ-ի ոլորտում»։
Ուրեմն կարճ ասեմ, անցյալ անգամ պատմեց, որ արվեստ սիրում ա, սակայն կրկին խնդիր ունի տարածելու հետ։ Ո՞նց ընկերոջը գիրք չտա, կամ դիսկ, կամ կինո։ Բայց այդ դեպքում ո՞նց նկարիչը/երաժիշտը/գրողը ապրի։ Ասում ա, եկեք տաքս մտածենք, որ հասարակությունը վճարի որպես արվեստի աջակցություն։ Ու էդ փողից տանք արտիստներին՝ ըստ նրանց պուպուլարության։ Բայց ոչ գծային․ ասենք եթե այս երգիչը հազար անգամ ավելի պուպուլար ա քան այս երգիչը, ապա սրան տալիս ենք հարյուր անգամ շատ փող քան նրան։ Ոչ հազար։»
Հա, ասաց՝ չէ, չեմ կարծում որ ազատ ԾԱ-ի դեպքում էդ գործող կլինի, որովհետև չես կարող հետևել ու կշռադատել թե ով ա ինչքան ներդրում ունեցել ԾԱ-ի մեջ, այնքան քոնթրիբյութըր կա, ու քոնթրիբյուշն, որ շունը տիրոջը չի ճանաչում։
Ու քանզի նա ասաց որ «փրոփրայաթարի սոֆթ գրելը չարիք ա» ես նրան հարցրեցի։
(Լև, ուշադրություն, էդ դու՞ էի՞ր ասում ինձ որ ես կորպորածիվ եմ ու չեմ հետևում ազատության արժեքներիս)
– Պարոն Սթոլման։ Ես ունեմ երկու գործի առաջարկ․ աշխատել որպես ծրագրամիստ ու գրել փրոփրայաթարի կոդ, կամ աշխատել որպես վարչապետ ադմին ու վաճառել, փաստորեն ոչ իմ գրած կոդը, այլ իմ արված սպասարկությունը, աջակցությունը։
Ո՞րն ա էթիկլի լավ։
– Ասեց՝ անշուշտ ադմինությունը պիտի ընտրես, քանզի դու էդպես դու լավ բան կանես, ու ոչ մի վատ բան դրանով չես անում, իսկ փրոփրայաթարի կոդ գրելը՝ չարիք ա։
Տակ շտո ապեր, դու որ դարձար կորպորածիվ ու եկար մեր մոտ աշխատելու, այ դու հիմա չարություններ ես անում։ Ու բնավ ոչ ես։
Ես բարի եմ, իմ գործը բարի է ու ես տարածում եմ լույս և գիտելիք աջակցում եմ մարդկանց, ի տարբերություն քեզ, ագահ և չար փրոպրիետարշիկին։ Ու դու լուչշը գնաս գցվես քեզ ավելի լավ գործ գտնես որ բարին տարածես։
Իսկ այսօրվա ադորաբլ ԳՆՈՒ-ն գնաց Ինսծիգեյթ։
(ծ-ով ա որովհետև ես ել եմ ինձ իդենտիֆիկացնում ինստիգեյթի հետ, իսկ ինքդ քեզ հումորով վերաբերվելը լավ ա, ու կավելացնեմ որ հումորը և ուժը հաճախ կողք կողքի են լինում)
ՀՈւռռռաաաա, ընկերներ։
Ես իրան հաճախ կտեսնեմ էլի։
Սթոլմանը իրա վրա գրեց՝ «հափի հաքինգ»։
Դե ջիջիլ։
ու տենց
My friend Norayr said that when the price of sugar goes down worldwide due to a surplus, it will go up in Armenia. He said monopolies were a result of the lack of democracy, and that if there were more people who knew their rights and demanded them, there would actually be a working democracy. But too many people here were fearful, and that the fear had been ingrained for centuries because they had never had their own government before. He spoke about Yerevan in the 1950s and 60s when the repatriates came, before Stalin put an end to it and closed off the Republic. “This was a very nice time in Yerevan,” he said, with Armenians from France and Iran and the U.S. and elsewhere; they all brought their ideas and strengths and diversity with them and it was reflected in the architecture and the films produced here. He said he wanted to see this happen again, that change would come from repatriates. It was an idea I had heard before, in 2006, but slightly different. A friend who had worked in the early years of the government but then left it once he saw the burgeoning corruption, and then how it became institutionalized, thought that change would only come from those who left, learned something of the world from the outside, and came back to try to change things. In effect, he was describing Norayr, an educated citizen.
But at that time, in 2006, Norayr was miserable. When I had known him, he was very unhappy, and he complained often about the problems in Armenia. Like my artist friend, he often lamented the intense conformity here and he had told me how he would get stopped and harassed on the street, by the police, and because of his dog. He has since lived in Switzerland, where he says the police can stop anyone at random and ask them to show what’s in their pockets. He said the best things about living in Switzerland were his bike and his work at a computer research group (though the salary was very bad). I was surprised at his complete transformation to a happy, smiling, upbeat guy in contrast to the depressed person I used to worry about. “What happened to you?” I asked him. “I went out into the world and got some perspective,” he said.
Norayr now keeps a live journal which he writes in Armenian. He is well aware of the problems here, but I think the main change that I have seen in him is his appreciation for Armenia. At first he wrote his live journal in Russian, which is his first language, but he decided to write only in Armenian in order to learn it more and to promote it, though he lost Russian readers. He said that the Armenian alphabet wasn’t perfect, but he thought Mesrob Mashdots designed it pretty well. He gave the example of the French using four letters – eaux – for one sound, when Armenians can use one character: n. Likewise, Germans need four consonants for one sound – tsch – which again, Armenians have one character for. I had never thought of the effectiveness of the alphabet before, since I still struggle to learn the intricacies of pronunciation, but Norayr was right. He was against schools that teach in English or Russian. He believes Armenian should be the language used to teach in schools, and besides learning English and Russian, Armenians should learn the languages of their neighbors: Persian, Turkish and Georgian. It’s clear to me that Armenians learn English and Russian mostly for the economic benefits that come with leaving. But Norayr was telling me that people seem to think those languages are “cooler”, which is indicative of the provincial thinking that if it comes from outside Armenia, it must be better. One day when I was watching tv in Tzaghkahovit (I don’t have a working tv in my Yerevan apartment) I realized that the shows were either in Armenian and Russian. You wouldn’t know that there were three countries of people speaking three other languages so close by. Norayr was consistently arguing for diversity as a channel to change. I thought that if Armenians knew the languages of their neighbors, there would be more opportunities for exchange and peace. Even economic gain could come from learning regional languages as well. Norayr explained problems that other people had mentioned to me, but which he blamed on centralization. For example, completely destroying old homes and buildings to create Northern Avenue instead of using that time, money and energy to improve parts of Yerevan outside the center. Drawing international companies to Yerevan when it would make sense to start giving them incentives to go to Vandzor and Gyumri, but it was easier for those in the government to benefit from development in Yerevan, where they live. He blamed these phenomena for the economic exodus: the Armenians in the regions who are forced to go to Russia to support their families because nothing is being developed for them.
Սրանք հատվածներ են․ Նենսի Աղաբյանը, որը կրկին Հայաստանում է, մեեեեծ տեքստ ա գրել։ Ինչպես միշտ, սակայն։ Մի քանի լուրջ անճշտություն կա, խնդրեցի փոխել։ Ամեն դեպքում կարդացե՜ք, հետաքրքիրն ա իր հայացքը։
Նորացում․ Ուղղումները արված են։
ու տենց
Պարզվում ա Եկատերինբուրգում շատրվան կա, որի տեղը եկեղեցի են ուզում կառուցել։
Պատմությունը մի տեսակ ակնարկում է մեր ամառայինը։
այլ հղումներ՝
http://ural.kp.ru/online/news/639549
http://ural.kp.ru/daily/24458/620763/
http://www.justmedia.ru/news/society/2010/03/18/66534
http://www.eanews.ru/index.php?page=news&pid=53849
http://e2-e4.tv/f/tnews/fontan_kamennyiy_tsvetok_ostanetsya_na_ploschadi_truda_po_kraney_mere_do_sentyabrya__.html
Հիմա հարց․
Իրանք իրարից սովորու՞մ են, փորձի փոխանակումներ են կազմակերպու՞մ, թե պարզապես իրար պես մտածում են, կամ իրար պես բարադի են։
Ես մտածում եմ որ իրար պես քառակուսի են։
ու տենց
извини что я вмешиваюсь. все что я пишу – на самом деле о себе. и я проецирую.
итак, каждый шаг – голосование. то, что ты мыла голову под дождем – голосование. ты это делала, и ты это делала в ереване. голосование за то, что вовсе не все то, что “не следует” делать на улице – так страшно. но это самое неважное. то, что ты любишь свою собаку, и водишь ее на фрисби, и катаешься с ней в общественном транспорте – это тоже голосование. на самом деле ты это не сознаешь, и просто не можешь поступать иначе, однако то, что ты есть, и то, что ты это делаешь – важно. и тот факт, что ты есть здесь он ведь не случаен. это не просто стечение обстоятельств – твой этнос и то что ты живешь в ереване. к чему это я? я о себе. о своей потенциальной потере. я люблю когда на улицах моего города люди моют себе голову под дожем можно встретить хорших, умных, развитых людей с прекрасными собаками. кроме того, никто на вас не наезжал, не так ли? из за мытья голов, а не из-за собаки. Кстати, в том же Нью Йорке скорее всего тебе бы повезло, если бы полицейский тебя просто послал насчет мытья головы, а не оштрафовал, или прижал к асфальту и не выматерил. Друг из Нью Йорка рассказывает страшилки про тамошних полицейских.
почему я это пишу? потому, что я знаю о тебе кое-что: то, что ты русскоязычная указывает на вероятный бордер айдентити, то, что ты умная и развитая – указывает на то, что ты наблюдая вокруг невежество, будешь не рада, и эти два заключения вместе указывают на то, что ты можешь связать Армению и невежество. Следовательно, предпочтешь уехать, и начать жизнь где-то еще. Тогда может получится, что когда ты сообразишь, что оказывается, невежд много даже в Нью-Йорке и заметишь, что даже невежды в твоем городе имеют интересные и добрые культурные особенности, скорее всего возвращаться будет поздно – по ряду причин: сложно, уже налажена жизнь, есть работа неплохая, и тому подобное. Менять что-либо всегда сложно и требует ресурсов – как материальных так психологических. Я к чему – я о себе. Мне приятно когда в моем городе много развитых, добрых, и приятных мне людей. Вовсе не обязательно с ними близко дружить, однако приятно их встретить на улице, баркампе, фрисби, и т, д. И очевидно, что у меня возникает чувство потери, когда я их теряю. 🙂
Ты программист вроде – событие потеря – вызывает сеттер метод SetMood(loose, timeinterval, deepness).
в имплементации которого выставляется флаг эмоции sadness в true.
Время и глубина меняются, однако type emotion = {sadness, joy, fear, fury}. – очень просто описывается.
Понятно, что метод SatisfactionOfNeed выставляет флаг joy в true.
к слову, type feeling описывается сложнее, там есть поля про убеждения (persuation) и он может принимать значения типа guilt, shame, и т. д. Однако это я отклонился.
Скажу еще про концентрацию умных, развитых людей в одном месте. Такая концентрация была когда-то во Флоренции. Не сейчас. И тогда там было создано много хорошего. Такая концентрация была в Bell Labs – где создано много полезного, от транзистора до C, Unix. Такая концентрация была в Ереване в середине двадцатого века. Вкупе с оттепелью шестидесятых, это позволило создать много хорошего. К примеру тот самый летний кинотеатр. Многое, из того, что нам осталось было сделано тогда. Сейчас я очень радуюсь в ребятам из диаспоры. Они часто развитые, и делают много хорошего. Я уже писал, что невежество – причина того, что мир становится хуже и соответственно развитость делает мир и конкретно Армению лучшим местом.
Знаешь, новостройки и концентрация умов в одном месте – имеют нечто общее.
Мне не нравится, когда в городе есть только центр и есть неинтересные спальные районы. К сожалению, таков Ереван. Таков и Цюрих. Однако Тбилиси кажется не такой. Там есть университетская часть, есть авлабари, есть лесселидзе, сололаки, озеро ку – разные районы и везде что-то свое интересное. житель сололаки врядли чувствует себя обделенным потому что не живет на лесселидзе потому что таким же обделенным может чувствовать себя житель лесселидзе потому что он не живет на сололаки. У нас развит центр, и новостройки в основном появляются в центре. В центре также открываются кафе, и всякие общественные заведения. Почему? Мне кажется потому, что на самом деле отстроить северный проспект – маленький участок города – не так дорого. Гораздо дороже построить его в новом месте, к примеру рядом с Ваагни. Потому, что тогда там нужен свой кинотеатр, опера, инфраструктура, транспорт, парки – а это уже несопоставимо много денег. Однако мне больше нравится, когда есть много разного и интересного, чем когда есть один центр – и дальше неинтересные окрестности. Точно также мне не хочется, чтобы в Армении был один Ереван и пустота. У нас на работе есть прекрасные ребята из Гюмри. Почему они были вынуждены приехать в Ереван учиться, и работать, а вовсе не я поехал работать в Гюмри? Потому, что мы развиваем только Ереван. Это осознанно, возможно как-нить расскажу пару историй. Однако по культурному вкладу Ванадзор и Гюмри непропорционально важны относительно количества населения. Так же, армяне, или евреи, в силу определенных культурных особенностей и наследия оказали непропорционально их количеству большой вклад в развитие мировой культуры и науки. Если бы я был очень состоятельный человек, ну как Гафесчян, или Киркорян, я бы профинансировал открытие превосходных университетов в Гюмри и Ванадзоре. Таких, чтобы из Еревана туда посылали детей учиться, зная, что качество образования сопоставимо с зарубежными ВУЗ-ами. И тогда аутсорс компании открывались бы и там, и там тоже стало бы лучше жить.
Мне не нравится, когда лучшие умы концентрируются только по Нью-Йоркам и Москвам. Потому, что в других местах тоже живут люди, и они не хуже, чем американцы или москвичи. И если бы не спюрк – не было бы у нас прекрасного парка влюбленных. Не было бы конкурса роботов, и многого другого. На самом деле, не было бы и того Еревана, который у нас есть. Во второй половине двадцатого века Ереван стал местом стечения армян со всего света, центром армянства, миксом культур. Правда, репатриация рано была приостановлена Сталином, который почувствовал сильную опасность, и самому Кочару пришлось лично его просить его пустить обратно. К чему это я? Все о том же. Я не хочу, чтобы ты уезжала. Что бывает на чужих берегах? Там больше денег. Легче/доступнее приобрести машину в кредит. Не всегда дом, и не всегда каменный. Кружить по Калифорнии на Харлей-Дэвидсоне для меня не проблема. Просто не в мотоциклах счастье. Ну для нас, для развитых людей. Счастьем психологи считают удовлетворение потребностей.
Потребности у людей разные. H = {n1, n2, n3… nn}, где H – Happiness, n- needs. Это ряд удовлетворенных потребностей. Безусловно, когда самые важные потребности – это кататься на харлей по калифорнии – то лучше эмигрировать
Однако, когда самые важные потребности несколько выше, возвышенней, то становится вовсе не так очевидно, что на чужих берегах лучше, даже наоборот.
Кажется, так. И это не только тебе адресовано. Это многим.
И напоследок. Сегодня ко мне подошел человек и спросил, не из спюрка ли я. И так как мне все равно не поверят, я ответил, что да. Он меня спросил – а как я думаю, хорошо ли – репатриация. Я сказал, что думаю, что да. А он сказал – мне кажется нет. Почему? Потому, что для вас у нас слишком плохи дела с гражданскими свободами. Чтож, ответил я, тот факт, что я здесь, возможно, несколько влияет на наши гражданские свободы. Не могу не согласиться – ответил он и отошел.
ու տենց
[այստեղից][1]
_ու տենց_
[1]: http://reckless2.livejournal.com/89267.html
<blockquote style="border-left: 2px solid #FFCC00; padding: 10pt; margin-left: 30pt; background-color: #FFFCEC;">
<p>
В 1938 году в Ростове скончалась мать деда, то есть моя прабабушка. Она была одна дома, когда к ней днем зашли «два человека в синем». Спустя некоторое время они ушли. Когда к ней зашел сосед, оказалось, что она умерла. Врачи сказали, что «от разрыва сердца».
</p>
<p>
Дед пошел к Арутинову, чтобы отпроситься на похороны мамы, но тот неожиданно запретил ему ехать. Причем запретил резко, даже, возможно, зло, не объясняя причин и мотивов.
</p>
<p>
И есть семейное предание, по которому, возможно, Арутинов «что-то знал», и этот запрет спас его от ареста. Видимо, деда могли взять либо во время этой поездки, либо в связи с ней, так как над ростовскими Тер-Григорянами «сгущались тучи». Незадолго до этого в Ростове был арестован муж сестры деда. «Оттуда» он не вернулся.
</p>
<p>
Не вернулся и брат бабушки.
</p>
<p>
Александр (дома его звали Антик) Кечек жил в Баку, где работал в «Азнефти». Его осудили в октябре 1937 года на «десять лет без права переписки». Его отец Амбарцум Серафимович, выдающийся хирург, один из основателей Ереванского медицинского института, слал в разные инстанции одно письмо за другим, пытался объяснить этим инстанциям, что его сын не мог быть виновен в антисоветской деятельности… Но все письма возвращались с ответом: «оснований для пересмотра приговора нет».
</p>
<p>
Амбарцум Серафимович писал все выше и выше, веря, или, может быть, надеясь, что его сын сидит где-то там, в Сибири, куда нельзя посылать письма. Но те, кто штамповал ответы «Оснований нет…», прекрасно знали, что и на свете уже нет этого человека. Приговор «десять лет без права переписки» в действительности означал высшую меру наказания – расстрел.
</p>
<p>
Жену Александра Амалию вместе с маленьким сыном Георгием отправили в Казахстан, в лагерь для ЧСИР – членов семей изменников родины. Просидев там несколько лет, она вышла на вольное поселение, но осталась там же – до смерти Сталина.
</p>
ու տենց
Նախորդ տեքստում նշել եմ ինձ համար կարևոր թեմաներից մի քանիսը, ինչպես քաղաքացիական ազատությունները, և օտարալեզու դպրոցները։ Ասացի, որ վտանգ եմ զգում։ Վտանգ եմ զգում քաղաքացիական ազատությունները կորցնելու, և պահանջ եմ զգում ընդլայնելու։ Վտանգ եմ զգում հայերենը կորցնելու։ Կրկին հայերենի մասին։ Այժմ այն աննախադեպ անպաշտպան և խոցելի է։ Առաջ, պետականության բացակայության պայմաններում ել էր խոցելի, անշուշտ։ Սակայն գոնե մի քիչ պաշտպանված էր պետության որոշ ֆունկցիաները կրող ՀԱԵ (եկեղեցու) կողմից։ Դա իհարկե իր թերությունները ուներ, սակայն, կրկին՝ գործում էր։ Այժմ, կարծում եմ, որ ՀԱԵ-ն, և առհասարակ ցանկացած եկեղեցին, առանց լուրջ ձևափոխությունների բնավ ունակ չէ կրել այն դերը որը առաջ էր կրում։ «Հոգեվորականները» դեռ բացասման մեջ են, բայց դա չէ թեման։
Լեզուն պաշտպանելը՝ պետության խնդիրն է։ Պետությունը, ի դեպ, հասարակության նախաձեռնությունն է։
Հզորություն, իշխանությունը փտելու ունակություն ունի։ Այդ ունակությանը խոչընդոտելու մեխանիզմներ գոյություն ունեն։ Այն լծակներն են, որոնք հասարակությունը օգտագործում է իշխանությանը ազդելու նպատակով։ Իհարկե, ընտրությունները։ Կամ, որը նման է, օրինակ, կադրերի րոտացիան։ Որոշ երկրների համալսարաններում նույնիսկ մի քանի տարուց ավել դասախոսները աշխատել իրավունք չունեն։ Մի քիչ այլ պատմություն է բայց նման է։ Այդպիսի ռոտացիա նաև ապահովվում են ոչ ձևական ընտրությունները։ Այդ դեպքում ղեկավարող անձերի սպեցիֆիկ հատկությունները քիչ կարևոր են դարնում։ Լինի դա ռաբիզ թե ինծիլիգենտ, կիրթ ոե հիմար, նա այլ կերպ է մտահոգվում հասարակությանը հուզող հարցերով։ Ինձ թվում է դա ակնհայտ։
_ու տենց _
Մի քանի սուր թեմա կա իմ համար, երբ ես լինում է, խիստ եմ արտահայտվում։ Լինի դա անձնական խոսակցության ժամանակ, թե հանրային։
Պատճառն իհարկե զայրույթն է։ Զայրույթի պատճառը՝ անզորությունը։
Սակայն մի շարք մարդկանց հետ ես բանավիճելուց հաճույք եմ ստանում։
Հրաշալի խելքի վարժանք է, և ինքս էլ նոր բաներ եմ բացահայտում։
Սկսեցի նկատել, որ անզորություն զգալու մասնավոր դեպքն է երբ զրուցակցի արգումենտները ակնհայտ թույլ են, կամ եթե ես նրանք համարում եմ պրիմիտիվ։ Այդ դեպքում բանավեճ չի ստացվում, մենք իրար չենք լսում։
Որոշ մարդիկ նկարագրում են այդպիսի վիճակ ինչպես հավատքի տարբերություն։
Այսինքն, զրուցակիցս ունի համոզմունք, որը ես բնութագրում եմ որպես ոչ բավական արգումենտացված։
Այստեղ երբեմն բեմ է գալիս հավատք հասկացությունը։
Օրինակ, ոմանք պնդում են, որ ժողովրդավարությունը հավատքի պես բան է։ Այսինքն այդ հասկացությունը չունի բավականաչափ բանական արգումենտներ ոչ իր օգտին, ոչ էլ դեմ։
Ես ինքս խուսափում եմ հավատքից, ու աշխատում եմ որ համոզմունքներս ռացիոնալ հիմք ունենան։ Այդ իսկ պատճառով որոշ համոզմունքները կայացած և պինդ են, իսկ որոշ համոզմունքները փոփոխվում են։
Հետաքրքիրն այն է որ ես հանգիստ եմ երբ հավատքի պահը վերաբերվում է սոֆտին։ Այսինքն չնայած ես իմ կարծիքս արտահայտում եմ ասենք այստեղ, երբեմն խիստ, բայց անձնական զրույցների ժամանակ սառը ասում եմ որ սքայփ չեմ օգտագործում որովհետև հավատքս թույլ չի տալիս։ Այստեղ պետք է շեշտել, որ ինքս չեմ համարում բացատրությունս ճիշտ։ Այսինքն հավատքի մեջ չէ հարցը իրականում։ Դա համոզմունքի հետևանք է, իսկ համոզմունքը ստեղծվել է այն մի քանի պատճառով, որոնցից մեկն է ասենք այն, որ ես չեմ ուզում ԾԱ-ն կոնտրոլ անի ինձ, առավել ևս երբ ինքս ԾԱ փորձագետ եմ։ Դա ինձ զրկում է որոշակի ազատությունից, բայց նաև զրկում է իմ հետ շփվելու հնարավորությունից նրանց, օվքեր օրինակ միմիայն սքայփ են օգտագործում։ Այսպիսով ես համարում եմ այս քայլը քվեարկություն։
Ապա ինչու՞մ է տարբերությունը իմ լուռ քվեարկության մի դեպքում, և բանավեճին մասնակցելու՝ այլ դեպքում։
Հավանականներից են՝ ես ինքս վստահ չեմ այն համոզմունքի մեջ, որը պաշտպանում եմ, կամ ես ուժեղ վտանգ եմ զգում իմ անձի նկատմամբ։ Եվ ստացվում է այո, բաց ծրագրային ապահովմանը ես սովոր եմ, գիտեմ որ շարժումը ծավալուն է, համայնքը՝ մեծ։
Վտանգը՝ սոֆտվար պատենտներն են, օրինակ։ Դրանք գործում են միայն ՄԱՆ-ում ու Ավստրալիայում։ Ու առանձնապես չեն խանգառում։
Եթե ՀՀ-ում հարց բարձրանա սոֆթվար պատենտների մասին օրենք ընդունելու, ես առաջինը կզգամ վտանգ, կփորձեմ ազդել իրավիճակի վրա, մարդկանց վրա, հասկացնեմ նրանց ինչպիսի վտանգ եմ զգում։
Այդպիսի վտանգ եմ ես զգում երբ խոսքը գնում է օտարալեզու դպրոցների, կամ քաղաքացիական ազատությունների մասին։ Այդպիսի վտանգ եմ ես զգում, երբ տեսնում եմ որ մարդիկ համակրանք են զգում ԽՍՀՄ-յան սովետական մոդելի նկատմամբ։ Մի քիչ շեղվեմ, պատմեմ այդ մասին․
Ինքս բավականին սոցիալիստական հակումներ ունեմ, ու Մարկսով երբեմն հիանում եմ։ Ռադիկալ կապիտալիզմը նույնպես վտանգ եմ համարում։ Սակայն կարծում եմ իմ հետ վիճող չի լինի, որ կապիտալիզմը պրոգրես, զարգացում ապահովող համակարգ է։ Կապիտալիզմի հակառակորդ իմ զրուցակիցները որպես կանոն պնդում են որ զարգացումը ինքը այդքան էլ հաջող գաղափար չէ։ Երբեմն մենք հասնում ենք հարցին արդյո՞ք ծառերից իջնելը լավ միտք էր, և խորանում, արդյո՞ք ծառեր բարձրանալը, ու օվկիանոսից դուրս գալն էր լավ միտք։
Ես իմ կարծիքը ունեմ, այո, կարծում եմ որ լավ միտք էր։ Կարծում եմ որ այդպես է ստացվել կյանքը լավացնելու, կոմֆորտի համար։ Նույնիսկ հավեսի համար, ինչպես այլ կերպ արտահայտվել է Տորվալդսը՝ ջասթ ֆոր ֆան։ Ու բնավ չեմ զայրանում այդպիսի զրուցակիցների հետ շփվելիս ով իմ հետ համամիտ չէ։ Ինչպես ասացի, ես ոչ միայն հանգիստ եմ լինում, այլ նույնիսկ սիրում եմ այդ զրույցները։ Ինչ վերավերվում է կապիտալիզմի, եթե կարճ՝ կապիտալիզմը որպես ազատ նախաձեռնողության, ազատ ձեռնարկատիր… enterpreneur ների հասարակություն ինձ դուր է գալիս։ Սակայն ակնհայտ է որ չկարգավորվող կամ քիչ կարգավորվող ադամսական շուկան կարող է տանել կորպորացիաների ստեղծմանը և հզորության կոնցենտրացիային մի քանի կամ մեկ ձեռքերում։
Այդպիսի համակարգի զարգացումներից մեկը՝ իմպերիալիզմն է։ Ինչպես ասենք արվում է հիմա ԱՄՆ-ում։ Կոլոնիաների ժամանակը անցել է, և դա ռեալիզացվում է կոնցեսսիաների ձևով, սակայն խնդիրը լուծում է։ Երբեմն, երբ խոսքը գնում է հզորության կոնցենտրացիայի մասին, մենք հաճախ հանգում ենք միապետական/բռնապետական վս ժողովրդավարական մոդելին։ Ես օրինակ կարծում եմ որ, ժողովրդավարական մոդելը եթե լինի, քաղաքականը կգտնի իր օպտիմալ ձևը կոնկրետ պայմաններում, օրինակ դա կարող է լինել մի միջին բան, մի քիչ կապիտալիզմից, մի քիչ սոցիալիզմից։
Սակայն, ինչպես ասացի, ես այլ հարցերի մեջ խորացա։ Ասում եմ, երբեմն հանգիստ զրուցում եմ այլ համոզմունքներ ունեցող մարդկանց հետ, երբեմն՝ ոչ։
Որոշ մարդկանց հետ մի քանի թեմայով ընդհանրապես չեմ խոսում։ Ու երևի դա ավելի լավ է։ Որովհետև իրար չենք լսում։ Ես կարծում եմ, ես ավելի ռացիոնալացնում եմ, իսկ նրանք՝ ավելի հավատքայացնում։ Ու դա է պատճառը միմյանց չհասկանալու, երբ հասնում է հավատքին։ Իսկ ես հավատքի մարդ չեմ բնավ։ ։Ճ
_ու տենց _
[այստեղից][1]
_ու տենց_
[1]: http://reckless2.livejournal.com/84602.html
[Շարունակությունը այստեղ][1]
ու տենց
[1]: http://www.womenofarmenia.org/blog/2010/03/25/9-2010-03-25-09-50-00– բարև, Նորայր
– բարև, Նունե
– բարև, Նորայր
– բարև, Դանիել
– ո՞նց ես Նորայր
– լավ եմ, ես ձեզ երկուսիդ երազում եմ տեսել։ Դանիելը վազում էր, հետևից դու, Նունե, ձեռքիդ լիքը թուղթ, իսկ ձեզ հետևում էին ոստիկանները։
– Վաու․․․
– Այո այո, իսկ դու, Նունե, շարունակ բացականչում էիր՝ «Դանիել, դու մոռացար թռուցիկները, սպաս դանիել, թռուցիկներդ»
ու տենց
Որոշեղի գրել ինչ եմ մտածում Մարիամի գործի մասին։
Եթե չեմ սխալվում, Մարիամը ձայնագրություններ ունի այդ երեխաների, որոնք և եթեր են գնացել։
Ու այստեղ արդեն այդքան կարևոր չէ, որ երեխաները ինչ որ պատճառներով հրաժարվել են իրենց խոսքերից։
Էականն այն է, որ այդ ձայնագրությունները ձեռքի տակ ունենալով, ու ոչ մի բան չանելով, Մարիամը, հակառակը, կդառնար հանցակից։ Ու քանի որ հիմք ուներ, իրան մեղավոր ճանաչելը կնշանակի լրիվ խայտառակություն պետության համար։ Եվ այդ քայլի դիմելը «պետության» կողմից այժմ քիչ հավանական ա։
Բայց ակնհայտ է, որ Մարիամի վրա հոգեբանական ճնշում է գործարկվում, որ այդքան «ակտիվ» չլինի, նաև Թեղուտի հարցերում։
Իսկ մեզանից հասնում է իրան քաջալերել, ոչ չվնուշկվի ոստիկանություն մտնելուց և դուրս գալուց։ Լավ էր, որ այսքան մարդ կար, բայց ավելի լավ կլիներ, եթե մի քիչ ավելի շատ լինեյինք։
ու տենց
օգոստոսի 19-ին(այսօր), ժամը 15։00 ոստիկանության
Էրեբունի քննչական բաժնի(Մովսես Խորենացու 162) դիմաց խաղաղ բողոքի ակցիա՝ ի պաշտպանություն.. Մարիամ Սուխուդյանի.
_ու տենց _
Երբ պատմել եմ այս պատմությունը մի քանի ամիս առաջ ընկերոջս, նա ասաց՝
– Չեմ հասկանում, այդ երեխաները ծնողներ չունե՞ն, բռնեյին սպանեյին դասատուին։
Պրոբլեմը ոչ միայն ոստիկանների մեջ է, պրոբլեմը մարդկանց մեջ է։ Որոնք կարծում են որ սպանելով հարց ա լուծվում։
Իսկ մարդիկ այսպես են մտածում մասամբ այն պատճառով, որ դատարաններին չեն վստահում։
Այսպիսով, Մարիամին դատելով ժողովրդի մեջ ամրապնդվում է ինքնուրույն խնդիրներ լուծելու նպատակահարմարությունն և դատական համակարգին չվստահելը
_ու տենց _
http://panarmenian.net/news/rus/?nid=35343
http://apps.facebook.com/causes/334666?m=282f926a
ու տենց
жаль подходящего объектива с собой не было
_ու տենց _
[отсюда][1]
еще по теме
<blockquote style="border-left: 2px solid #FFCC00; padding: 10pt; margin-left: 30pt; background-color: #FFFCEC;">
<p>
“Power tends to corrupt, and absolute power corrupts absolutely. Great men are almost always bad men.”
</p>
<p>
John Emerich Edward Dalberg-Acton
</p>
_ու տենց _
Часто в ЖЖ и форумах сталкиваешься с тезисом, утверждающим, что “демократии нет”.
Следовательно, выводится мысль, скажем “демократии – нет!”
Я не спорю, что идеальной демократии нет. Она везде относительная.
Где-то более демократичная, где-то менее.
Так, же как и общество. Где-то меньше криминала, где-то больше. Где-то ближе к идеалу, где-то дальше.
Но тем не менее, большинство людей, зная об этом, учит детей, что воровать это плохо. Детей не учат, что воровать можно, так как общества без воров не существует. Детям не говорят “не пойман – не вор”, ну или так не часто говорят.
Потому, что, да, идеала нет, но человеку свойственно к нему стремиться.
И вопрос в том, стремиться ли, зная, что идеала не достичь, или не стремиться, потому, что его не достичь? Мне ближе первый вариант. 🙂
ՊՐՈՍՏԻՏՈՒՑԻԱ
հարկադրված պոռնիկություն, վոր դարձել ե արհեստ – պրոֆեսիա։ **Բուրժուական հասարակության մեջ ամեն ինչ առ-և-տուրի առարկա յե դարձել։ Նույնպես և սերը։** Անբավարար աշխատավարձը, աշխատանք ստանալու դժվարությունը ստիպում են բազմաթիվ դժբախտ կանանց ծախելու իրենց մարմինը։ Ինքը բուրժուազիան, վոր ծնել ու սնել ե այդ յերևույթը,
կեղծավորաբար աղաղակ ե բարձրացնում վարի դասակարգերի կանանց անբարոյականության մասին, արհամարանքի սյունին ե զամում նրանց և նրանց իրավունքները սահմանափակում, միաժամանակ սանիտարական հսկողության միջոցեվ աշխատում ե իրեն ապահովել վարակումից։
(տեսե՜ք, սադրիչ բառը չի օգտագործվում)
Պրոստիտուցիան սոցիալական չարիք ե, վորի արմատները գտնվում են բուրժուական հասարակության պայմաններում․ դա կվերացվի այն ժամանակ, յերբ կվոչնչացվի կապիտալիստական աշխարհը։
ԴԵՄՈԿՐԱՏԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ
բուրժուական պետական կազմ․ որենսդրական բարձրագույն իշխանությունը արտաքուստ պատկանում ե ամբողջ ժողովրդի ներկայացուցիչներին, բայց փաստորեն իշխում ե բուրժուազիան
ԴԵՄՈԿՐԱՏԻԱ
(ժողովրդավարություն բառը դեռ չէր գործարկվում)
և տեղական հարցերի վճռման խնդրում կիրառում ե տեղական ինքնավարարություն ու ավտոնոմիա։ Դեմոկրատիան իր դասակարգային բովանդակությամբ կարող ե լինել պրոլետարական – այն յերկրներում, ուր քաղաքական իշխանությունը գտնվում ե պրոլետարիատի ձեռքին, և կարող ե լինել բուրժուական – կապիտալիստական իշխանությունը գտնվում ե բուրժուազիայի ձեռքին։ Վերջին դեպքում Դ-ի սահմանած իրավունքներն ու ազատությունները բուրժուազիան սովորաբար ի չիք ե դարձնում՝ հենց վոր բանվոր դասակարգը քայլեր ե անում դրանք լայն ոգտագործելու հոգուտ իր դասակարգային շահերի։ Բոլոր իրավունքներից ամենից առաջ և ամենամեծ չափով ոգտվում ե բուրժուազիան՝ բանվոր դասակարգի դեմ կռվելու և նրա դասակարգային գիտաքցությունը մթագնելու համար։ Բուրժուազիան դասակարգային պայքարի սուր մոմենտներին դեն ե գցում կառավառման դեմոկրատական ձևը, անցնելով բացարձակ բռնության (ֆաշիզմ) մեթոդներին։
Բուրժուական Դեմոկրատիայի փայլուն որինակ են հանդիսանում արդի Անգլիան ու Ֆրանսիան, ուր բուրժուազիան առաջ ե քաշել ձախ և բանվորական կառավարություններ։ Աշխատավոր մասսաների համար դեմոկրատիայի իսկական իրագործումն կլինի միմիայն պրոլետարիատի քաղաքական և տնտեսական տիրապետության պայմաններում։ Դեմոկրատիայի փայլուն անալիզ տվել ե ընկ․ Լենինը իր մի շարք յերկերում։
ՄՈՎՍԵՍ
հրեական ժողովրդի առասպելական առաջնորդը և որենսդիրը, վորն հրեաներին դուրս ե բերել յեգիպտական գերությունից․ նրա կյանոը պճնազարդված ե ֆանտաստիկ առասպելներով՝ հրաշքների մասին, վոր նա իբր թե գործել ե։
ԼՅՈՒՄՊՆ – ՊՐՈԼԵՏՈՐԻԱՏ
մարդկանց այն խավը, վոր չի մասնակցում հասարակական արտադրության մեջ, մատնված ե պարազիտային գոյության․ բոսյակները, մուրացկանները։ Լյումպըն-պրոլետարիատը ատելով ատում ե բուրժուական հասարակությանը, բայց իր ապադասակարգային դրության հետևանքով անընդունակ ե դասակարգային կազմակերպված պայքարի։
ԳԵՐԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ
ապրանքների արտադրությունը այնպիսի չափերով, վոր գերազանցում ե բնակչության գնողական ընդունակությունը։ Կապիտալիզմի բնորոշ հատկանիշը, արտադրության անարխիայի և կապիտալիստների մրցությունների հետևանք, որոնք (կապիտալիստները) ՛շուկա յեն դուրս բերում մեծ քանակությամբ ապրանք՝ հաշվի չարնելով բնակչության գնողական ունակությունները։
Գ․֊յան հետևանքով լինում են արդյունաբերական կրիզիսները, արտադրության մեջ լճացում, գործազրկություն։
(ահա թե որն է համաշխարհային ճգնաժամի պատճառը փաստորեն)
ԱՐՏԱԿԱՐԳ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎ (Չեկա)
հակահեղափոխության, սաբոտաժի, սպեկուկյացիայի և ի պաշտոնե գործած հանցանքների դեմ մաքառելու համար ե։ Ա․ Հ․-ը կազմվեց Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո անմիջապես, հերբ բուրժուազիան ձգտելով տապալել Խորհրդային Իշխանությունը, սկսեց դիմել հակահեղափոխական դավադրությունների, ապստամբությունների և այլն։
Ա․ Հ․-ը բաց ե արել հակահեղափոխական շատ դավադրություններ, բանտարկել ե բազմաթիվ վնասարար սաբոտաժնիկների, սպեկուլյանտների, բանդիտների և դավադիրների, լրտեսների և բանվորա-գյուղացիական իշխանության այլ չարանենգ թշնամիների։ Ամեն մի նահանգ ունի իր առանձին Ա․ Հ․-ը։ Բուրժուազիայի և ազնվականության դիմադրությունը վերջնականապես ճնշելու համար, Խորհրդային Կարավարությունը հարկադրվեց դիմելու կարմիր տեռորի, որի գործիքը դարձավ Ա․ Հ․-ը (և նրա որգանները տեղերում)։ Արտաքին ֆրոնտներում և երկրի ներսում հակահեղափոխությունը վերջնականապես ճնշելուց հետո, Ա․ Հ-ը վերածվեց (1922 թ․) Պետական Քաղաքական Վարչության (Г. П. У – Գեպեու ), իր ֆունկցիաները բավական կրճատելով։
ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ, ՅԵՎ ԴԱՇՆԱԿՑԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ․
Հ․ Հ․ Դաշնակցական կուսակցությունը ազգային ****** բուրժուական կուսակցություն ե, բաղկացած գլխավորապես ինտելիգենտներից։ Յերկար տարիների ընթացքում «ծովից-ծով Հայաստանի» յերազանքներով ապրելով, նա իր անմիտ քաղաքականությամբ կոտորել տվեց Տաճկստանի հայությունը, իսկ Կովկասում – հրահրեց ազգային կրքերը և նպաստեց հայ-թուրքական ջարդերին**։ Յերբ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո Անդրկովկասը ՌՊՍՖՀ-ից անջատվեց, ազգային կուսակցությունների (մենշեվիկների, դաշնակցականներ, երերների և մուսավաթիստների) գլխավորությամբ հիմնվեց Անդրկովկասյան Հանրապետությունը, իսկ հետագայում, կարճ միջոցից հետ (երբ չռուս զինվորները տարերային կերպով ձգեցին տաճկական ֆրոնտը) Անդրկովկասը բաժան-բաժան յեղավ, դաշնակցականներն ևս (Վրաստանի և Ադրբեջանի որինակով) կազմեցին Հայաստանի առանձին հանրապետություն։ Անցնելով յերկրի կառավարության գլուխ՝ Դաշնակցությունը իր անմիտ քաղաքականությամբ ավերի ու սպանությունների վայրը դարձրեց։ Պատերազմեց Վրաստանի դեմ, պատերազմեց Ադրբեջանի դեմ, պատերազմեց Տաճկաստանի դեմ։ Արտաքին թշնամիների վտանգից զատ, յերկրի ներսում իր իս ձեռքով ( մաուզերիստ խմբապետների) կատարած ալան-թալանը, սպանությունները, կատարյալ անիշխանությունը յերկիրը դարձրին սովի, հրի ու սրի վայր, ուր տասնյակ հազարավոր գաղթականներ ոի վորբեր փողոցներում կոխկռտվելով նվվում եյին ու քաղցից և համաճարակից մեռնում։ Անվերջ սայլերով եյին կրում դրանց դիակները և հսկայական փոսերով կիսաթաղ անում․․․ Այդ դրությունը յերկար տևել չեր կարող, և Հայաստանի աշխատավորությունը վոտքի յելավ, դաշնակներին յերկրից խռկեց ու առաջ բերավ Նոյեմբերյան (1920 թ․) հեղաշրջումը։ Դաշնակցության իշխանության հաստատումը **Հայաստանում Հոկտեմբերյան հեղափոխության դեմ ուղղված մի ակտ եր **և տեղի ունեցավ հակառակ բանվորի ու գյուղացու ցանկության․ առանց ժողովրդական լայն մասաների գիտության․․․
ու տենց մի քանի էջ․․․
ԻՆՏԵԼԻԳԵՆՑԻԱ
կրթված դասը մանր և միջակ բուրժուազիայի․ ազատ պրոֆեսիաների ներկայացուցիչները, արվեստների սպասավորները, արդյունաբերական ձեռնարկների կազմակերպողներն ու ղեկավարները՝ ինժեներները։ Կապիտալի մոտ ծառայության մեջ գտնվելով, նրանք կապիտալիստական հասարակության մեջ հանդիսանում են մեծ մասամբ բուրժուական իդեոլոգիայի մարմնացումն և բուրժուազյայի լիբերալ մասի քաղաքական տրամադրությունների ու ձգտումների արտահայտիչներ։
Մեր խնդիրն ե
եւ այդպես
քանի որ Երևանցիները իրավունք չունեն
(տեքստը ամբողջությամբ [այստեղ][1])
և յուրաքանչյուր նյութ իրադարձությունների մասին կարող է դիտարկվել որպես քարոզչություն, ուզում եմ տեղեկացնել այս հնարավորության մասին՝ http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7272299.stm
<blockquote style="border-left: 2px solid #FFCC00; padding: 10pt; margin-left: 30pt; background-color: #FFFCEC;">
<p>
Are you in Armenia? Are you or anyone you know involved in the protests? Have you been affected by the clashes? Send your comments or pictures using the form below.
</p>
<p>
You can send pictures and video to․․․
</p>
Ես ծանոթացել եմ Սմբատի հետ երբ ինքն ու Նարեկը մեր տուն եկան այս ֆիլմի հում նյութը ժապավենից վինչ քշելու համար։ Այսպիսով, ես էլ ինչ որ չափով ներգրավվել եմ այս ֆիլմի ստեղծմանը։
Ինձ տղաները շատ դուր եկան։ Լիլիթը պատմում էր որ Սմբատը տաղանդավոր ուսանող էր, դասերին կամ քնած էր կամ զբաղված крестик-нолик խաղալով, իսկ դասախոսները n-չափանի հավասարումներից քարկապ ընկած, դիմում էին նրան։ Այժմ ուսանողները անցնում են նրա թեորեմը։
Ինչ հավես ա, որ այժմ յուաքանչյուր մարդ ունակ է ռեժիսոր դառնալ և ֆիլմ նկարել։ Հիշում եմ, երբ ես երեխա էի և առաջին անգամ դիտում էի “how to steal a million” ֆիլմը «Վստրեչա»-ով, հայրս ասաց․՝ «տաղանդավոր մարդու մոտ ամեն ինչ լավ է ստացվում»։
Վարպե՝տ, սպասում ենք նոր գործերիդ։
Ֆիլմը մասնակցել է կինոփառատոններին և ստացել է մրցանակ լավագույն մտահղացման համար Լեհաստանում։