կոստան զարեանի 1927 թուի «ուղղագրութեան խնդրի առթիւ» տեքստը, այո, գուցէ էսօրուայ համար ոչ քաղ․ պատշաճ, եւ վիճելի պնդումներով լի, բայց չի դադարել լինել արդիական՝ ու նաեւ էն մասին ա ինչի են էսօր ծրագրաւորման լեզուները տէնց իբր «հեշտացնում» որ առանց հասկանալու գրել կարողանաս։ նոյնիսկ չիմանաս որ ցուցիչ կայ՝ որ գնաս լաւ ստրուկ լինես իրենց գործարանում։ որ արագ լինի պատրաստել մէկի, ու պէտք չի որ նա զուտ անհրաժեշտից շատ իմանայ։
>Եւրոպայում և մանաւանդ Ամերիկայում այն, ինչ որ անուանում են ժողովրդական զանգուած, պարզապէս որոշ ֆիզիկական ուժի քանակ է, որ ընկերութիւնը աշխատում է շահագործել իր որոշ նպատակներին հասնելու համար։ Անհատը զոհ է, և նրա գերագոյն պահանջները ոչ միայն միանգամայն անտեսուած են, այլ համարուած են վնասակար։ Այստեղ գրագիտութիւնը և գիտութիւնը կիրառւում են այն չափով, ինչ չափով որ այդ անհրաժեշտ է ընկերութեան մէջ ստրուկի դեր կատարող անհատին։ Ուստի քիչ, արագ և միայն անհրաժեշտը։ Այստեղից բոլոր գիշերային և ցերեկային այն դպրոցական հաստատութիւնները, որոնք «լոյս» են տարածում, և գործարանային այն արտադրութիւնը, որ այս օրուայ միջակ մտաւորականի տիպն է կազմում։
ու սա, իսկապէս՝
>Անհատը համարւում է ֆիզիկական որոշ ուժ, որի մտային և հոգեկան զարգացումը ընկերութեան համար անհրաժեշտ է այնքան, ինչքան կարող է նպաստել մեքենական արտադրութեան, աւելին՝ ոչ միայն չի քաջալերւում, այլ համարւում է կասկածելի և վնասակար։
երեւի շատ մարդ որ «արդիւնաբերութիւնում» աշխատել ա, նկատել ա ինչպէս են կառավարիչները՝ որ ընկերութեան մէջ կատարում են այն դերը ինչ django unchained֊ի stephan֊ը՝ calvin candie֊ի մօտ, ինչպէս են դժուարութեամբ թաքցնում անհանգստութիւնը, եթէ դու ինչ֊որ բան ես սովորում, կամ ինչ֊որ բանի մէջ ես խորանում, որ էս պահին գործի համար անհրաժեշտ չէ։ եւ ինչպէս են ջանում ազդել որ զսպեն քո հետաքրքրասիրութիւնը։ նրանք ենթագիտակցօրէն զգում են, որ դու քո չափն անցնում ես, քեզ չի կարելի էդպէս անել, բայց եւ ուղիղ հանրային, այդ համար նախատեսուած պատիժ չի ձեւակերպուած։
այս հատուածն էլ ա կարեւոր ու ցաւոտ՝
>Միտքը արտադրողի ստեղծագործական ճիգը հաւասար է նոյն միտքը ընդունողի ճիգին։ Շոպենհաուերի լաւագոյն էջերի իմաստը տպուած գրքի մէջ չէ, որ գոյութիւն ունի, այլ այն անհատի մէջ, որը այդ իմաստը հասկանում է։ Եթէ ոչ ոք նրան չհասկանայ, Շոպենհաուերը կը դադրի գոյութիւն ունենալ։
թումանեանն էլ գոյութիւն կունենայ այնքան, ինչքան իրան կարդացող կը լինի։ չարենցն էլ։ եւ երկուսին էլ պէտք ա կարդալ հայերէն։
օբերոնն էլ այնքան ժամանակ կենդանի կը մնայ, որքան իրանով գրում են։ նոյնիսկ եթէ դա պրակտիկ չի։
#կապիտալիզմ #կոմունիզմ #սոցիալիզմ #գիտութիւն #կրթութիւն #ուղղագրութիւն #լեզու #օբերոն
էս թողարկումը
յղում ա նիլ դէ գրասի էս ելոյթին
#գիտութիւն
ծրագրաւորման աշարհն խանգարուածութեան եւ մոլորութեան մէջ է։ շատ չի առաջընթացը հաշուողական գիտութեան սկզբունքները հասկանալու հարցում։ չնայած բարդացուած լեզուների գոյութեանը, ծրագրաւորողների մեծ մասը դեռեւս աշխատում են ութական, տասնվեցական, կամ այլ խորհրդաւոր տուեալների հետ, jump֊երով ու condition code֊երով, եւ այլ քաոս տարածող ձեւերով, անհանգստանում են լոկ մէկ միտ այստեղ եւ լոկ մի շրջան այնտեղ խնայելու մասին, բայց որպէս կանոն չեն կարող անգամ մի փենիով գրազ գալ թէ իրենց ծրագիրը կը կատարի խոստումները թէ ոչ։
#ծրագրաւորում #գիտութիւն #ծրագրաւորման_լեզուներ #վիրտ #մէջբերում #յուսալիութիւն #1968
սա թեստ գրառում ա, շատ հին գրառում եմ պատճէնում փակցնում զի գիտեմ սա բաւական երկար ա որ լրիւ չֆեդերացուի։
կասկած ունեմ որ վերջին թարմացումներից յետոյ դա ուղղուեց։
կրկին եմ թեստը անում, անցեալ անգամ չաշխատեց։
երէկ ինձ հաւաքեցի, կամ գուցէ մազոխիզմս յաղթեց՝ սիւիլնէթի մի քանի վիդեօ դիտեցի։ նաեւ յղեց հին նիւթերի, ուր սահմանամերձ գիւղերի երեխաներին էին նկարում, նաեւ գիւմրու երեխաներին։
ու ես ինձ վատ եմ զգում նոյնիսկ յիշելով այդ մասին՝ ինչ֊որ ոչ կորեկտ բան եմ տեսնում այդ երեխաներին հարցնելուց իրենց երազանքների մասին։ նաեւ հարցնում էին՝ ո՞վ են ուզում դառնալ, կամ ի՞նչ կուզէին իրենց գիւղում լինէր։
ես հասկանում եմ որ գուցէ լրագրողներն արդէն իմ պէս պատկերացում ունէին, ոչ թէ հետաքրքրւում էին։ ու ուզում էին մնացածին ցոյց տալ։ կամ գուցէ լաւ ա որ պատմութեան մէջ մնայ։
բայց ես չեմ հասկանում, ի՞նչ «երազանք»։ այդ «երազանքը» վեհ բան ա ակնկալում, ենթադրում, իսկ էս մարդիկ ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ երազեն։ ու ոնց որ ձեռք առնեն իրենց այդ երազանքներից հարերով։
ու բնական ա՝ տաքսիստ էր ուզում մէկը դառնալ։ իրան հարցրին՝ բա կուզե՞ս համալսարան սովորել՝ դէ նա չգիտի ինչ ա, տէնց անկապ գոռում ա՝ «հա», անլուրջ։ ու ասում են՝ բա ասում ես «տաքսիստ», նա էլ փորձում ա դուրս գալ վիճակից, ասում ա՝ «դէ կը սովորեմ, յետոյ տաքսիստ կը լինեմ՝ մէկը միւսին չի խանգարում»։ ու տեսականօրէն՝ հա, չի խանգարում, ընկերս որ վատ չէր ապրում, ահաւոր ուզում էր ջիջիի վարորդ աշխատել, զի իրան էդ քուլ էր թւում։ բայց իրան էդ այլ ձեւ էր քուլ թւում, քան մովսէս գիւղի երեխային։
գիւղից՝ ուզում էին «սիթի» լինի գիւղում։ ա ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ ուզեն։ երեւի գնացել են մարզկենտրոն՝ էնտեղ «սիթի» են մտել ծնողների հետ։ ու իրադարձութիւն էր իրենց համար, տպաւորուել էին։ կուզէին իրենց մօտ էլ լինէր տպաւորիչ բան։
նաեւ, ահագին անհեռախօս էին ապրում, կամ չգիտեն, ինչպէս ինտերնետն օգտագործել, նաեւ լեզուներին չեն տիրապետում, բնականաբար, պարտաւոր էլ չեն։ իսկ հայալեզու բովանդակութիւն, որն աչքերը կը բացի, «սիթի»֊ից էն կողմ բաներ ցոյց կը տայ, հանրամատչելի գիտութեան մասին նիւթեր չունենք, գրքեր չունենք, հաղորդումներ չունենք, ու լրագրողներ էլ չունենք՝ աղքատ երկիր, փոքր շուկայ, նա որ կանէր այդ գործը լաւ՝ կանի այլ գործ, որը լրագրութիւնից աւելի շատ ա վարձատրւում։ տտ լրագրողներ չունենք՝ ինչի՞ մասին ա խօսքը։
ու իրենք էլ են պատանդ այդ փոքր շուկայի, նիւթերի չլինելու, ու ինտերնետը չգիտեն ինչպէս օգտագործել։ ինչպէս եւ մեծերը, սակայն։ ասում եմ՝ իմ մազոխիստութիւնն ա բռնում, որ հայաստանի վերաբերեալ նիւթեր դիտեմ։
ու մի բան էլ հետաքրքրեց՝ բոլորը֊բոլորը խաղաղութիւն էին ուզում՝ ու դա ապշեցնող ա ու դժուար ընկալելի՝ ինձ համար։ ես՝ սովետի երեխայ լինելով, չէի իմանում պատերազմն ինչ ա, չեմ անհանգստացել ոչ բարեկամներիս համար, որ ճակատ են գնացել, ոչ էլ որ գլխիս ռումբ ա ընկնելու։ ու երբ խաղաղութեան վերաբերեալ կարգախօսների էի առնչւում՝ չէի հասկանում, չէի ընկալում։
իրենք, իհարկէ այլ վիճակում են։ բայց ես չգիտեմ, կրկին՝ լսե՞լ են ընտանիքներում, դպրոցում, թէ՞ իսկապէս զզուել են էս վիճակից։ ու ամենավտանգաւորն էն ա, երբ սովորում են նման վիճակի, երբ նման վիճակը նորմա ա դառնում։ կրկին, ընկերս պատմում էր ոնց շուշում մի միջոցառման ժամանակ զինուորականն ասում էր երեխաներին՝ որ միշտ պատերազմի մէջ են ապրելու։ որ էդ մտքին պէտք ա վարժուեն։ ու էդ սարսափելի միտք ա։
ու վատ միտք ա հանրութեան համար, ու միտք ա որ չի թողնելու զարգանալ, զարգացման տեղ չի թողնում։
ու տէնց։
#երեխաներ #երազանք #գիւղ #գաւառ #լրագրութիւն #լրագրող #պատերազմ #խաղաղութիւն #գիտութիւն #ինտերնետ #համացանց
ACM֊ը բացել ա առաջին հիսուն տարուայ թղթերի արքիւը՝
https://www.acm.org/articles/bulletins/2022/april/50-years-backfile
իմացել եմ այս յղումից, որ ադա֊ի չաթում են տարածել՝
https://fortran-lang.discourse.group/t/acm-opens-first-50-years-backfile/3180
#թուղթ #յօդուած #գիտութիւն #արքիւ
համակարգիչների, կամ համակարգչային տեքնոլոգիաների մասին պատմելիս, յաճախ պատմում ենք այնպէս, ինչպէս կը պատմէինք ֆիզիկայի մասին։
մինչդեռ էական տարբերութիւնն այն ա, որ համակարգիչները մենք ենք նախագծել, ի տարբերութիւն տիեզերքի։
ու պատճառներ կան, որ նախագծել ենք հէնց այդպէս, ինչպիսին են։ եւ լեզուներն ենք մենք նախագծել։
ու կարեւոր ա հասկանալ պատճառները, նախագծման որոշումները։ ոչ միայն որ «սա այսպէս ա», այլ հէնց «ինչի ա սա այսպէս», ինչի՞ ենք այսպէս արել։ եւ ինչի ա դա վատ միտք, ինչի՞ չէինք ֆայմել էն ժամանակ այլ ձեւ անել։ ինչպէ՞ս կանէինք այսօր, բայց չենք անում։ ինչպէ՞ս անում ենք։
շատ քիչ գրքեր կան, որ նման ձեւ են բացատրում տեքը։ օրինակ, չարլզ պետզոլդի «կոդում» շատ կարեւոր ա այն, որ ինքը բացատրում ա, ինչի՞ հէնց բինար, եւ պատմում ա ինչպէս ենք դարերով եկել այդ մտքին։ այդ համար նա անդրադառնում ա եւ բրայլի այբուբենին, եւ մորզէի յօրինած կոդաւորմանը։
այսպէս, աւաղ, յաճախ չի լինում։
սովորեցնելիս համակարգչային ճարտարապետութիւն, կամ ծրագրաւորման լեզուներ, կամ ձեւեր, նախագծման որոշումների վրայ չենք կենտրոնանում, ու ընդունում ենք դրանք տուեալ։
մինչդեռ նախագծել են մարդիկ, եւ միշտ չի որ լաւ մտքի եկել են։ եւ ինձ թւում ա կարեւոր շեշտել՝ որ գիտէք, այստեղ լաւ լուծում չունենք։ կարող էք մտածել, գուցէ գիտական աշխատանք անէք եթէ այլ լուծում մտքին գայ։ իսկ սա այսպէս ա՝ բայց դա մենք ենք արել, այս պատճառներով։
#անկապ #ուսուցում #գիտութիւն #կարգիչ #համակարգիչ #տեքնոլոգիաներ #տեքնոլոգիա #տեք #պետզոլդ #կոդ #մորզէ #բրայլ #այբուբեն #կոդաւորում #նախագծում #որոշում
շատ կարեւոր՝
#շնորհակալութիւն #գիտութիւն
մի հոգեբանի էի լսում, որը դէ արդէն ծեծուած բան էր ասում այն մասին, ինչքան պէտք չի էժան դոֆամին ստանալ, ու պէտք ա շատ աշխատել ու վիզ դնել, որ կեանքդ լաւացնես, յաջողութեան հասնես։
ու իր ասածն ինձ վրայ հակառակ էֆեկտը թողեց։
դիսքլէյմեր՝
հա, ես ինքս էլ նախանձով գրում էի, որ ֆբ֊ում անկապ բան դուրս տաս, երեսուն լայք ես հաւաքում, ու դա չի խրախուսում երկարատեւ ու կարեւոր գործ անել՝ գուցէ յետոյ կիսուես այդ գործի արդիւնքներով, ու կրկին հաւաքես երեսուն լայք։
նաեւ բնաւ չեմ հաշւում ուրիշների լայքերը, թող ինչ֊որ ծիտ տղայ կամ աղջիկ իր սելֆիներով հաւաքի երեսուն հազար լայք՝ իր շատ լայքերից ինձ վատ չի։
սակայն ես մտածեցի՝ բայց ի՞նչ վատ բան կայ այդ դոֆամինի մէջ։ ի՞նչ յաջողութիւնից ա նա խօսում։
դիցուք ունենք պատմաբան երիտասարդ։ նա հետաքրքիր փիէյջդի ա արել, հաւէսով կարողանում ա խօսել պատմութիւնից, խորացած ա։ իր յաջողութիւնը ո՞րն ա։ իր շուրջը եղած մարդիկ էլ իրան լսել չեն սիրում, ու իրենց հետ խմելու փաբ չեն կանչում՝ զանուդա ա։ մտածում են՝ դէ էս ներդը ով ա, հաւէսը չկայ, կողքից էլ ծաղրում են, մէկ մէկ էլ կը կանչեն ծնունդի, ուր իրան էլ հաւէս չի լինի։
համացանցը այդ մարդուն հնարաւորութիւն ա տալիս արտայայտուել, գրել օրինակ իւրօրինակ բլոգ փոստեր պատմութեան մասին, եւ հաւաքել լսարան, երկրպագուներ եւ լայքեր։
նա ստանում ա դոֆամին, դա՝ իր դոֆամին ստանալու միակ միջոցն ա։
նա ի՞նչ այլընտրանք ունի։ գնայ վիզ դնի որ գործ ստեղծի ու հարստանա՞յ՝ բոլորը չեն գործարար։ եւ բոլոր վիզ դնող գործարարները չէ որ յաջողում են՝ մեծ մասը տապալւում ա։
ու ինչի՞ նա պիտի ինչ֊որ բաների մէջ ներդրուի, երբ նա արդէն իսկ հետաքրքիր մարդ ա, պարզապէս իր շրջապատում չգնահատուած։ ինչի՞ չստանայ իր դոֆամինի բաժինը։ այ ինտերնետը տէնց մարդկանց տալիս ա էդքան վատ իրենց չզգալ։
#ինտերնետ #դոֆամին #համացանց #հոգեբանութիւն #յաջողութիւն #աշխատանք #գործարարութիւն #բլոգ #գիտութիւն #մարդիկ #արդարութիւն
ապշելու ա, կին֊ձա֊ձա֊ում կար պլաստիկից շիլա, ու պարզւում ա իսկապէս, պլսաստիկից շիլան մեր ապագան ա։
#ֆանտաստիկա #գիտաֆանտաստիկա #գիտութիւն #տեքնոլոգիաներ #տեք #շիլա #պլաստիկ #կինո #կինօ #կին-ձա-ձա #գեորգի-դանելիա #դանելիա #ռեզօ-գաբրիաձէ #գաբրիաձէ #ֆիլմ #ապագայ #გიორგი-დანელია #კინ-ძა-ძა
սա թեստի համար եմ փակցնում, կը ջնջեմ քիչ անց՝
երէկ ինձ հաւաքեցի, կամ գուցէ մազոխիզմս յաղթեց՝ սիւիլնէթի մի քանի վիդեօ դիտեցի։ նաեւ յղեց հին նիւթերի, ուր սահմանամերձ գիւղերի երեխաներին էին նկարում, նաեւ գիւմրու երեխաներին։
ու ես ինձ վատ եմ զգում նոյնիսկ յիշելով այդ մասին՝ ինչ֊որ ոչ կորեկտ բան եմ տեսնում այդ երեխաներին հարցնելուց իրենց երազանքների մասին։ նաեւ հարցնում էին՝ ո՞վ են ուզում դառնալ, կամ ի՞նչ կուզէին իրենց գիւղում լինէր։
ես հասկանում եմ որ գուցէ լրագրողներն արդէն իմ պէս պատկերացում ունէին, ոչ թէ հետաքրքրւում էին։ ու ուզում էին մնացածին ցոյց տալ։ կամ գուցէ լաւ ա որ պատմութեան մէջ մնայ։
բայց ես չեմ հասկանում, ի՞նչ «երազանք»։ այդ «երազանքը» վեհ բան ա ակնկալում, ենթադրում, իսկ էս մարդիկ ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ երազեն։ ու ոնց որ ձեռք առնեն իրենց այդ երազանքներից հարերով։
ու բնական ա՝ տաքսիստ էր ուզում մէկը դառնալ։ իրան հարցրին՝ բա կուզե՞ս համալսարան սովորել՝ դէ նա չգիտի ինչ ա, տէնց անկապ գոռում ա՝ «հա», անլուրջ։ ու ասում են՝ բա ասում ես «տաքսիստ», նա էլ փորձում ա դուրս գալ վիճակից, ասում ա՝ «դէ կը սովորեմ, յետոյ տաքսիստ կը լինեմ՝ մէկը միւսին չի խանգարում»։ ու տեսականօրէն՝ հա, չի խանգարում, ընկերս որ վատ չէր ապրում, ահաւոր ուզում էր ջիջիի վարորդ աշխատել, զի իրան էդ քուլ էր թւում։ բայց իրան էդ այլ ձեւ էր քուլ թւում, քան մովսէս գիւղի երեխային։
գիւղից՝ ուզում էին «սիթի» լինի գիւղում։ ա ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ ուզեն։ երեւի գնացել են մարզկենտրոն՝ էնտեղ «սիթի» են մտել ծնողների հետ։ ու իրադարձութիւն էր իրենց համար, տպաւորուել էին։ կուզէին իրենց մօտ էլ լինէր տպաւորիչ բան։
նաեւ, ահագին անհեռախօս էին ապրում, կամ չգիտեն, ինչպէս ինտերնետն օգտագործել, նաեւ լեզուներին չեն տիրապետում, բնականաբար, պարտաւոր էլ չեն։ իսկ հայալեզու բովանդակութիւն, որն աչքերը կը բացի, «սիթի»֊ից էն կողմ բաներ ցոյց կը տայ, հանրամատչելի գիտութեան մասին նիւթեր չունենք, գրքեր չունենք, հաղորդումներ չունենք, ու լրագրողներ էլ չունենք՝ աղքատ երկիր, փոքր շուկայ, նա որ կանէր այդ գործը լաւ՝ կանի այլ գործ, որը լրագրութիւնից աւելի շատ ա վարձատրւում։ տտ լրագրողներ չունենք՝ ինչի՞ մասին ա խօսքը։
ու իրենք էլ են պատանդ այդ փոքր շուկայի, նիւթերի չլինելու, ու ինտերնետը չգիտեն ինչպէս օգտագործել։ ինչպէս եւ մեծերը, սակայն։ ասում եմ՝ իմ մազոխիստութիւնն ա բռնում, որ հայաստանի վերաբերեալ նիւթեր դիտեմ։
ու մի բան էլ հետաքրքրեց՝ բոլորը֊բոլորը խաղաղութիւն էին ուզում՝ ու դա ապշեցնող ա ու դժուար ընկալելի՝ ինձ համար։ ես՝ սովետի երեխայ լինելով, չէի իմանում պատերազմն ինչ ա, չեմ անհանգստացել ոչ բարեկամներիս համար, որ ճակատ են գնացել, ոչ էլ որ գլխիս ռումբ ա ընկնելու։ ու երբ խաղաղութեան վերաբերեալ կարգախօսների էի առնչւում՝ չէի հասկանում, չէի ընկալում։
իրենք, իհարկէ այլ վիճակում են։ բայց ես չգիտեմ, կրկին՝ լսե՞լ են ընտանիքներում, դպրոցում, թէ՞ իսկապէս զզուել են էս վիճակից։ ու ամենավտանգաւորն էն ա, երբ սովորում են նման վիճակի, երբ նման վիճակը նորմա ա դառնում։ կրկին, ընկերս պատմում էր ոնց շուշում մի միջոցառման ժամանակ զինուորականն ասում էր երեխաներին՝ որ միշտ պատերազմի մէջ են ապրելու։ որ էդ մտքին պէտք ա վարժուեն։ ու էդ սարսափելի միտք ա։
ու վատ միտք ա հանրութեան համար, ու միտք ա որ չի թողնելու զարգանալ, զարգացման տեղ չի թողնում։
ու տէնց։
#երեխաներ #երազանք #գիւղ #գաւառ #լրագրութիւն #լրագրող #պատերազմ #խաղաղութիւն #գիտութիւն #ինտերնետ #համացանց
երէկ ինձ հաւաքեցի, կամ գուցէ մազոխիզմս յաղթեց՝ սիւիլնէթի մի քանի վիդեօ դիտեցի։ նաեւ յղեց հին նիւթերի, ուր սահմանամերձ գիւղերի երեխաներին էին նկարում, նաեւ գիւմրու երեխաներին։
ու ես ինձ վատ եմ զգում նոյնիսկ յիշելով այդ մասին՝ ինչ֊որ ոչ կորեկտ բան եմ տեսնում այդ երեխաներին հարցնելուց իրենց երազանքների մասին։ նաեւ հարցնում էին՝ ո՞վ են ուզում դառնալ, կամ ի՞նչ կուզէին իրենց գիւղում լինէր։
ես հասկանում եմ որ գուցէ լրագրողներն արդէն իմ պէս պատկերացում ունէին, ոչ թէ հետաքրքրւում էին։ ու ուզում էին մնացածին ցոյց տալ։ կամ գուցէ լաւ ա որ պատմութեան մէջ մնայ։
բայց ես չեմ հասկանում, ի՞նչ «երազանք»։ այդ «երազանքը» վեհ բան ա ակնկալում, ենթադրում, իսկ էս մարդիկ ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ երազեն։ ու ոնց որ ձեռք առնեն իրենց այդ երազանքներից հարերով։
ու բնական ա՝ տաքսիստ էր ուզում մէկը դառնալ։ իրան հարցրին՝ բա կուզե՞ս համալսարան սովորել՝ դէ նա չգիտի ինչ ա, տէնց անկապ գոռում ա՝ «հա», անլուրջ։ ու ասում են՝ բա ասում ես «տաքսիստ», նա էլ փորձում ա դուրս գալ վիճակից, ասում ա՝ «դէ կը սովորեմ, յետոյ տաքսիստ կը լինեմ՝ մէկը միւսին չի խանգարում»։ ու տեսականօրէն՝ հա, չի խանգարում, ընկերս որ վատ չէր ապրում, ահաւոր ուզում էր ջիջիի վարորդ աշխատել, զի իրան էդ քուլ էր թւում։ բայց իրան էդ այլ ձեւ էր քուլ թւում, քան մովսէս գիւղի երեխային։
գիւղից՝ ուզում էին «սիթի» լինի գիւղում։ ա ի՞նչ են տեսել, որ ի՞նչ ուզեն։ երեւի գնացել են մարզկենտրոն՝ էնտեղ «սիթի» են մտել ծնողների հետ։ ու իրադարձութիւն էր իրենց համար, տպաւորուել էին։ կուզէին իրենց մօտ էլ լինէր տպաւորիչ բան։
նաեւ, ահագին անհեռախօս էին ապրում, կամ չգիտեն, ինչպէս ինտերնետն օգտագործել, նաեւ լեզուներին չեն տիրապետում, բնականաբար, պարտաւոր էլ չեն։ իսկ հայալեզու բովանդակութիւն, որն աչքերը կը բացի, «սիթի»֊ից էն կողմ բաներ ցոյց կը տայ, հանրամատչելի գիտութեան մասին նիւթեր չունենք, գրքեր չունենք, հաղորդումներ չունենք, ու լրագրողներ էլ չունենք՝ աղքատ երկիր, փոքր շուկայ, նա որ կանէր այդ գործը լաւ՝ կանի այլ գործ, որը լրագրութիւնից աւելի շատ ա վարձատրւում։ տտ լրագրողներ չունենք՝ ինչի՞ մասին ա խօսքը։
ու իրենք էլ են պատանդ այդ փոքր շուկայի, նիւթերի չլինելու, ու ինտերնետը չգիտեն ինչպէս օգտագործել։ ինչպէս եւ մեծերը, սակայն։ ասում եմ՝ իմ մազոխիստութիւնն ա բռնում, որ հայաստանի վերաբերեալ նիւթեր դիտեմ։
ու մի բան էլ հետաքրքրեց՝ բոլորը֊բոլորը խաղաղութիւն էին ուզում՝ ու դա ապշեցնող ա ու դժուար ընկալելի՝ ինձ համար։ ես՝ սովետի երեխայ լինելով, չէի իմանում պատերազմն ինչ ա, չեմ անհանգստացել ոչ բարեկամներիս համար, որ ճակատ են գնացել, ոչ էլ որ գլխիս ռումբ ա ընկնելու։ ու երբ խաղաղութեան վերաբերեալ կարգախօսների էի առնչւում՝ չէի հասկանում, չէի ընկալում։
իրենք, իհարկէ այլ վիճակում են։ բայց ես չգիտեմ, կրկին՝ լսե՞լ են ընտանիքներում, դպրոցում, թէ՞ իսկապէս զզուել են էս վիճակից։ ու ամենավտանգաւորն էն ա, երբ սովորում են նման վիճակի, երբ նման վիճակը նորմա ա դառնում։ կրկին, ընկերս պատմում էր ոնց շուշում մի միջոցառման ժամանակ զինուորականն ասում էր երեխաներին՝ որ միշտ պատերազմի մէջ են ապրելու։ որ էդ մտքին պէտք ա վարժուեն։ ու էդ սարսափելի միտք ա։
ու վատ միտք ա հանրութեան համար, ու միտք ա որ չի թողնելու զարգանալ, զարգացման տեղ չի թողնում։
ու տէնց։
#երեխաներ #երազանք #գիւղ #գաւառ #լրագրութիւն #լրագրող #պատերազմ #խաղաղութիւն #գիտութիւն #ինտերնետ #համացանց
պուտինի բախտը բերում ա նրանով, որ չնայած իր համակարգը չի սատարում լաւ ստարթափների ստեղծմանը, ազատ շուկային եւ զարգացմանը, եւ ազնիւ աշխատող գիտնականները փախչում են էֆէսբի֊ից, ոստիկաններից, որ գործ են կարում, կամ փայ ուզում, չնայած այդ ամէնի՝ ռդ֊ն հզօր մարդկային պոտենցիալ ունեցող երկիր ա, եւ գիտական, ճարտարագիտական աւանդոյթներ ունեցող երկիր ա։
ու սպուտնիկ հինգը՝ լաւն ա, վատն ա՝ ստեղծելու ունակ ա։ այլ պատուաստանիւթեր էլ ստեղծել ունակ էր։
այ եթէ պուտինին հասնէր ադրբջան, կամ վրաստան, կամ հայաստան՝ ո՞նց էր ինքնացուցադրուելու։ ինչո՞վ էր ինքնացուցադրուելու։
ռուս աւտոկրատների եւ դիկտատորների բախտից՝ ինչքան չեն ճնշում ռուս ժողովրդին, միեւնոյն ա դեռ ռեսուրսներ ա ունենում լաւ գործ անելու։
#գիտութիւն #ռուսաստան #աւտոկրատիա #դիկտատուրա #ազատութիւն
ամսի 21֊ին ընկերս պատմում էր նիկոլի ելոյթի մասին եւ մեկնաբանում որ նա փորձում ա՝ մատուցել արեւմտեան, քրիստոնէական արժէքները, որ հանրութիւնը դեռ չի ընդունել, զի դեռեւս ընդունուած են նախաքրիստոնէական արժէքներն ու մշակոյթը՝ փաստարկներից մէկը ծառերին կտորներ կապելու սովորոյթն էր, եւ հեթանոսական արժէքի օրինակ՝ ճակատագրին հնազանդութիւնը, ի տարբերութիւն նոր եւ քրիստոնէական արեւմտեան արժէքի՝ քո ճակատագիր կերտելը։ նիկոլը եւ անկախութիւնն ա մեկնաբանել որպէս ազգի ճակատագիր կերտելու գործիք։
ես լաւ տեղեկացուած չեմ մինչ քրիստոնէական հայաստանից, բայց որոշ պատկերացում ունեմ՝ հռոմից եւ յունաստանից, ու ընկալում եմ քրիստոնէութիւնը որպէս ագրեսիւ չժողովրդավարական ուժ, որ հետ ա մղել մարդկութիւնը զարգացման մէջ։
հին հանրութիւններում՝ հռոմում եւ յունական քաղաքներում՝ շատ թէ քիչ ներառական ժողովրդավարութիւն էր, եւ դա արտայայտւում էր կրօնում՝ բազմաստուածութիւն էր, եւ շրջանի պատմութիւններն այն մասին էին, որ տարբեր խաղացող ուժեր կան, եւ մարդ անհատն էլ իր որոշակի արժանիքների շնորհիւ կարող ա խաղացող լինել եւ իրավիճակ փոխել։
մինչ մահմեդականութիւնը արաբական աշխարհն էր զարգացած, մահմեդականներն են արգելել մաթեմը եւ ճնշել գիտութիւնները, իսկ մինչ քրիստոնէութիւնը մենք արդէն գիտէինք որ երկիրը գնդաձեւ ա, եւ էրատոսթենէս կիրենացին արդէն հաշուել էր, եւ բաւական ճշգրիտ, երկրի շառաւիղը։
այդ գիտելիքը յետոյ գրեթէ 2000 տարով անհետացաւ։
այսպիսով մենք արտայայտեցինք երկու՝ ոչ անհամատեղելի ենթադրութիւն՝ մէկը՝ որ քրիստոնէական արեւմտեան արժէքներ իւրացնելը հայ հանրութեան համար ափգրէյդ ա, թարմացում ա, արդիականացում ա, եւ միւսը՝ որ նոյն քրիստոնէութիւնը՝ աշխարհի մակարդակով դաունգրէյդ էր՝ հետ ա գցել աշխարհը զարգացման մէջ։
#հայաստան #պատմութիւն #քրիստոնէութիւն #հանրութիւն #զարգացում #կրօն #գիտութիւն #անկախութիւն
https://www.youtube.com/watch?v=s_n4PpYAEJc
#գիտութիւն #տեքնոլոգիաներ #առօրեայ #հաւէս
հա, սանտեխնիկի հետ վերջում եկանք աստծոյ գոյութեանը։
նախ պատմեցի որ ժամանակ ա պէտք քո ուզած փոփոխութիւնները ստանալու համար՝ ու նէնց չի որ էսօրուայ կովը մոդիֆիկացուած փոփոխուած չի՝ օրինակ ցորենը, կամ եգիպտացորենը։
պարզապէս անհրաժեշտ մուտացիան բռնելու ու զարգացնելու համար հազարամեակներ էին պէտք։
պատմեցի 20֊րդ դարի ձեւի մասին՝ որը գմօ֊ից վատն ա՝ ռադիացիայով խփելը։
ու բացատրեցի գմօ֊ն։
ասաց՝ բայց մոդիֆիկացուած ձուկ եթէ ուտես՝ փոխւում ես։
ասում եմ՝ ինչ էլ ուտես՝ բաժանում ես սպիտակուցի, ածխաջրի, ճարպի, եւ այլն։
ասում ա՝ բա ո՞նց են կերերով հաւերին չաղացնում։
բացատրեցի որ նախ էդ հաւերն էլ են յատուկ հաւեր, յետոյ եթէ իրան էլ տէնց պայմաններում պահեն, ու տէնց կերակրեն, նորմալ ա որ կը չաղանայ։
բայց վերջում եկանք աստծոյ գոյութեանը, զի ըստ իրա, մարդը որ եգիպտացորենով կամ կովեր փոխելով զբաղւում էր՝ իրան «թոյլ էին տուել»։
ու այստեղ ես ջոկեցի որ շատ շատ կոնսպիրացիաների հիմքում էդ մի կոնսպիրացիան ա, որի դէմ շատ բարդ ա խաղալ։ զի շատ մարդկանց աչքերում պարզապէս վատ մարդ ես, եթէ աթեիստ ես։
ու իրանք քեզ չեն էլ լսի, ամէն ասածներդ կը վերագրեն չարամտութեանը։
մէկ էլ համասեռականութիւնից խօսելիս ես դրան միշտ հասնում՝ վերջում կասեն՝ բայց աստուած դէմ էր, բայց եկեղեցում կուզեն պսակուել, ոնց որ էդ «փչացած եւրոպայում»։
ու «աստուած դէմ» էր֊ից էլ փաստարկներ կան, բայց նէնց հաւէս չկայ դրանց մէջ գնալու, ու աստուածաշունչ քննարկելու, զի էդ լրիւ օֆթոփ ա։
այդ պատճառով եմ ասում՝ հիմքային դաւադրութեան տեսութիւն ա՝ որին այլ դաւադրութիւններից խօսելիս համարեա գրեթէ միշտ հասնում ես։ ու դաւադրութեան տեսութիւնների դէմ պայքարը նաեւ աթեիզմի մասին ա։
#աստուած #կրօն #հաւատք #աթեիզմ #դաւադրութիւն #կոնսպիրոլոգիա #կոնսպիրացիա #դաւադրութեան_տեսութիւն #գմս #գենետիկ_մոդիֆիկացուած_սնունդ #գիտութիւն
էսօր ահագին շփուեցի մեր սանտեխնիկի հետ՝ շատ լաւ մարդ ա, ու շատ լաւ մասնագէտ։
լիքը հետաքրքիր բան իմացայ՝ կը պատմեմ մի օր։
վերջում որ սպասում էինք իր սարքը սառի, գմօ֊ից խօսք գնաց։
ես երեւի իր հանդիպած միակ մարդն եմ, որ գմօ սիրում ա ու շատ կողմ ա։
ինքը պարզապէս կեանքում տէնց մարդ չէր տեսել։
ու մենք՝ հանրութիւնը՝ ունենք խնդիր՝ մենք չունենք ասեա կազանցեւա, չունենք վարլամով, չունենք կաց։
չունենք նաուչպոպ՝ հանրամատչելի գիտութիւն։
#հանրութիւն #կրթութիւն #գիտութիւն
ինձ թւում ա սկեպտիցիզմը շատ օգտակար ա։ զի բնական ա, որ լիքը բան մարդկանց ուզածով չի։ ու այլ բան ակնկալելը դէպքերի մեծամասնութիւնում բերում ա վհատութիւնների ու հիասթափութիւնների։ բոլորովին սպասելի հիասթափութիւնների։ որովհետեւ այդպէս էլ պէտք ա լինէր։ պարզապէս այդ լաւատեսութիւնն էր անհիմն յոյսեր տալիս։
սկեպտիցիզմը նաեւ շատ կարեւոր ա՝ անհաւանական եւ դաւադրական տեսութիւններին չհաւատալու համար։ այլապէս, ծայրայեղ դէպքում հեշտ ա հաւատալ, որ երկիրը կլոր չի, եւ ոչ այնքան ծայրայեղ դէպքում՝ որ կոճապղպէղը կամ սխտորը կը փրկեն կորոնավիրուսից։
ու այո, էրիկի հետ համամիտ եմ՝ սկեպտիցիզմը ուժերը խնայում ա՝ որ արդիւնաւէտ կիրառուեն։
#սկեպտիցիզմ #մարդիկ #գիտութիւն #կորոնավիրուս #դասադրութեան_տեսութիւն #երկիր #յոյզեր
@{ Eric Kim unofficial ; erickim@spyurk.am} 26/03/2020, 18:02:47
WHY I’M SO SKEPTICAL
Why am I so skeptical and suspicious of everything and everyone?
#posts posted by pod_feeder_v2
#ծրագրաւորում #տտ #հարցազրոյց #օբերոն
@{ քամի ; o_o@spyurk.am} 30.04.2019, 10:09:18
վիրտի հարցազրոյցից ա։ առաջին մասում հետաքրքիր ա, թէ ոնց ա խօսում մարդու մասին, որն իր վրայ ազդել ա ու որպէս դրական յատկանիշ նշում պարզ մտածելը։ ու դա էլ, իր տրամաբանութիւնն ա։ երրորդ մասում խօսում են քըմփայլերներից, լեզուներից եւ այլն։ ջաւային չեն տշում, ուրախ եմ, իսկ սիին ու սիպպ֊ին տաշըմ ա։ ինչեւէ, հետաքրքիր ա,
ու նա, որ ասում ա՝ համալսարանները չեն ստեղծում նորը, այլ հին զիբիլի՝ սիի, սիպպի վրայ են հիմնւում, սրա հիմնական պատճառն այն ա, որ համալսարանները, ոչ միայն հայաստանում՝ ամէնուր, հիմնւում են շուկայի վրայ։ իսկ շուկայի վրայ հիմնուելով դու չես ստեղծում նոր բան, դու զուտ եղած ռեսուրսներով խոշոր ընկերութիւն կարող ես ունենալ, որոնց արտադրանքը միեւնոյն ա մեծ ազդեցութիւն չի ունենալու ու շեշտը դնելու ա սպառման վրայ։ միւս կողմից էլ ուղեղս չի ձգում, թէ այսուհետ ոնց ա հնարաւոր շտկել, գուցէ ճիշտը զուգահեռ նոր բան անելն ա։ ու նա, որ ասում ա, պէտք չի զրոյից սկսել, հիմքը կայ, աշխատանքը գնահատել ա պէտք։ մտածում եմ, որ իրօք, նա թողել ա օբերոն օհ֊ը, որն իրօք նոր ա, նոր միտք, բայց իմացողները նոյնիսկ չաշխատելով դրա վրայ նպաստում են հետընթացին։ ու նոյնիսկ ես, որ քննադատում եմ շուկան, ես չեմ սկսում օբերոն նայել՝ զուտ նայել, որովհետեւ հասկանում եմ, որ եթէ նայեմ օրինակ գոուն, ես յետագայում աւելի մեծ շանս եմ ունենալու աշխատելու, քան օբերոնով/մոդուլայով։ ու սա նաեւ մտքի շուկայի վրայ հիմնուելու մասին ա։ իսկ վերջին մասը, գժուելու լաւն ա, ու հա, էն ինչը հիմա կատարւում ա՝ գիտութիւն չի, ինժեներիա չի։
կողքինն ասում ա, եթէ գոնէ ստիպուած էք անել բաներ, որոնք չէք հասկանում, գոնէ մի խօսէք բաներ, որոնք չէք հասկանում։
#ծրագրաւորում #օբերոն #համալսարան #շուկա #գիտութիւն
այսօր եւ հայաստանում, եւ նահանգներում, եւ դու, ով ուսանող ես, եւ նա, ով գիտնական ա, եւ նա ով ստարտապ ա անում, փորձերի տեղ չունի, ստիպուած ա գնալ հնարաւորինս ապահով ու անհետաքրքիր, ծեծուած ճանապարհով։ ցաւալի ա, բայց տէնց ա։
#ապահովութիւն #երիտասարդութիւն #գիտութիւն #հասարակութիւն
արագ փորձեմ գրել գեւորգ քեշիշեանի ելոյթից։ նա հէնց այն մարդկանցից ա երեւում ով ահաւոր ոգեւորուած ա թեքնոլոգիաների զարգացմամբ, ու կարծում ա որ շատ լաւ գործ ա անում մարդկութեան համար։
ես գուցէ կը թուամ նեղմիտ, կամ չափազանց կոնսերուատիւ, բայց ինձ դուր չի գալի ուր ա աշխարհն այսօր գնում։ ու ինձ դուր չեն գալիս կենտրոնացուած համակարգերը։
նախ ինքնավար մեքենաներից։ իրենք էլ են այդ գործի մէջ փորձում մտնել, ու նա հա կրկնում էր՝ «մտածէք այդ մասին» արտայայտութիւնը։ տիպա չենք մտածում, հա՞։ ասում ա՝ ինչ հաւէս կը լինի, տեսէք մենք հիմա ունենք հինգ ջի թեքնոլոգիան, մի գիգաբիտ վայրկեանը, ու դրա կիրառութիւններից մէկն ա ինքնավար մեքենաները՝ դրանք կպած են ամպերին, բոլոր որոշումները կատարւում են ամպերում, ու ամպի միջի արհեստական բանականութիւնը սովորում ա բոլոր մեքենաների փորձից, ու կարողանում ա այդ բոլոր մեքենաներն առանց ուշացումների կառավարել։
լո՞ւրջ։ այդքան ոգեւորի՞չ ա։ լո՞ւրջ չէ՞ք ուզում տեսնէք որ single point of failure համակարգ էք ստեղծում։ այդ խնդիրն ի դէհ միայն ՏՏ֊ում չի հանդիպում։ դա ձախականների ստանդարտ խնդիրներից ա, երբ իրենք փորձում են կենտրոնացուած կառավարում օգտագործել։
ու ի՞նչ եթէ որոշ չարամիտ էակներ՝ մարդիկ, հաքերներ, այլ երկրի հաքերներ, կամ գուցէ այլմոլորակայիննե՞ր, վնասեն այդ կենտրոնը։ թէկուզ բաշխուած կենտրոնը ի դէպ՝ կոնցեպտուալ մակարդակում այն միեւնոյն ա կենտրոն ա։ ու կը լինի սայֆայի պէս՝ կենտրոնը վնասում ես, ու բոլոր մեքենաները կիրառելի չեն։
չէ՞ որ ասում ա գեւորգը, դա հիասքանչ ա։ ինչների՞ն ա ձեզ պէտք սեփական մեքենայ։ ասում ա՝ հաւէս կա՞յ առաւօտը կիսաքնած քշելու էն դեբիլների մէջ, էն ա մեքենայի մէջ հաց կուտես կամ կը քնես, կամ երեկոյեան յոգնած մի հատ էլ մտածես մեքենան կառավարելու մասին։ եւ ի՞նչ իմաստ կայ բոլորը առաւօտը իրենց մեքենայով գան գործի, թողնեն արեւի տակ, յետոյ գնան տուն։ աւելի լա՞ւ չի համայնքի մեքենաները լինեն, շրջեն քաղաքով, ում երբ պէտք ա վերցնեն։
էս մարդը կարծես շուկայական տնտեսութեան բեքգրաունդով մարդ ա, իսկ սա շատ նման ա չէ՞ սոցիալիստական գաղափարներին։ պարզապէս այն տարբերութեամբ որ կորպորացիաներին են պատկանում մեքենաները։ մենք կարծես թէ վերջերս ենք սոցիալիստական մօտեցումներից պրծել, ու դեռ յիշում ենք, ու ուրախ ենք որ կարող ենք ունենալ սեփական մեքենայ եւ թողնել այն արեւի տակ, կամ չթողնել մեր գործն ա։
նաեւ, իր օրինակը կորեկտ չէր՝ միեւնոյն ա ցերեկը մեքենաների պահանջն ու ճանապարհների ծանրաբեռնուածութիւնը ցածր են, մեքենաները անկապ քաղաքով շրջելու են կամ կայանելու են իրենք իրենց։ տրաֆիկի մեծ մասը առաւօտն ու երեկոյեան ա, ու միեւնոյն ա էդ քանակի մեքենայ պէտք ա մարդկանց գործից տուն հասցնելու համար։ այ հասարակական տրանսպորտով երթեւեկել խթանելը, կամ մի մեքենայի մէջ աւելի շատ մարդկանցով երթեւեկել խթանելը կարող ա օգնի եւ բնապահպանական եւ տրաֆիկի նուազեցման առումով, ու դա այսօր կիրառւում ա։
ասում էր՝ դէ պէտք ա ճնշել քաղաքական գործիչներին, որ ասենք քաղաքի որոշ մասեր սկսեն արգելել ոչ ինքնավար մեքենաներով մուտք։ այո՛, ահա թէ ինչի մասին էք մտածում։ հիանալի, տնտեսական շահերը միշտ բերում են քաղաքական հարցերին։ #բայց_պէտք_չի։ ես այդ քաղաքական քայլին չեմ սատարի։
ցոյց էր տալիս ինքնավար մեքենաներն ինչպէս են տեսնում աշխարհը։ ահա՝ տեսէք, գրել ա 93% ճշտութեամբ մեքենայ ա ճանաչել։ ուրեմն, ասում ա, երեւի կատու չի։
լո՞ւրջ։ դու մե՞զ ես ասում։ սա «քանի տոկոս գարանտիա կարաս տաս» հարցի պատասխան ա։ իսկ կարո՞ղ ա մի հատ էլ երդուի այդ մեքենան որ կատու չի այն օբյեկտը։ ո՞ւմ արեւ ա երդուելու։ գուգլի՞։ քուալքոմի՞։ լաւ օկէյ, սա լուծելի խնդիր ա, սրան չեմ կպնում։ իմ խնդիրն ա կենտրոնացած համակարգը, վերահսկողութիւնը անծանօթ կորպորացիաներին յանձնելը։
ու վերջապէս ընդհանուր առմամբ կարելի ա գեւորգին հարցնել, նա իրեն մատրիցում ո՞ր դերում ա տեսնում՝ Ճարտարապետի, Սմիթի, Երկուորեակների, թէ՞ Սերափի։
բարի գալուստ Նոր Աշխարհ։ եւ երջանկութիւն ձեզ։ #քուալքոմ #տեխնոլոգիաներ #տտ #թեքնոլոգիաներ #ապագայ #գիտութիւն #կենտրոնացում #ապակենտրոնացում
— տեխնոլո՜գիա,— բացականչում էր իմ առաջին կուրսի դասախօսներից մէկը,— պէտք է իմանաք տեխնոլոգիա։ միակ շանսն որ այս երկիրը ունի այն է որ դո՛ւք սովորէք տեխնոլոգիա։ — կրկնում էր նա։
մտածում եմ, տեխնոլոգիան այն աբստրակցիան է, որի միջոցով մենք գործ ենք ունենում գիտութեան հետ։ այն պրիզման է, որի միջոցով մենք գիտութիւնը տեսնում ենք։
ու այն ունի իր նրբութիւնները, ստորջրեայ քարերը, մանրուքները։ գիտութիւն իմանալը քիչ է, քանի որ այն կիրառելու պէտք է նաեւ իմանալ տեխնոլոգիա։
#գիտութիւն #տեխնոլոգիա
երբ կարողանանք լաւ բացատրել, հասկանալ մեր ընտրութիւններ, կը կարողանանք պատրաստել այն գիտաֆանտաստիկայում նկարագրուած ռոբոտներին։ քանի որ ռոբոտներն ինքնուրոյն որոշում եւ ընտրութիւն կատարողներ են։ #ընտրութիւն #ռոբոտներ #գիտութիւն
#աշտարակ #ալեհաւաք #ափսէ #ֆիզիկա #հետազօտութիւն #ճարտարապետութիւն #գիտութիւն #լուսանկարներ #հեռադիտակ #ռադիոհեռադիտակ #ռադիո_հեռադիտակ #ռադիո
վերջն է՝
https://soundcloud.com/guardianscienceweekly/sapiens-a-brief-history-of
#անգլերէն #մարդիկ #պատմութիւն #էվոլյուցիա #գիտութիւն #վերջն֊է #լսելիք #փոդքաստ #դիզայն #ապագայ #սէր #մարդկութիւն
վերբեռնել եմ Մերգելյանի ինստիտուտում նախագծուած սարքերի պատմական լուսանկարներ՝ http://norayr.arnet.am/RetroComputing/Armenian/photos/index.html որոշ մեկնաբանութիւններով
#պատմութիւն #տեխնոլոգիա #հաշւողական֊սարքեր #համակարգիչ #համակարգիչներ #Հրազդան #Մասիս #Արաքս #Արագած #Նաիրի #հիշողութիւն #սարքեր #տեղեկատվական֊տեխնոլոգիաներ #տտ #տեխնիկա #գիտութիւն
Շուշու պատմութեան թանգարանի անմիջապէս հարեւանութեամբ բացուել է երկրաբանական թանգարան։ Հաւաքածուն նուիրաբերել է Շուշեցի գիտնական, ով ԽՍՀՄ ամենավեհ գիտնականներից էր, պաշտօնն ու անունը չեմ յիշում։ Եւ հաւաքել է այս քարերն ու արտեֆակտները աշխարհով մէկ։
Թանգարանի աստղը, քարի մէջ դրոշմուած այս «կենդանու»՝ փափկամորթի բրածոն է։ Ընդամէնը մի քանի ամիս առաջ են գտել Քիրս սարի հանքում։ Կանչեցին երկրաբաններին, երջանկացրին, յանձնեցին թանգարան։
յղման տակ աւելին՝
Թանգարանի աշխատողները հայալեզու, ու բաւական հաւէս ձյաձկէք են, լաւ հասկանում են իրենց գործից, ու շատ հաւեսով ամէնը ցուցադրում են, պատմում։ Իմ ներկայութեամբ ռուս զբօսաշրջիկներին էին պատմում, արդեն ռուսերէն։
հաւանաբար միջատների հետքեր
ձկան բրածո
եթե ճիշտ եմ յիշում, սա մարջան (բուստ, կորալ) չէ, կենդանի չի եղել, քար է՝
աստղերը կարծես թէ հրաբուխային ծագում ունեն՝
իրար հետ հանգստացող փափկամորթերի բրածոներ
փափկամորթն եւ ձուկը, կամ ծիւկը։
շատ լինի, քիչ չլինի
Իսկ սա ծրագրի «մեխն» է, իրենք ունեն առանձին սենեակ, ուր ասում են մտնես, դուռը հետեւիցդ փակում են, ու լոյսն անջատում։ Յետոյ ուլտրամանուշակագոյն լամպ են միացնում, որը խթանում է ֆոսֆորի վառուելը, զանագան գոյներով՝
մի հատ էլ գալապագոսեան կրեայ ունեն, բնականաբար, ոչ կենդանի, ու էլի լիքը բան։ արժի գնալ ու նայել։ ահա։
ու տենց
#հրաչ֊բայադեան #պատմութիւն #փիլիսոփայութիւն #հայաստան #գիտութիւն #####
@{
Լուս ; luso@spyurk.am} Շբթ 07 Հնս 2014 06:13:08 AMT
http://actv.am/2014/06/%D5%AB%D5%B6%D5%B9%D5%BA%D5%A5%D5%9E%D5%BD-%D5%B4%D5%B8%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AC-%D5%A1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B5-%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6-%D6%83/ Շատ հաճելի է տեսնել որ գոնե հատուկենտ գիտնականներ կան, որոնք փորձում են ժամանակակից հասարակական գիտությունների և փիլիսոփայության զարգացմանը հետևել և, առավելևս, այն Հայաստանի համատեքստ բերել
Պիքսելարտի ապապիքսելացում
հետազօտութեան կայք | գիտական թուղթ
#գիտութիւն #հետազօտութիւն #պիքսելարտ #վեկտոր #ապապիքսելացում #ալգորիթմ #թուղթ #նախագիծ #տիեզերական֊զաւթիչ #386 #պատկեր #արուեստ
Վեկտորային գծային պատկերների պիքսելացումը։
նախագծի կայքը | գիտական թուղթը | հեղինակի իւթիւբ ալիքի դեմո
#արուեստ #գիտութիւն #հետազօտութիւն #պիքսելարտ #վեկտոր #ռաստերացում #պիքսելացում #ալգորիթմ #տեսանիւթ #թուղթ #նախագիծ
— Ես մի պրոֆեսորի ամառանոցն էի հսկում,— պատասխանեց շունը։— Պրոֆեսորը կենդանիների լեզուն էր ուսումնասիրում։ Այդ ժամանակ էլ հենց սովորեցի։
— Դա երեւի իմ պրոֆեսորն է,— բղավեց կատուն։— Սյոմին Իվան Տրոֆիմովիչը։ Նա կին ուներ, երկու երեխա եւ մեկ տատիկ՝ ավելը ձեռքին։ Ու միշտ զբաղված էր «Ռուս—կատվերեն» բառարան կազմելով։
— «Ռուս—կատվերեն» չգիտեմ, բայց «Որսորդա—շներեն» կազմում էր։ Եվ «Կովա—նախրապաներեն» նույնպես։ Իսկ տատիկի ձեռքին է՛լ ավել չկա։ Նրա համար փոշեծծիչ են գնել։
— Միեւնույն է, դա իմ պրոֆեսորն է,— ասաց կատուն։
— Իսկ նա հիմա որտե՞ղ է,— հարցրեց տղան։
— Աֆրիկա գնաց։ Գործուղման։ Փղերի լեզուն ուսումնասիրելու։ Իսկ ես մնացի տատիկի մոտ։ Միայն թե մենք յոլա չգնացինք։ Ես սիրում եմ, որ մարդ ուրախ բնավորություն է ունենում՝ երշիկահյուրասիրողական։ Իսկ նա, ընդհակառակը, ծանր բնավորություն ուներ։ Ավելա—վռնդողական։
— Ճիշտ է,— հաստատեց կատուն,— բնավորությունն էլ էր ծանր, ավելն էլ։
աղբիւր
#մէջբերում #քաղուածք #զրոյց #գրականութիւն #գրքեր #քեռի֊ֆեոդոր #կատուներ #շներ #ռուսերէն #կատվերէն #շներէն #գիտութիւն #պրոֆեսոր #բառարան #տատիկ #յոլա
[այստեղից][1]
փաստորեն, Նասրեդինը լուրջ գիտնական ա եղել։
_ու տենց_
[1]: http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=130140Գլամուրը այդքան սիրված է որովհետև բոլորը, լավ, գրեթե բոլորը, կարող են լինել/դառնալ գլամուր։
Դա հեշտ հասանելի է։ Հագեք երկար վերարկու, ու սև ակնոց՝ և դուք արդեն գլամուր եք։
Ակնոցը կարելի է փոխարինել հեռուն նայող հայացքով։
Գլամուրը ֆորմա է որը չի հետևում ֆունկցիային։
Գեղեցկությունը ֆորմա է որը հետևում է ֆունկցիային։ Դա է հենց գեղեցիկի էությունը։
Օրինակ․ լավ նախագիծ, գեղեցիկ վազող լեոպարդ։
Նա գեղեցիկ է քանի որ գրագետ նախագիծ է իրականացվել։ Իսկ այլ նախագծի տարբերակ չկար․ չեր ապրի։(Այն որ բավականին խելացի գործողություններ հնարավոր է անել բնավ չունենալով ինտելեկտ վաղուց ապացուցված է։ Այո, պետք չէ լինել աբսոլյուտ և իմաստուն՝ գեղեցիկ նախագիծ ստեղծելու համար։ Այն կարող է ինքը իրանով ստեղծվել, օրինակ էվոլյուցիայի հետևանքով։)
Կարելի է լինել գեղեցիկ, բայց ոչ գլամուր։
Կարելի է լինել գլամուր, ու բնավ ոչ գեղեցիկ։
Այսպիսով, գլամուրի իմաստը միայն իր կեղծ կախարդանքով գերելն է։ Գերագնահատվելն է։ Գերագնահատելը այն է, ինչ մենք, մարդիկ շատ լավ անում ենք։ Իհարկե, եթե դա չլիներ, չեինք տարվի հետազոտություններով, ու գիտություն/արվեստ չեր լինի։ Որը սկզբունքորեն նույնն է։ Իսկ գլամուրը այդ մեր ֆիչայի դրաուբեքն է։ Որոշ զարգացած կենդանիներնել են գերագնահատում երբեմն։ Սակայն ոչ մեր չափ։
Ընդ որում նա ով ցանկանում է գերագնահատված լինել, բայ դիզայն արդեն անկեղծ չէ։
Նա փորձում է երևալ «ավելի լավը» քան կա։ Որը անհեթեթ է։
Եվ իհարկե հիմարներն են որ այդ կուտը ուտում են։ Կամ անկիրթ հիմարները։
Ի դեպ․ Մարդը կարող է դառնալ գլամուր։ Մարդը չի կարող դառնալ գեղեցիկ։
Գեղեցիկ չեն դառնում։ Գեղեցիկ լինում են։
Ու ինչ էլ նրանք անեն՝ միևնույն է գեղեցիկ են։ Եթե բավական խելացի կամ կիրթ չեն, և հետևաբար անճաշակ են, ապա չեն հասկանում որ գեղեցիկ են։ Այդ իսկ պատճառով ձգտելով գլամուր լինել։
Նույնը՝ խելացի չեն դառնում։ Խելացի լինում են կամ չեն լինում։
Սակայն կիրթ դառնում են։
Էն որ ասում են՝ ռեժիսոր ծնվում են – այ դրա մասին ա։
Ռեժիսորի տեխնիկական ֆունկցիան՝ կոորդինացնել տարբեր մասնագետների աշխատանքը մտահղացումը իրականացնելու համար։ Այ սրանք են կեյ բառերը։ Մտահղացում։ Իրականացում։
Երկուսը լինում են երբ բավականին զարգացած են ինտուիտիվ և բանական մտածելակերպերը։
Ընդ որում ինտուիտիվը առանց բանականի՝ երբեմն բռնկվող մտահղացում է ընդհամենը։ Խափուսիկ է։ Մտահղացման լավ զարգացումը և իրագործումը արդեն պահանջում է բանականություն։
Սա է այն պահը երբ անխելք սակայն կիրթ մասնագետը «էշը ցեխից կհանի»։ Իսկ խելացի, սակայն անկիրթը, գուցե երկար ժամանակ փորձեր անելով, սակայն կարող է ավելի լավ, ավելի գեղեցիկ, ռեալիզացիա անել։ Ինչպես ասում են կրեատիվ։
Դա է պատճառը վեճերի․ պե՞տք է արդյոք իմանալ տեսություն՝ կինոի պատմություն կամ սոլֆեջիո – գեղեցիկ բաներ ստեղծելու համար։
Եվ պատասխանը․ անհրաժեշտ է, եթե մարդը խելացի չէ։ Խիստ ցանկալի է, եթե խելացի է։ Բայց ոչ միշտ անհրաժեշտ։
Իմանալը կխնայի ժամանակ։ Երբեմն կխոչընդոտի թարմ ուրույն մտքի ծնվելուն, սակայն քիչ դեպքերում։
Անցնենք առաջ։ Կիրթ սակայն ոչ խելացի մարդը կմնա ոչ խելացի սակայն կդառնա գրագետ։
Անշուշտ, դա շատ ավելի լավ է, երբ հասարակության մեջ անխելք մարդկանց բավականին մեծ մասը գոնե կիրթ է։
Քանի որ, իմ համեստ կարծիքով, չարությունները մեծ մասամբ արվում են անիրազեկության (անգրագիտության) պատճառով։ Այսպիսով, երբ հանրության անխելք մարդկանց միջի կիրթ մարդկանց տոկոսը մեծանում է, այդ հանրության արած չարությունների թիվը և որակը սակավանում է։ Ստացվում է, չարությունը և կրթությունը հակառակ համեմատական են։
Իհարկե, մարդիկ ունեն և այլ հատկություններ։ Այդ այլ հատկությունները հիմնականում բխում են համոզմունքներից։
Մարդիկ լինում են ավելի չար կամ ավելի բարի, ավելի նախանձ կամ ավելի կամեցող։
Համոզմունքը, սակայն, կապված է եղած տեղեկատվությունը մշակելու ունակության և ցանկության հետ։
Խելացի մարդիկ փորձում են եղած հում նյութը մշակել։ Քանի որ ունեն ազատ ռեսուրսներ։
Ոչ խելացի մարդիկ սակայն, փոխարենը կարող են չարանալ։ Օրինակ, անխելք, չմտածող մարդը չի մտածի, որ ուրիշի հաջողությունը բնավ չի նշանակում նրա անհաջողությունը։ Ու այդ մարդը չի նախանձի։
Կամ այլ օրինակ․ մտածող մարդը չի նախնտրի գողություն անել։ Նա չի ունենա համոզմունք որ այլ կերպ չի կարող հասնել այդ փողին։ Կամ չի գերագնահատի դրամի իրական արժեքը։ Նա չի ունենա դրամի նկատմամբ կախվածություն քանի որ մտածելով հասկանում է որ դրամը ընդհամենը դրամ է։ Կարծիքը, որ գողանալը՝ հեշտ ուղի է – ոչ հեռատես, էժան ու հիմար է։
Կիրթ սակայն անխելք մարդը պարզապես գողություն չի անի որովհետև նա «դաստիարակված» է։ Նրան բացատրել են։
Իսկ անխելք և անկիրթ մարդը կարող է գնալ և մութ անկյունում մի երկու կոպեկի համար մարդ սպանել։
Որովհետև չի հասկանում ինչքան հիմար է դա։
Չէ, ես բնավ չեմ պնդում որ բոլոր գողերը մտածող չեն, ու որ եթե մտածող լինեին՝ կվերանեյին իրենց համոզմունքները։
Կարծում եմ, որ կան սակավաթիվ հանճարեղ մարդիկ որոնք ինչ-ինչ պատճառներով գողություն արել են։ Սակայն դա ոչ ոք չգիտի, և դրանից ոչ ոքի առանձնապես վատ չի եղել։ Եվ հաստատ ոչ մութ անկյունում։ Այսպիսին էր անբիծ առնետը։
Բայց նույնիսկ նա իր գողությունները բավականին շուտ թարգեց և այսպես ասած փոխեծ պրոֆիլը՝ անցնելով որոշ հայտնի ծառայություններ։ Ասածս այն է որ Մորիարտին եթե իրոք մտածող մարդ էր, նա կմտածեր որ արժանի է ինքնավայել լինել։
Իսկ երբ մտածեր այդ մասին, կմտածեր որ շատ ավելի լավ ձևեր կան փող աշխատելու, առանց աշխարհը ավելի չար դարձնելու, կամ ժամանակ առ ժամանակ վտանգավոր գործունեություն վարելուց։ Եվ այդպես էլ պետք է լիներ։ Նրան մտածող և ամեն ինչ նախատեսնող Հոլմսը ոչ միայն թույլ չտվեց իրեն նետել շվեյցարական ջրհոսի ժայռից այլ և ինքը, Մորիարտին վատ ավարտեց։ Այդպես էլ պիտի լիներ։
Դա նույնպիսի պարզ կապ է ինչպիսին է ասենք չպատվաստված ցեղական կենդանու/ձագի վաղաժամ մահը։ Այդպես էլ պիտի լիներ։ Կամ «եթե կում անես «թույն» վերնագրով շշիվ, վաղ թե ուշ կզգաս որոշակի տկարություն»։ Ակնհայտ է չէ՞։
Այսպիսով, խելացի մարդիկ՝ կանխատեսում են։
Նրանք ավելի հաճախ «future oriented» են։ Քիչ են ունենում նոստալգիա։ Քիչ են մտածում թմրադեղեր օգտագործելու մասին։ Երբեմն չափազանց շատ են մտածում ապագայի մասին։ Դա բնավ չի նշանակում որ նրանք մտածում են կարիերայի մասին։ Դա նշանակում է որ նրանք շախմատ խաղալու պես հաշվարկում են քայլերը։ Նույնիսկ կենցաղային իրավիճակներում։
Կանխատեսող մարդիկ պարզապես ստիպված են լինում կոնտրոլ անել։ Կոնտրոլ անել իրավիճակը։ Հնարավորին չափ։
Այդ է նաև պատճառը որ նրանք հաճախ սիրում են հնարավորին չափ անսահման կոնտրոլ տվող գործիքներ։ Ինչիպիսին է ասենք vim-ը։ Ինչպիսին է ֆոտոխցիկի «manual» ռեժիմը։ Ինչպիսին է կոնսոլը։
Պարզապես, մտածող և խելացի մարդիկ՝ մտածում են։
Նրանք նաև ինքնուրույն սովորում են։ Որովհետև հետաքրքրված են։
Չէ, ոչ խելացի մարդիկ նույնպես հետաքրքրվում են։
Բայց նրանք չունեն այդ պահանջը՝ տեղեկատվություն մշակելու, պրոցեսս անելու, և մտածելու։
Ոչ խելացի մարդկանց անհրաժեշտ է սովորեցնել։ Նրաք լինում է ցանկանում են սովորել, հասկանում են, որ իմացությունը անհրաժեշտ է նրանց և/կամ օգտակար է։
Դա հասկանալու համար շատ խելք պետք չէ։ Նույնիսկ համոզմունքը, որ գողությունը լավ բան չէ արդեն կարող է առաջացնել սովորելու ձգտում։
Մարդկությունը կիսվում է գիտելիքներով։ Մարդկությունը վաղուց հասկացել է որ կիրթ մարդկանց հետ ավելի հեշտ է քան անկիրթ։ Այդ պատճառով կան բազմաթիվ ծրագրեր, ու եթե կա ցանկություն, կրթությունը պրոբլեմ չէ։
Խելքն էլ պրոբլեմ չէ։ Արդյո՞ք նա անհրաժեշտ է մարդկանց մեծամասնությանը։
Կան գիգանտներ։ Նրանք անում են մեծ քայլեր։ Այդ քայլերի շնորհիվ մենք բոլորս ավելի շատ ենք իմանում աշխարհի մասին։ Տիեզերքի մասին։ Դա օգնում է բոլորին։ Բոլորն են օգտվում գրիչներից։ Էլեկտրականությունից։ Քիչ թե շատ զարգացած երկրներում։ Իհարկե, ոչ մի բան անվճար չի լինում։ Որովհետև այլ մարդիկ նույնպես փողի կարիք ունեն։ Շատ պարզ նախագիծ է։ Ու փողին մունաթ՝ ուզում ես տիեզերական զբոսաշրջիկ դառնալ պիտի շատ վճարես։ Ուզում ես Հավայի գնալ – ավելի քիչ։ Ակնհայտ է որ տիեզերք գնալը թանկ հաճույք է։ Իսկ Հավայի գնալը որոշ չափով էժան է։ Իսկ չգնալը ավելի էժան է։ Այսինքն այն որ ամենը հասանելի չէ բոլորին չի նշանակում որ մենք չենք կիսվում։
Մենք կիսվում ենք ամենակարևոր բանով՝ գիտելիքներով։ Ոչ ատոմային ռումբի տեքնոլոգիայով – դա համայնքի օգտին է թակցնել այդ տեսակի տեղեկատվություն։ Մնացածը՝ վաղ թե ուշ բոլորին հասանելի է լինում։
Ու դա կոչվում է հանդուրժողականություն։ Մեզ ձեռնտու է որ մարդիկ կիրթ լինեն։
Իսկ խելացի, շատ խելացի, քիչ խելացի՝ արդեն բնությունն է որոշում։
Այդ տեքնոլոգիան բարդ է և դեռ բավական հետազոտված չէ։ Ու չի էլ լինի, հավանաբար։ Որովհետև մեզ որպես հանրություն դա պետք չէ։
Ու մենք որպես հանրություն, տեսակ, հիմա ունենք լիքը լուծում պահանջող հարցեր։
Ձեռքի ուժը գնալով ավելի և ավելի քիչ է պետք լինում։
Հեռու չէ այն ժամանակը երբ գործարաններում դատարկութոյւն է տիրելու։ Միայն ավտոմատներ են աշխատելու։ Եվ անհամեմատ փոքր նրանց հետևող անձնակազմ։
Ի դեպ, արհեստական բանականության մասին։ Թեմայից հեռու մարդիկ երբ ինձ հարցնում են, «ե՞րբ է մարդը արհեստական բանականություն ստեղծելու» ես․․․ տխրում եմ։ Որովհետև չափազանց անտեղյակ են։ Առաջին հերթին հարցին հարցով եմ պատասխանում՝ սահմանիր «արհեստական բանականություն» ասելով ինչ ի նկատի ունես։ Պարզվում է, որ ի նկատի ունեն – մարդկանց պես մտածող էակներ։ Ժողովուրդ, չի լինի այդպիսի բան, մինչ պետք չլինի։ որովհետև մենք չենք ձգտում այսպիսի բանականություն ստեղծել։ Մեզ պետք չէ մեր պես մտածող, և զգացող մեխանիկական էակ։ Ինչի՞ համար։ Որ մեր տեղը մտածի և զգա՞։
Բա մե՞նք ի՞նչ ենք անելու։ Վերադարնանք ծառերի վրա՞։ Դա՞ է ուզածներդ։
Հիմիկվա մասս մշակույթում կա ևս այլ ձգտում։ Կիբորգներ դառնալը։ Միանալ մեքենայի հետ։ Դառնալ մեքենայի մասնիկ։
Փաստորեն՝ կամ բնության մասնիկ, կամ մեքենայի՞։
Մենք ստեղծում ենք այն ինչ մեզ անհրաժեշտ է։ Մեզ անհրաժեշտ են ինվալիդներին օգնող ռոբոտներ – կունենանք։ Մեզ անհրաժեշտ են ռուտին աշխատանքը իրանց վրա վերցնողներ, և մեզ մտածելու ժամանակ տվողներ։ Մենք բայ դիզայն սահմանափակ ժամանակ ունենք։ Երկիր մոլորակը արդեն քիչ է, ու պետք է կամ կոլոնիաներ ստեղծել, կամ լիքը մարդ վարի տալ։ Քանի որ մենք «մարդասեր» ենք, իսկ իրականում՝ բանական ենք – ընտրում ենք առաջինը։
Ու ֆորման հետևում է ֆունկցիային։ Կիբորգների մասին ֆանտասծիկան ինչ դուր չի գալիս։ Այն գլամուր է։ Էժան է։ Հեռատես չէ։ Անհրաժեշտ չէ։ Մենք առանց այդ էլ մեր իսկ ստեղծած քաղաքակրթության պատանդ ենք դառնում, երբ այն մեզ սկսում է դիտարկել որպես մասնիկ, անիվ, շեստերյոնկա, և պահանջում է անխափան և հուսալի աշխատանք։ Մարդիկ լինում են մեխանիկական։ Մեզ պետք չեն մեխանիկական կանոնապաշտ շաբլոն մարդիկ։ Ինչպիսի զարմանալի չհնչի, սակայն բանականության հիմքում էմոցիաներն են ։ Մեր տեսակը՝ ռոբոտ չէ։ Մենք չենք ձգտում ռոբոտ լինել։ Մենք ձգտում ենք լինել մտածող, կրեատիվ, ուրախ, գեղեցիկ։ Բոլորն են ձգտում։ Պարզապես այլ կենդանիների մոտ այդքան հաջող չի ստացվում։
Իսկ այդ տխրահրչակ «գլամուրը» մեզ խաբում է։
Մեր տիեզերանավերի նախագծերը հետևում են նրանց ֆունկցիոնալությանը։
«Գլամուր» տիեզերանավը չի թռչի։ Գեղեցիկը՝ կթռչի։
Ուզում եմ պարզապես մի հատ էլ ուշադրությունը դարձնել, ու կրկնել, որ գլամուրը գեղեցիկ չէ։ Տպավորիչ է և անպետք։ Տպավորում է էժան ձևերով։ Կեղծավորությամբ։ Կիրթ մարդը գիտի որ «դոմովոյներ» գոյություն չունեն։ Կիրթը նաև ճաշակ ունեցողն է։ Նա տարբերում է արվեստը, այսինքն գեղեցիկը՝ գլամուրից։
Արվեստը՝ գեղեցիկ է։
Գլամուրը փաստորեն չար է։ Մեր համար։ Որպես տեսակ։
Մեզ պետք է գեղեցկություն։ Մեզ պետք է ճաշակ, գեղեցիկը հասկանալու և տարբերելու համար։ Մեզ պետք է կրթություն։ Մեզ պետք է խելք։ Մեզ պետք են էմոցիաներ որպես խելքի աղբյուր։
Այսինքն՝ մեզ պետք է մարդկություն։ Մարդ լինել։
ու տենց
Անն Դրույանը և Կարլ Սագանը
http://en.wikipedia.org/wiki/Ann_Druyan
http://hy.wikipedia.org/wiki/Կարլ_Սագան
Ձեր խոնարհ ծառան, էպիստոլար մոծիվներով, հատուկ գիշերային նորությունների համար
ու տենց
_ու տենց _
http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/8206280.stm
_ու տենց_