ես գիտէի սովէտա֊ֆիննական պատերազմի մասին, այն մասին որ չնայած փայլուն պաշտպանութեան եւ խսհմ բանակի զգալի մասին ջախջախման, ֆինլանդիան ստիպուած էր զիջել խսհմ֊ին տարածքներ։
բայց ես չգիտէի որ 410.000 մարդ, կամ ֆինլանդիայի բնակչութեան 12 տոկոսը պէտք եկաւ տեղափոխել այդ պատճառով։
յ․ գ․ անկապ բան ասեմ, սա իհարկէ պատմական յօդուած չի, բայց նոկիայի նախկին տնօրէններից մէկի բլոգում էլ ա սովէտա֊ֆիննական պատերազմը նկարագրւում։
#պատերազմ #պատմութիւն #ֆինլանդիա #խսհմ #նոկիա #վերլուծութիւն
ասում ա՝
USE=”-war”; emerge –newuse @world
#ջենթու #էկրանահան #պատերազմ #խաղաղութիւն #աշխարհ
երէկ պատմում էի որ 2015֊ին, երբ ղրիմն արդէն եղել էր, ու պատժամիջոցներ կային, պիտերում իրանց «նորմալոտ» մարդկանց հետ շփւում էի, բնաւ ոչ պուտինական, ու իրանք համ պուտինից էին դժգոհ, համ ղրիմը վերցնելուց։
բայց ո՞նց էին դժգոհ՝ տէնց կատակներ էին անում, ահագին թեթեւ էին տանում։ որ բացատրեմ ինչ ձեւ, ասացի, ոնց որ լինում ա մէկի երեխան այլ երեխայի ա ծեծում, ոնց որ գիտի նա որ լաւ չի արել, խօսացել էլ ա երեխու վրայ, բայց դէ թեթեւ ա տանում, զի իրա երեխուն չեն ծեծել, այլ հակառակը, կամ գուցէ կատակ անի այդ մասին։
#ղրիմ #2015 #պատերազմ #ռուսաստան #կատակ #էհ
լիպարիտեանը պատմում էր, որ արցախի խնդրի լուծման բոլոր տարբերակները ուսումնասիրել ա, ու դրանց մէջ ընդհանուր բան կար՝ ռուսաստանը ցանկանում էր վերահսկել լաչինի միջանցքը։
ու մտածում եմ, այլընտրանքային իրականութեան մէջ, թէ լտպ֊ն 97֊ին իրականացնէր իր լուծումը, պարագայում, երբ պուտինի հաւակնութիւնները գնալով աճելու էին, հաւանական ա որ կը գայինք նմանի՝ ռուսական զօրախումբը չէր խանգարի ադրբեջանցի «էկոլոգներին» փակել միջանցքը կամ անցակէտ տեղադրել։
#արցախ #պատմութիւն #այլընտրանքային_իրականութիւն #պուտին #պատերազմ #խաղաղութիւն #շրջափակում #մտքի_փորձ
ասում ա՝ «ես, հարազատ մարդս, պարզուեց, աւելի վատն եմ, քան հարազատ հեռուստացոյցը»։
https://www.youtube.com/watch?v=XT_UjfyZ-LM
1in.am֊ը «վկաները» շարքն ա հրապարակել տվ2֊ի։ #ռուսերէն։
#պատերազմ #ուկրաինա #հարցազրոյց #մարդիկ #ազատութիւն
իսկ դուք «վոբլա» ձուկը մերժո՞ւմ էք՝
լաւ պրծաւ (յուսանք) աղջիկը։
նաեւ՝ դատարանները երբեմն աշխատում են։
#ռուսերէն #վոբլա #ձուկ #պատերազմ #դատարան #ազատութիւն
այսօր լսեցի պատմութիւն երկու եղբօր մասին, հայեր են, մէկը ուկրաինայում էր ապրում՝ խարկովում, մէկը՝ ռուսաստանում։
ռուսաստանցու ընտանիքը լրիւ պուտինեան քարոզչութեան տակ ա ընկած։
էս ընտանիքը չգիտեմ ինչ հայեացքներ ունէր, բայց խարկովում թաքնւում էր ռուսական բանակի արկերից նկուղներով ու յետոյ աւտոմոյկայի մէջ էր ապրում։
վերջը մի կերպ դուրս եկան խարկովից, փախան գերմանիա։
ռուսաստանցի եղբայրն ասում էր՝ ճիշտ ա, «մի զա պուտինա», «պէտք ա ոչնչացնել ուկրաինական նացիներին», «իսկ էն որ դու էլ, եղբայրս, կարող ա զոհուէիր, էդ ոչինչ, պատահում ա, մեծ գաղափարները զոհեր են պահանջում»։
էս եղբօր ընտանիքը գերմանիայում մի ընտանիք ա հիւրընկալում, որ երկու յարկանի տուն ունեն, երկրորդ յարկը իրենց են տալիս։ բայց իր կինը եօլլա չի գնում գերմանացի տէրերի հետ, երեխաներն էլ տանջում են գերմանացիների շներին։
կինը նաեւ արտայայտւում ա թէ էս ինչ ա, ինչի մեզ առանձին տուն չեն տուել էս գերմանացիները, այլ երկրորդ յարկ։ վերջը ամուսինը գնում ա ճարում ա իրանց առանձնատուն։ էդ հիւրընկալող ընտանիքն էլ ա օգնում։
բայց գերմանիան իրենց դուր չի գալիս՝ ոչ տուն են «կարում» կարգին տալ, ոչ էլ, պարզւում ա «կաշառք կայ»։ ասում ա՝ «ո՞նց ա հնարաւոր բիզնէս անել, հիմնել՝ էստեղ կաշառք չի լինում տալ»։ ու գնում են հարազատ ռուսաստան, ուր կաշառքը նորմա ա։
ռուսաստանում «ֆսբ»֊ն ա նստում պոչին, տանում բերում, բա ինչի՞ ես գերմանիան թողել եկել, բա ո՞ւմ հետ ես շփուել, եւ այլն։
բայց դէ մարդը ընկել ա հարազատ միջավայր եւ հիմա շատ երջանիկ ա, իր կինն էլ։
#պատերազմ #խաղաղութիւն #փախստական #հայ #պատմութիւն #ուկրաինա #ռուսաստան #գերմանիա
վաղուց կաց չեմ տարածել։
ահա այսօրուանը՝
https://www.youtube.com/watch?v=Q6TOsHOtS-w
կարեւոր բաներ ա ասում։ շատ։
#ռուսաստան #ուկրաինա #պատերազմ #պատմութիւն #ապագայ
սա թեստ գրառում ա, շատ հին գրառում եմ պատճէնում փակցնում զի գիտեմ սա բաւական երկար ա որ լրիւ չֆեդերացուի։
կասկած ունեմ որ վերջին թարմացումներից յետոյ դա ուղղուեց։
կրկին եմ թեստը անում, անցեալ անգամ չաշխատեց։
երէկ ինձ հաւաքեցի, կամ գուցէ մազոխիզմս յաղթեց՝ սիւիլնէթի մի քանի վիդեօ դիտեցի։ նաեւ յղեց հին նիւթերի, ուր սահմանամերձ գիւղերի երեխաներին էին նկարում, նաեւ գիւմրու երեխաներին։
ու ես ինձ վատ եմ զգում նոյնիսկ յիշելով այդ մասին՝ ինչ֊որ ոչ կորեկտ բան եմ տեսնում այդ երեխաներին հարցնելուց իրենց երազանքների մասին։ նաեւ հարցնում էին՝ ո՞վ են ուզում դառնալ, կամ ի՞նչ կուզէին իրենց գիւղում լինէր։
ես հասկանում եմ որ գուցէ լրագրողներն արդէն իմ պէս պատկերացում ունէին, ոչ թէ հետաքրքրւում էին։ ու ուզում էին մնացածին ցոյց տալ։ կամ գուցէ լաւ ա որ պատմութեան մէջ մնայ։
բայց ես չեմ հասկանում, ի՞նչ «երազանք»։ այդ «երազանքը» վեհ բան ա ակնկալում, ենթադրում, իսկ էս մարդիկ ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ երազեն։ ու ոնց որ ձեռք առնեն իրենց այդ երազանքներից հարերով։
ու բնական ա՝ տաքսիստ էր ուզում մէկը դառնալ։ իրան հարցրին՝ բա կուզե՞ս համալսարան սովորել՝ դէ նա չգիտի ինչ ա, տէնց անկապ գոռում ա՝ «հա», անլուրջ։ ու ասում են՝ բա ասում ես «տաքսիստ», նա էլ փորձում ա դուրս գալ վիճակից, ասում ա՝ «դէ կը սովորեմ, յետոյ տաքսիստ կը լինեմ՝ մէկը միւսին չի խանգարում»։ ու տեսականօրէն՝ հա, չի խանգարում, ընկերս որ վատ չէր ապրում, ահաւոր ուզում էր ջիջիի վարորդ աշխատել, զի իրան էդ քուլ էր թւում։ բայց իրան էդ այլ ձեւ էր քուլ թւում, քան մովսէս գիւղի երեխային։
գիւղից՝ ուզում էին «սիթի» լինի գիւղում։ ա ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ ուզեն։ երեւի գնացել են մարզկենտրոն՝ էնտեղ «սիթի» են մտել ծնողների հետ։ ու իրադարձութիւն էր իրենց համար, տպաւորուել էին։ կուզէին իրենց մօտ էլ լինէր տպաւորիչ բան։
նաեւ, ահագին անհեռախօս էին ապրում, կամ չգիտեն, ինչպէս ինտերնետն օգտագործել, նաեւ լեզուներին չեն տիրապետում, բնականաբար, պարտաւոր էլ չեն։ իսկ հայալեզու բովանդակութիւն, որն աչքերը կը բացի, «սիթի»֊ից էն կողմ բաներ ցոյց կը տայ, հանրամատչելի գիտութեան մասին նիւթեր չունենք, գրքեր չունենք, հաղորդումներ չունենք, ու լրագրողներ էլ չունենք՝ աղքատ երկիր, փոքր շուկայ, նա որ կանէր այդ գործը լաւ՝ կանի այլ գործ, որը լրագրութիւնից աւելի շատ ա վարձատրւում։ տտ լրագրողներ չունենք՝ ինչի՞ մասին ա խօսքը։
ու իրենք էլ են պատանդ այդ փոքր շուկայի, նիւթերի չլինելու, ու ինտերնետը չգիտեն ինչպէս օգտագործել։ ինչպէս եւ մեծերը, սակայն։ ասում եմ՝ իմ մազոխիստութիւնն ա բռնում, որ հայաստանի վերաբերեալ նիւթեր դիտեմ։
ու մի բան էլ հետաքրքրեց՝ բոլորը֊բոլորը խաղաղութիւն էին ուզում՝ ու դա ապշեցնող ա ու դժուար ընկալելի՝ ինձ համար։ ես՝ սովետի երեխայ լինելով, չէի իմանում պատերազմն ինչ ա, չեմ անհանգստացել ոչ բարեկամներիս համար, որ ճակատ են գնացել, ոչ էլ որ գլխիս ռումբ ա ընկնելու։ ու երբ խաղաղութեան վերաբերեալ կարգախօսների էի առնչւում՝ չէի հասկանում, չէի ընկալում։
իրենք, իհարկէ այլ վիճակում են։ բայց ես չգիտեմ, կրկին՝ լսե՞լ են ընտանիքներում, դպրոցում, թէ՞ իսկապէս զզուել են էս վիճակից։ ու ամենավտանգաւորն էն ա, երբ սովորում են նման վիճակի, երբ նման վիճակը նորմա ա դառնում։ կրկին, ընկերս պատմում էր ոնց շուշում մի միջոցառման ժամանակ զինուորականն ասում էր երեխաներին՝ որ միշտ պատերազմի մէջ են ապրելու։ որ էդ մտքին պէտք ա վարժուեն։ ու էդ սարսափելի միտք ա։
ու վատ միտք ա հանրութեան համար, ու միտք ա որ չի թողնելու զարգանալ, զարգացման տեղ չի թողնում։
ու տէնց։
#երեխաներ #երազանք #գիւղ #գաւառ #լրագրութիւն #լրագրող #պատերազմ #խաղաղութիւն #գիտութիւն #ինտերնետ #համացանց
պատերազմական խարկովում մի զոյգ որոշել ա ամուսնանալ, այդ մասին դանիացի լրագրողները ֆիլմ են նկարել՝ https://www.dr.dk/drtv/se/horisont_-bryllup-under-bombardement_308671
իսկ սա մեդուզայի յօդուածը՝ https://meduza.io/feature/2022/04/24/kazalos-ves-gorod-razdelyaet-nashi-chuvstva-v-eto-temnoe-vremya
#խարկով #պատերազմ #ուկրաինա
https://www.youtube.com/watch?v=nkmbAprcoqo
#արցախ #պատերազմ #խաղաղութիւն #զուրաբեան #պատմութիւն ###
https://www.bbc.com/russian/features-60996647
#ահաւոր #պատերազմ #ռուսերէն
ես աւելի էի գնահատում անասնաֆերման, որովհետեւ համարում էի՝ 84֊ը շատ ա անիրական արդէն, հնարաւոր չի այդպէս։ «պատերազմը՝ խաղաղութիւն ա» չեն ուտի մարդիկ, չեն հաւատայ էդքան ակնյայտ ստի։
բայց ահա, էսօրուայ ռուսաստանի պետական քարոզչութիւնը այդքան անհաւատալու սուտ ա։ այդքան ակնյայտ։ այդքան անհաւատալու ակնյայտ։
բայց կարեւոր տարբերութիւն կայ 84֊ի հետ՝ ռուսաստանում մարդիկ հաւատում են պետութեանը ոչ այն պատճառով, որ ճնշուած են, ոչ այն պատճառով որ այլընտրանքային տեղեկատուական աղբիւրներ չունեն, այլ որովհետեւ ուզում են հաւատալ։
ու տէնց։
#1984 #անասնաֆերմա #քարօզչութիւն #ռուսաստան #պատերազմ #խաղաղութիւն #սուտ
այստեղ ասում ա որ ռուսական որոշ հրթիռները «չէին պայթում» 20-50 տոկոսով։
իսկ նիկոլին ծաղրում էին իր ասածների համար։
ու տէնց։
#պատերազմ #ուկրաինա #վերլուծութիւն #ռուսերէն
https://holod.media/2022/03/24/eto-pochti-tak-zhe-kak-poehat-sejchas-vo-lvov/
#թբիլիսի #վրաստան #պատերազմ #զրոյց #քաղաք #ռուսերէն
https://www.youtube.com/watch?v=kzx_N8AJiKw
#մասեանեա #պատերազմ #ուկրաինա #ռուսերէն
#գերմանիա #սոլիդարութիւն #ուկրաինա #պատերազմ #խաղաղութիւն
ոնց պարզ չի ինչի համար ա պատերազմը, տէնց էլ պարզ չի, ինչ ա էդ «զէթը» նշանակում։
բայց հնարաւոր ա սիմոնեանի պայծառ միտքն ա։
ահա մեդուզայի հետազօտութիւնն այդ մասին։
#պատերազմ #քարոզչութիւն
#ուկրաինա #պատերազմ #ռուսական_ռազմական_նաւ #սիկտիր #զմեինի #զմեինի_կղզի #կղզի #նամականիշ
https://nitter.net/Kasparov63/status/1499439820363468802
#ուկրաինա #պուտին #կասպարով #պատերազմ #խաղաղութիւն
ի՞նչ անել, եթէ դու ռուսական ռազմական նաւ ես՝
https://twitter.com/i/status/1499844477858500612
#պատերազմ #ուկրաինա #նաւ #դիմում #անելիք #ռուսերէն #անգլերէն
https://twitter.com/i/status/1499844477858500612
ի ՞նչ անել, եթէ դու ռուսական ռազմական նաւ ես։
#ուկրաինա #պատերազմ #վիդեօ #դիմում
իսկ ռուսաստանը գիտէ՞ք ինչ ա անում, որ զինուորների դիները չուղարկի էս ժամանակներում, եւ չխթանի խաղաղութեան շարժումները։
իրենք բերել են ճակատ ոչ միայն զօրք, ոչ միայն զէնք, այլ եւ ռեֆրիջերատորներ։
դիակները պահում են սառած, մինչեւ յարմար չլինի դրանք արդէն ուղարկել տներով։
հիմա դեռ չեն ուղարկի։ կը պահեն, կը պահեն, ու երբ արդէն կը հանդարտուի վիճակը, կը սկսեն ուղարկել։
մէկ էլ, պարզւում ա, ռդ բանակը առել ա մոբայլ կրեմատորիներ։ տէնց բաներ կան, պարզւում ա։ դրանք տնային կենդանիների մարմինները վառելու համար են ստեղծուել։ ինչի՞ ա առնում։
դէ պարզ ա, մօտաւորապէս։
ու տէնց։
#պուտին #պատերազմ #ուկրաինա #կեանք #####
արդե՞օք շուէյցարիան էլ ա ռուսաստանի մաս, մեզ պէս։
#սուիֆթ #բանկ #համակարգ #պատերազմ #էկրանահան
https://www.youtube.com/watch?v=nc5CDkuw8Ag
#շուեդիա #գոտլանդ #ռուսաստան #պատերազմ
կոնկրետ այս գրառումը ոչ մի ձեւ չի ֆեդերացւում դէպի դիասպորա, այդ պատճառով ահա, այսպէս՝ https://ծմակուտ.հայ/content/3911889/
#ժողով #աշխատանք #կորոնավիրուս #պատերազմ #չգիտեմ #գաղութացում
այսօրուայ աշխատավայրի ժողովը ըստ երեւոյթին պարտադրուած էր ամենավերեւից՝ ոչ ամենացածր օղակի մենեջերները պէտք ա իրենց ենթակայ թիմերի հետ առանձին առանձին խօսէին, թէ ոնց ենք մենք տանում կովիդը։
մենք էլ պիտի նւնւայինք ու խեղճանայինք, ու երախտագիտութիւնը յայտնէինք կորպորացիային, երեւի։
ու ահաւոր ձեւական էր, զի դէ էդ մարդու հէչ պէտք չի մենք ոնց ենք, բայց վզին դրել են, պիտի անի, մենք էլ հիմա պիտի մի բան ասենք, որ անիմաստ չլինի զանգը։
տէնց, դէ անգլերէնից ես չեմ նեղւում, շեֆս տեսաւ մարդ չի խօսում, առաջարկեց ես խօսեմ։
ես իրականում կասէի՝ ի՞նչ կովիդ, մեր կովիդի մահերը նոր անցան պատերազմի մահերը, ու առհասարակ ահաւոր ա, բայց ես վստահ չէի որ «կարելի ա», որ մեր մասնաճիւղի շահերից ա բխում որ պատերազմ բառն օգտագործուի։ զի լսել եմ որ այլ թիմերին ասել էին պատերազմի ժամանակ թէ ժողովների ընթացքում բան չթռցնէք, թէ չէ աւելի շատ գործ որը կարող ա մեզ հասնել, կը գնայ այլ տեղ, եւ աւելի շատ գործ որ հիմա անում ենք՝ դրդուած կը լինեն տանել, կամ պատճառաբանութիւն կունենան տանելու այլ տեղ։
ու ես անկապ խօսեցի դէ, ասի չգիտեմ ինչ անել, արտօնեալ եմ որ գիւղում եմ, ոչ թէ փոքրիկ բնակարանում, բայց էդպէս ստացուեց, ասին՝ բա ինչ լաւ կապ ունես, վիդեօդ էլ, ձայնդ էլ ինչ լաւն ա, ասի՝ դէ չկար ստեղ սլոտ ինձ միացնելու, բայց openwrt֊ով լաւ ռաութեր ունեմ, որն ունէր minipcie սլոտ, դրա մէջ իմ մոդեմի տպասալ եմ աւելացրել, անլիմ քարտն եմ դրել, եօլլա եմ գնում։ պիտի ասէի՝ կամերաս էլ ա ազատ ծա֊ով, ու canon֊ը նոր նոր ա ուինդոուսի ու մակի տակ սկսել սպասարկել խցիկս որպէս վեբ կամ, բայց լինուքսում վաղուց՝ միշտ կարողացել եմ օգտագործել։
բայց լինուքս քշելը փոլիսիի խախտում ա, ու տէնց բան էլ չի կարելի ասել, զի նշանակում ա շեֆս ինձ լաւ չի նայում, լաւ չի ստիպել֊պարտադրել կորպորէյթ միջավայր։ ու դա չէի կարող ասել։ բայց շատ ուզում էի, զի իրենք բոլորը տրամադրուած են լրիւ այլ ձեւով։ ու դա իմ մասին կը լինէր։
տէնց, յետոյ այնուամենայնիւ մօտ կէսին ստիպեցին մի բան ասել, մէկը թռաւ, գրելով թէ չի կարողանում խօսափողը «անմիւթ» անել, մնացածը շատ շատ վատ անգլերէնով խօսեցին, ու արանքում ռուսերէն բառեր էին օգտագործում։ վերջում մէկն ասաց ռուսերէն «այդպէս էլ ապրում ենք», ու էդ հնդիկ մենեջերը մնաց շփոթուած, զի չջոկեց ինչ ա ասում։ շեֆս էլ թարգմանեց՝ ռուսերէն ասում ա սէնց ու սէնց։ հնդիկն էլ վերջում ասաց՝ դէ կներէք որ ես ռուսերէն չեմ հասկանում որ ձեր լոկալ կատակները զգամ։
ու էդպէս, չդիմացանք էլի, որ մեր հետկոլոնիալ, հետգաղութային լինելը ցոյց չտանք։ զի վեհ ա, մենք անկապ մի ինչ֊որ անկախ պետութիւնիկ չենք, մենք գիտէ՞ք ժամանակին որ կայսրութեան մաս էինք, չէ՛ դուք գնացէ՛ք եւ հարցրէ՛ք ով էինք մենք, ում ստրուկն ենք եղել։
ու տէնց։
#ժողով #աշխատանք #կորոնավիրուս #պատերազմ #չգիտեմ #գաղութացում
այստեղ այս րոպէում սամուէլ բաբայեանը շուշին հետ վերցնելու փորձի վերաբերեալ թուեր ա բացայայտում, ասում ա 57 զոհ տուեցիք, զգացիք որ էն յուշարձան տանկից մի մետր առաջ չէք կարող անցնել, ինչի՞ էք էլի ուղիղ յարձակուել, հինգ հարիւր զոհ տուել։ առաջարկում էր փոխարէնը շուշին շրջափակել, ասում ա իրան լսող չկար։
շրջափակելն ինձ էլ ա տրամաբանական թւում, հեռուից, բայց այդ պատճառով չեմ գրառում անում՝ թուերով եմ կիսւում իր ասած։ մի գործողութեան հինգ հարիւր թիւն ա ինձ ապշեցրել։
#շուշի #պատերազմ #2020 #սամուէլ_բաբայեան #հարցազրոյց
էսօրուայ գործի տեղի ժողովը տէնց պարտադրուած էր ամենավերեւից՝ ոչ ամենացածր օղակի մենեջերները պէտք ա իրենց տակի թիմերի հետ առանձին առանձին խօսէին, թէ ոնց ենք մենք տանում կովիդը։
մենք էլ պիտի նւնւայինք ու խեղճանայինք, ու երախտագիտութիւնը յայտնէինք կորպորացիային, երեւի։
ու ահաւոր ձեւական էր, զի դէ էդ մարդու հէչ պէտքը չի մենք ոնց ենք, բայց վզին դրել են, պիտի անի, մենք էլ հիմա պիտի մի բան ասենք, որ անիմաստ չլինի զանգը։
տէնց, դէ անգլերէնից ես չեմ նեղւում, շեֆս տեսաւ մարդ չի խօսում, առաջարկեց ես խօսեմ։
ես իրականում կասէի՝ ի՞նչ կովիդ, մեր կովիդի մահերը նոր անցան պատերազմի մահերը, ու առհասարակ ահաւոր ա, բայց ես վստահ չէի որ «կարելի ա», որ մեր մասնաճիւղի շահերից ա բխում որ պատերազմ բառն օգտագործուի։ զի լսել եմ որ այլ թիմերին ասել էին պատերազմի ժամանակ թէ ժողովների ընթացքում բան չթռցնէք, թէ չէ աւելի շատ գործ որը կարող ա մեզ հասնել, կը գնայ այլ տեղ, եւ աւելի շատ գործ որ հիմա անում ենք՝ դրդուած կը լինեն տանել, կամ պատճառաբանութիւն կունենան տանելու այլ տեղ։
ու ես անկապ խօսեցի դէ, ասի չգիտեմ ինչ անել, արտօնեալ եմ որ գիւղում եմ, ոչ թէ փոքրիկ բնակարանում, բայց էդպէս ստացուեց, ասին՝ բա ինչ լաւ կապ ունես, վիդեօդ էլ, ձայնդ էլ ինչ լաւն ա, ասի՝ դէ չկար ստեղ սլոտ ինձ միացնելու, բայց openwrt֊ով լաւ ռաութեր ունեմ, որն ունէր minipcie սլոտ, դրա մէջ իմ մոդեմի տպասալ եմ աւելացրել, անլիմ քարտն եմ դրել, եօլլա եմ գնում։ պիտի ասէի՝ կամերաս էլ ա ազատ ծա֊ով, ու canon֊ը նոր նոր ա ուինդոուսի ու մակի տակ սկսել սպասարկել խցիկս որպէս վեբ կամ, բայց լինուքսում վաղուց՝ միշտ կարողացել եմ օգտագործել։
բայց լինուքս քշելը փոլիսիի խախտում ա, ու տէնց բան էլ չի կարելի ասել, զի նշանակում ա շեֆս ինձ լաւ չի նայում, լաւ չի ստիպել֊պարտադրել կորպորէյթ միջավայր։ ու դա չէի կարող ասել։ բայց շատ ուզում էի, զի իրենք բոլորը տրամադրուած են լրիւ այլ ձեւով։ ու դա իմ մասին կը լինէր։
տէնց, յետոյ ստիպեցին մօտ կէսին այնուամենայնիւ մի բան ասել, իրենք շատ շատ վատ անգլերէնով խօսեցին, ու արանքում ռուսերէն բառեր էին օգտագործում։ վերջում մէկն ասաց ռուսերէն «այդպէս էլ ապրում ենք», ու էդ հնդիկ մենեջերը մնաց շփոթուած, զի չջոկեց ինչ ա ասում։ շեֆս էլ թարգմանեց՝ ռուսերէն ասում ա սէնց ու սէնց։ հնդիկն էլ վերջում ասաց՝ դէ կներէք որ ես ռուսերէն չեմ հասկանում որ ձեր լոկալ կատակները ջոկեմ։
ու էդպէս, չդիմացանք էլի, որ մեր հետկոլոնիալ, հետգաղութային լինելը ցոյց չտանք։ զի վեհ ա, մենք անկապ մի ինչ֊որ անկախ պետութիւնիկ չենք, մենք գիտէ՞ք ժամանակին որ կայսրութեան մաս էինք, չէ՛ դուք գնացէ՛ք եւ հարցրէ՛ք ով էին մենք, ում ստրուկն ենք եղել։
ու տէնց։
#ժողով #աշխատանք #կորոնավիրուս #պատերազմ #չգիտեմ #գաղութացում
Պատասխանատուութեան իր բաժինն ունի նաև, այսպէս կոչուած, ազգի վերնախաւը՝ էլիտան․ այն է՝ մտաւորականութեան, քաղաքագէտների, վերլուծաբանների, լրագրողների, ակադեմիական գիտնականների, բուհական պրոֆեսուրայի ճնշող մեծամասնութիւնը և Սփիւռքի գրեթէ բոլոր ազգային կառոյցների առաջնորդները։ Մի խօսքով՝ ողջ այն ուժերը, որոնք հայդատականութիւնը, պահանջատիրութիւնը և ոչմիթիզականութիւնը դարձրել էին հայութեան ազգային դաւանանքը, ընդ որում, նոյնքան անքննելի, որքան Աստուածաշունչը։
Պատկերաւոր ասած՝ թուարկածս բոլոր ուժերը, Նիկոլ Փաշինեանի եզրափակիչ դերակատարութեամբ, փայլուն կերպով իրականացրին Վազգեն Սարգսեանի երկու «պատուիրանները՝ «Արիւնով նուաճուած հողը թղթով չեն յանձնում», այսինքն՝ յանձնում են աւելի մեծ արիւնով, ինչը և տեղի ունեցաւ, «Փոխզիջման կը գնանք այն ժամանակ, երբ հարկադրուած կը լինենք», իսկ հարկադրուած լուծումը ոչ այլ ինչ է, եթէ ոչ կապիտուլյացիա, ինչը նունպէս իրականութիւն դարձաւ։
լտպ
իլուրում, անի կենտրոնում եւ ազատութիւնում
ես, սակայն, հակուած չեմ ժողովրդին վերնախաւից առանձնացնելու, զի ինչպիսի ժողովուրդ ա՝ այդպիսի վերնախաւ։ վերնախաւը ժողովրդից դուրս եկած մարդիկ են, այլմոլորակայիններ չեն։
ու իշխանութիւնը սովորաբար (առաւել եւս ժողովրդավարութեան ժամանակ) խուսափում ա այնպիսի քայլեր անել, որոնց ժողովուրդը կտրականապէս դէմ ա։
#արցախ #պատերազմ #խաղաղութիւն #մէջբերում #լտպ #վերնախաւ #ժողովուրդ #ժողովրդավարութիւն
ես մտքի այն դպրոցից եմ, որ համարում էր՝ այդ պատերազմն անխուսափելի էր։
այդ մասին գրել եմ յօդուած, պատերազմից շատ առաջ։ վիճակը բաւական պարզ էր՝
մենք ունենք երկու կողմ, ում դիրքերը տրամագծօրէն հակադիր են։
եւ միջազգային յարաբերութիւնների տեսանկիւնից, երբ առկայ է հզօրութեան բաշխուածութեան անհամաչափութիւն, պատերազմը դառնում է անխուսափելի։
ադրբեջանը ծախսում էր երկուսից երեք միլիարդ դոլար տարեկան, ինչի՞ համար էին իրենք, մեր կարծիքով այդ ծախսերն անում։ պիտի մի օր ձեռք բերուածն օգտագործէին, դա ընդամէնը ժամանակի հարց էր։ եւ, իրենք ուժեղանում էին, իսկ մենք մնում էինք լճացման մէջ։ եւ երբ նախկին իշխանութիւններն ասում էին թէ «մենք խուսափել ենք պատերազմից», բայց ժամանակի ընթացքում անհամաչափութիւնը մեծացել է, եւ ինչքան աւելի ուժեղ ադրբեջանը դարձաւ, այնքան աւելի ծայրայեղական պահանջներ էր առաջ քաշում։
եթէ իննսունականների վերջում, 97֊ին, 98֊ին, իրենք պատրաստէին համաձայնել որոշակի պայմաններին, ապա 2010֊ին այդ պայմանները փոխուել էին, եւ 2016֊ին էին փոխուել։
այդ պատճառով էլ՝ 2016֊ի պատերազմը։
եւ 2018֊ին իրենց դիրքն էր՝ «դուք մեզ տալիս էք այն ինչ մենք ուզում ենք, եւ մենք կը մտածենք արդեօք մեզ հետաքրքիր ա շարունակել զրուցել կարգավիճակի մասին, բայց դուք երբեւէ չէք ստանայ որեւէ ինքնավարութիւն, այդ մասին զրոյց լինել չի կարող»։
իրենք ստանձնել էին մաքսիմալիստական դիրք, եւ ի պատասխան հայաստանը նոյնպէս ստանձնեց նման դիրք՝ եւ կոմպրոմիսի հնարաւորութիւն չէր երեւում։ իսկ երբ հնարաւոր չէ փոխզիջումը, ապա կամ մենք տալու էինք այդ տարածքները պատերազմի ընթացքում, կամ առանց՝ զի ուժի անհամաչափութիւն։
բնաւ իրատեսական չէ մտածել, որ թոյլ կողմը կարող է բանակցել նոյն հնարաւորութիւններով, ինչ ուժեղ կողմը։ եւ որովհետեւ մենք ունեցել ենք պատրանք, որ չկայ ուժի անհամաչափութիւն, մեզ թուացել է՝ մենք կարող ենք բանակցել։ այժմ, երբ այդ պատրանքն այլեւս չկայ՝ ըստ պատերազմի արդիւնքների՝ մենք պէտք է ազնիւ լինենք ինքենրս մեզ հետ։
ինձ թւում ա, մօտաւորապէս ճիշտ թարգմանեցի պրոֆ․ ներսէս կոպալեանի խօսքերն այստեղից, 46:50֊ի մօտ։
#պատերազմ #խաղաղութիւն #արցախ #հայաստան #ադրբեջան #հակամարտութիւն #քաղաքականութիւն #պատմութիւն
կարող եմ պատմել արկադի տէր֊թադեւոսեանի պատմութիւնը, որ նա կիսել ա մի միջոցառմանն ուր ես եղել եմ։
նա մեծանում էր թիֆլիսում, խօսում էր ռուսերէն, հայ իրան չէր զգում, բնականաբար։
պատմում էր որ դպրոցում համարձակութիւն էր ունեցել արտայայտուել իր կարծիքի՝ աննա կարենինայի վերաբերեալ, որ դէ բարոյական չի ամուսնու հանդէպ տէնց վարուել։ (:
նաեւ որ մաթէմից էր լաւ, ու մի օր իրան կանչել են ասել են, որ ուզում են ուղարկել վորոնեժ՝ մաթէմի օլիմպիադայի, որ վրաստանը ներկայացնի։
բայց, ասին, չենք կարող տէնց ուղարկել, տէր֊թադեւոսով ազգանունով, պիտի փոխես, դարձնես վրացական։ նաեւ ասին ինչպէս՝ ասին՝ գնում ես ծնողների հետ ոստիկանութիւն, տաս֊տասնհինգ ռուբլի ա կաշառքը, տալիս էք՝ փոխում են։ ասին՝ սարքի ինչ֊որ տատիշուիլի, կամ նման մի բան։
արկադին շատ ոգեւորուեց, շատ էր ուզում գնահատուած լինել, գնալ օլիմպիադայի, ու անհանգստացաւ որ կարող ա չստացուի։ գնաց տուն, ու սկսեց հօրը համոզել, որ ազգանունը փոխեն։ հայրը, անսպասելիօրէն, մտահոգուեց։ կապուեց իր բարեկամի հետ, որ յայտնի գիտնական էր։ գնացին իր տուն խորհուրդ հարցնելու։
գիտնականը հայ էր, բայց առաջ գնալու համար, փոխել էր ազգանունը, դարձրել վրացական։ ասում էր որ շատ զղջում ա այդ համար, ու խորհուրդ տուեց իր սխալը չկրկնել։ հայրն ազդուեց, ու որոշեց երեխու ազգանունը չփոխել։ փոքրիկ արկադին շատ նեղացել էր հօրից, որ իր լաւը չի ուզում, ազգանունը չի փոխում, որ նա գնայ օլիմպիադայի։
յետոյ մեծացաւ, ընդունուեց ռազմական ուսումնարան։ այնտեղ ոգեշնչուել էր ինտերնացիոնալիզմի գաղափարներով(որ ի դէպ լաւն են, ես շատ հաւանում եմ, ճանաչում ա որ կան ազգեր, ու ամէն ազգն էլ կարեւոր ա), բայց իհարկէ հայ իրան չէր զգում, դարձել էր սովէտական սպայ, ծառայել էր աֆղանստանում, գերմանիայում։
բայց այնպէս ստացուեց, որ ամուսնացաւ հայի հետ՝ գիւմրուց հայ աղջկայ հետ։
ու երբ արդէն հանգիստ տեղում էր՝ բելառուսում էր ծառայում, հէնց այն նոյն «բելովեշսկայա պուշա»֊ում, ուր յետոյ կը կնքուի բելառուսի, ռուսաստանի ու ուկրաինայի միջեւ պայմանագիրը որ փաստացի վերջ ա տալու խսհմ֊ին։ բայց դա դեռ ապագայում էր, դեռ չէր զգացւում որ խսհմ չի լինելու։
ու այդ ժամանակ կինն իրեն աւելի ա սղոցում, թէ գնանք հայաստան, էրեխէքը մեծանում են, թող էնտեղ մեծանան, թող հայի հետ ընտանիք կազմեն, իրենց էրեխէքը հայերէն իմանան։ իսկ նա դէ չէր հասկանում, ինչի մասին ա կինը խօսում, ինչի համար, ու հաւէս չունէր տէնց հեռու տեղեր գնալու։
վերջը կինը յաղթեց, նա կազմակերպեց իր տեղափոխումը հայաստան՝ երեւան։
մի տարի չանցած սկսուեց արցախեան շարժումը։ արկադիի կինը գնում էր միտինգների, իսկ յետոյ մի պահ հայաստան ուղեւորեցին գեներալ… գրողը տանի, մոռացայ ազգանունը, ես յիշում եմ այդ ժամանակը, եւ նա էլ սպաներին պարտադրեց որ միշտ զէնք ունենան իրենց հետ։ եւ արկադին գալիս էր տուն ատրճանակով, կնոջն ասում էր՝ էս ձեզ դէմ ա իմ ատրճանակը, որ քո պէսներին՝ ազգայնականներին, միտինգ անողներին, կրակեմ։
մի օր նա խնդրանք ստացաւ՝ ուղեկցել օդանաւ, որ խոջալուի օդանաւակայան տանելու ա դեղամիջոցներ՝ ստեփանակերտի հիւանդանոցի համար, եւ հետ ա բերելու մի քանի հիւանդ, որ աւելի լաւ ա հայաստանում բոժուեն։ ասին որ կարող ա խնդիրներ լինեն բայց սովետական սպայի ներկայութիւնը կօգնի դրանք հարթել։
ասին՝ չասես որ հայ ես, եթէ հնարաւոր ա, փաստաթղթերդ մի ցոյց տուր այնտեղ, ներկայացիր այնպէս իբր ռուս ես։
էդպէս, գնաց, ու բախուեց խնդիրների հետ՝ խոջալուի օդանաւակայանը փաստացի վերայսկւում էր ադրբեջանցիների կողմից։ չեմ յիշում, արդեօք յաջողուեց ուղարկել դեղամիջոցները ստեփանակերտ, բայց յիշում եմ որ պատմում էր՝ չէր լինում հիւանդներին վերցնել օդանաւ։ ու մի տղայ կար վիրաւոր, որ օդանաւակայանի ղեկավարութիւնը չէր թողնում տանել օդանաւի մէջ։ արկադիի բանակցութիւնները ոչ մի արդիւնքի չբերեցին, իրան ասում էին՝ «տանում ես էս հայի բուժես, որ դառնայ հայ տեռորիստ»։ ու էդպէս նա սիրտը կախ, ունակ չլինելով այդ երեխային բերել երեւան բուժուելու, վերադարձաւ։
այդ այն պահն էր, երբ նա զգաց որ հայ ա։ ու ինչ֊որ բան փոխուեց։ դրանից շատ չանցած նա դուրս եկաւ սովետական բանակից, եւ գրուեց «սասունցի դաւիթ» կամաւորական ջոկատ, որպէսզի նպաստի իր գիտելիքներով ու հմտութիւններով հայկական պաշտպանութեանը։
ու տէնց։
#կոմանդոս #կոմանդօս #արկադի_տէր-թադեւոսեան #պատմութիւն #շարժում #խսհմ #թիֆլիս #խոջալու #օդանաւակայան #ութսունականներ #պատերազմ #խաղաղութիւն
https://www.youtube.com/watch?v=nA8Qm7dx4P8
#պատերազմ #խաղաղութիւն #լաւրով #քաղաքականութիւն #պատմութիւն
այս թուղթն եմ գտել՝ Improving Prospects for Peace after the Nagorno-Karabakh War։ հրապարակուել ա դեկտեմբերի 22֊ին։
#արցախ #պատերազմ #հակամարտութիւն
ազատութիւնը հրապարակել ա պաւել ֆելգենգաուերի հարցազրոյցը, սիրում եմ իրան լսել, ընդհանուր առմամբ ակնյայտ ճշմարտութիւններ են լինում, բայց ինձ թւում ա դրանք պէտք ա լսել։ նիւթը #ռուսերէն ա։
նոյնը #հայերէն թարգմանութեամբ։
կարեւոր կէտերը՝
— այո, բա էլ ո՞նց ա լինում ռազմական յեղաշրջումը, լրիւ լատինաամերիկեան ձեւերով ա։
— արեւմուտքը երբեք չի սատարում ռազմական յեղաշրջումներին։ ռուսաստանը՝ ըստ իր շահերի։ էս դէպքում արեւմուտքի ուղերձն էր՝ չյամարձակուէք, ռուսաստանինը՝ զուսպ, զի ռուսաստանը դէմ չի լինի, եթէ նիկոլ չլինի։
— իսկանդերների պատմութիւնը լոկ պատրուակ էր, յեղաշրջումը շուտ էին նախապատրաստում։
— ռդ֊ն տեղեակ չլինել չէր կարող, բայց չմիջամտեց, զի էնպէս չի որ իրենց վատ կը լինէր հհ֊ում իշխանափոխութիւնը։
— բալիստիկ հրթիռներ հայկական ուժերը կիրառել են, կոնկրետ իսկանդէր էր թէ չէ, չգիտենք, բայց կիրառել են, եւ ցածր արդիւնաւէտութեամբ։ նախ զգալի մասը հհ֊ի հրթիռների հէնց հհ֊ում ոչնչացուել էր ադրբեջանական ուժերի կողմից։ իսկանդերներն էլ որ շատ տարբերուեն սովորական այլ բալիստիկ հրթիռներից՝ պէտք ա դրանց տալ տեղանքի նկարներ, որ թռիչքի մէջ համեմատեն «տեսած» տեղանքը իրենց ունեցած նկարի հետ, ու աւելի ճշգրիտ խփեն։ արդե՞օք հայկական կողմն ունէր նման նկարներ՝ պարզ չի, զի անոդաչուներ ոնց որ չունէր այդ համար։ ադրբեջանի կիրառած իսրայէլական հրթիռները շատ արդիւնաւէտ են աշխատել, զի իրենք ըստ կոորդինատների են խփում։ ստատիկ օբյեկտների կոորդինատները կարելի ա եւ քարտէզից ստանալ (նա չնշեց սա, ես եմ նշում), նաեւ ստանում էին անոդաչուներից։
— ռուսական ֆորմատի զինուած ուժերը ակնյայտօրէն թոյլ են արեւմտեան (տարբեր) ֆորմատների զինուած ուժերից։ շատ բախումներ չենք տեսել, որ պնդենք, բայց արցախի պատերազմը՝ որ հայկական կողմից վարում էին ռդ֊ում պատրաստուած զինուորականներ դա կարելի ա ասել, ցոյց տուեց, ինչպէս նաեւ ուղիղ բախումներ եղել են ամն յատուկ ստորաբաժանումների եւ ռդ֊ից եկած «վագներականների» կողմից, ուր վերջինները ջախջախուել էին, իսկ ամն զինուած ուժերը նոյնիսկ մէկ զոհ չէին տուել։
— հհ֊ին դժուար թէ մէկն օգնի զու ռեֆորմի գործում, բացի ռդ֊ից։ իսկ ռդ֊ն շատ արդիւնաւէտ չի։
— ռուսաստանի խաղաղապահները արցախում կռիւ անելու համար չեն՝ ֆորմալ ա իրենց ներկայութիւնը։ եւ ռազմական իմաստով այս մնացորդը պահելն անհնար ա։
#պատերազմ #պաւել_ֆելգենգաուեր #հարցազրոյց #ռազմական_յեղաշրջում #արցախ
սա թեստի համար եմ փակցնում, կը ջնջեմ քիչ անց՝
երէկ ինձ հաւաքեցի, կամ գուցէ մազոխիզմս յաղթեց՝ սիւիլնէթի մի քանի վիդեօ դիտեցի։ նաեւ յղեց հին նիւթերի, ուր սահմանամերձ գիւղերի երեխաներին էին նկարում, նաեւ գիւմրու երեխաներին։
ու ես ինձ վատ եմ զգում նոյնիսկ յիշելով այդ մասին՝ ինչ֊որ ոչ կորեկտ բան եմ տեսնում այդ երեխաներին հարցնելուց իրենց երազանքների մասին։ նաեւ հարցնում էին՝ ո՞վ են ուզում դառնալ, կամ ի՞նչ կուզէին իրենց գիւղում լինէր։
ես հասկանում եմ որ գուցէ լրագրողներն արդէն իմ պէս պատկերացում ունէին, ոչ թէ հետաքրքրւում էին։ ու ուզում էին մնացածին ցոյց տալ։ կամ գուցէ լաւ ա որ պատմութեան մէջ մնայ։
բայց ես չեմ հասկանում, ի՞նչ «երազանք»։ այդ «երազանքը» վեհ բան ա ակնկալում, ենթադրում, իսկ էս մարդիկ ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ երազեն։ ու ոնց որ ձեռք առնեն իրենց այդ երազանքներից հարերով։
ու բնական ա՝ տաքսիստ էր ուզում մէկը դառնալ։ իրան հարցրին՝ բա կուզե՞ս համալսարան սովորել՝ դէ նա չգիտի ինչ ա, տէնց անկապ գոռում ա՝ «հա», անլուրջ։ ու ասում են՝ բա ասում ես «տաքսիստ», նա էլ փորձում ա դուրս գալ վիճակից, ասում ա՝ «դէ կը սովորեմ, յետոյ տաքսիստ կը լինեմ՝ մէկը միւսին չի խանգարում»։ ու տեսականօրէն՝ հա, չի խանգարում, ընկերս որ վատ չէր ապրում, ահաւոր ուզում էր ջիջիի վարորդ աշխատել, զի իրան էդ քուլ էր թւում։ բայց իրան էդ այլ ձեւ էր քուլ թւում, քան մովսէս գիւղի երեխային։
գիւղից՝ ուզում էին «սիթի» լինի գիւղում։ ա ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ ուզեն։ երեւի գնացել են մարզկենտրոն՝ էնտեղ «սիթի» են մտել ծնողների հետ։ ու իրադարձութիւն էր իրենց համար, տպաւորուել էին։ կուզէին իրենց մօտ էլ լինէր տպաւորիչ բան։
նաեւ, ահագին անհեռախօս էին ապրում, կամ չգիտեն, ինչպէս ինտերնետն օգտագործել, նաեւ լեզուներին չեն տիրապետում, բնականաբար, պարտաւոր էլ չեն։ իսկ հայալեզու բովանդակութիւն, որն աչքերը կը բացի, «սիթի»֊ից էն կողմ բաներ ցոյց կը տայ, հանրամատչելի գիտութեան մասին նիւթեր չունենք, գրքեր չունենք, հաղորդումներ չունենք, ու լրագրողներ էլ չունենք՝ աղքատ երկիր, փոքր շուկայ, նա որ կանէր այդ գործը լաւ՝ կանի այլ գործ, որը լրագրութիւնից աւելի շատ ա վարձատրւում։ տտ լրագրողներ չունենք՝ ինչի՞ մասին ա խօսքը։
ու իրենք էլ են պատանդ այդ փոքր շուկայի, նիւթերի չլինելու, ու ինտերնետը չգիտեն ինչպէս օգտագործել։ ինչպէս եւ մեծերը, սակայն։ ասում եմ՝ իմ մազոխիստութիւնն ա բռնում, որ հայաստանի վերաբերեալ նիւթեր դիտեմ։
ու մի բան էլ հետաքրքրեց՝ բոլորը֊բոլորը խաղաղութիւն էին ուզում՝ ու դա ապշեցնող ա ու դժուար ընկալելի՝ ինձ համար։ ես՝ սովետի երեխայ լինելով, չէի իմանում պատերազմն ինչ ա, չեմ անհանգստացել ոչ բարեկամներիս համար, որ ճակատ են գնացել, ոչ էլ որ գլխիս ռումբ ա ընկնելու։ ու երբ խաղաղութեան վերաբերեալ կարգախօսների էի առնչւում՝ չէի հասկանում, չէի ընկալում։
իրենք, իհարկէ այլ վիճակում են։ բայց ես չգիտեմ, կրկին՝ լսե՞լ են ընտանիքներում, դպրոցում, թէ՞ իսկապէս զզուել են էս վիճակից։ ու ամենավտանգաւորն էն ա, երբ սովորում են նման վիճակի, երբ նման վիճակը նորմա ա դառնում։ կրկին, ընկերս պատմում էր ոնց շուշում մի միջոցառման ժամանակ զինուորականն ասում էր երեխաներին՝ որ միշտ պատերազմի մէջ են ապրելու։ որ էդ մտքին պէտք ա վարժուեն։ ու էդ սարսափելի միտք ա։
ու վատ միտք ա հանրութեան համար, ու միտք ա որ չի թողնելու զարգանալ, զարգացման տեղ չի թողնում։
ու տէնց։
#երեխաներ #երազանք #գիւղ #գաւառ #լրագրութիւն #լրագրող #պատերազմ #խաղաղութիւն #գիտութիւն #ինտերնետ #համացանց
երէկ ինձ հաւաքեցի, կամ գուցէ մազոխիզմս յաղթեց՝ սիւիլնէթի մի քանի վիդեօ դիտեցի։ նաեւ յղեց հին նիւթերի, ուր սահմանամերձ գիւղերի երեխաներին էին նկարում, նաեւ գիւմրու երեխաներին։
ու ես ինձ վատ եմ զգում նոյնիսկ յիշելով այդ մասին՝ ինչ֊որ ոչ կորեկտ բան եմ տեսնում այդ երեխաներին հարցնելուց իրենց երազանքների մասին։ նաեւ հարցնում էին՝ ո՞վ են ուզում դառնալ, կամ ի՞նչ կուզէին իրենց գիւղում լինէր։
ես հասկանում եմ որ գուցէ լրագրողներն արդէն իմ պէս պատկերացում ունէին, ոչ թէ հետաքրքրւում էին։ ու ուզում էին մնացածին ցոյց տալ։ կամ գուցէ լաւ ա որ պատմութեան մէջ մնայ։
բայց ես չեմ հասկանում, ի՞նչ «երազանք»։ այդ «երազանքը» վեհ բան ա ակնկալում, ենթադրում, իսկ էս մարդիկ ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ երազեն։ ու ոնց որ ձեռք առնեն իրենց այդ երազանքներից հարերով։
ու բնական ա՝ տաքսիստ էր ուզում մէկը դառնալ։ իրան հարցրին՝ բա կուզե՞ս համալսարան սովորել՝ դէ նա չգիտի ինչ ա, տէնց անկապ գոռում ա՝ «հա», անլուրջ։ ու ասում են՝ բա ասում ես «տաքսիստ», նա էլ փորձում ա դուրս գալ վիճակից, ասում ա՝ «դէ կը սովորեմ, յետոյ տաքսիստ կը լինեմ՝ մէկը միւսին չի խանգարում»։ ու տեսականօրէն՝ հա, չի խանգարում, ընկերս որ վատ չէր ապրում, ահաւոր ուզում էր ջիջիի վարորդ աշխատել, զի իրան էդ քուլ էր թւում։ բայց իրան էդ այլ ձեւ էր քուլ թւում, քան մովսէս գիւղի երեխային։
գիւղից՝ ուզում էին «սիթի» լինի գիւղում։ ա ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ ուզեն։ երեւի գնացել են մարզկենտրոն՝ էնտեղ «սիթի» են մտել ծնողների հետ։ ու իրադարձութիւն էր իրենց համար, տպաւորուել էին։ կուզէին իրենց մօտ էլ լինէր տպաւորիչ բան։
նաեւ, ահագին անհեռախօս էին ապրում, կամ չգիտեն, ինչպէս ինտերնետն օգտագործել, նաեւ լեզուներին չեն տիրապետում, բնականաբար, պարտաւոր էլ չեն։ իսկ հայալեզու բովանդակութիւն, որն աչքերը կը բացի, «սիթի»֊ից էն կողմ բաներ ցոյց կը տայ, հանրամատչելի գիտութեան մասին նիւթեր չունենք, գրքեր չունենք, հաղորդումներ չունենք, ու լրագրողներ էլ չունենք՝ աղքատ երկիր, փոքր շուկայ, նա որ կանէր այդ գործը լաւ՝ կանի այլ գործ, որը լրագրութիւնից աւելի շատ ա վարձատրւում։ տտ լրագրողներ չունենք՝ ինչի՞ մասին ա խօսքը։
ու իրենք էլ են պատանդ այդ փոքր շուկայի, նիւթերի չլինելու, ու ինտերնետը չգիտեն ինչպէս օգտագործել։ ինչպէս եւ մեծերը, սակայն։ ասում եմ՝ իմ մազոխիստութիւնն ա բռնում, որ հայաստանի վերաբերեալ նիւթեր դիտեմ։
ու մի բան էլ հետաքրքրեց՝ բոլորը֊բոլորը խաղաղութիւն էին ուզում՝ ու դա ապշեցնող ա ու դժուար ընկալելի՝ ինձ համար։ ես՝ սովետի երեխայ լինելով, չէի իմանում պատերազմն ինչ ա, չեմ անհանգստացել ոչ բարեկամներիս համար, որ ճակատ են գնացել, ոչ էլ որ գլխիս ռումբ ա ընկնելու։ ու երբ խաղաղութեան վերաբերեալ կարգախօսների էի առնչւում՝ չէի հասկանում, չէի ընկալում։
իրենք, իհարկէ այլ վիճակում են։ բայց ես չգիտեմ, կրկին՝ լսե՞լ են ընտանիքներում, դպրոցում, թէ՞ իսկապէս զզուել են էս վիճակից։ ու ամենավտանգաւորն էն ա, երբ սովորում են նման վիճակի, երբ նման վիճակը նորմա ա դառնում։ կրկին, ընկերս պատմում էր ոնց շուշում մի միջոցառման ժամանակ զինուորականն ասում էր երեխաներին՝ որ միշտ պատերազմի մէջ են ապրելու։ որ էդ մտքին պէտք ա վարժուեն։ ու էդ սարսափելի միտք ա։
ու վատ միտք ա հանրութեան համար, ու միտք ա որ չի թողնելու զարգանալ, զարգացման տեղ չի թողնում։
ու տէնց։
#երեխաներ #երազանք #գիւղ #գաւառ #լրագրութիւն #լրագրող #պատերազմ #խաղաղութիւն #գիտութիւն #ինտերնետ #համացանց
դրօշների մասին, սէնց մարդ եմ գտել՝
մտածում եմ՝ էս մարդը շփոթուել ա, բայց չլինի՞ պատերազմի ժամանակ ա դրել դրօշը ի աջակցութիւն մեզ։
չալարեցի, գնացի հետ հետ հետ իր հոսքով, գտայ այս գրառումը։
յետոյ գտայ սա
սա, սա, սա, սա (շատ հետաքրքիր), սա, սա, սա, սա, որը յղում ա սրան, սա, սա, սա, սա, սա, սա, սա, սա, սա, սա, սա, սա, սա
ու մեզնից անկապ, բայց շատ «ռելէյթըբլ» նկար՝
#դրօշ #արցախ #պատերազմ #հայաստան #խաղաղութիւն
վերջին շրջանում մեքենաս տուել էի «ֆիքսերի»՝ մի տղայի, որ լրագրողներ էր տանում տարբեր տեղեր՝ արցախում, հայաստանում։
վերջերս էլ պատմեց, ինչպէս շուռնուխ գիւղ էր հասել մի լրագրողի հետ։ լրագրողն ունէր երկար մազեր՝ պոչիկ, ու ականջօղ։ գիւղացիները կասկածանքով վերաբերուեցին լրագրողի արտաքինին, ու ճշտեցին վարորդից՝ արդե՞օք նա գէյ չի։
վարորդը համոզեց որ չէ՝ գէյ չի։
յետոյ հասկացաւ որ լրագրողին բարդ կը լինի շփուել մարդկանց հետ էդ տեսքով, հանեց իր գլխարկը՝ ու շատ խնդրեց, որ լրագրողն այդ գլխարկով շրջի։
տեսայ այդ գլխարկը՝ սրտիկներով էր, ու վրան գրուած էր՝ «LOVE SOCHI» թէ նման մի բան։
ու այդ սրտիկներով գլխարկն արդէն գիւղացիների համար լրիւ օկ էր, աւելորդ հարցեր չէր առաջացնում։
ու տէնց։
#սիւնիք #շուռնուխ #մշակոյթ #հանդուրժողականութիւն #պատերազմ #պատմութիւն
պաւել ֆելգենգաուերին ռուսերէն էի հետեւում, լաւ ա որ ազատութիւնն իրան գտաւ, հարցազրոյց վերցրեց՝
հայաստանի եւ տարածաշրջանի մասին են խօսում, պատերազմի։ ինձ համար նոր բան չկայ, զի ես իրան այլ տեղերում հետեւում էի, բայց առաջարկում եմ կարդալ՝ շատ ողջամիտ մարդ ա ու լաւ մասնագէտի տպաւորութիւն ունեմ։
մէջբերում եմ, սակայն, լրիւ այլ հատուածներ, որ մեզ ուղղակիօրէն չեն վերաբերում՝
Դէ, մենք ինքներս շատ բան գնում ենք դրսից: Քանի որ մինչ Ղրիմը դա հիմնական աղբիւրն էր։ Ղրիմից առաջ միայն Ամերիկայում տարեկան 1,5 միլիարդ դոլարի հասնող գնումներ էինք արել։ Դա հենց այն է, ինչ կոչւում է երկակի օգտագործման ապրանքներ։ Այսինքն՝ էլեկտրոնային շղթաներ, յատուկ պողպատներ, յատուկ պլաստմասսա։ Երբ նրանք սկսեցին փակել այս հնարաւորութիւնը, շատ մեծ խնդիրներ առաջացան։ Շատ լուրջ նախագծեր հետաձգուեցին անորոշ ժամկէտով, քանի որ մենք չունենք մեր սեփական բաղադրիչները։
Ռուսաստանը դեռ խնդիրներ ունի անօդաչուներ պատրաստելու հետ, բայց Չինաստանը դա անում է։ Ռուսական անօդաչու թռչող սարքերը, որոնք առայժմ կարող են իրականում գործել, Իսրայէլից գնուածներն են՝ Searcher-2-ները, որոնք արտադրւում են Ռուսաստանում արտօնագրով և կոչւում են «Ֆորպոստ»։ Եւ սա մինչ այժմ մեր հիմնական անօդաչու սարքն է: Այն հարուածային չէ, բայց քիչ թե շատ տեղեկութիւններ է հաւաքում, և նրա շնորհիւ մենք լաւ ջարդեցինք ուկրաինացիներին, պարտութեան մատնեցինք Ուկրաինայի զինուած ուժերին՝ Իլովայսկի կաթսայում։ Դրանք բոլորն անօդաչու թռչող սարքեր էին, որոնք կապուած էին հրետանու և բազմակի արձակման հրթիռային համակարգերի հետ։ Եւ կրկին՝ մենք գիտէինք, թէ որտեղ են գտնւում ուկրաինացիները և ինչ են նրանք անում, բայց նրանք չգիտէին, որ մենք հատել ենք սահմանը և մտել Դոնբաս։ Նրանք պարզապէս դա չգիտէին, չգիտէին որտեղ, ինչ։ Նոյն իրավիճակը, ինչ ունեցան հայերը։ Այն ժամանակ մենք ինչ-որ բան գնեցինք Իսրայէլից։
#պաւել_ֆելգենգաուեր #աթս #պատերազմ #ռուսաստան #ուկրաինա #անօդաչու #ղրիմ #հարցազրոյց
ընկերներիցս մէկը դրսում էր սովորում, իր մօտ էնտեղ յարաբերութիւն ստացուեց ռդ֊ից աղջկայ հետ, միասին էին ապրում, ու տէնց։ երբ նա պիտի վերադառնար հայաստան, վիզան սպառուել էր, մնալու ձեւ չունէր, աղջկան առաջարկեց գալ իր հետ։ աղջիկը դէ հազիւ պրծել էր սովէտի վիճակներից, ու յոյսեր ունէր մնալ եւրոպայում, գուցէ տեղափոխուել աւելի հարուստ երկիր, ոչ թէ գնալ նոյն, իր համար, հետխորհրդային տեղերից մէկը։
ու այդ տղան չնայած շատ տխուր էր այդ պատմութիւնից, բայց եւ ինձ ասում էր՝ հասկանում եմ, էշ երկիր ա, մեզ համար նշանակութիւն ունի, նա ո՞ւր գար։
պատերազմի առաջին թէ երկրորդ օրը գնաց կամաւոր։ մի քանի օր առաջ վերադարձել ա, ողջ առողջ ա, ինչի պատճառով շատ ուրախ եմ։ ցուցակները թարմացնելիս իր անունն էլ էի փնտրում, էլ չեմ փնտրի։
բայց ասածս այն ա, որ ինձ թւում ա շատ բնութագրող որ «էշ երկիր» ասողն ա առաջին օրը գնում այն պաշտպանելու, ոչ թէ նա ով «մենք ամենավերջն ենք» վիճակներով ա։
ու որ «հայրենասիրութիւնը» աճում ա ռազմաճակատից հեռանալու չափով։
#պատերազմ #խաղաղութիւն #սէր #յարաբերութիւն #յարաբերութիւններ #քաղաքականութիւն #հայրենասիրութիւն #ռազմաճակատ #սովետ #հայաստան #պատմութիւն #անկապ
#արցախ #հայաստան #պատերազմ #2020 #հրադադար #երթուղային #առաւօտ
@{ Nikea Rurounin ; nikea@spyurk.am} 26.10.2020, 12:33:27
առավոտ շուտ գյուղից եմ գալիս ու բոլորը պատերազմից են խոսում։ դե հրադադար ա, էս անգամ Ամերիկան ա ասում։ տո չէ, դա ոնց կարա դուխ անի Ամերիկայի գլխից թռնի։ Չէ, պահելու են էս։ միջին տարիքի մի տղամարդ քմծիծաղ էր տալիս։ Չե՞ս հավատում, հարցնում էր կողքի նստածը, այ կտեսնես։
9-ի կողմերը ինչ-որ բան կարդաց ու հիստերիկ ծիծաղ բռնեց։ ասում էր՝ էս էլ խախտեցին, ժողովուրդ, բա հո չէին պահելու։ Հետո ընթացքում խոսքի մեջ ասեց, որ իր տղան էլ ա առաջնագծում։ Ախպերն էլ 2 օր առաջ գնաց։ Բա դու ինչի՞ չես գնում։ Դե չեն տանում, այ ախպեր։ Առողջ տղամարդ ես, քեզ ինչ ա էղել, ինչի՞ չեն տանում։ Դե հիմա չեն տանում։
Հետո ամբողջ ընթացքում համարյա բոլորը լուռ էին։ Տեղ հասանք, նստարանի կողքից վերցրեց ձեռնափայտը որ մինչև էդ ոչ ոք չէր նկատել ու կաղալով, դժվարությամբ իջավ ավտոբուսից։ Չեն տանում։
ոչ մի հատ ռազմական վիդեօ չեմ դիտել։
չեմ կարողանում։ հայկին էլ՝ repatriarch, որ սովորաբար նայում էի՝ էլ չեմ բացում։ եթէ թաթուլին եմ տեսնում սիւիլնեթի նիւթերից մէկում՝ դա եմ բացում։
երբեմն անհանգստութիւնից դրդուած թարմացնում եմ լուրերը, բայց դրանցից մէկ ա բան պարզ չի։ երեւի թարմացնում էի որ տեսնեմ արդեօք վերջը նշմարւում ա։
էս երկու օրը չեմ էլ թարմացնում՝ ոչ մի լաւ բան չեմ հասկանայ դրանցից։
նախարարութեան կոչին արձագանքել եմ։ բայց ինձ թւում ա իրենց իմ մարգինալ հմտութիւնները պէտք չեն, իսկ ես չեմ կարող ուրիշ բաներ անել։
ու տէնց։
#մամուլ #պատերազմ #անկապ
վաչագանը պատմում էր որ շատ վաղուց եղել ա շուշում կազմակերպած միջոցառմանը, ուր կային տեղացի երեխաներ, ու ինչ֊որ զինուորական էր խօսում եւ իրենց բացատրում էր որ իրենք միշտ ապրելու են պատերազմի պայմաններում։
ինձ թւում ա էդ լաւ օրինակ ա ցոյց տալու, ինչքան անհեթեթ ա միշտ պատերազմի պայմաններում ապրելու պատրաստ լինելը։ ու անհեթեթ ա մարդուն պատրաստել դրան։
իմ չորս ռուսախօս գործընկերներից երեքը ղրիմի անեքսիայի ժամանակ ասում էին՝ նահանջելու տեղ չկայ, հետեւում մոսկուան է։ ըստ որում պարզ չէր ով էր իրենց վրայ յարձակուել (ենթադրւում էր որ ամն֊ը) ու ոնց որ թէ նահանջել էլ պէտք չէր որովհետեւ իրենք էին ղրիմը գրաւել, ոչ թէ մէկը յարձակուել էր իրենց վրայ։
բայց նահանջելու տեղ չունէին ու պիտի ղրիմը գրաւէին։ այլապէս հետեւում մոսկուան էր արդէն։
այստեղի մեկնաբանութիւններիցս։
#պատերազմ #խաղաղութիւն #ղրիմ #նահանջ #անեքսիա #ընկալում #քաղաքականութիւն
ասք ոսկէ ձկնիկի մասին։
ստալինը մտածում էր, որ վրաստանին լաւ բան ա անում, աբխազիան միացնելով, բայց իրականում շատ վատ բան արեց։
աբխազիան էդ պահին առանձին սսհ էր, ու աւելի փոքր։ ներառելով իրան վրաստանի կազմում, իրան միացրին մի երկու վրացաբնակ շրջան, որ վրացիների քանակը շատացնեն։
իսկ աւարտուեց նրանով, որ էդ վրացիներին էլ հանեցին, ու աւելի մեծ կտոր կտրուեց վրաստանից։
այսպէս եւ ադրբեջանցիները կը շահէին եթէ չորս հազար քառակուսի կմ լղիմ֊ը զիջէին հայաստանին։ այն էլ ադրբեջանաբնակ շուշին հանելով։ կը ստացուէր հայաստանից կտրուած փոքր պատանդ անկլաւ։
եւ ի՞նչ էին անելու էդ անկլաւում, ո՞նց էին խանգարելու իրենց։
փոխարէնը կոնֆլիկտի արդիւնքում ադրբեջանցիներ հանուեցին կապանի գիւղերից, մեղրուց, ամասիայից, սեւանի ափերից։ իսկ իրենք արդէն այսօր էստեղ բաւական մեծ տոկոս էին կազմելու բնակչութեան, եւ իրենք չորսի փոխարէն տաս քառակուսի կմ են կորցրել։
ելցինի քաղաքականութիւնն էր թւում մինչեւ չեչնեայի պատերազմը շատ ողջամիտ՝ բոլորին բաժանում էր այնքան ինքնիշխանութիւն, ինչքան ուզեն ու կը մարսեն։ փորձեց դաշնային պայմանագիր կնքել։ ի՞նչ էին անելու ասենք նոյն թաթարներն իրենց ինքնիշխանութեամբ, ո՞նց էին վնասելու ռուսաստանի ամբողջականութեանը։
#քաղաքականութիւն #պատերազմ #խաղաղութիւն #ստալին #ելցին #պատմութիւն #աբխազիա #վրաստան #լղիմ #արցախ #ազատութիւն #անկախութիւն
ես սէնց միտք ունեմ, որ գուցէ ֆէյսբուքը, ինստագրամը ստեղծում են այնպիսի կեանքի խնջոյք, զբաղմունք, էնպիսի նոր (հեդոնիստի՞կ) աշխարհ, ուր պատերազմին տեղ չկայ։
ո՞նց ասենք ալիեւը մարդկանց պատերազմ տանի, եթէ իրենք իրենց համար սելֆի են անում ու վերբեռնում, ու լայքեր հաւաքում։ մարդիկ զբաղմունք ունեն, իրենց աւելի դժուար ա խաբել֊տանել մեռնելու։
առաջ էդ խաբելն էլ էր աւելի հեշտ, հեռուից մարդ կը գար, եսիմինչ կասէր, ու երբ մեկուսացուած ես ու տեղեկութեան այլ աղբիւրներ չունես՝ ո՞րտեղից իմանաս։ իսկ հիմա ինտերնետում կը նայես, կը ջոկես որ խաբում են, ու չես ազդուի։
բայց ընդհանուր առմամբ, ինձ թւում ա, էն կողմերում, ուր ֆբ֊ինստագրամ կայ, պատերազմի հաւանականութիւնն անհամեմատ աւելի ցածր ա։ առաջ էլ զբաղմունք ունէին, բայց էդքան ձրի դոպամին ո՞վ էր ստանում։ այն էլ սոցիալական շփումներից։ նէնց չի որ աշխատանք չես արել, ֆոտո ես վերբեռնել, աշխատել ես, որ քեզ նկատեն, շոյեն։
մի քանի օր առաջ կոնդով էի քայլում, գիշերով, ու մարդիկ տներից դուր նստած էին, վիդեօ չաթ էին անում, կամ ինտերնետւում։ մի քանի օր առաջ գիւղերով էի անցնում, ու նոյն պատկերն էր։
չէին ինտերնետւում, թերեւս, միայն երեխաները՝ տեսել եմ հեծանիւ քշելուց, քարերի հետ խաղալուց։ իսկ դեռահասներն արդէն ինտերնետւում են։
իսկ այ իրանի գիւղերում, ասում են, ինտերնետ չկայ։ ու ուր կայ, կիսափակ, ու լաւ չի աշխատում։ ու շատ աւելի քիչ մարդիկ են ինտերնետւում։ էլ չասած որ ֆբ֊ն փակ ա իրենց մօտ։ ու իթ իրենց ապա աւելի հեշտ ա բարձրացնել, տանել մեռնելու, զի չեն ճաշակել ինստագրամ, լօքշ լռուած են։
իսկ այ ճաշակածը՝ ինչի՞ համար թողնի գնայ։ պէտք ա լուրջ պատճառներ լինեն։ ի՞նչ արցախ, ասենք։ դէ մարդիկ հա, նեղուած են, դժգոհ են, «իրենց հողն» են գողացել, ինչպէս իրենց պատմել են, բայց մէկ ա, հո չեն թողնի էս լայքերը գնան անիմաստ մեռնեն, որ ի՞նչ, անկապ ա։
#ֆէյսբուք #ինստագրամ #պատերազմ #համացանց #խաղաղութիւն #մարդիկ
երէկ ասացի, որ դպրոցականներին պէտք ա տանել աղդամ։ որ աղդամը չպէտք ա վերակառուցուի ու դառնայ քաղաք։ որ աղդամը պէտք ա մնայ այս վիճակում։ ու այնտեղ տանել մարդկանց երկու նպատակով՝ նախ, որ իրենք պրծնեն խօսել իրենց զոհ վիճակից։ զզւցրիք, իսկապէս։ ու որ իրենք ջոկեն, ինչ ահաւոր բաներ կարող են անել, ու սարսափեն։
#աղդամ #ակնա #պատերազմ #պատմութիւն
էն գեադուն, ով ասաց թէ ռոբերտ աբաջեանը մանուկ ա եղել ու չի գիտակցել ինչ ա անում, հանեցին գործից։ ասենք չգիտակցելը ո՞րն ա, եթէ երեք անգամ արհամարհել ես հրամանը։ առաջին երկու անգամը կարող էր նահանջել, երրորդ անգամ դա արդէն անհնար էր, բայց հրամանը ստացել էր։
էս դէպքն ընդհանուր առմամբ բանակի վատ վիճակի մասին ա՝ ռոկոսովսկին ասում էր, որ լաւ ծրագրաւորուած մարտական գործողութիւններում հերոսութեանը տեղ չկայ։ եթէ կայ հերոս ապա ինչ֊որ մէկը հրամանատարական շղթայում կոպիտ սխալ ա արել։
#պատերազմ #բանակ #աբաջեան #հերոսութիւն #ռոկոսովսկի #
ասում ա՝
— էն մարդը ով պատերազմ տեսել ա, չի ասի՝ «գնանք բաքու վերցնենք»։
ասում ա՝
— ես ամենամեծն էի երեխաներից, 92֊ն էր թէ 93֊ը, հայրս չէր հասկանում ինչ ա կատարւում սահմաններին, գնացինք մերոնց մօտ գորիս։ մտանք քաղաք՝ տեսնենք պատուհանները աւազի պարկերով փակած, գրադով քաղաքին են խփում։ հօրեղբայրս գիշերը ատրճանակը ձեռքին տան դիմաց նստած էր։ հա, քաղաք չեն մտել, բայց վախենում էր էրեխեքի համար, բա որ դիւերսիոն խո՞ւմբ լինի։ հասկանում եմ որ էդ ատրճանակով բան չէր կարողանալու անել, բայց վիճակը լրիւ ուրիշ էր։ երեւանում էդ ոչ ոք չէր զգում։
#պատերազմ #պատմութիւն
Սակայն, վրացական հրամանատարութեան կողմից պլանաւորուած դեկտեմբերի 26֊ի յարձակումը չէր կայացել վրացական գուարդիական ստորաբաժանման դասալքութեան պատճառով՝ այն, չնայած ցերեկը վերցրել է Շուլաւերի հիւսիսում գտնուող բարձունքը, գիշերը լքել է դիրքերը եւ իջել է Սարաչլո գիւղ՝ «խրամատներում չմրսելու, եւ թէյ խմելու համար»։
Յաջորդ առաւօտ, հայկական ստորաբաժանումը, նկատելով, որ բարձունքն ազատ է, կրկին զբաղեցրել է այն։ Օրուայ ընթացքում վրացիները կրկին տիրացան դրան, սակայն յաջորդ գիշեր կրկին չկամեցան գիշերել խրամատներում։ Արդիւնքում հայերը երրորդ անգամ տիրացան բարձունքին։ Գեներալ Չխեթիանին խնդրեց ազատել իրեն ոչ կարգապահ կոնտինգենտի հրամանատար լինելուց․ դեկտեմբերի 26֊ին նշանակուած վրացական մարտական գործողութիւնը ձախողուեց։
ու տենց
ծառայող ընկերոջը զանգել է, հարցրել է ինչ կայ իրենց մօտ, դա մռաւի պոստերն են, իրեն ասել են՝ «յիշո՞ւմ ես այն թուրքերի պոստը, որ մենք վերեւից քարեր էինք նետում իրենց կտուրին, հիմա այդ պոստում մերոնք են»։ նաեւ ասել են, որ դ֊30֊ններ են բերել, ուղղել Խանլարի վրայ, որ եթէ թուրքերը յարձակուէն, կրակով լցնեն աւանը։
#արցախ #մռաւ #խանլար #պատերազմ #զրոյց
ինչպէս էին մերոնք խփում ուղղաթիռ, անկազմակերպուածութեամբ յիշեցնում է սա՝
https://www.youtube.com/watch?v=vQF8MEp0mas
#ուղղաթիռ #բազուկա #կռիւ #պատերազմ
Երբ նկարահանում էինք երեխաներին պիոներական կազմակերպութիւն ընդունուելու տեսարանը, ուղեկցորդները ցոյց տուեցին մի խումբ երեխաներ՝ եօթ֊ութ տարեկան, զինուորական համազգեստով, եւ ասացին՝ «իրենց ծնողները մահացել են պատերազմում, իրենք՝ պատերազմի երեխաներ են»։ Ի՞նչ պատերազմ։ Վերջին պատերազմը, որին մասնակցել է Հիւսիսային Կորեան, անցել է վաթսո՜ւն տարի առաջ։ Բայց իրենք կատարելապէս համոզուած են՝ ինչ֊որ տեղ պատերազմ է, այնտեղ գնում են Հիւսիսային Կորեայի զօրքերը, կայ հակամարտութեան գիծ, զինուորներ են զոհւում, իսկ առաջնորդը հոգս է տանում իրենց երեխաների մասին… Իրենք պատերազմում են, իրականում պատերազմում են։
#կորեա #Կորեայի_Ժողովրդա-Դեմոկրատական_Հանրապետութիւն #կեղծ #պատերազմ #կինո #ֆիլմ #քաղուածք #հարցազրոյց #ռեժիսոր #Վիտալի_Մանսկի #ազատութիւն
ռուս հեղինակներ Ռաբիչեւի եւ Նիկուլինի պատերազմի մասին գրքերի մէջ շօշափւում են թեմաներ որոնց մասին սովորաբար լռում են, յատկապէս Ռուսաստանում։
Օրինակ, պատմւում է այն մասին, ինչպէս ձնհալի ժամանակ սկսում են երեւալ խորհրդային զինուորների դիակների շերտեր։ իրենց ուղարկում էին նոյն, շատ լաւ պաշտպանուած գերմանական դիրքերը գրոհելու ամիսների ընթացքում, եւ տաք, եւ ցուրտ ժամանակ։ ուղարկում էին յստակ մահի, գիտակցաբար եւ իմանալով որ դիրքերը չեն կարողանայ վերցնել։ այսպէս երկու միլիոն մարդ կոտորեցին միայն մի դիրքի համար։
ասւում է Գերմանական մայթերին մեռած, բռնաբարուած, արիւնոտ ազդրերով կանանց, կոյտերի մասին։
ասւում է այդ կանանց ջարդուած մէջքերի մասին՝ ողնաշարը կոտրւում է եթէ մարդուն հարիւր հոգի է բռնաբարում։
պատմւում է գերմանական այն զինուորների մասին, ով հասկանալով, որ դիմադրութեան ամէն ժամը փրկութեան շանս է տալիս հազարաւոր իրենց հայրենակիցների, կռւում էին ցմահ, հնարաւորինս հետաձգելով հակառակորդի առաջ խաղացումը։
#պատերազմ #պատմութիւն #գիրք
նախ, ես ուզեցի տեսնել այս ֆիլմը, քանի որ գորիլլաներին մանկուց անտարբեր չեմ՝ մեզ մօտ կար «գորիլլաները մշուշի մէջ» գիրքը, այդ գրքով ֆիլմ էլ կայ նկարուած։
շատ հետաքրքիր ֆիլմ էր։ այնպէս չէ որ լաւն էր։ հետաքրքիր էր։ լաւը չէր, քանի որ ինձ բնաւ հետաքրքիր չէր ինչպէս են իրենք գնում հիւանդանոց ու նկարում տուժած երեխաներին։ ակնյայտ է որ երեխաները տուժում են պատերազմի ժամանակ։ էժան բան կայ այդ երեխաներին ցոյց տալու մէջ որպէս ազդեցութեան միջոց։
իսկ հետաքրքիր էր ինչպէս է կանոնաւոր բանակը նահանջում, կամ աւելի ճիշտ՝ թռնում առանց մի կրակոցի, ինչպէս են թռնում ՄԱԿ֊ի խաղաղարարները, պարզապէս փորձելով արժանավայել տեսք ունենալ։
ինչպէս են կտեր տալիս միամիտ բնակիչներին, որ իրենք դէմ չլինեն նավթահանման արդիւնաբերութեանը։ ինչպէս այնտեղ կան կապիտալի շահերին աջակցողները, յիշեցրին ալեքսանեանի աջակիցներին։ ու իրենք բոլորը չէին հաւատում, որ կարող է ինչ֊որ մէկը անկեղծ մտածի կենդանիների կամ բնութեան մասին։ նոյնիսկ «օգտակար իդիոտների» վարկած չէին թոյլ տալիս։
իսկ գորիլլաները, ի տարբերութիւն երեխաներին, յուզիչ էին։ ինչպէս էին իրենք փաթաթւում, գրկում մարդկանց, իրենց ափերը, մատները, իրենց հետ ինչպէս էին խաղում։
չեմ հասկանում ինչ մի յիմար էր այդ գորիլլաներին նայողը, երբ անասնաբոյժը «չէր կարողանում» գալ, նա, ըստ ֆիլմի, ոչ մի միջոց չձեռնարկեց, որ հիւանդ կենդանուն փրկի։ գոնէ գիրք չունէ՞ր ուր գրուած լինէին հիւանդութիւնների ազդակներն ու դեղերը, գոնէ մի բան փորձեր անել։ բացի իր կողքը նստելուց ու անհանգստանալուց։
ֆիլմը լաւ էր սարքած, սիրուն, ճիշտ, սանրուած, պրոֆեսիոնալ։
նաեւ հաւէս էր, երբ ֆրանսիացին, ՍՈԿՈ֊ի աշխատողը, ասում էր՝ «իրենց պէտք է գաղութացնել։ իրենք չեն կարողանում ինքնուրոյն կարգ ու կանոն պահպանել։ իրենք հետամնաց են։» փաստօրէն այդպիսի ֆրանսիացիներ էլ կան։ իմպերիալիզմը հեշտ չի մահանում, պահպանւում է, կոնսերուացւում է որոշակի մարգինալիզացուած ձեւով, բայց բաւական է ֆրանսիայում լինի չժողովրդավարութիւն, ու պուտինի պէս մի արքայ, արթնանալու է, հնչելու է, տալու է իր մասին իմանալ։
շատ վեհ էր ֆրանսիացի հրամանատարի կերպարը։ նաեւ նա այնքան միամիտ չէր, ու շատ գաղափարական էր։ պատահական չէ որ իրեն խփեցին։ լաւ է, կենդանի մնաց։
եւ այդպէս։
#գորիլլաներ #կինո #բրիտանական֊ֆիլմերի֊փառատօն #պատերազմ #մ23 #խաղաղապահներ #մակի֊խաղաղապահներ #բնութիւն #կապիտալ #կենդանիներ #ֆիլմ #էկրանահան #շահեր #
իսկ մարդկութեան պատմութեան մնացած մէկ տոկոսի ընթացքում մենք բառացիօրէն ինքներս մեզ անցել ենք։ մեր ժամանակակից օրէնքներն ու բարոյական նորմերը անհամեմատ աւելի մարդկային են, քան մեր բնազդային վարքագիծը, որը պարզապէս չի հասցնում այդքան արագ փոփոխուել։
https://www.youtube.com/watch?v=n8moLsg_eT8
#ազատութիւն #մարդիկ #քարոզչութիւն #հայրենասիրութիւն #մարդկութիւն #պատմութիւն #պատերազմ #ալտրուիզմ #մանիպուլյացիա #հարեւանութիւն
Ռուսաստանն ընտրում է դինոզաւրի ուղի, ով հրաժարւում է էվոլիւցիայից։ Ուկրաինան ուզում է փոխուել, ու առաջացնում է դինոզաւրի կատաղութիւնը։
Փաստօրէն Նեւզորովն էլ է փոխուել, առաջ ահաւոր ազգայնամոլ էր։
#փաստօրէն #նեւզորով #ուկրաինա #ռուսաստան #պատերազմ #չեչնյա #հակամարտութիւն #պատմութիւն #յեղափոխութիւն #փոփոխութիւն #էվոլիւցիա
ռուս զինվորները գնդակահարել են գյուղից հեռացող վերջին մարդկանց՝ Վիլիսի մեջ: Երեխան էլ դուրս է ընկել Վիլիսից, մյուսների հետ, բայց ողջ է մնացել եւ հասկացել է, որ պետք է ձայն չհանել: Նա մեքենայի տակ պառկած անձայն մնալով լսել է նաեւ, թե ինչպես ռուս զինվորները գնդակահարելով մարդկանց, հետո բարձրացել են կեռասի ծառերն ու կեռաս համտեսելով ասել՝ «կակայա վկուսնայա չերեշնյա»:
http://www.lragir.am/index/arm/0/country/53367/100473
#արցախ #լեռնային֊ղարաբաղ #հայաստան #ադրբեջան #շահումեանի֊շրջան #պատմութիւն #պատերազմ #խաղաղութիւն #յիշողութիւն #ռուսաստան #քաղաքականութիւն #գետաշէն #կեռաս #գիւղ #սպանութիւն #սովետ #խսհմ #ազատութիւն #######################
Քչերը նկատեցին լրատվական հոսքի մեջ, որ կրտսեր սերժանտ Արմեն Հովհաննիսյանից բացի և նրանից մի քանի րոպե առաջ նույն դիրքում ազերիների կրակոցից ընդհատվեց ևս մի կյանք: Կարող է թվալ, որ դրա մասին անհարմար էլ է խոսել` սպանվեց ընդամենը մի շուն, քոթոթ, որին հայ զինվորները կերակրում ու պահում էին խրամատում որևէ զինվորական ու պատերազմական կանոններից դուրս: Եվ հենց այդ շանը սկզբից սպանեց խլացուցիչ հրացանով զինված ազերի դիպուկահարը։ Հենց սպանված շանը քիչ անց նկատելով՝ թշնամու գրոհի մասին գլխի ընկավ կրտսեր սերժանտ Հովհաննիսյանն ու հասցրեց դիրքավորվել ու կրակն իր վրա ընդունեց՝ փրկելով տասնյակ հայ զինվորների կյանքը:
Կհարցնեք շունն այստեղ ի՞նչ կապ ունի։ Կապ, իսկապես, չունի, շունը կապված էլ չէր: Հարցրեք ավելի լավ է ինչո՞ւ և ինչպե՞ս գիշերվա մթին ազերի դիվերսանտները գրոհից առաջ սպանեցին այդ շանը: Պատասխանը պարզ է: Սպանեցին, որպեսզի շունը մոտեցող թշնամու վրա չհաչա ու չխանգարի նրանց հարձակմանը: Չէ՞ որ հենց այդ նպատակով էին շանը առաջին գծի խրամատում պահել երիտասարդ հայ զինվորները, քանզի ավելի վստահելի ու արդիական միջոց մոտեցող թշնամուն հայտնաբերելու համար նրանք չունեին:
http://www.tert.am/am/news/2014/01/31/khzmalyan
#խզմալեան #սահման #շուն #միջադէպ #պատերազմ #խաղաղութիւն #հարձակում #սպանութիւն ###
Երբ Կրեմլում ամրապնդուած աւազակները, ով ոտքից գլուխ երկու չեչենական պատերազմների արեան մէջ են, յայտարարում են ուկրաինացի զինծառայողների դէմ քրէական գործ յարուցելու՝ «խաղաղ քաղաքացիների դէմ յանցանքների» մասին, դա չի առաջացնում ոչ մի բան, բացի զզուանքից։ Ակնյայտ է նաեւ, որ «երկակի ստանդարտներ» վայելչական բառակապակցութիւնը բոլորովին անտեղի է։
http://grani.ru/opinion/skobov/m.229993.html
#ուկրաինա #ռուսաստան #եւրոպա #եւրասիական֊միութիւն #ժողովրդավարութիւն #պատերազմ #ազատութիւն
Ուկրաինայի դէպքերն էլ ցոյց տուին, որ հողը, զէնքը, վերահսկողութիւնը թղթով չեն փոխում։ Խոստացե՞լ են իրենց տարածքային ամբողջականութեան երաշխաւորողը լինել ԱՄՆ֊ն ու ՄԲ֊ն (ՌԴ֊ի մասին չեմ խօսում)։ Եւ ո՞ւր են։
(Յանուկովիչն էլ նոյնն էր անում, ինչ արել են ՍՍ֊ն ու ՌՔ֊ն։ Երկիրը թուլացրեց, պարտքերի մէջ խրեց։ Եւ բանակը հզօրացնելու փոխարէն բերկուտին՝ ժողովուրդ ծեծող֊սպանողներին էր աճեցնում։)
— ՌԴ֊ի զօրքը հայ֊թուրքական սահմանին նշանակում է ոչ թէ որ իրենք մեզ պաշտպան են, այլ որ մենք այդ սահմանը չենք վերահսկում։ Դա ապահով չէ, երբ դու քո սահմանը չես վերահսկում։
— Սահմանը պէտք է լինի այնպիսին, որ հնարաւոր պատերազմի դէպքում ռազմաճակատի գիծը հնարաւորինս կարճ լինի։ Նկատի ունեմ, օրինակ Քարվաճարը պէտք է վերահսկուի մեր կողմից, այն զիջելը խոստումների փոխարէն նշանակում է հնարաւոր հակամարտութեան դէպքում նախապէս թոյլ լինել։ Իսկ ո՞րն է երաշխիքը որ հակամարտութիւն այլեւս չի լինի։ Ո՞վ կարող է դա երաշխաւորել։ Այսօր ես չեմ տեսնում այդպիսի ուժ։ Կան տարբերակներ, երբ օտար զինուած ուժերը վերահսկելու են մեր տարածքը, այսինքն՝ մեզ նոյնպէս։ Դա նշանակում է՝ մենք օկուպացուած ենք։ Եւ նոյնիսկ դա, չնայած անընդունելի գին է, միեւնոյն է չի նշանակում, որ պատերազմ չի լինի։ Նշանակում է, որ կարող է եւս մէկ խանգարող ուժ ունենանք պատերազմի ժամանակ, ինչպէս դա եղաւ իննսունականներին։
#պատերազմ #խաղաղութիւն #Ուկրաինա #Ռուսաստան #ԱՄՆ #վերահսկողութիւն #Հայաստան #Արցախ #Քարվաճար #սահման #զգօն
#ասք վերահսկողութեան մասին՝ http://norayr.arnet.am/weblog/2014/05/09/ասք-վերահսկողութեան-մասին/
#պատերազմ #խաղաղութիւն #Ուկրաինա #Ռուսաստան #ԱՄՆ #վերահսկողութիւն #Հայաստան #Արցախ #Քարվաճար #սահման #զգօն
Երբ մերձբալթեցիներն ու լեհերն էին դա ասում, բոլորին թւում էր, որ իրենք պարանոյիկ են։ Ասում էին՝ դուք ապրում էք հին վախերով։ Իսկ հիմա պարզուեց, որ բալթեցիներն ու լեհերն աւելի ադեկուատ են, քան ամերիկացիներն ու եւրոպացիները։
աղբիւր — ռուսերէն
#ռուսերէն #քաղաքականութիւն #պատմութիւն #հասարակութիւն #պուտին #ռուսաստան #ուկրաինա #ղրիմ #խաղաղութիւն #պատերազմ #եւրոպա #ամն #բալթիա #լեհաստան #ազատութիւն
Փետրվարի 16֊ին Խրամի գետի մոտ վրացական զինված ուժերի պարտությունից հետո, Կարմիր Բանակի համար բացվեց Թբիլիսիի ճանապարհը։ Վրացական զինված ուժերի գլխավոր հրամանատար էր նշանակվել գեներալ Գիորգի Կվինիտաձե֊ն։ 11֊րդ Կարմիր Բանակի եւ դրա ստորադաս զորամասերի («Հայաստանի հեծելազոր բրիգադի» եւ հետագայում «Բաքվի կարմիր կուրսանտների») հրամանատարը Ա․ Գեկկեր֊ն էր։
Խրամի գետի մոտ ծանր պարտության արդյունքում մոտ 700 վրացի զինվորական նահանջեցին Թբիլիսի։ Ինքը Գ․ Կվինիտիձեն այսպես էր գնահատում վիճակը՝ «Թբիլիսիի ճակատագիրը որոշված էր արդեն Կարմիր Կամուրջի եւ Խրամիի ճակատամարտերով։
Շարունակութիւնը՝ Թիֆլիսի պաշտպանությունը 1921֊ի փետրվարին
#Թիֆլիս #Թբիլիսի #պաշտպանութիւն #կարմիր֊բանակ #օկուպացիա #պատերազմ #պատմութիւն #Վրաստան #Ռուսաստան #ազատութիւն
որոշեցի կիսւել մի պատմութեամբ, սերունդների կապի մասին։
ուրեմն, մի իմ ծանօթը, ով չնայած ապրում է Հայաստանում, ՀՀ քաղաքացի չէ, ուզում է ստանալ ՀՀ քաղաքացի, որ իրաւունք ստանայ զէնք գնել։
Ինչո՞ւ։ Պատմեց այսպիսի պատմութիւն։
Նախորդ դարի սկզբին, երբ թուրքերը մտան Ալեքսանդրապոլ, իր նախնիներից մէկը՝ միայնակ կին էր, երկու երեխաներով։ Ամուսինը, կարծես զոհւել էր։ Տանը կար երկու հրացան։ Կինը հանել էի փողերը իր տան երկու պատուհաններից, ու ժամանակ առ ժամանակ անկապ կրակում էր դրանցից։
Այդ տան շրջակայքում բոլոր տները կողոպտւած էին, բոլոր մարդիկ, ով չէր հասցրել փախչել՝ սպանւած։ Իսկ այդ տունը միակն էր, որին թուրքերը չեն մօտեցել։ Երեւի, ոչ մէկը իրենցից չէր ուզում կեանքը վտանգել, եւ մօտենալ։
ու տենց
Այդ տան շրջակայքում բոլոր տները կողոպտւած էին, բոլոր մարդիկ, ով չէր հասցրել փախնել՝ սպանւած։ Իսկ այդ տունը միակն էր շրջակայքում, որին թուրքերը չեն մօտեցել։
http://norayr.arnet.am/weblog/2013/12/26/ասք-երկու-փողերի-մասին/
#ազատութիւն #պատերազմ #խաղաղութիւն #ալեքսանդրոպոլ #պատմութիւն #ասք
SALVE
Շուշիի ռեալական դրրոց մտնելիս։
Entering the Shoushi realschule.
#Շուշի #Արցախ #ռեալական֊դրպոց #սալվե #լուսանկարներ #ֆոտո #պատմություն #Հայաստան #պատերազմ #խաղաղություն
#Shoushi #Artsakh #Nagorno-Karabakh #realschule #salve #photos #photo #school #war #peace #history #Armenia
Երեւանում «տրամվի կրուգ» է, իսկ Քարվաճառում՝ «տանկի կրուգ» է։
#Երեւան #Քարվաճառ #պատերազմ #խաղաղություն #ուտենց
ես հատուկ ուզում էի Վանք մտնել այս պատը լուսանկարելու համար։ Պատին փակցված են ադրբեջանական բանակի մեքենաների համարները։
I went to Vank because I wanted to photograph this wall. It is covered with the numbers of the Azerbaijani military cars.
In short, deportation and ethnic cleansing of Armenians in Nagorno-Karabakh failed, and resulted in war, and later, creation of de facto independent Nagorno-Karabakh Republic (Artsakh).
#Վանք #լուսանկարներ #պատ #պատը #գյուղ #փողոց #ֆոտո #Արցախ #անկախություն #պատերազմ #պատմություն #հաղթանակ #ազատություն
#Vank #photos #photo #wall #street #country #village #Artsakh #Nagorno-Karabakh #war #peace #freedom #victory #independence
ու տենց
именно таким образом мой дед Станислав Вильдер, будучи гражданином Польши и проживая во Львове, неожиданно для себя вдруг оказался гражданином СССР. Просто в один прекрасный день в Польшу справа вторглись советские войска, а слева — фашистские. Вместе сломили сопротивление польской армии, разогнали правительство, поделили тогдашнюю Польшу примерно пополам и устроили праздник и совместный парад. Так мой дед вдруг узнал, что он гражданин СССР. Это в итоге спасло его от смерти в фашистских концлагерях, чего не скажешь о некоторых его братьях и сестрах, по воле судьбы оставшихся в другой части Польши (а советских лагерей дед удачно избежал, потому что был человеком умным, очень осторожным и умел помалкивать о том, что думал). Однако это никак не объясняет, почему в России сегодня звучат призывы не заикаться об «ответственности СССР за развязывание Второй Мировой». Не было такого, да? Выдумка?
http://lleo.me/dnevnik/2013/05/14.html
#ссср #cccp #խսհմ #польша #война #режим #гитлер #сталин #репрессии #лагеря #история #լեհաստան #վարչակարգ #պատերազմ #պատմություն #հիտլեր #ստալին #####
Georgia. Disnici. 2009. Looking at South Ossetian Check Point from a sniper monocle Alex Majoli/Magnum Photos from the Georgian spring At the invitation of Georgia’s Ministry of Culture, Magnum photographers Antoine d’Agata, Jonas Bendiksen, Thomas Dworzak, Martine Franck, Alex Majoli, Gueorgui Pinkhassov, Martin Parr, Paolo Pellegrin, Mark Power and Alec Soth set out to describe the country, each pursuing their own theme and working in their own way, chronicling their journey in words as well as pictures
#georgia #georgian #magnum #photography #photo #Վրաստան #մագնում #ֆոտո #պատերազմ
ուզում եմ մի քանի փոսթերով կիսվել սփյուռքից, Իրանի մասին՝
Դեբատների ժամանակ Ռոմնին նշեց որ Սիրիան կարեւոր է որովհետեւ այն Իրանի «ուղին է դեպի ծով»։ Բանն այն է, Իրանը Սիրիայի հետ նույնիսկ սահման չունի, ինչպես երեւում է այս մանկակերպ մեկնաբանված քարտեզից։ Նաեւ Իրանը ունի ծով հարավային սահմաում։
հասարակական տրանսպորտ, Տել Ավիվ
Իրանը հստակ ուզում է պատերազմ։
Տեսեք ինչ մոտիկ են նրանք տեղակայել իրենց երկիրը մեր ռազմաբազաներին։
ու տենց
տեսե՜ք Զառան ինչ է տվել ու պատիս արդեն կախված է, աչքն է ուրախացնում
հին խորհրդային ազդագիր՝ ընդդեմ միջուկային պատերազմի եւ սպառազինման արշավի։
այնպես որ ստափ եղեք միջուկային զենքի հետ առնչվելիս։
ու տենց
