կոստան զարեանի 1927 թուի «ուղղագրութեան խնդրի առթիւ» տեքստը, այո, գուցէ էսօրուայ համար ոչ քաղ․ պատշաճ, եւ վիճելի պնդումներով լի, բայց չի դադարել լինել արդիական՝ ու նաեւ էն մասին ա ինչի են էսօր ծրագրաւորման լեզուները տէնց իբր «հեշտացնում» որ առանց հասկանալու գրել կարողանաս։ նոյնիսկ չիմանաս որ ցուցիչ կայ՝ որ գնաս լաւ ստրուկ լինես իրենց գործարանում։ որ արագ լինի պատրաստել մէկի, ու պէտք չի որ նա զուտ անհրաժեշտից շատ իմանայ։
>Եւրոպայում և մանաւանդ Ամերիկայում այն, ինչ որ անուանում են ժողովրդական զանգուած, պարզապէս որոշ ֆիզիկական ուժի քանակ է, որ ընկերութիւնը աշխատում է շահագործել իր որոշ նպատակներին հասնելու համար։ Անհատը զոհ է, և նրա գերագոյն պահանջները ոչ միայն միանգամայն անտեսուած են, այլ համարուած են վնասակար։ Այստեղ գրագիտութիւնը և գիտութիւնը կիրառւում են այն չափով, ինչ չափով որ այդ անհրաժեշտ է ընկերութեան մէջ ստրուկի դեր կատարող անհատին։ Ուստի քիչ, արագ և միայն անհրաժեշտը։ Այստեղից բոլոր գիշերային և ցերեկային այն դպրոցական հաստատութիւնները, որոնք «լոյս» են տարածում, և գործարանային այն արտադրութիւնը, որ այս օրուայ միջակ մտաւորականի տիպն է կազմում։
ու սա, իսկապէս՝
>Անհատը համարւում է ֆիզիկական որոշ ուժ, որի մտային և հոգեկան զարգացումը ընկերութեան համար անհրաժեշտ է այնքան, ինչքան կարող է նպաստել մեքենական արտադրութեան, աւելին՝ ոչ միայն չի քաջալերւում, այլ համարւում է կասկածելի և վնասակար։
երեւի շատ մարդ որ «արդիւնաբերութիւնում» աշխատել ա, նկատել ա ինչպէս են կառավարիչները՝ որ ընկերութեան մէջ կատարում են այն դերը ինչ django unchained֊ի stephan֊ը՝ calvin candie֊ի մօտ, ինչպէս են դժուարութեամբ թաքցնում անհանգստութիւնը, եթէ դու ինչ֊որ բան ես սովորում, կամ ինչ֊որ բանի մէջ ես խորանում, որ էս պահին գործի համար անհրաժեշտ չէ։ եւ ինչպէս են ջանում ազդել որ զսպեն քո հետաքրքրասիրութիւնը։ նրանք ենթագիտակցօրէն զգում են, որ դու քո չափն անցնում ես, քեզ չի կարելի էդպէս անել, բայց եւ ուղիղ հանրային, այդ համար նախատեսուած պատիժ չի ձեւակերպուած։
այս հատուածն էլ ա կարեւոր ու ցաւոտ՝
>Միտքը արտադրողի ստեղծագործական ճիգը հաւասար է նոյն միտքը ընդունողի ճիգին։ Շոպենհաուերի լաւագոյն էջերի իմաստը տպուած գրքի մէջ չէ, որ գոյութիւն ունի, այլ այն անհատի մէջ, որը այդ իմաստը հասկանում է։ Եթէ ոչ ոք նրան չհասկանայ, Շոպենհաուերը կը դադրի գոյութիւն ունենալ։
թումանեանն էլ գոյութիւն կունենայ այնքան, ինչքան իրան կարդացող կը լինի։ չարենցն էլ։ եւ երկուսին էլ պէտք ա կարդալ հայերէն։
օբերոնն էլ այնքան ժամանակ կենդանի կը մնայ, որքան իրանով գրում են։ նոյնիսկ եթէ դա պրակտիկ չի։
#կապիտալիզմ #կոմունիզմ #սոցիալիզմ #գիտութիւն #կրթութիւն #ուղղագրութիւն #լեզու #օբերոն
էսօր խօսում էինք, յիշատակեցի oncd ու nsa ռիփորթները, ահա էստեղ յղումները թողնեմ, որ լինեն, միւս անգամ հեշտ գտնեմ՝
երկրորդ թուղթը յիշատակում ա #պասկալ ֊ը։ այդ պատճառով embarcadero֊ն հրապարակեց այս յօդուածը՝ արդե՞օք պասկալը ապահով լեզու ա։
#ծրագրաւորման_լեզու #ծրագրաւորման_լեզուներ #ծրագրաւորում #տէք #ապահովութիւն #տէքնոլոգիա #տէքնոլոգիաներ #տեխնոլոգիաներ #լեզու #անվտանգութիւն
աստուած, «տաւար»֊ը ու ռուսերէն «товар»֊ը նոյն թուրքական բառից ա։ նաեւ «товарищь» բառը։
#լեզու #թուրքերէն #ռուսերէն #հայերէն
աշխարհում լիքը մարդ սովորում ա ճապոներէն՝ անիմէի պատճառով, ու սովորում ա կորեերէն՝ կ֊պոպի պատճառով։
իսկ չինարէնը՝ մանդարինը, չնայած շատ աւելի խօսող գրող կայ էդ լեզուով՝ չեն սովորում։ որովհետեւ չինաստանում կոմունիզմ ա ու իրանք չունեն ոչ կ֊պոպի պէս բան ոչ էլ անիմէի։
իսկ եթէ կոմունիզմ չլինէր ու ազատ երկիր լինէր՝ գուցէ շատ աւելի հետաքրքիր ու հարուստ մշակոյթ ստեղծէին։
#չինարէն #մանդարին #կորեերէն #ճապոներէն #կոմունիզմ #լեզու
վրացերէնը վիքիպեդիայում եւրոպական լեզուների ցանկի մէջ ա։ ադրբեջաներէնն էլ, թուրքերէնն էլ։ հայերէնն էլ։
ադրբեջաներէնն ու թուրքերէնը նաեւ կան (ռուսերէնի հետ միասին) միջին արեւելք բաժնում։
ու հայերէնն էլ էնտեղ կայ։
արեւմտահայերէնն էլ կայ եւ եւրոպա բաժնում, եւ՝ միջին արեւելք։
բայց վրացերէնը միջին արեւելեան չեն համարում՝ միայն եւրոպական ա։ (:
#վիքի #վիկի (մի օր կը փոխեն էդ էլ, մի ժամանակ վիքի֊փ֊եդիա էր, հիմա վիքի֊պ֊եդիա ա, բայց էդ ք֊ն էլ մի օր կը փոխեն երեւի #յուսանք ) #լեզու #հայերէն արեւմտահայերէն #ադրբեջաներէն #թուրքերէն #եւրոպա #միջին_արեւելք #ուիքիփետիա #ուիքի #ւիքի
ընկերս օգնեց։ ֆիքսեց suckless նախագծի svkbd ստեղնաշարը։ էլի խնդիրներ կան, օրինակ նկատո՞ւմ էք, չեմ կարողանում բութ դնել։
ըստ որում ես օրերով չէի ջոկում իսկ նա քառասուն րոպէում ուղղեց։
խնդրեցի փաթչը ուղարկի ափսթրիմ։ նա կարդաց նախագծի էջն ու ասաց որ չի կարող աջակցել նախագծի որ ունի էսպիսի արժէքներ։
ի՞նչ արժէքներ։ ասում ա, որ եզրաբանութիւնը դուր չի գալիս։ ստացւում ա որ իրանք համարում են որ օրալ սեքսը վատ բան ա, եւ որ սեռական բռնութեանը ենթարկուածները վատն են։ ըստ նախագծողների։
ասում ա նաեւ որ բռնութեանը ենթարկուած մարդու էդ եզրաբանոթիւնը կը ճնշի։ բայց նա աւելի քիչ հաւանական ա որ կարտայայտուի։ ու որ պէտք ա նախագծին չսատարել, իսկ աւելի լաւ ա հանրային գրել ու հնչեցնել եզրերի եւ անուան հարցը։
ես արտայայտեցի կարծիքս որ նման բառերը վաղուց կորցրել են սկզբնական իմաստը։ ինչպէս վիրտուալ բառն օրինակ։ եւ որհամոզուած եմ որ նախագծողները չեն սատարում սեռական բռնութեանը։ որ սա անգլերէնում կայացած իդեօմա ա։ բայց շատ համոզիչ չեղայ։
իսկ դո՞ւք ի՞նչ էք կարծում։ օրինակ դո՛ւ, լուսօ։
#լեզու
պէտք ա զբաղուել
https://huggingface.co/datasets
https://bigscience.huggingface.co/blog/bloom
https://en.wikipedia.org/wiki/BLOOM_(language_model)
#աբ #արհեստական_բանականութիւն #ազատութիւն #ծրագրակազմ #լեզու #հայերէն
բենգալին ու հայերէնն այն երկու լեզուներն են, որոնցով տաս հազար դրամը՝ տաս հազար դրամ ա։
দশ হাজার ড্রাম
Daśa hājāra ḍrāma
#բենգալի #հայերէն #լեզու
#լեզու #յօդուած #հայերէն #տրանսլիտ #էկրանահան
ուրեմն, մի աղջիկ ա կապուել, ասում ա՝ փոխում եմ «ուինդոուսի» «լեզուն» ռուսերէնից անգլերէն՝ ու ամբողջը փչացել ա։
պարզւում ա, պէտք ա իր լափթոփը տար սիրիահայ ընկերոջը մի երկու օրով, որ նա աշխատի։
իսկ աղջիկը ռուսաստանից ա, հայերէն մի քիչ էստեղ ա սովորել։ ընկերն էլ ռուսերէն «ուինդոուսի» հետ կը դժուարանայ աշխատել։
աղջիկը պատմում ա, որ եղաւ փոխել լեզուն, բայց միայն մի մասը փոխուեց։ ապա նա սկսեց փնտրել, ինչպէս անել որ ամբողջը փոխուի՝ ինչ֊որ հրամաններ պատճէնեց փակցրեց համացանցից(օրինակ sysprep.exe էին կանչում), ու ճիշտ ու համարձակ արեց, իրականում։
բայց դրանից յետոյ էլ համակարգը մտաւ, դէ գրեթէ «ռեբութ լուփ»։
միանում էր, հարց տալիս, ու անջատւում, ուրիշ բան չէր կարող անել։
ես ենթադրեցի, որ երեւի ուզում ա ինչ֊որ բան քաշել ինտերնետից, որ չունի։ բայց մինչ լոգին լինելը չի կարողանում քաշել։ զի «վայֆայը», ենթադրեցի, կպած չի, մինչեւ մուտք չես գործել քո օգտանունով։
ասացի՝ արի համալսարան (աւարտած ա), նայենք։ ցանցաիյն լար վերցրի հետս։ գնացինք գրադարան, միացրինք, ասի՝ հիմա կարգիչը միացրու։
ամէնը արեց, ու միացա՛ւ։
ճիշտ ա, ընթացքում երկու անգամ ինչ֊որ հարցեր տուեց էնպէս, որ քրեդիտ քարտի համար ուզի։ ու հետ գնացինք, այլ ձեւ պատասխանեցինք, որ չուզի։
իսկ ազատ աշխարհում լեզու փոխելը շատ աւելի հեշտ ա։ սովորական դիստրիբուտիւներում ամէն ծրագիր երբ ինսթոլ ա լինում, իրա հետ իր բոլոր թարգմանութիւնները բերում ա։ թարգմանութիւնների ելատեքստը՝ .po ֆայլերում ա, դրանք արդէն քոմփայլ են եղած .mo ֆայլերի։ ու այդ .mo֊ները ամէն ծրագրի համար, ամէն թարգմանութեան համար կան։
գրաֆիկական միջավայր մուտք գործելիս կարող ես եւ ընտրել թէ որ միջավայր ես մտնում (օրինակ՝ գնօմ կամ կդէ), եւ ինտերֆէյսի լեզուն։
ընդամէնը։
ու տէնց։
#ուինդոուս #թարգմանութիւն #ինտերֆէյս #լեզու #տեք #անկապ
այստեղ հարցրին՝ «արդե՞օք էսպերանտօն իսկապէս աւելի հեշտ ա սովորել, քան անգլերէնը»։
եւ պատասխանը՝
էսպերանտօն նախագծուած ա այնպէս, որ լինի հնարաւորինս պարզ։ եթէ նախագծում էք միջազգային կապերի համար լեզու, արդե՞օք չէիք վերացնի անկանոն բայերն, անկանոն հոգնակիները, բառերի դերանուններն ու այլ ոչ պարտադիր, բայց բարդ կանոնները։ ահա ինչ եղաւ էսպերանտօյի դէպքում։
ահա օրինակ՝
«vidi» բառը նշանակում ա «տեսնել», «trinki»՝ նշանակում ա՝ «խմել», եւ «esti» նշանակում ա «լինել»։
«-as»֊ը ներկայ ժամանակի համար ա, ապա՝
mi vidas = ես տեսնում եմ
mi trinkas = ես խմում եմ
mi estas = ես կամ
«-os»֊ը ապագայի համար ա, ապա՝
mi vidos = ես տեսնելու եմ
mi trinkos = ես խմելու եմ
mi estos = ես լինելու եմ
«-is»֊ը՝ անցեալի՝
mi vidis = ես տեսել եմ, ես տեսայ, ես տեսել էի
mi trinkis = ես խմել եմ, ես խմեցի, ես խմած էի
mi estis = ես եղել եմ, ես կայի
բոլոր բայրեն օգտագործում են այս երեք վերջաւորութիւնները՝ as, os, is։ դրանք նոյնն են նաեւ նա, դա, դու, սա, մենք, նրանք֊ի համար։ աւելին, չպէտք ա մտածես «ես խմում էի»֊ի եւ «ես խմած էի»֊ի տարբերութեան մասին, մի անցեալ ժամանակը բաւական ա։
այս գրառմամբ դուք սովորեցիք աւելի շատ քերականութիւն, քան մարդկանց մեծ մասը սովորում ա անգլերէն դասերի երկու տարում։
#էսպերանտօ #անգլերէն #լեզու ###
ութսունականներին ռուսալեզու հայերը սիրում էին շեշտել, ինչի ա հայերէնն անյարմար։ այսօր էլ, սակայն, շատերը չեն բաց թողնի նման բան արտայայտելու հնարաւորութիւնը։
օրինակ, ասում էին՝ «լաւ եզրեր չկան, գիտէ՞ք ոնց ա հայերէն պլինտուսը՝ հատակապատասեիմին»։ չեմ յիշում ինչպէս էր աւարտւում էդ իրենց ասած երկար բառը։
դա հէնց ռուսալեզու հայերը՝ ռուսները չէին էլ խօսում հայերէն։
երեւի ինչ֊որ մէկը տէնց կատակ էր մտածել, ու էդպէս շատերը վերցրել կրկնում էին, իբր ճշմարտութիւն ա։
իսկ իրականում «պլինտուսը» շրիշակն ա։ շատ պարզ, շատ սիրուն։
իհարկէ, սովորական մարդը գնում էր խանութ, տեսնում էր շրիշակի վրայ գրուած ա «պլինտուս» ռուսերէն տառերով, իմանում էր «պլինտուս» ա՝ չէ որ կայսրութեան մէջ էր ապրում, ուր կարեւորը ռուսերէնն ա։
իսկ ճարտարապետը, որ հայերէն կրթութիւն էր ստանում, գիտէր որ շրիշակ ա։
#լեզու #կայսրութիւն #ձուլում #պատմութիւն #շրիշակ
արցախում 2013֊ին, եթէ խանութի վրայ գրուած էր՝ «պահանջւում ա վաճառողուհի», կամ եթէ մեքենայի, կամ տան վրայ գրուած էր որ «վաճառւում ա», դա գրուած էր լինում ռուսերէն։
զի կարեւոր բաների մասին գրում են պաշտօնական, կարեւոր լեզուով։
հայերէնը գոնէ էն ժամանակ, ու գոնէ հանրութեան զգալի մասի մօտ չէր ընկալւում որպէս պաշտօնական։
ֆուտբոլն էլ սրճարաններում ռուսերէն էին դիտում։ իսկ երեւանում ու նոյնիսկ վանաձորում՝ հայերէն։
#հայերէն #պատմութիւն #լեզու #կայսերական_հետքեր #հետք #կայսրութիւն
պարսկահայերն ասում են՝ «վելեշքոն»։ դա կարող են եւ այլ կերպ ասել՝ «բաց թո՛»։
նշանակում ա՝ «թող», մի խորացիր, մոռացիր։ անցիր, «get over it» նման մի բան։
#հայերէն #խօսք #լեզու #մշակոյթ
իրականում չինարէնը աւելի լաւ միջազգային լեզու կարող ա լինէր, քան անգլերէնը։
զի չինարէն կարելի ա կարդալ առանց նոյնիսկ իմանալու ինչպէս ա հնչում։ ու կարելի ա չինարէն գիրը կարդալ հայերէն։ կամ անգլերէն։
համ էլ իրենց մօտ էլ, մեզ մօտ էլ «subject verb object» ա կառուցուածքը։ այ «sov» լեզուներով կարդալիս կարելի ա փոխել մի քիչ նախադասութիւնը։
բայց դա չի էականը, դա շեղուել էի, որ կարելի ա չինարէնը կարդալ հայերէն։ էականն այն ա որ գիրը հնչողութեան հետ կապ չունի՝ կապ ունի լոկ հասկացութիւնների հետ։
յ․ գ․ կամ դէ կարելի ա անգլերէնի համար սարքել հիերոգլիֆային գիր։
տոկի պոնայի համար, օրինակ կանջի֊ով գրի ձեւ կայ։
#լեզու #չինարէն #միջազգային_լեզու
զաթարի մատուցող էրեխէքին ոնց որ շապիկ են բաժանել, յետոյ իրար մէջ ասացին՝ «ջիւերը գերանգ»։ արեւմտահայերէն յայտնի արտայայտութիւն ա։
նայիրի֊ով ստուգեցի, կայ «ճիւ» բառը՝
1. ՃԻՒ ճուի, ճուեր
գոյական
1. Թեւ՝ թռչունների և մարդկանց։
‣ Հաւի ճիւը կտրեց, կերաւ։
‣ Ճիւէդ բռնած քեզ դուրս են հանում։
2. Ոտք, սրունք՝ թռչունների և մարդկանց։
‣ Ոմանց թեւերը ջարդեցին, ոմանց ճուերը։
‣ «Լուերն ելան ճըւերս ի վեր» (ժողովրդական երգ)։
3. Ընդհանրապէս՝ մարմնի որևէ անդամ։
4. Օղի՝ ապարանջանի կեռ ունկ, որ անցնում է ականջի ծակով կամ որով կողպվում է։
‣ Օղիս ճիւը կոտրվել է։
‣ Ապարանջանի ճիւը դուրս չի գալիս, չի բացվում։
այնպէս որ, «ճիւերը կերանք», երեւի պատանիների արտայայտութիւն ա, ուր ճիւը՝ «ընդհանրապէս, մարմնի որեւէ անդամ» իմաստով ա։
#հայերէն #արեւմտահայերէն #լեզու #ճիւերը_կերանք #բառարան #բառեր #բառ
եթէ նկատել էք, moe tld կայ, ու նաեւ դրանով լիքը ջաբեր չաթեր։ ահա ինչ ա նշանակում՝ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Moe_(slang)
#լեզու #ճապոներէն #մշակոյթ
gcc 12֊ի նորութիւնները, ադայի աջակցութիւնը՝
https://gcc.gnu.org/gcc-12/changes.html#ada
շատ հաճելի ու հիացնող ա ա սա՝
>Greatly expanded code covered by contracts. Thanks to this work, there are now several Ada standard libraries fully proven in SPARK which means they have no runtime nor logical errors. They are mostly numeric and string handling libraries.
լաւ չեմ հասկանում SPARK֊ը, բայց ոնց որ վերջն ա իսկապէս։
#ադա #ծրագրաւորման_լեզուներ #թարմացում #լեզու
շատ հետաքրքիր ա՝
— նախ փիսիկը միայն ռումիներէն ա։ երեւի խօսակցական լատիներէնի՞ց ա մեզ հասել։
— նկատւում են կոշկաներ ու մաշկաներ։ վաու, մաշկան, աւելի հի՞ն բառ ա, մարիամի հե՞տ չի կապուած միայն։
— նաեւ կայ շուեդական կիսան, որը մնաց ռուսերէնում։
#կատու #լեզու #քարտէզ #փիսօ #փիսիկ
չդիմանամ, կիսուեմ ձեզ հետ։
էդուարդ ուլրիխն ուղարկել ա ինձ իր օբերոն համակարգից էկրանահաններ, աւելացրել ա իւնիկոդի սատարում՝
#օբերոն #օպերացիոն_համակարգեր #լեզու #տառատեսակ #հայերէն #էկրանահան
հին «թեդ թըլք» կար այն մասին, որ տարբեր երկրներում «ժամանակը» տարբեր ձեւ ա հոսում։
ու որ օրինակ, մի երկրում մարդիկ աւելի շատ են «ապագայ կողմնորոշուած», քան միւսներում։ այդ պատճառով ըստ վայրի՝ մի տեղում պատրաստ են շատ աշխատել, սովորել՝ ապագայի համար, միւս տեղում՝ էսօրուայ օրով են ապրում։
ելոյթ ունեցողը նաեւ պատմեց որ սիցիլիայից ա, ու որ մի անգամ սիցիլիայում ծանօթացաւ ոմն պոետի հետ, ու զրոյցի մէջ նկատեցին, որ իտալերէնի սիցիլիայի դիալեկտում չկայ ապագայ ժամանակ։
«ահա թէ ինչու ոչ մի բան չի արւում» (this is why nothing gets done!) — կատակեցին իրենք։
այս առումով, քպ֊ի նշանաբանը՝ «ապագայ կա՛յ» — շատ տեղին ա — մեզ պէտք ա ապագայ։
այն, ինչպէս եւ մաթէմի որեւէ թեօրեմ՝ կայ, ու պէտք ա իրան բացայայտել։
չես փնտրի՝ չես գտնի։
#ապագայ #քաղաքականութիւն #լեզու #անկապ
слободен и отворен код
(:
#մակեդոներէն #լեզու
դուք նկատե՞լ էք, որ մեր օգտագործած եզրերի զգալի մասը, եթէ եւ թարգմանուած են՝ առաջացել են արեւմուտքում։ շատերը՝ ամն֊ում։ շատերը՝ վերջերս։
ինչի՞։ զի դրանք են առաջ անցած հանրութիւնները, եւ նոր երեւոյթները, քաղաքական թէ սոցիալական շարժումները, գիտութիւնը՝ ամէնն այնտեղ ա պատահում։ յետոյ նոր մենք ենք իմանում այդ մասին, եւ կիրառում մեր խօսքում։ լինի դա «օփեն սորս» թէ «դրագ քուին»։
ու կան մեծ ձեաձկէք՝ մտածողներ, հրապարակախօսներ, կոլումնիստներ, գրողներ, քաղաքական գործիչներ։ այնտեղ, արեւմուտքում։ իհարկէ, տարբեր հայեացքների։
եւ կանք մենք, որ երեխաների պէս ենք՝ երեխաները խաղում են, կրկնելով մեծերին՝ օրինակ կռիւ֊կռիւ են խաղում, կամ տուն֊տունիկ։
ու ես զգացողոթիւն ունեմ, որ մենք խաղ ենք անում կրկնելով մեծ ձեաձկեքի խօսքերը՝ իբր դեբատ անելով իրար հետ առցանց։ ու յաճախ կրկնելով անգլերէն, զի անգլերէն ենք լսել կամ կարդացել։
մի անգամ առաջարկել էի, թէ՝ գոնէ հայերէն քննարկէիք, այդ բովանդակութիւնը հայերէն էլ կը լինէր։ վստահ չեմ որ լաւ խորհուրդ ա, զի արեւմտեան մեծ ձեաձկեքի տեքստերը (որ թեւի ձեաձ չլինի էլ) չեն կարող փոխարինուել մեր քննարկումներով, եւ մեր քննարկումների որակով։
#խաղ #քննարկում #եզրեր #լեզու
ես արդէն սկսում եմ մերուել ̶չ̶ա̶ն̶ց̶ա̶ծ̶ ̶ք̶ս̶ա̶ն̶ ̶տ̶ա̶ր̶ի̶ որ հայերէն չի լինի գրել շատ թեմաների մասին։
ես տեսնում եմ, անդրանիկը գրում ա անգլերէն մաստոդոն bsd.network հաշուով տարբեր բաներ տեքնոլոգիաների մասին, բայց հայերէն նա գրում ա դէյթինգի մասին։
ու սա ընկալողի մասին ա։ մենք չունենք տեք համայնք, ու դա դաշնեզերքի մասին չի, դա առհասարակ հայաստանի մասին ա։
ու ինչքան ուզում ես գրի հայերէն տեքի մասին՝ դա գուցէ կընթերցուի ապագայում, եւ գուցէ ակտուալ չի լինի։ բայց էսօր ֆիդբեք սովորաբար չի լինի։
շեշտում եմ, դաշնեզերքի խնդիր չի, սլեք չաթը «արմդեւս» յիշում եմ։
իրականում տարօրինակ էր հակառակը սպասելը։ դեռ լաւ ա որ էդ սլեքում կայ, ու էսքան մարդ գոնէ հարց ա տալիս էն երկար անունով ջաւա մեթոդը ոնց կիրառել։ իհարկէ չի խօսւում համակարգային ծրագրաւորման մասին, իհարկէ չի խօսւում նախագծման խնդիրների մասին, իհարկէ չեն քննարկւում տեք նորութիւններ՝ մարդիկ չկան։
իսկ մարդիկ առհասարակ չկան, ուր մնաց տեքում։ իսկ երբ մարդիկ կան, ո՞րտեղից այլ ձեւ լինեն։ ստրկացած գիւղացիներ էինք, յետոյ մի փոքր քաղաքային շերտ գոյացաւ պօլսում ու թիֆլիսում, որ բնական ա, ասիմիլացաւ, ու յետոյ սովէտի որոշակի մոդերնիզացիա, բայց կոլոնիալ մոդերնիզացիա, ու ունենք էն ինչ ունենք։
զարմանալի ա որ էսքանն ունենք։
մարդիկ են որոշիչը, մարդիկ կարող են փրկել քաղաքը, մարդիկ կարող են փոխել երկիրը։ էն մարդիկ որ եկել էին իսրայէլ, միջին արեւելք, այլ մարդիկ էին քան նրանք որ փորձում էին ստեղծել լիբանանը։ այլ մարդիկ էին քան նրանք, որ ունէինք սովէտից եւ իննսունականների պատերազմից ու արտագաղթից յետոյ։
ինչ ունենք դա ա։
#համայնք #հանրութիւն #լեզու #անկապ
էսպերանտոյով՝ fluo, rivero, akvo
իֆկուիլով՝ aklál, klal, akla
արմատը՝ kl֊ն ա։
#էսպերանտո #իֆկուիլ #լեզու
ուղղագրութեան հետ կատակելու, իմ տպաւորութեամբ՝ ալիքներ են լինում։ երեւի այն ժամանակաշրջաններում, երբ նոր մարդկանց զանգուած սկսում ա առնչուել գրի հետ՝ այդ կատակների ալիքները վրայ են հասնում։
այսպէս էր, ըստ երեւոյթին այն ժամանակ, երբ ամերիկացիների մեծ զանգուած սկսեց գրել֊կարդալ, ու ի յայտ եկած մեմերի (որ էն ժամանակ դեռ այդպէս չէին անուանւում) միջից մեզ մնաց օկը։
ու այնպէս էր երեւի էն ժամանակ, երբ յայտնուեց ռուսերէնի «օլբանսկին»՝ կրկին, մի ժամանակաշրջանում, երբ ինտերնետը տարածուեց, շատ մարդ սկսեց գրել֊կարդալ, եւ անել սովորական սխալներ՝ ի դէպ կրկին՝ սխալների զգալի մասը կապուած էր նրա հետ, որ գրւում ա ոչ այնպէս, ինչպէս լսւում։
ու միայն հայերը որոշեցին կատակն օրինականացնել՝ առաջին ̶բ̶ո̶լ̶շ̶ե̶ւ̶ի̶կ̶ե̶ա̶ն̶ արդի ուղղագրութեամբ։
#ուղղագրութիւն #կատակ #օկ #պատմութիւն #լեզու
արեւիկն ասում ա՝\r
\r
մտածում եմ դրսում «հայ» մնալու իմաստի մասին։ Երազումս էլ մէկին ասում էի,որ դա նոյնն ա, ոնց որ բաժանուես մէկից ու հա յիշես իրա մասին, հիւրասենյակումդ իրա նկարը կպցնես ամենաերեւացող պատին ու հա տանջես քեզ։\r
\r
իսկ ընկերս պատմում էր, որ իրան մէկն ասել ա թէ՝ աւելի լաւ ա ամն֊ում մնայ, հիմնադարմին փող ուղարկի։ ընկերս չմեկնաբանեց, բայց յետոյ ինձ ասաց, թէ դա նման ա հիւանդի մարմնին կաթիլային միացնելուն, ու տէնց պահելուն, բուժելու փոխարէն, եւ մտածելուն որ լաւ բան են անում։\r
\r
մէկ էլ յիշում եմ դեբատ՝ ռաբի մեիր կահանէի ու ալան դերշովիցի, ուր իրենց ուղղուած հարցերից մէկը մօտաւորապէս հետեւեալն էր՝ մեր երեխաները հարցնում են, ինչո՞ւ մնան, լինեն հրէայ։\r
\r
դէ բնական ա, ինչո՞ւ նիւ֊եօրքում մեծացող երեխան սովորի եբրայերէն։ ինձ որպէս սովետական հայաստանում մեծացող երեխայի դա պարզ չէր։\r
\r
ու հետաքրքիր ա որ իրենցից ոչ մէկը չկարողացաւ լաւ պատասխան տալ այդ հարցին։\r
\r
դերշովիցը, որ ազատական էր, ասաց՝ դէ չգիտեմ ինչի մնալ հրէայ, բայց կարելի ա մտածել էն հարցերի մասին, որ հրէաներն ունեն, օրինակ՝ պայքարել հակասեմիտիզմի դէմ։\r
\r
ինչին կոնսերուատիւ կողմը՝ կահանէն, շատ փայլուն պատասխանեց, որ կարծում ա թէ հակասեմիտիզմը՝ հրէայ մնալու շատ վատ պատճառ ա։\r
\r
բայց նա էլ դժուարացաւ լաւ պատճառ գտնել։ ու իր ասած պատճառը՝ թորան ա եւ աստծոյ պատուէրը։\r
\r
ինձ թւում ա երեխային, որ դրսում ա մեծանում, պէտք չի տանջել, պահանջելով որ նա լինի այն, ինչ չի կարող լինել, ինչը գոյութիւն չունի։\r
\r
մի բան էլ յիշեցի՝ ասորիները, որ ռեդիթում են շփւում, նման հարցեր են քննարկում, օրինակ մէկը հարցնում ա՝ աղջկայ հետ եմ հանդիպում մի երկու տարի ա, մտածում ենք ամուսնանալ, բայց մարյս ասաց թէ դէմ ա, պիտի ասորի աղջիկ գտնեմ՝ ի՞նչ անեմ։\r
\r
ու ես ասացի՝ հո դու դեբիլ չես՝ հանդիպում էք, լա՞ւ ա ձեզ, մտածո՞ւմ էք ամուսնանալու մասին, ի՞նչ կապ ունի ասորի ա թէ պապուաս։ իրողութիւններն ընդունել ա պէտք։\r
\r
ու ինձ իհարկէ ասորի համայնքը անիծեց եւ դաունվոթ արեց։\r
\r
ու հա, երեխային որ մեծանում ա իսրայէլում պէտք չի բացատրել որ նա հրէայ ա, նա արդէն հրէայ ա։ ինչպէս եւ վանաձորում, արթիկում կամ երեւանում մեծացող երեխայի։ նա արդէն հայ ա մեծանում։\r
\r
բնական ա, ծնուելուց հայ չի, բայց մեծանալով հայաստանում՝ դառնում ա։\r
\r
#հայ #քաղաքականութիւն #ազգայնականութիւն #պատմութիւն #դիասպորա #սփիւռք #լեզու #մշակոյթ #ինքնութիւն #կահանէ #շեստովիչ #համայնք #դեբատ #երեխայ #երեխաներ #սէր\r
\r
\r
\r
\r
—-\r
\r
@{ Revik Royan ; revik@spyurk.am} 07.12.2020, 14:21:04\r
\r
\r
\r
\r
\r
Մենք քիչ ենք ու մեր խնդիրները դա են ասում\r
\r
\r
\r
\r
Երևի արդեն երկու շաբաթ ա մտածում եմ դրսում «հայ» մնալու իմաստի մասին։ Երազումս էլ մեկին ասում էի,որ դա նույնն ա,ոնցվոր բաժանվես մեկից ու հա հիշես իրա մասին, հյուրասենյակումդ իրա նկարը կպցնես ամենաերևացող պատին ու հա տանջես քեզ։ Հայերի մի մասը երևի մտածում ա,որ սուրբ հայրենասիրության, կարոտի ու հայապահպանության գործ ա դա, որ եթե ինչ ու մեր էս Հայաստանի մնացորդն էլ կորցնենք եղած հայերի հետ միասին, գոնե դրսում լիքը հայ կմնա։ Բայց երբեք չեն մտածում էդ հայությունը պահպանելու վերջնանպատակի մասին։ Ի վերջո, իմաստը էդ հայ մնալու ի՞նչն ա, իրոք, հանուն ինչի՞։ Հանուն մի գեղեցիկ օր վերադարձի ու Հայաստանի վերականգնմա՞ն։ Եթե այո, ապա չկա ավելի լավ ժամանակ հետ գալու ու վերականգնելու քան հիմա։ Եթե ձև չունեիք ու գնացել եք/պետք է գնաք գնացեք վերջնանպատակով՝ կայանալ ու հետ գալ։ Իհարկե սիրիահայերին պատերազմը բերեց մեր մոտ, թող ներեն ինձ, բայց ես նենց ուրախ եմ, որ շատերը դիմացան ու մնացին մեր մոտ ու լիքը նոր բան ներմուծեցին մեր կյանքի ու մշակույթի մեջ։ Երազում եմ համշենահայերն ու մնացած բոլորն էլ գան։ Երբ երկրաշարժից հետո մարդիկ սկսեցին լքել Հայաստանը ու Հայաստանը հեչ գնալու տեղ չէր, իմ ծնողները, որոնք Ջավախքից են ու Հայաստան-Հայրենիք հասկացությունը իրենց համար շատ եթերային էր, հորս Ռուսաստանում սովորելուց հետո էլ այնտեղ էին մնացել ու արդեն կայացած կենցաղ ու աշխատանք ունեին, հետ եկան Հայաստան ու զրոյից սկսեցին։ Որովհետև զգացին,որ ունեն երկու Հայրենիք ու մեկը իրենց կաիրքն ունի։ Հայրս կարար փայլուն կարիերա ունենար Ռուսաստանում ու իրան մեծ դժվարությամբ թողեցին։ Ամեն դեպքում աշխարհը փուլ չեկավ ու ինքը ունեցավ փայլուն կարիերա այստեղ՝ Հայաստանում, երբեմն դրան էլ կանդրադառնամ։ Ու ևս մեկ անգամ շեշտեմ՝ հետ չեկան հենց Երևան, հետ եկան Ստեփանավան։ Չգիտես ինչի մեծամասնությունը մենակ Երևանն ա տեսնում Հայաստան հետ գալու մասին մտածելուց, որոշ փախստականներ էլ վիրավորվում էին, Վանաձոր, Գյումրի, Կապան գնալու մտքից։ Ամուսինս (այսուհետ Ռուբեն <3) Երևանի հենց կենտրոնում էր ապրում ու երազում էր ապակենտրոնացման մասին, մտածում էինք Գորիս գնալ, բայց եկանք Ստեփանավան ու մնացինք, վլոգ սկսեցինք Ստեփանավանում կյանքի մասին։ Քուրս էլ Շանհայից ինձ ասում էր մարդկանց մի բան ցույց տվեք,որ ուզենան գան Ստեփանավան, ոչմեկին ավերակները չեն գերում։ Անկեղծ ասած ես այսուհետ հենց միայն ավերակներ էլ ցույց եմ տալու, որովհետև ամեն ավերակ իմ աչքին նոր հնարավորություն ա։ Ավերակը գոնե կարաս վերականգնես։ Շատ ազգեր կյերազեին գոնե ավերակներով հայրենիք ունենալ։ Ռուբենն էլ ասում ա մենք պետք ա պայմաններ ստեղծենք, որ մարդիկ ուզենան հետ գալ։ Իսկ ես կարծում եմ, որ պետք ա գան մեր հետ հավասար ստեղծեն էդ պայմանները, որ հաստատ իրանց սրտով լինի։ Էլ չգիտեմ մոլորակները ոնց պետք ա դասավորվեն, որ մարդիկ ուզենան հետ գալ ու մեր հետ մի բան անել։ Կարճ ասած հետ գալուց ավելի հայապահպան, հայանպաստ, հայրենասեր բան չկա, ու ոչ մի փաստարկ իմ համար ուժ չունի։ «Բայց դրսում էլ են հայեր պետք»։ Այո, բայց ոչ երբ ամբողջ Հայաստանը դատարկ ա ու բոլորը դրսում են, մենք եկել հասել ենք նրան, որ հիմա պետք ա ասենք «Հա բայց Հայաստանում էլ են հայեր պետք»։ Առանց ձեզ էլ հայերը դրսում լիքն են, Թուրքիայում էլ լիքը հայ կա, համ կրիպտո-ծպտյալ համ բացահայտ, մեջն ի՞նչ կա։ Չեմ ուզում զրոյացնել անհատների գործունեությունը, որոնք իրենց դրսևորեցին այս պատերազմի ընթացքում, ցույցեր-ակցիաներ արեցին, մեր խնդրին ուշադրություն հրավիրեցին և պատերազմից առաջ էլ հայանպաստ գործ էին անում ամեն մեկը իր կարողացածի չափով։ Կանխավ ներողություն եմ խնդրում, եթե վիրավորում եմ ինչ-որ մտքով։ Շնորհակալություն բոլոր նրանց, ում շնորհիվ մի շարք քաղաքներ ընդունեցին Արցախի անկախությունը, բայց քանի դեռ ձեր բուն Հայրենիքը հզոր չէ, ձեր բոլոր ջանքերը մեծ դժվարությամբ են ինչ-որ բան փոխելու։ Հաստատ ցույցերում կային մարդիկ, ովքեր ունեն ամբիցիաներ ու այստեղ իրանց համար իրագործվելու հնարավորություններ չեն տեսնում։ Ես մարդիկ անկեղծ իրերն իրանց անունով են կոչում։ Չնայած ես կարծում եմ նույն Խաչատուր Աբովյանի համար ամբողջ աշխարհն էլ էր փոքր, բայց ինքը որոշեց մնա ու երկարատև նախագծով մի բան փոխի։ Կանխատեսելով մտքիս պատասխանը ասեմ՝ եթե Խաչատուր Աբովյանները շատ լինեին գուցե լիքը բան փոխվեր, բայց Աբովյանը մեկն էր։ Ու մենակ ինքն էր,որ արևելյան Հայաստանը բանի տեղ էր դնում ու ուզում էր զարգացնել։ Մնացած բոլորը Թիֆլիսից, Բաքվից, Գլենդելներից ու Մինվոդներից բացի ուրիշ տեղ իրանց ներուժը օգտագործելու տեղ չէին տեսնում։ Երևի Թումոյի ստեղծող Մարի Լու Փափազիյանի ներուժն էլ նենց միզեռ էր՝ կորեկի չափ, ուղիղ Հայաստանի հագով, դրա համար էլ ամուսնու ու երեխաների հետ վերադարձավ։ Ու այդ ներուժով, երկարատև ծրագրով կարողացավ մի քանի սերունդ զարգացնել, մտածելակերպ փոխել, կրթել, հնարավորություններ տալ ու դեռ շարունակում ա։ Իմ աչքի առաջ խեղջ ու սսկված երեխաները կենդանանալ սկսեցին արիների ընթացքում, խոսալ սովորեցին, իրենց ներկայացնել սովորեցին ու հիմա ամեն մեկը հսկայական պորտֆոլիո ունի, շատերը արդեն ֆրիլանս են անում, կամ նույն թումոներում են աշխատում։ Անձնական փորձից եմ խոսում։ Երբ Թումոյում մեր անիմացիաների փակ ցուցադրության ժամանակ ինքը մատնանշեց բոլոր բացթողումները ու թույլ կողմերը դահլիճից շատերը սկսեցին մեզ պաշտպանել, ասելով, որ Հայաստանում նման բան չի եղել ու Հայաստանի համար սա շատ լավ ա դես-դեն։ Ինքն էլ հարցրեց ինչի՞ Հայաստանում սրանից լավ չպետքա ու չի կարա լինի՞։ Ինչո՞վ ա Հայաստանը պակաս աշխարհից, որ պետքա գոհ մնանք եղած մակարդակով ու մտածենք դե Հայաստան ա, էսքանն էլ կա լավ ա՞։ Երևի սա մեր մտածելակերպի խնդիրներից մեկն ա՝ Հայաստանին ներողամտությամբ ենք նայում։ Ու մեկ էլ խնդիր ա, որ մարդիկ Հայաստանը ընկալում են որպես մի բան, որը հա էլ կար ու կլինի ու կարելի ա չանհանգստանալ,որ կվերանա։ Սիրելիներ, մենք բուն Հայաստանում շատ քիչ ենք, երկու միլիոն ինչ-որ պոչով, ըհը-ըհը երեք կարանք լինենք։ Չեմ ուզում վատատես լինել, բայց չեմ ուզում սահմանները բացվեն, մարդ ես գուցե թիվը կլորանա ոչ ի օգուտ մեզ։ Անպայման չի մենք էլ ամբողջը կորցնենք նոր մտածենք։ Նայեք եզդիներին, նայեք ասորիներին։ Իրանք ունենային ես մի կտորը բոլորով կհավաքվեյին էդ մի կտորի վրա ու տեղ չէին գնա։ Մինչև մենք ես կտորը չգնահատենք, չսիրենք, չզարգացնենք,չբնակեցնենք, մնացած Հայաստանը վերականգնելու մասին միտք-երազանք անգամ չպետք ա մեզ թույլ տանք։ Ու առհասարակ արևմտյան Հայաստանի վերականգնման մասին երազողները թող իրանց հարցնեն ո՞նց ենք վերականգնելու սենց տեմպերով։ Ու ամենակարևորը ո՞վ ա դա անելու, ստեղի երկու միլիոնով դժվար կարողանանք։ Իսկ եթե ինչ-որ հրաշքով կարողանանք մեր մեծ սիրուն Հայաստանը վերականգնել, ո՞ւր են երաշխիքները, որ կգաք հետ եթե դուք հիմա սկի ստեղ հետ չեք գալիս։ Դեռ անիծյալ իննսունականներին պետք ա հետ գայիք ու օգնեիք երկիր կերտել։ Տարբեր մեղադրանքներ են հնչում արևելյան Հայաստանում ապրողների հասցեին, թե բա բավականաչափ հայ չեք, լեզուն ես ինչ եք արել, երկիրն ինչ օրին ա ու նման բաներ։ Կան շատ գործոններ, ու լավ կլիներ հետ գաիք ու օգնեիք մեզ վերականգնվել։ Դուք եք թարմը, մենք ստեղ սաղս չիր ենք դարձել արդեն։ Մենք՝ Հայաստանի հայերը, հոգեպես, ֆիզիկապես, քանակապես, ֆինանսապես, մտավորականապես ու հնարավոր բոլոր ձևերով սպառված ենք։ Այս պահին Հայաստանից չգնալը, ուղղակի մնալ ոչինչ չանելը, ուղղակի խանութից ուտելիք գնելը (հարկ) արդեն իսկ սխրանք ա։ Դեպրեսիվ ենք ու քչերն են ելքեր տեսնում ու քչերը ապրել գիտեն, շատերն էլ սովետից-իննուսնականների-մթից-սովից կուրացած գոյատևման mode-ն են ակտիվացրել ու քթից հեռու չեն տեսնում, իրար են ուտում։ Շատերը ուղղակի անվերադարձ կորցրել են հեռուն նայելու հնարավորությունը։ Մեզ պետք են թարմ ու գրագետ նոր ուժեր, որ գան ստեղ մեր հետ դիմանան ու փրկեն մեզ ու են ինչ մեզ բոլորիս մնացել ա երկրի տեսքով։ Ու սա ասելով ես հեռանկարային եմ մտածում, տարիների կտրվածքով։ Անշուշտ ոչ մի բան հեշտ չի լինելու, ոնց ասում են կա տարիներով կուտակված խառնաշփոթ ու ոչ կոմպետենտություն, ինչպես նաև անիմաստ թղթաբանություններ։ Պետք ա գալ են մտքով, որ արագ չի լինելու, բայց կա հեռանկար, կա նպատակ։ Բացի ամեն ինչից մենք ուղղակի շատ քիչ ենք, որ կարողանանք մեծ փոփոխություններ արագ անել։ Գուցե եթե շատ լինեինք հեղափոխությունից հետո կունենայիք հաջող քաղաքական ուժեր։ Քիչ ենք։ Ինչքան էլ ես խանութ, հյուրանոց, սրճարան, կինոթատրոն ու նման բաներ չբացեմ Ստեփանավանում-Հայաստանում դրա սպառողը շատ քիչ ա, որ ինչ-որ փոփոխություն դրանից լինի։ Ինչքան էլ ես պլաստիկ չհավաքեմ իմ տան նկուղում, մեկ ա “SmartApaga”-ն չի գա դա տանի,ոնց անում ա դա Երևանում։ Մինչդեռ քսան ընտանիք գա նույն Ստեփանավան “SmartApaga”-ն էլ կգա ու երևի քաղաքը կտրաքի կյանքից։ Իրականում շատերի Արևմտյան Հայաստանին սպասելու ու այնտեղ հետ գնալու միտքը նույնքան անհեթեթ ա ու քիչ հավանական, որքան Ստեփանավանը Գլենդելի մրցակից դարձնելու իմ երազանքը։ Մրցակից էլ չէ, գոնե նույնքան հրապուրիչ։ Լավ թող Գլենդել չլինի, թող լինի Թիֆլիս։ Շատերը, ով հայ ա մնում դրսում կյանքում չի դիտարկում Հայաստան հետ գալը, լինի դա արևմտյան թե արևելյան Հայաստան։ Էդ դեպքում իրոք հարցրեք ձեզ ինչի՞ համար եք դա անում։ Ինձ թվում ա ժամանակն ա իրերն իրանց անունով կոչել։ Թող ամեն մեկն իրա համար դա անի, ես ստեղ պիտակներ չկպցնեմ։ Մենակ մեկը կկպցնեմ։ Օրինակ Ռուսաստան գնացած-հայ մնացածների համար՝ ոչ թե հայապահպանություն, այլ՝ ձուլվելու ամոթ ու կաղապարի պատճառով ձուլվելու անկարողություն։ Ավելի լավ ա ձուլվեն ու հանգիստ ապրեն, երեխեքին էլ ու հետագա սերունդներին էլ չանիծեն։ Խեղճ երեխեքը իզգոյ-վտարակ են դառնում, չեն հասկանում իրանք ես են թե են են։ Ծնվել-մեծանում ես մի երկրում, տեսնելով այդ երկրի մշակույթն ու կանոնները, հարզատ ես համարում դրանք, բայց դրանցով ապրել չես կարողանում՝ չի կարելի, մի տ օտար ես ինչքան էլ չնմնանակես,քեզ շրջապատող հայերն էլ մնացել են են թվականում,որինին եկել են ու չեն զարգանում,իսկ դու չես ուզում իրանց հետ ասոցացվել, պռոեկտում ես դա քո երևակայած Հայաստանի հայերի վրա ու զզվում։ Ամերիկաներում՝ բոլորը հանգիստ շաբաթ-կիրակի են վայելում, իսկ դու պետք ա գնաս հայկական դպրոց, սովորես էդ բարդ լեզուն ու ինչ-որ ձև սկսես էդ սաղ սիրել ու կապ զգալ հայրենիքիդ հետ, որի մասին մենակ լսել ես, կամ եթե եղել ես՝ երազել ես շուտ հետ գնալ ընկերներիդ մոտ, կամ ընկալում ես որպես եկեղեցիների ու տոլմայի գյուղ։ Եսիմ։ Անշուշտ ես չեմ զրոյացնում սփյուռքի հայերի ձեռքբերումները ու հայանպաստ գործունեությունը։ Ինչպես նաև չեմ զրոյացնում մշակույթի պահպանմանը միտված գործունեությունը։ Նաև ընկալում եմ, որ կրակը չընկան, որ հայ են ծնվել, ամեն մեկն իր կյանքն ունի ու իր ճակատագիրը, ամեն մեկի պատճառը պատճառ ա ու նման բաներ։ Ուզում եմ բոլորը իմանան, որ մեզ/ինձ իրենց գումարը չի պետք, մեզ/ինձ իրենց ներկայությունն է պետք։ ֆիզիկական։ Անձամբ ես ինձ լքված եմ զգում։ Ու ուզում եմ բոլորս ազատվենք ես ամբողջ մի դար ձգվող անհասկանալի անուրջից։ Մենք կպած հավատում ենք, որ մի օր Հայաստանը թափ կառնի ու մի օր էլ իրանք հետ կգան, իսկ իրանք, եսիմ, անկապ ա էսքանից հետո սա գրելը, բայց իրականում ես ամբողջը ենթադրում եմ, չգիտեմ էլ դրսում ապրող հայերը իրականում սպսում են էդ մի օր հետ գալուն, թե չէ, կամ արևմտյան Հայաստանը վերականգնելու երազանք ունե՞ն, թե դա ու հայ մնալը ուղղակի իրանց փոխանցվաց ռուդիմենտ միտք ա։ \r
\r
\r
Ստեփանավան «Միռու Միռ» գործարան\r
\r
#սփյուռք #հայ #Հայաստան\r
\r
\r
\r
—-\r
\r
\r
\r
բիբլոս՝ որը լիբանանահայերի սնուելու տեղն ա, մտնում են մի քանի հոգի, ու շատ դժուարութեամբ արտասանելով ռուսերէն բառեր ասում՝
— ու վաս ե՞սծ կնեֆէ։
լիբանանահայերը խառնւում են իրար, զի ռուսերէն չեն հասկանում, բայց կնեֆէն հասկանում են, գլխով են անում, առաջարկում են նստել։
էս մարդիկ նստում են, ու սկսում են իրար հետ խօսել արաբերէն։
իրենք պարզապէս պէտք ա գային իրենց լեզուով ասէին՝ ու իրենց կը հասկանային։ գուցէ նոյնիսկ աւելի լաւ, քան եթէ հարցնէին հայերէն։ (:
#լեզու #բիբլոս #արաբերէն #երեւան #կնեֆէ
Նորութիւն չէ, որ լեզու եւ ազգ հասկացութիւնները անքակտելիօրէն շաղկապուած են միմեանց, պայմանաւորուած միմեանցով, ներհիւսուած միմեանց մէջ, նոյնանիշ լինելու աստիճան սերտ։ Իսկ բառարմատների ակունքներում, իսկապէս, լեզու բառն իր նախնական վիճակում նշանակել է ազգ։ Օրինակ՝ ռուսերէնի ներկայ փուլի լեզու բառը, որ է язык (հնչում է եազիկ [yazik]՝ ի-ն աւելի մօտ ը-ին), հին սլաւոներէնում նշանակել է ազգ, ժողովուրդ։ Սա պատահական երեւոյթ չէ։ Թերեւս զարմանալի զուգադիպութիւն թուայ, որ այդ բառի հնչումը շատ մօտ է հէնց մեր «ազգ» բառին…
իսկ հեթանոս բառը՝ էթնոսն ա։ #հեթանոս #էթնոս #ազգ #լեզու #յօդուած
աստուաաաատ
#աստուատ #թալին
յ․ գ․ դէ հա, լեզուն փոխւում ա, էն ինչին երէկ ասում էին առասպել, գուցէ վաղը կասեն աւանդոյթ։ նաեւ շարադրելու ձեւը մի օր գուցէ կը համարուի հանրագիտարանային։ #լեզու
ես ասում եմ, որ օբերոնով գրուած ծրագիրը (եթէ SYSTEM օգտագործուած չի) ունի միայն երեք պայթելու ձեւ։
երէկ rust֊ի մասին էի նիւթեր կարդում։ մի ձեւ ասին ծրագիր սպանելու, որ սի֊ում աշխատում ա, ռաստ֊ում չի աշխատի։ դա սթեքի մէջ օբյեկտ ստեղծելն ա, ու յետոյ դրա փոյնթերը վերադարձնելն ա որպէս ֆունկցիայի արդիւնք։ բնական ա, որ սթեքը կը մաքրուի, ու այն ցոյց ա տալու ոչ էն բանի վրայ, ինչի վրայ նախատեսուած ա։
ու ապա մտածեցի՝ իսկ օբերոնում ո՞նց կը լինի։ սկսեցի գրել, ու մտքովս անցաւ՝ բայց չէ՞ որ օբերոնում հէնց NEW անեմ՝ հիփ֊ում ա օբյեկտ ստեղծուելու։ ու ապա էլ էդ խնդիրը չի լինի։ յետոյ մտքովս անցաւ, որ ախր՝ կարող եմ չէ՞ սթեքին ցոյց տուող փոյնթեր սարքել այսպէս՝
MODULE test;
IMPORT Out;
TYPE
arr = ARRAY 16 OF CHAR;
string = POINTER TO arr;
PROCEDURE str(): string;
VAR
a: arr;
s: string;
BEGIN
a := "aaa";
s^ := a;
RETURN s;
END str;
PROCEDURE main;
VAR st: string;
BEGIN
st := str();
Out.String(st^); Out.Ln;
END main;
BEGIN
main;
END test.
ահա այս ծրագիրը պայթելու ա։ բնականաբար։ բայց մտածում եմ, լրիւ կարելի ա դա քոմփայլ թայմ բռնել ու մարդուն գոնէ զգուշացնել, եթէ ոչ՝ սխալով դուրս թռնել կազմարկելու ընթացքում։
#ծրագրաւորում #օբերոն #rust #տեքնոլոգիա #դիզայն #նախագծում #լեզու
ասում ա՝ գիտե՞ս ուստէքը էլեկտրական մեքենաներին ո՞նց են ասում։ ասում են՝ «պոլնի հիբրիդ»։ ասում են՝ «հիմի պիտի պոլնի հիբրիդ բերես»։ #մեքենայ #լեզու
ադնաաբրազնի սպրիչ — պարզ ա, ներարկիչ սասֆատ — հին սովետական մեքենաների «պոդսոս»
սա դիլիջանից
նման բառեր շատ կան, իհարկէ, ասենք՝ խալադեռնիկ֊ը, բայց արժանի ա ուշադրութեան մենիւ֊ում հանդիպած
ամուլետ — օմլետ ձուածէղ։
#բառեր #լեզու #հայերէն
ինձ ահաւոր դուր ա գալիս, ինչպէս ա անգլերէնում ընդունուած ասել՝ դու չես ուզում, ու՝ դու ուզում ես։ էդ հէնց իրենց մշակոյթի մասին ա, արեւմուտքի մասին ա։
իրենք չեն ասի քեզ՝ որն ա լաւը, վատը, ճիշտն ու սխալը։ որովհետեւ ի՞նչ ճիշտ, ի՞նչ սխալ։
հարցն այն ա՝ դու ուզո՞ւմ ես էդպէս։
ու եթէ խորհուրդ տան, այդ նկատի ունենալով կը տան, թէ՝ դու չես ուզում underexpose֊ել ժապաւէնդ։ ոչ թէ սխալ ա, էսթետիկ չի, այլ հէնց ինքդ էլ չես ուզում։
էդ կարելի ա իմանալ, ինչ չես ուզում։ բայց էդ դու չես ուզում եւ ոչ թէ դա ճիշտ չի։
որովհետեւ եթէ ուզէիր՝ դէ ուրեմն ուզում ես։ բայց ամենայն հաւանականութեամբ չես ուզում։ #անգլերէն #լեզուամտածողութիւն #լեզու #մշակոյթ #լիբերալիզմ #արեւմուտք #ազատականութիւն
#իլլիւրերէն #լեզու
ոչ մի բանը սովորաբար մարդիկ պատկերում են՝ մութ, սեւ։
ու տեքնոյի մշակոյթը, որ ասում ա՝ չենք ինքնացուցադրւում, ի՞նչ ուրախանալու բան կայ՝ ընտրում են ոչ մի գոյն՝ սեւ գոյն։ այլ խօսքերով՝ բլանկ, դատարկ։
վայ՝ բլանկը՝ որոշ լեզունեարում՝ սպիտակ ա։ blanko՝ էսպերանտոյով սպիտակ ա։ blanc — ֆրանսերէն սպիտակ ա։ blanco — իսպաներէն։ bianco — իտալերէն։
ուրեմն՝ դատարկը ըստ աշխարհընկալման կամ սպիտակ ա կամ սեւ։ կամ ա՞յլ գոյն։
ու իսկապէս, եթէ մտածում ես rgb գոյնային տարածքում — ապա սեւն ա զրօ, զրօ, զրօ֊ն։ իսկ եթէ cmyk֊ով ես մտածում — ապա ոչ մի բանը՝ սպիտակ թուղթն ա — սպիտակ ա։
#աշխարհընկալում #գոյն #լեզու #տեքնօ #տեքնո #էսպերանտո #ֆրանսերէն #իտալերէն #իսպաներէն #լեզուամտածողութիւն #ընկալում #զրօ #ոչինչ #մշակոյթ
մի լիբանանահայ կին «կայանել» բառի փոխարէն օգտագործեց՝ շարել։
դէ այն, որ սփիւռքում հայերէնը սովորաբար վատ գիտեն, կամ որ այլ բառեր են օգտագործում՝ պարզ ա։
հետաքրքիր ա, որ շարելը, անկախ նրանից, դա ընդունուած ա իրենց համայնքում, թէ նա ա մտածել՝ դասաւորելու, դասակարգելու մասին ա։ դնել չի, շարել ա։
հակաքաօտիկ ա։ (: #հայերէն #լեզու #կայանել #շարել #քաօս #կարգ
ես դէ ասել եմ, ես «ֆրի սոֆթուեր» եզրի կողմնակից եմ։ բայց նայած թէ ում հետ եմ խօսում։ եթէ ես խօսում եմ հեռու մարդկանց հետ՝ ես կասեմ՝ օփեն սորս, որովհետեւ մինչեւ բացատրեմ որ իմ ասած ազատ ծա֊ն էդ իր ձրի քաշելիքները չեն բնաւ, նա արդէն կը յոգնի, ու չի ընկալի էլ ոչ մի բան։
ու ես ասում եմ «օփեն֊սորս» հաշուելով մարդու ունակութիւնները, ու իր հեռու լինելը այս ամէն ինչից։
դա գոնէ լսել ա, ու դա գոնէ ինքնաբացատրող ա։ իսկ «ֆրի»֊ն մոլորեցնող ա, ու նոյնիսկ սթոլմանը ստիպուած էր բացատրել, որ not as in free beer but as in free speech. այսինքն՝ բացատրելու կարիք ունի։
ու դէ իհարկէ, ես նախընտրում եմ ազատ ծա, որովհետեւ այն ազատութեան մասին ա, իսկ ելատեքստի հասանելի լինելը գրեթէ ընդամէնը կողմնակի արդիւնք ա։ բայց դէ, շնորհակալութիւն, քամի։ #ազատ_ծա #եզր #լեզու #եզրաբանութիւն #ազատութիւն
@{ քամի ; o_o@spyurk.am} 9/29/2019, 2:22:22 PM
free software, թէ՞ open source եզրերի հարցում ես խնդիր չէի տեսնի, եթէ հարցը վերաբերէր զուտ եզրերին, բայց տուեալ պարագայում եզրերի մէջ առանցքային տարբերութիւն կայ։ ու եթէ զիջենք եզրը՝ գաղափարական տարբերութիւնը կորելու ա։ էդ դէպքում, եթէ խնդիրը միայն source֊ին ա վերաբերում, ապա մենք ունե՞նք խնդիր գուգլական օփէն սոուրսի հետ, թէ՞ ոչ։ եթէ չունէք, ապա՝ օքէյ, եթէ ունէք՝ ապա ո՞նց էք բացատրում խնդիրը։ ու եզրը հասկացւում եւ տարածւում ա, երբ կիրառւում ա։ ու եթէ առաջին պարագայում բացատրելու ենք, որ free-ն նախ ազատն ա, եւ եթէ ազատ չի, ապա իր բաց լինելն այդքան էլ կարեւոր չի, ապա երկրորդ պարագայում, գաղափարական շերտը լղոզւում ու խառնաշփոթն աւելի մեծացնում ա։
#ազատութիւն #գաղափար #ծրագրաւորում
@{ ծիկրակող Թոմ ; tanamasi@spyurk.am} 04/09/2019, 12:27:46
ասում ա՝ էնքան հայերեն չեմ խոսացել, սկսել եմ ռուսերեն բառերը մոռանալ
#ռուսերէն #հայերէն #լեզու #զրոյց
էն օրը խօսում էինք, որ մենք սփիւռքահայերին աւելի լաւ ենք հասկանում, քան իրենք՝ մեզ։ ու էդ նրանից ա, որ մենք հայերէն աւելի լաւ գիտենք, իսկ իրենք, ի դէպ, յաճախ են ասում, թէ հայերէնը բարդ ա։
ու ջոկեցինք ինչի՝ հիմնական պատճառներն են՝
օտարալեզու (օրինակ՝ արաբալեզու) միջավայր։ ուր կինոները, թերթերը, պիտակները, միջավայրը արաբերէն ա, իսկ հայերէնը միայն տանը, ու գուցէ որպէս մի դաս յատուկ դպրոցում, այդ պատճառով արդէն հայերէնը բարդ ա։
ու իմ հասկանալով, սիրիահայերի ու լիբանանահայերի համար՝ աւելի բարդ ա, քան պարսկահայերի, որովհետեւ իրենք աւելի են ինտեգրուած լինում իրենց աւելի աշխարհիկ միջավայրերում։
միւս պատճառը՝ արեւմտահայերէն սպեցիֆիկ ա՝ էն որ լրիւ են խառնւում, գ ա, ք ա, թէ ինչ։
ու կրկին՝ պարսկահայերին աւելի հեշտ ա, իրենք խառնուելու պատճառ չունեն։
ու տէնց։
#հայերէն ոչ վերասահմանուած #սփիւռք #արեւմտահայերէն #լեզու
#դասական #ուղղագրութիւն
@{ մարիամ ; wordsthatidefend@spyurk.am} 04.03.2019, 11:51:48
ուղղագրութիւնը յիշողութիւն է, պէտք է բառերի գրութիւնը յիշել տառ առ տառ: կան նաեւ ուղղագրական կանոններ, որոնք օգնում են բառապատկերները յիշելու:
ռաֆայէլ իշխանեան «դասական ուղղագրութեան կանոններ»
#հայերէն #լեզու
#գիրք
@{ քամի ; o_o@spyurk.am} 03.03.2019, 3:52:59
https://vahagnakanch.files.wordpress.com/2011/04/modern-eastern-armenian.pdf
#armenian #հայերէն #արեւմտահայերէն #լեզու #language
#յոգնակի #քերականութիւն
@{ քամի ; o_o@spyurk.am} 02.03.2019, 23:42:07
երբ բառը միավանկ ա, յոգնակին կազմւում ա աւելացնելով «֊եր»՝ գրքեր, շներ, լճեր եւ այլն։ բայց որոշ բառեր, օրինակ՝ հարս, ձուկ եւ այլ միավանկ բառեր յոգնակի դառնալիս կարծես ստանում «֊ներ»։ սակայն, այդ «֊ն» գալիս ա գրաբարից, զի գրաբարում ձուկն, մուկն, մատն եւ այլն։ եւ, ենթադրում եմ, 10 թիւը գրւում է «տասն» նոյն գրաբարից ելնելով։ ու նաեւ հետաքրքիր ա, որ «ինը» թուի դէպքում այդքան սխալներ չեն անում եւ գրում են՝ «ինն/ինը» մինչդեռ «տասն/տասը» թուի դէպքում բաւական յաճախ պատահող սխալ ա
#հայերէն #գրաբար #լեզու
ինձ պատմում էին բլոքչէյն հիմնուած սոցիալական ցանցերի մասին, ու ես մտածեցի, արդեօք ես բիտքոյնի երկրպագու եմ, թէ չէ։
ու մտքովս անցաւ, որ մէկ գլոբալ բլոքչէյն, դա գլոբալացման մասին ա։ սկսենք տարադրամից։
արդե՞օք ես կարծում եմ, որ լաւ միտք ա, եթէ մենք չունենանք դրամ, այլ մտնենք եւրո կամ ռուբլու գոտի։
երբ դու դունես քո տարադրամը, ու քո երկրի տնտեսական վիճակը վատ ա, տարադրամիդ գինը ընկնում ա, ու դա քեզ հնարաւորութիւն ա տալիս ճգնաժամի դէմ պայքարելու։ էժան աշխատոյժ ես ունենում, հետեւաբար էքսպորտ ես անում աւելի ցածր գներով, հետեւաբար՝ աւելի մրցունակ ես։
յունաստանի, պորտուգալիայի խնդիրներից մէկն էլ դա ա, որ եւրո գոտում են, ու եթէ իրենց տնտեսութեան վիճակը վատ ա, դա այնքան էլ չի արտայայտւում եւրոյի գնի վրայ։
ամերիկեան եւ աւստրիական լիբերտարիան դպրոցների տարբերութիւններից մէկը նրանում ա, որ աւստրիացիները պնդում են, որ բոլորը պէտք ա իրաւունք ունենան իրենց տարադրամը ստեղծելու, եւ դրանց մէջ կարող ա լինել մրցակցութիւնը, իսկ ամերիկեան միլտոն ֆրիդմանը փաստարկներ ա բերել ինչու ա լաւ, եթէ պետութիւնն ա կառավարում տարադրամը։
պետութիւնը չի ապրում աշխարհում, ուր բացի իրենից այլ պետութիւններ չկան։ եթէ ունես կարեւոր վտանգ, ասենք պատերազմ, քեզ պէտք ա արագ արձագանքել, ու այդ դէպքում փող տպելը քեզ օգնում ա։ այո, փող տպելով դու արժեզրկում ես տարադրամդ, բայց երբ ունես ընտրութիւն՝ պարտուել պատերազմում ու դադարել գոյատեւելուց, թէ արժեզրկել դրամդ տպելով աւելի շատ դրամ, երկրորդը նախընտրելի տարբերակ ա երեւում։
դրամ տպելը՝ անուղղակիօրէն յարկում ա, ըստ որում առանց ընտրութեան՝ բոլոր շերտերին նոյն կերպ։ բոլորի գրպանից փող ա հանում։ ըստ որում, եթէ դու ամն֊ի պէս պետութիւն ես, ու քո դրամից դրսում էլ շատ ունեն, ապա դու փող տպելով, փող ես հանում նաեւ արտասահմանցիների՝ այլ պետութիւնների քաղաքացիների գրպաններից։
հիմա, եթէ մենք բոլորս ունենք մի տարադրամ, մի, ասենք բիտքոյն, արդեօք դա մեզ որպէս հասարակութիւն դարձնում ա աւելի մրցունակ, կամ աւելի դիմադրողունակ։
եթէ մենք ունենք ապակենտրոնացուած սոցիալական ցանց, կամ ես ու դու ունենք անձնական մէյլ սպասարկիչ, ապա իմ հանգոյցն ու քո հանգոյցը գիտեն որեւէ բան։ այլ հանգոյցները չգիտեն։
եթէ ամէնը պահւում ա մի բլոքչէյնի մէջ, թւում ա թէ գրանուլարութեան մակարդակը աւելի մեծ ա, ինդիւիդն ա անկախանում հանգոյցից, բայց ապա բոլորն ունեն աքսես նոյն տեղեկատւութեանը։ դիցուք մենք ծայրից ծայր կրիպտաւորել ենք տեղեկատւութիւնը, ու այն այսօր ոչ մէկ չի կարող կարդալ։ ապա մի օր գալիս են քուանթային ռոբոտներ, ու կարդում են ամէնը մէկ գլոբալ շղթայից։
այսինքն սինգլ փոյնթ օֆ ֆէյլըր բաշխուած համակարգերում մնում ա։
նաեւ՝ բազմազանութեան համար պէտք են սահմաններ։ եթէ մենք ընդունում ենք, որ բազմազանութիւնը արժէք ա։ իսկ ես մասնաւորապէս մի պատճառ գիտեմ՝ տարբեր պետութիւններ ընդունում են տարբեր գոյատեւելու ստրատեգիաներ, մէկը վարի ա գնում, միւսը չէ՝ ու դա նախընտրում եմ գլոբալ կառավարութեանը։
այո, կարող ա լինել գլոբալ կառավարութիւն, ինչպիսին էր մեզ համար, ի դէպ սովետը, ու այո, ասել էր՝ ես իմ ձեւով որոշում եմ կայացնում՝ դուք ու ադրբեջանցիները սուս մնացէք ու մի ձեւ իրար հետ եօլա գնացէք։ խսհմ֊ը փլուզւում ա, ու մենք յիշում ենք, որ մենք կոնֆլիկտ ունենք, ու սկսում ենք իրար մորթել։
շատ երկրներ այսօր ստիպուած են զինուել, ու իրենց հարեւաններն են ստիպուած զինուել, որովհետեւ երկու կողմն էլ վստահ չեն, որ միւսը չի խփի, եթէ դու թոյլ եղար։
արդեօք գլոբալ կառավարութիւնը ընդունելի տարբերակ ա ձեզ համար, որ էդքան անիմաստ ծախս չարուի, ու այդ փողերը կարողանանք ուղղել այլ, աւելի հաւէս տեղեր՝ բժշկութիւն, ասենք։
իմ պատասխանն ա՝ չէ, զի ես աւելի քիչ ազդեցութիւն ունեմ գլոբալ իշխանութեան վրայ, ու եթէ այն դառնում ա գլոբալ դիկտատուրա, կամ եթէ անյտեղ ընդունւում են օրէնքներ, որոնց հետ ես համաձայն չեմ, մեր հասարակութեան դրանց վրայ ազդեցութիւնը անհամեմատ աւելի թոյլ ա, քան մեր տեղական իշխանութեան վրայ։
եթէ գլոբալը կառավարութիւնը լաւն ա՝ կարող ա ամէնը լաւ լինել, բայց կարող ա եւ վատն ա դառնում։ նաեւ, մէկի համար լաւը միւսի համար վատ ա։ նայած որոնք են այդ գլոբալ կառավարութեան առաջնահերթութիւնները։
հիմա բազմազանութեան ու սահմանների մասին։ մի երկիրն անում ա սխալ, միւսը չի անում, մէկը ֆէյլ ա լինում, տարբեր չափի, կարող ա վատ են ապրում, կարող ա դադարում են գոյատեւել, բայց գլոբալ աղէտ չի լինում։
նաեւ, մենք բազմազան ենք, զի դա տեսակի դիմադրողականութեան համար լաւ ա։ ու սեռական բազմացումը մասնաւորապէս այդ պատճառով էր պէտք՝ բազմազանութիւն ստեղծելու համար։ եթէ դու ունես իրար նման գեներ, ապա մի վիրուս կարող ա լրիւ պոպուլեացիան վերացնել։
ու մի բան էլ՝ փոփոխութիւնները, մուտացիաները ամրապնդւում են պոպուլացիաներում։ չեն ամրապնդւում ինդիւիդուալ մակարդակի վրայ։
եթէ մենք չունենանք էթնոսներ, ռասաներ, ու բոլորս ձուլուենք, մի կողմից, թւում ա թէ իրար դիսկրիմինացնելու պատճառ աւելի քիչ կունենանք (բայց ինձ թւում ա, միշտ էլ կը գտնենք ինչի համար դիսկրիմինացնել), բայց միւս կողմից մենք կրճատում ենք ռեցեսիւ գեների փուլը։
ասենք իռլանդիայում շատ են կարմրահերները, ու մեծ հաւանականութիւն կայ, որ ոչ կարմրահեր ծնողների մօտ ծնուելու ա կարմրահեր երեխայ, զի շատ հաւանական ա, որ երկուսն էլ այդ ռեցեսիւ գենն ունեն։ եթէ մենք բոլորին իրար խառնում ենք, հաւանականութիւնը, որ երկու հոգում մօտ կը լինի ռեցեսիւ նոյն գենը, ու նրանք կունենան կարմրահեր երեխայ, կտրուկ նուազում ա։ հետեւաբար, մարգինալացնում ենք այս կամ այն յատկութիւնները։
հիմա սա միայն արտաքինի մասին չի, ինչ֊որ մարդիկ ինչ֊որ պատահականութիւնների ձեւով ծնւում են ինչ֊որ ձեւ տարբեր, ու գուցէ տարբեր են ընկալում իրողութիւնը, ու գուցէ այդ պատճառով են հակւում այլ ձեւ նայել ու այլ գիտական տեսութիւն են առաջարկում, ու մեզ բոլորիս դա օգուտ ա տալիս։ եթէ մենք բոլորս գենետիկ առումով իրար աւելի մօտ ենք, ու տարբերուելու աւելի քիչ տարբերակ ունենք, արդեօք էդ չի բերի գիտութեան աւելի դանդաղ զարգացմանը, կամ յանճարների աւելի քիչ յայտնուելուն։
կամ եթէ խօսենք լեզուի մասին՝ լեզուն ենթադրում ա ու սահմանում ա մտածողութիւն։ ու հակաուտոպիաներում պետութիւնները սահմանում են լեզուն, որ աւելի մեծ վերահսկողութիւն ունենան։
եթէ մենք ունենք լեզուների բազմազանութիւն, դա նոյնպէս առաւելութիւն ա բոլորի համար, մարդկութեան համար, ինչպէս եւ բազմազան գենետիկ փուլ։ ու գլոբալացուած աշխարհում լեզուները մեռնում են, ինչը փաստ չի, որ լաւ ա բոլորի համար։
այսպէս, բաւական խառը կիսուեցի խառը մտքերով, ես հակուած եմ զգուշանալ համաշխարհայնացումից, ու հակուած եմ գնահատել սահմանները, տարբերութիւնները, ու բազմազանութիւնը, չգիտեմ ինչի։
#համաշխարհայնացում #գլոբալացում #լեզու #բազմազանութիւն #ապակենտրոնացում #ազատութիւն
հակաուտոպիա․
մի պետութիւն ուզում ա անջատել իր բնակիչներին համացանցից, զրկի կարգիչներից եւ դիւրակիր սարքերից։
եւ որոշում ա պատենտաւորել լեզուն։
արգելում ա այլ երկրներին իրենց այբուբենով՝ տառերով, եւ իրենց լեզուի աջակցութեամբ սարքեր արտադրել։ պարզաբանում ա՝ սրիկաներն օգտագործում են մեր ազգային հարստութիւնը, մե՛ր տառերը, մե՛ր լեզուն։
ստեղծում են յատուկ կոմիտէ, որը լեզուի օգտագործման արտօնագրեր ա բաժանում։ տալիս ա մի երկու «դաշնակից» օտար հրատարակութիւններին, եւ արգելում ա լեզուն օգտագործել մի շարք տեղացի հրապարակախօսներին, բլոգերներին եւ վլոգերներին՝ լեզուն ոչ պատշաճ, ոչ կարգին լինելու պատճառաբանութեամբ։
անցնում են «չե՛նք թողնի այլասերել մեր լեզուն» տրանսպարանտներով երթեր։
այսպիսով անհնար ա ստացւում գրել իրենց լեզուով համացանցում, խօսել իրենց լեզուով ռադիոկայաններում, իսկ բնակիչները չեն կարող կարդալ որեւէ այլընտրանքային եւ ոչ կոպիտէի կողմից արտօնագրուած աղբիւր։
հանրութեան որոշ զանգուածում ֆլեշկաներով շրջում են արգելուած տեքստեր, կամ ձայնագրութիւններ, եւ ընդունւում ա նոր օրէնք՝ ոչ միայն լեզուի սխալ կիրառութեամբ տեքստերն ու ձայնագրութիւններ արտադրողները պիտի պատժուեն, այլ եւ սպառողները՝ լեզու այլասերող տեքստերը ազդում են քաղաքացիների ընկալման վրայ, փտեցնում այն, դարձնում այդ մարդկանց այլասերուած բառերի եւ արտայայտութիւնների կրող։
«դոնոս»֊ի առարկայ ա դառնում, եթէ մարդու շուրթերից թռել ա ոչ պետական ստանդարտներին համապատասխանող բառ կամ արտայայտութիւն։ այդպիսի մարդկանց հնարաւորինս շուտ մեկուսացնում են, որպիսի կանխեն վարակի տարածումը։ մեկուսացուած մարդկանցից դեռ ոչ մէկ չի վերադարձել։
#հակաուտոպիա #դիկտատուրա #լեզու #համացանց #վերահսկողութիւն #խօսք
ճապոներէն արտայայտութիւն կայ՝ 空気読めない (Kūki yomenai), այդպիսի մէմ ա, նշանակում ա՝ տեղի օդը չի կարդում։
Կամ պարզապէս՝ օդը չի կարդում։ Այսինքն՝ չի ջոկում, կոնտեքստը չի ըմբռնում, այլ խօսքով՝ կուլտուրա չունի։ Դրան նաեւ կարճ ասում են՝ KY, ու այդ արտայայտութիւնը շահել ա Իւխան արտայայտութիւնների մրցոյթ 2007֊ին, եւ մտել ա Շիբույա բառարան՝ 2008֊ին։
չեմ յիշեր, որտեղից եմ իմացել։ մի երկու օր առաջ գտել եմ իմ պրոֆիլում, ու սկսել փնտրել։
#ճապոներէն #լեզու #ky #空気読めない #ու_տէնց
իթ «ձմեռ պապերը» ընդամէնը մի արտայայտութիւն են նրա, ինչպէս են մարդիկ յօրինում դեբիլ հեքիաթներ, ու ուզում են մինչեւ վերջ դրանց հաւատալ։
պատկերացնենք մի դեռահաս, ով տառապում ա, զի չեն տուել ռոմանտիկ տապալում ա ապրում։
նա իրան վատ ա զգում, որ այն, իր պատկերացրած հեքիաթային «վայրը»՝ յարաբերութիւնը՝ հասանելի չի, չի լինի։ ու ուժեղ էլ տառապում են, խեղճերը։ զի հաւատում են այդ հեքիաթին։
իսկ եթէ տապալում չի, այլ ստացւում ա, ու դէ, իհարկէ, հեքիաթը չի, ասում են՝ «ես հասկացայ որ էդ նա չի», զի դէ, բա իհարկէ, նա ռեալ մարդ ա, ու կապ չունի պատկերացրած աշխարհների հետ։ բայց դէ նա ա մեղադրւում, որ նա չի համապատասխանել, մտքով չի անցնի, որ պատկերացումն ու ակնկալիքներն են ոչ իրատեսական։
ու էդ նոյնն ա, երբ մարդիկ խօսում են լեզուի մաքրութեան մասին։ ու ասենք, չեն սիրում «լօքշ» բառը։ լսեն քեզնից, կասեն՝ էս ով ես, ո՞նց դու կարող էիր։
իսկ լեզուն այնպիսին ա, ինչպիսին կայ, որովհետեւ, ասենք այդ «լօքշ» բառը, մարդկանց կպնում ա։ կպնում ա, ինչպէս կպնում են ռոուլինգի, կամ մարտինի, կամ քինգի գրքերը։ որովհետեւ ինչ֊որ բաներ կան դրանց մէջ, որոնց պատճառով մարդիկ այդ գրքերին անտարբեր չեն։
ու մեմեր կան, որոնք մարդկանց կպնում են։ ու մարդիկ դրանք օգտագործում են։
ու մտքով չի անցնի, չէ՞, ասել, էս ի՞նչ մեմեր էք օգտագործում, ճիշտը էս ձեւ արտայայտութիւն օգտագործելն ա։
ու այդ ամէնի արդիւնք՝ մարդիկ փախնում են։ միշտ։ փախնում են աշխատանքից, համալսարանից, յարաբերութիւնից, ու աւաղ՝ երկրից՝ զի իրենց պատկերացրած հեքիաթը անպայման եւ պարտադիր որեւէ տեղ գոյութիւն ունի։
մի պահ կը մտածեն, որ եթէ դեռ չեն գտել, ապա ոչ թէ նրանից ա, որ չկայ, այլ նրանից ա, որ դա հայաստանում չի։ ու կը գնան՝ ով ուր՝ «սովորելու», աւտոստոպով աշխարհը նուաճելու, թմրադեղի «թրիփեր»֊ով շրջելու, եթէ ձեւ ունենային՝ տիեզերք, միայն թէ գտնեն այն, ինչ, չգիտես ինչի, այնքան համոզուած են, որ պէտք ա լինի։
ու տէնց մարդիկ փախչում են, փախչում են, փախչում են։
ու իթ էդ մեր մշակոյթի թերացումն ա։ մենք նախընտրում ենք մարդկանց կերակրել ձմեռ պապերի մասին հեքիաթներով, ոչ թէ իրական ընկերութեան ու իրական յարաբերութիւնների մասին գրքերով ու ֆիլմերով։ մենք պահում ենք երեխաներին նէնց, որ իրենք հաւատան հրաշքների, ու յետոյ ֆրուստրացուեն, որ ամէնը շուրջը դրան չի համապատասխանում։
ու տառապեն։
ու տէնց։
#սէր #յարաբերութիւններ #հեքիաթ #փախուստ #իրականութիւն #լեզու #մարդիկ #մշակոյթ #միշտ
երբ տեսնում ես սխալներ նախընտրական քարոզչական նիւթերի մէջ, մտածում ես, լաւ ա որ հայերէնը տէնց շատ պարզ լեզու չի, էսպերանտոյի, կամ տոկի֊պոնայի, կամ նիւսփիքի պէս, ու մարդիկ կան, ով չեն ձգում, ու սխալները տեսնում ես։
նաեւ, սխալները տեսնում ես, որովհետեւ կամ ինքնավստահ են, կամ խնայել են սրբագրողի վրայ, կամ կերել են սրբագրողի փողը։ կամ կուլտուրա չունեն, մէկին տալ ստուգելու, ընթերցելու, խորհուրդ հարցնելու։ (: #լեզու #հայերէն #քաղաքականութիւն
իսկ գիտէ՞ք ինչի էր կապուտիկեանը գրում, թէ մայրենիդ չմոռանաս։ զի մոռանում էին։ ու էդ մոռանալը թրենդի մէջ էր, գոնէ որոշակի, կիրթ սեգմենտի մօտ։
ինչպէս եւ յաճախ լինում ա, երբ որեւէ լեզու դառնում ա «պրեստիժի լեզու», այսպիսի եզր նոյնիսկ կայ։
#կայսրութիւն #կապուտիկեան #լեզու
իթ շատ կարեւոր ա ոնց ենք արտայայտւում, ու որպէս օրինակ հիմա ձեռքի տակ ա «չեմ կարող» արտայայտութիւնը։
այն ունի լիքը թերութիւն։ — հաստատում ես, որ չունես վերահսկողութիւն քո կեանքի նկատմամբ։ վստահելի չես։ — արդարանում ես։ արդե՞օք արդարանալ պէտք ա։ — վիճելի ա։ արդե՞օք իսկապէս չես կարող։ ո՞րն ա չկարողանալը։ նէնց տպաւորութիւն ա ստեղծւում, որ սուտ ա։ զի կարող ես, բայց հարմար չի։
իթ աւելի լաւ ա ասել՝ «չեմ լինի հանդիպմալը», ասենք։ դա ակնյայտօրէն վիճելի չի։ դու տեղեկացնում ես։ էդ նաեւ արժանավայել ա։ զի դու արդարանալու բան չունես։ դա կարճ ա, առանց աւելորդ բացատրութիւնների, որ կարող են էլի վիճելի լինել։ դա ակնյայտօրէն անկեղծ ա ու երեսպաշտ չի։ դու չես թաքցնում ու չես խաղում։ ու դու վերահսկում ես քո կեանքը։ վստահելի ես երեւում։
եւ ամենակարեւորը՝ դու հպարտ քաղաքացի ես։ #լեզու
երբ մենք, ասենք տեխնիկական զրոյցի մէջ ասում ենք՝ «որը կատարւում ա անմիջապէս երկաթի վրայ»֊ի պէս մի բան, մենք վերացարկւում ենք, ինչպէս անում են տոկի֊պոնա խօսելիս։
#տոկիպոնա #լեզու
պարսկահայերը, ըստ վիքիպեդիայի, ր տառն ասում են սենց՝ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Dental_and_alveolar_lateral_flaps
իսկ գրաբարում ղ տառն ասում էին սենց՝ https://en.m.wiktionary.org/wiki/%C9%AB ահա։ #լեզու #հայերէն
վերջերս «կրկնակի ժխտման» մասին էինք խօսում։
կարծես թէ այսպէս ասած կրկնակի ժխտումը (որ փաստօրէն պէտք ա տենց չկոչուի, այլ կոչուի ժխտման կարգով համաձայնութիւն) չկար գրաբարում, ու սկսել ա ձեւաւորուել միջին հայերէնում՝ այսինքն մօտ 12֊13֊րդ դարերում։
Գրաբարում, ինչպէս յայտնի է, ժխտական դերանուններ չկային։ Հետեւաբար հնարաւոր չէր ժխտման կարգով այն համաձայնութիւնը, որը դրսեւորւում է ժամանակակից արեւելահայերէնում։
Սակայն միջին հայերէնում, հիմք ունենալով գրաբարեան ձեւերը, արդէն ուրուագծւում են քերականական այն իրողութիւնները, որոնք բնորոշ են արեւելահայերէնին։ Ու թէեւ տեսական ուսումնասիրութիւններում ժխտական դերանունները չեն առանձնացւում, միջին հայերէնի բառարանում հեղինակները որպէս գլխաբառեր բերում են ոչ ով, ոչ որ, ոչ ում, ոչ ոք ձեւերը։
Ձեւաւորուե՞լ էին արդէն ինքնուրոյն ժխտական դերանուններ միջին հայերէնում, թէ՞ ոչ, մի առանձին քննութեան հարց է, բայց որ նման բաղադրութիւնների հետ բայերն արդէն դրւում էին ժխտական ձեւով, հաստատում են հէնց այն օրինակները, որոնք բերուած են բառարանում․ հմմտ․ Քեզ ընկեր եւ նման՝ ոչ ով չի լինի (Ֆրիկ), Ոչ ով չէ պատճառ եղեր, չեմ այլոց ձեռօք ես խափուեր (Յովհաննէս Երզնկացի)։ Զի արիւն ոչ ով չմարսեց (Խաչատուր Կեչառեցի)։ Միտքդ ոչ որ կենդանոյ ի քեզ չհասնի (Ֆրիկ)։ Հանցեղ սիասաթ ունէր, որ չունէր ոչ ոք թագաւոր (ն․ տ․)։
Ինչպէս այս եւ շատ այլ օրինակներ ցոյց են տալիս, միջին հայերէնում ժխտման կարգով համաձայնութիւնը բաւականին յաճախադէպ էր, թէեւ դեռ լրիւ օրինաչափութեան չէր վերածուել։
աղբիւր՝ http://language.sci.am/sites/default/files/languageAndLinguistics/lezow_ew_lezvabanowtyown_2016_2.pdf 40֊53 էջերից։
#լեզու #հայերէն #հետազօտութիւն #գրաբար #ժխտման_կարգով_համաձայնութիւն #քաղուածք #մէջբերում
«գիք» հասկացութիւնը բնաւ գիքերը չեն սահմանել։ էդ իրենց դեբիլի տեղ դնելով անուանում էին «գիք»՝ «դեբիլ», այսինքն։ յետոյ տենց ստացուեց որ էդ «դեբիլ»֊ները սկսեցին լաւ փող աշխատել նահանգներում, ու էդ մոդա եղաւ, ապա նրանք, ով հնարել են էդ հասկացութիւնը, սկսեցին իրենք իրենց էլ «գիք»՝ այսինքն «դեբիլ» պիտակել։
իսկ էդ «գիք»֊երը այդ սահմանման հետ կապ չունեն։ իրենք չեն մտածել իրենց պիտակել, ու իրենք չեն իրենց պիտակում հիմա էլ։ #ցանցառ #լեզու #նորաձեւութիւն
գիտէ՞ք որ ռուսերէն «ստական» բառը փոխառուել ա պարսկերէն «էսթեքան» բառից, որն իր հերթին փոխառուել ա անգլերէն՝ «east tea can»֊ից՝ այսպէս էին անգլիացիներն անուանում իրանական «կոնքերով» թէյի բաժակները։
#ռուսերէն #պարսկերէն #անգլերէն #լեզու #ծագումնաբանութիւն
մի քանի բան կայ, երբ գլոբալացումը լաւ ա ազդում։ ամենա ակնյայտ օրինակը՝ ուիքիպեդիան ա։ կամ ազատ ծա֊ն։ կամ նոյնիսկ շատ դէպքերում ոչ ազատ ծա֊ն, իր բոլոր թերութիւններով։ ասենք՝ բժշկական ծա֊ն կամ տեխնոլոգիաները։ դրանք էլ են գլոբալացման մաս։ այն որ մի տեղում մարդիկ ինչ֊որ բանի հասել են, ու կիսւում են դրանով այլ մարդկանց հետ, լինի դա բիզնես շահ, կամ դրդապատճառ, թէ չէ, միեւնոյնն ա դա այլ մարդկանց ձգել քաշելն ա, մենակ չթողնել ա։
ու մտածում եմ, որ գլոբալացումը նաեւ լոկալ, փոքր, թոյլ մշակոյթների վրայ էլ ա լաւ ազդում։ որովհետեւ գլոբալացումը փորձում ա սահմանել որոշակի ընդհանուր, բոլորի համար արժանավայել կանոններ, որոնք մեր դէպքում շատ աւելի լաւն են, քան մենք կարող ենք ունենալ առանց գլոբալացման, այլ ասենք լոկալ կայսրութիւնների ճնշման պարագայում, որը լոկալացում ա։ ու մեր հիւսիսային կայսրութիւնն էլ ա հակագլոբալիստական, խզում ա տնտեսական կապերը այլ երկրների հետ, փորձում ա լինել ինքնամփոփ, կամ մեկուսանում ա։ ու մեզ էլ ա ձգում իրենց հետ իզոլացուելու։
ու գուցէ վուդրո ուիլսոնի հայաստանի քարտէզն էլ էր գլոբալիստական փորձ՝ ըստ իր փաստաթղթի նա բոլոր տեղացիների համար փորձում էր ստեղծել արժանավայել զարգացման պայմաններ, օրինակ՝ ծովին ելք։
ու գլոբալացման պարագայում միջազգային լեզուն, անկախ իր պատմականօրէն գաղութացնող լինելուց, ընդամէնը դեֆոլթ միջազգային լեզու ա, որի վրայ, ասենք անգլիացիներն արդէն մենաշնորհ չունեն, այն ձեւաւորւում ա ամբողջ աշխարհում։ ու երբ կայ դեֆոլթ միջազգային լեզու, այն ըստ սահմանման միջազգային ա, ու ապա ասենք անհեթեթ են թւում որեւէ մի ազգին ասիմիլացնելու կամ այլ լեզու պարտադրելու փորձերը՝ բոլորն ունեն իրենց լոկալ լեզուն եւ մի գլոբալ լեզու։
ես հա կուզէի որ այդ գլոբալը լինէր լաւ դիզայն արած ու առանց պատմական «պոչերի», ասենք էսպերանտո, բայց ինչ կայ դա ա, ու էդ վատ չի։ քանի որ ուզում ենք թէ չենք ուզում, արեւմուտքն ա մեզ այսօր ձգում, պահում, կրթում, բուժում, եւ հնարաւորութիւն տալիս որ շփուենք։ իսկ մեզ մնում ա խելացի ուսանողի պէս սովորել, կրթուել, որ մենք էլ կարողանանք մի օր մարդկութեանը, կամ լաւ, գոնէ դեռ ինքներս մեզ ոչ թէ վնաս տալ, այլ օգտակար լինել։ դա էլ նուաճում կը լինի։ #գլոբալացում #հայերէն #աշխարհ #հայք #վիքիպեդիա #անգլերէն #լեզու
net neutrality գաղափարը ես կը պրոյեկտէի հհ֊ում օտար լեզուների կարգավիճակի վրայ՝ ոչ մի օտար լեզու այլ օտարից լաւը չի, ու այդ պատճառով չի կարող արժանանալ պետութեան կողմից էնֆորսդ յատուկ լիազօրութիւնների։ #լեզու
երէկ նե տո պետապիքսելից նե տո դիփիռեւյուից յղումով գնացի, որով գնալ իհարկէ պէտք չէր ըստ վերնագրի դատելով՝ «այս ինստագրամ նկարը շրջեց աշխարհը», բայց մտածեցի շանս տալ ու չընդհանրացնել։
այնտեղ ինչ֊որ չաղ կնոջ ու իր դստեր պատմութիւնն էր, երբ դուստրը մայրիկին ասաց՝ «դու չաղ ես», իսկ մայրիկը պատասխանեց՝ «ես չաղ չեմ, չաղ մարդ չկայ, ես ունեմ ճարպ, դա շատ օգտակար բան է, մեզ պաշտպանում է մրսելուց»։
ու մարդիկ նապերեբոյ հիացան, թէ այս ինչ լաւ արտայայտուեց այդ կինը, չաղ մարդ չկայ», ինչ «քաղկորեկտ» է դա։
ես հասկանում եմ, որ եթէ չաղ ես, կարող է հաճելի չլինի, որ քեզ այդ մասին յիշեցնում են։ ու որ դա քո անձնական գործն է, գուցէ դու քեզ այդպէս դուր ես գալիս, կամ կարծում եմ որ այդպէս աւելի առողջ է՝ քո սահմանադրական իրաւունքն է։ ու իրենց իրաւունքն է արտայայտուելը։ ու քո իրաւունքն իրենց արհամարհելը։ ես չէի արտայայտուի, բայց դա իմ գործն է, էթիկայի հարց է, ոչ թէ իրաւունք չունենալու։
բայց ուղերձս այն է, որ մարդիկ ունեն լեզու, խօսք, ու այդ լեզուով նկարագրում են աշխարհը։ եթէ մենք ասենք «նա չաղ չէ, նա ունի ճարպ», ապա դա նմանւում է Օրուելի «նիւսփիք»֊ի, որով որոշ բաներ արտայայտել չի լինի։
ու ամենասարսափելին ինձ համար այն է, որ այդ «նիւսփիքը» պարտադրւում է համայնքների կողմից, ոչ թէ դիկտատուրայի, ինչպէս 1984֊ում էր։ ու տենց։
#1984 #լեզու #օրուել #համայնք #խօսք #իրականութիւն
առաջին բանն ինչ արեց ռուսը՝ պանիկեց, ասելով՝ «ահ, ձեզ մօտ ռուսերէն ոչ մի բան գրուած չէ»։ առաջին բանն ինչ արեց գերմանացին՝ ասաց՝ «իսկ ինչո՞ւ է ձեզ մօտ այնքան շատ լատինատառ կիրառւում, եթէ դուք ձեր այբուբենն ունէք»։
#լեզու #հարցեր
Մինչեւ Պետրոս Առաջինի ժամանակները (իսկ ոմանք պնդում են, թէ մինչ Նապոլեոնական պատերազմներ) Ռուսաստանի բնակիչների մեծ մասը խօսում էր թուրքա֊ֆինական բարբառներով, ու նոյնիսկ «ռուս ժողովուրդ» հասկացութիւն չի եղել։ Ասում էին՝ «ցարի մարդիկ», կամ «ուղղափառներ»։ 18 դարի սկզբի պատմաբան Լիզլովն իր «Սկիւթների պատմութիւն» գրքում բաժանում է իրեն ժամանակակից Մոսկովիայի ողջ բնակչութիւնը «ռուսաստանցիների» (россиане )եւ «մոսկուա»֊ի։ Ըստ իս, նա նկատի ունէր, եթէ այսօրուայ եզրերով խօսենք՝ բելարուսներին եւ մոկշա֊մորդուան։
Այն ժամանակուայ ռուս գիրը պոեզիայի մէջ Տրեդիակովսկու (ռուս պոեզիայի հօր, 1718 թ) փորձերը (չխառնել կրոնական կամ սլաւոնական գրի հետ) ոչ մի արդիւնք չտուեցին՝ կարող էք փորձել կարդալ իր ստեղծածը։
Եզրակացութիւն՝ 18֊րդ դարի սկզբին ռուսերէն լեզուն այնքան թշուառ վիճակում էր, որ այն կարելի էր օգտագործել միայն կենցաղային եւ տեխնիկական նպատակներով։
1718֊ից 1830 թիւ, երբ լոյս տեսան «Բելկինի վիպակները», անցաւ մօտ հարիւր տարի՝ այս ժամանակահատուածում եւ ստեղծուել էր այն «հզօր» լեզուն որ այսօր բոլոր ռուսների հպարտութիւնն է։
Ինչի՞ եմ ասում՝ մի տասնեակ բանասէրների՝ Բարկովի, Լոմոնոսովի, Դերժավինի, Ժուկովսկու, Պուշկինի ջանքերը եւ տուել են մեզ գիր, որը չի կարող համատեղելի լինել զանազան բարբառների հետ։ Ռուսների մեծ մասի համար այդ լեզուն՝ արհեստական է, այստեղից եւ անհամատեղելիութիւնը։
այստեղից։ (ռուսերէն)
#ռուսերէն #լեզու
կարող է թուալ, որ «մալիշկա» գիւղի անունը սլաւոնական ծագումնաբանութիւն ունի։
պարզւում է, «մալ» բարբառներում նշանակում է՝ «անասուն», «կենդանի»։ ասենք գիւմրում կասեն՝ «ինչխ որ մալ էղնիս»։
«իշկա»՝ «աշել», «իշել» — անասուններին նայել, «մեյնթեյն» անելն է։
մալիշկան — անասնապահների գիւղն է։
ու իրօք, այնտեղ ասենք մոլոկաններ չեն ապրել, որտե՞ղից սլաւոնական անուանում լինէր։
#մալիշկա #մալ #գիւղ #ծագումնաբանութիւն #բարբառ #հայերէն #լեզու
«Մոնթի Փայթն եւ Սուրբ Գրաալ»֊ի տոկի պոնա թարգմանութիւնն այդ լեզուն սովորելու համար կարեւոր աղբիւր է։ աւաղ, հասանելի է միայն արխիւում։
#տոկի_պոնա #կինո #արխիւ #գրաալ #մոնթի #լեզու #թարգմանութիւն #տեքստ
Էսպերանտո֊ում, նոր բառ կազմելու համար, սովորաբար նախընտրելի է երկու կամ երեք արդէն գոյութիւն ունեցող արմատ համադրել, քան փոխառել այդ բառը այլ լեզուից։ Սա խորհուրդ է տրւում «պարզունակ» արմատների քանակը ցածր պահելու համար եւ հետեւաբար ապահովուել լեզուն սովորելու մատչելիութիւնը։
հայերէնի պէս մօտեցում է։
այնուամենայնիւ իրենք ունեն helikoptero եւ biciklo — կռահէք ինչ է նշանակում։
։Պ
@{Maro ; jrvezh@joindiaspora.com}֊ն ասում է, որ
— ընկերն այն մարդն է, ում հետ հաց ես ուտում՝ ընդ կեր։
տիմոնովան ինչ֊որ բան էր ասում, որ լեզուն՝ հոգեբանութեան «սլեպոկ»֊ն է։
#լեզու #հայերէն
c եւ c++ պատմութիւն՝ https://vimeo.com/132192250
#ծրագրաւորում #կոմպիլյատոր #սի #ծրագրաւորման_լեզուներ #լեզու
սպանիչ պատմութիւն է, ինչպէս մարդը գրել է սի կոմպիլյատոր քառասուն օրուայ մէջ՝ http://www.sigbus.info/how-i-wrote-a-self-hosting-c-compiler-in-40-days.html
#ծրագրաւորում #կոմպիլյատոր #սի #ծրագրաւորման_լեզուներ #լեզու
Քարայրին ծյոր
ԼՂՀ կառավարութեան աշխատակազմի անշարժ գոյքի կադաստրի վարչութեան էջից։
#ձոր #ծյոր #հայերէն #լեզու #քաղուածք #մէջբերում
ինձ թւում է որ «կնիժկա», «ֆոտկա» բառեր օգտագործողները չեն սիրում ոչ գրականութիւնը, ոչ էլ լուսանկարչութիւնը։
#ֆոտո #գրականութիւն #բառեր #լեզու
ենթատեքստից ազատ լինելու մասին
համեմատիր տրանսկրիպցիան հիերոգլիֆներով գրուածի հետ։ (: հիերոգլիֆները տարբեր են, քանի որ տարբեր են իմաստները, նշանակութիւնները, իսկ հնչում է դա նոյն կերպ կամ շատ նման։
ի դէպ, երկրորդ նկարի վրայ հնարաւոր է համեմատել աւանդական եւ պարզեցուած չինարէն գիրը։ (:
#ենթատեքստ #չինարէն #կոնտեքստ #լեզու #առիւծ #փինյին #Չժաո_Յուանժեմեն #Շի_Շի_շի_շի_շի #շի #գիր
գերմաներէնում կայ Heimweh — հայրենաբաղձութիւն (heim֊ը տուն է նշանակում), ու կայ Fernweh — հեռաբաղձութիւն, հեռուների կարօտ։
#կարօտ #հայրենաբաղձութիւն #բաղձութիւն #հեռաբաղձութիւն #գերմաներէն #բառեր #լեզու
Թագաւորական Օդային Ուժերում ձեւաւորուել է ուրոյն սլենգ։ Ըստ որի ասենք ցանկացած թռչող սարքին անուանում են օդապարուկ։ (:
#օդապարուկ #սլենգ #լեզու #խօսք
«էկրան»֊ը՝ «\» ինքնին «կոստիլ» է, լաւ դիզայնի մասին չէ։ ու կոդը դարձնում է ահաւոր չընթերցուող։
#դիզայն #լեզու #սինտաքս #սինտաքսի_վերլուծութիւն #ծրագպաւորում
#լուսանկարներ #բաթում #քաղաք #փողոց #շուն #լեզու
լեզուի մէջ պէտք է բուլեան տիպ լինի, թէ չէ կը ստացուի որ կարող ես գրել
number_of_seats=42; all_seats_taken = 1; if (all_seats_taken) {
}
#բուլեան #լեզու
սկսեմ նրանից, որ պեդանտիկ (մանրախնդի՞ր) վերաբերմունք ունեմ շատ զանազան դէպքերում։
ունեմ խօսքին՝ երբ գալիս ասում են՝ «ես… ըըը… թոքենի համար», կամ «բան եմ տալիս, չի լինում», ու յոյսով նայում են աչքերիդ, որ հասկանաս։
ես յաճախ հասկանում եմ, բայց յայտնում եմ, որ չեմ հասկանում։ ու հարց եմ տալիս, որ տառապէն, եւ միտքը հասկանալի, ճիշտ եւ հայերէն ձեւակերպեն։
ու երբեմն ստացւում է, որ ինձ միայն թուացել է, որ հասկանում եմ, իսկ իրականում լրիւ այլ բան էին ուզում արտայայտել։
ես բծախնդիր եմ անուանումների մէջ՝ կարեւոր չէ պաշտօնական անուանումը, կարեւոր է քաղաքական մօտեցումը։ ես չեմ ասի «լենինական» կամ «կիրովական», ոչ այն պատճառով, որ այդպիսի քաղաք քարտէզին նշուած չէ, այլ որովհետեւ դա ինձ համար քաղաքական հարց է։ այսօր քարտէզին կայ «միկոեանի փողոց», բայց ես կաշխատեմ այլ ձեւ գտնել տեղանքի մասին տեղեկատւութիւն յայտնելու։
կարելի է նաեւ ասել «աֆրիկեանների շէնքի մօտ», չնայած այն արդեն չկայ։
Ի դէպ, անուանել «նախագահ» նրանց, ով բռնազաութել է իշխանութիւնը, շատ նման է «Լենինական» բառը օգտագործելուն։ Հիմա եթէ չէք ասում առաջինը, ապա եկէք մի ասէք երկրորդը։ (Կամ հանէք խաչը, կամ հագէք տաբատը)։
ես պեդանտիկ եմ վերաբերւում խօսքին, ես չեմ ասի «պէսոկ», քանի որ դա պետականութիւն չունենալու մասին է։ երբ չկար լեզուի մասին օրէնք, որ պարտադրում էր գրել վաճառուող ապրանքների վրայ հայերէն, հայերը նայում էին, կարդում տուփի վրայ ռուսերէն «песок»֊ը, հնչիւնափոխում այն, ինչպէս կարող էին, եւ օգտագործում։ քանի որ դա «պաշտօնական», իսկական անունն էր։
ու եթէ «քա՞նի գդալ պէսոկ» ասողին պատասխանել «շնորհակալութիւն, ինձ շաքարաւազ մի աւելացրէք», նա գուցէ մի տեսակ թարս կը նայի քեզ։ ո՞ւմ տեղն ես քեզ դրել, որ մեզ պէս՝ նորմալ հայերէնով չես խօսում։ ու մոռանալով, որ «նորմալ» հայերէնում «պէսոկ» բառ գոյութիւն չունի, ու որ իր ասած «պէսոկը» պետականութիւն չունեցող ազգի մտածողութեան մասին է։
ես պեդանտիկ եմ նաեւ ծրագրաւորման լեզուների ֆորմալ նոտացիային։ ինձ համար կարեւոր է, որ վերագրումը յստակ տարբերուի հաւասարման նշանից, այսինքն օրինակ կիրառուի a := a * 5 ոչ թէ a = a * 5։
ինձ համար կարեւոր է, որ IF պայման THEN յաջորդականութիւն ֊ից յետոյ յստակ աւարտ լինի՝ END֊ի կամ endif֊ի ձեւով։ Ինձ համար կարեւոր է, որ Օբերոնում «հաւասար չէ»֊ն նշւում է մէկ նիշով՝ «#», ոչ թէ՝ պասկալի (<>) կամ սիի (!=), կամ ադայի (/=) պէս՝ երկու։ Այդպէս սխալի հնարաւորութիւնը նուազում է։
ինձ համար կարեւոր է import֊ի եւ include֊ի գաղափարական եւ պրակտիկ տարբերութիւնը։ կարեւոր է, որ կոմպիլյատորը գեներացնի ինտերֆեյս, «բովանդակային» նիշք ձեռքով գրելու փոխարէն, ու շատ նման բաներ, որ ինձ շատ կարեւոր են թւում, այլ մարդկանց թւում են անկարեւոր, եւ իրենք ասում են՝ «ինչի՞ հետեւից ես ընկել», կամ «ինչո՞ւ խորացար»։
Իսկ հիմա ուզում եմ ասել, որ ես միայնակ չեմ, ու մենք բոլորս՝ դուք էլ, որոշ չափով պեդանտիկ էք լեզուի հարցում։
Զաւէն Նաւոեանը բարքեմփեան ներկայացման ժամանակ, ուր նա պատմում էր հայերէն խօսքի ճանաչման մասին, մասնաւորապէս նշեց, որ այդ համար պատրաստուել է բառարան՝ վերլուծելով Յուքոմի թեքնիկական (այո, ոչ տեխնիկական) աջակցութիւն զանգերի ձայնագրութիւնները։
այսպէս, իրենց բառարանում կան՝ «էդի», «վեկալ», «կարաս», ու նոյնիսկ «պադկլիւչածսյա» բառերը։ (:
այդ ժամանակ ես հասկացայ, որ մենք բոլորս որոշ չափով պեդանտ ենք։
որովհետեւ մեր, կամ ասենք՝ ձեր գրաւոր խօսքը, թէկուզ ոչ պաշտօնական գրաւոր խօսքը, երբ չէք գրում դիմում քաղաքապետարան, այլ շփւում էք ընկերների հետ սոցիալական ցանցում՝ շատ աւելի «ճիշտ» է, քան մեր վերբալ (spoken) լեզուն։
տրանսլիտ այլեւս սովորաբար չի օգտագործւում՝ այս պեդանտիզմը արդեն իւրացուած է։ մարդիկ չգիտակցուած պեդանտիկ են նոյնիսկ ֆեյսբուքում․ գուցէ եւ գրեն «խի», բայց չեն գրի «էդի», «վեկալ», ու «պադկլիւչածսյա»։
այսինքն ձեր մէջ էլ դա կայ։ մնում է հասկանալ, որ ոչ միայն կարդացողին է պէտք յարգել, այլ եւ լսողին։ էլ չեմ ասում, ինքդ քեզ։ (:
եւ այդպէս։
հ․ գ․
ու ոչ թէ «ու տենց», եւ նոյնիսկ «էդպէս», չնայած վերջինը լրիւ գրական բառ է։
ցանկացած բառն էլ, եւ երեւոյթն էլ, որ կեանքում լինում է, կարող է, եւ յաճախ լինում է գրականութեան մէջ։ լաւ գրականութեան, ոչ թէ պարտիական կորեկտ, այն գրականութեան մէջ, որ կեանքի մասին է։
ու իրական կեանքում կան շատ բաներ, որ ես դրական չեմ գնահատում, բայց դրանք կան։ նոյնը ֆոտո֊ի մասին․ ինձ դուր է գալիս այս նկարը, բայց դա չի նշանակում, որ ինձ դուր է գալիս երբ երեխաները ծխում են։
ասենք այսօրուայ ռուսաստանում (եւ վաղուայ հայաստանում) լրիւ կարող են այս նկարը արգելել, որպէս քարոզչական եւ անբարոյական։
ու դա էլ ինձ դուր չի գալու։ ես կարծում եմ, որ շատ լաւ նկար է, ինչպէս նկատել էք։
նաբոկովին արգելում են ոչ թէ իր բնաւ ոչ փողոցային լեզուի համար, այլ այն նրա, որ գրուածը իրականութեան մասին է։ իրենց՝ արգելողներին պէտք են հեշտ մանիպուլացուող դեռահաս, կամ մանուկ մարդիկ, ով հաւատում է միաեղջիւրներին, կամ՝ ինչ֊որ այլ անիրական բանի՝ իրենց ճիշտ կրոնի հետեւոր է։
սա արդեն իմ ընկալման մասին է։ գուցէ «գելն» էլ, «փետն» էլ օգտագործուեն գրականութեան մէջ, ինձ դրանք կոպիտ են թւում։ եթէ ես գրող լինէի, ես կօգտագործէի դա ուղիղ խօսքի մէջ, կամ գուցէ եւ ամբողջ գրքի տեքստը կուզէի ոչ «պաշտօնական» լեզուով լինի։ որպէս լուսանկարիչ ես չեմ կարծում, որ պէտք չէ ցոյց տալ այն, ինչ ինձ դուր չի գալիս։ ես գլամուր ռուսալեզու «երեւան» ամսագիրը չէի սիրում, այն իրական երեւանի մասին չէր։
բայց այն, որ իրականութիւնը բնաւ իմ ճաշակով չի, ես չեմ մոռանում։ ու ես պահում եմ ինձ այնպէս, որ աջակցեմ նրան, որ իրականութիւնը լինի իմ ճաշակով։ ես փորձում եմ խօսել այդպէս, ես փորձում եմ ծրագրաւորել այդպէս։
այո, իրական կեանքի մէջ լիքը կեղտոտ կոդ կայ, յետո՞յ ինչ։
ես հաճոյքով այդ կոդից էկրանահան կանեմ, բայց դա չի նշանակում որ ինձ հաճելի է այդպէս գրել։
վերադառնալով լեզուին, նաեւ ասեմ՝ եթէ ասենք «հեր» չենք իմանայ որ «հօր», քանի որ «հայր»։ այլապէս գուցէ «կի՞լ» ոչ թէ գայլ։ այդ «այ»֊ը ոնց որ reference լինի։
ինձ համար անձամբ հայերէնը «այ»֊երով լի լեզու է (ու դա երեւի պեդանտիզմի հետ կապ չունի)՝ այդպէս, այր, կայարան, կայծակ, կայուն, համաձայն, այո, զայրացած, փայտ, ճառագայթ, արտայայտել, գայլ, լայն, պայքար, խայթ, խայտել, միայնակ, պայման, ցայտ, կամայական, կայմ, քայլ, ձայն, սայլ, այց, պայծառ, կայտառ, փայլ, վայրագ, վայրկեան, յայտ, պայման, վայր, մռայլ, բայ, հմայք, այլեւայլ ու վերջապէս՝ հայ, հայերէն։ ու այդ «այ»֊րը շատ հմայիչ են հնչում ինձ համար։
սա շատ լաւ տեքստ է ու այստեղ էլ եմ ուզում կիսուել՝ http://wikilivres.ca/wiki/Politics_and_the_English_Language
ռուսերէն վարկած կայ մոշկովի մօտ բայց լրիւ չի։ այնպէս որ բնօրինակով կարդացէք։
ու այո, չքաղաքական հարց գոյութիւն չունի՝ In our age there is no such thing as “keeping out of politics.” All issues are political issues, and politics itself is a mass of lies, evasions, folly, hatred and schizophrenia. When the general atmosphere is bad, language must suffer.
եւ սա՝
(i) Never use a metaphor, simile or other figure of speech which you are used to seeing in print.
(ii) Never use a long word where a short one will do.
(iii) If it is possible to cut a word out, always cut it out.
(iv) Never use the passive where you can use the active.
(v) Never use a foreign phrase, a scientific word or a jargon word if you can think of an everyday English equivalent.
(vi) Break any of these rules sooner than say anything barbarous.
եթէ ես ձեզ սխալ եմ հասկացել ապա հնարաւոր է դուք այնպէս էք արտայայտուել, որ ձեզ լինի սխալ հասկանալ։
#լեզու
Երեկ մտածում էի, որ Օրուելը ինձ շատ մօտ գրող է։ Ոչ թէ Կաֆկան ասենք։ Բայց Օրուելը։
Ի դէպ, որ ասում էի, լեզուն քաղաքական հարց է, նա այդ մասին տեքստ ունի՝ http://wikilivres.ca/wiki/Politics_and_the_English_Language
#լեզու #անգլերէն #օրուել #ջորջ_օրուել #քաղաքականութիւն
ասում է, պէտք չէ ենթագրերով կինո նայել։
https://www.youtube.com/watch?v=GEQhDeNyM8s
#անգլերէն #լեզու #լսել
լեզուների, ուղղագրութիւնների, ազգակերտման, քաղաքականութեան մասին շատ հետաքրքիր տեքստ՝ http://www.kasparov.ru/material.php?id=54E2EB1B4E2F7
#ռուսերէն #քաղաքականութիւն #լեզուներ #լեզու #գիր #հունարէն #հեբրայերէն #նորուեգերէն #ֆրանսերէն #չինարէն #օսմաներէն #թուրքերէն #ուղղագրութիւն
Էջեր պարսիկների պայքարից ընդդէմ տրանսլիտի՝
http://www.blog.carti.ir/آموزش/
http://www.blog.carti.ir/پیامکهای-خود-را-فارسی-بنویسیم/
(այստեղ հեռախօսային օպերատորներից մէկը գրում է, թէ ինչպէս պարսկերէն և անգլերէն ԷսԷմԷս-ների արժէքները տարբեր են)
տրանսլիտի դէմ պայքարին նւիրուած էջ դիմագրքում։
ինչ է ֆինգլիշը՝ http://fa.wikipedia.org/wiki/فنگیلیش
(այս էջի անգլերէնն էլ կայ)
նկարն այստեղից։
@{Maro ; jrvezh@joindiaspora.com} ֊ի միջոցով։
#պարսկերէն #տրանսլիտ #ֆինգլիշ #լեզու #ստեղնաշար #գիր
մուկնմանդիլ — սարդոստայն։ մկան մանելու թել։
ճուղուպուր — ընկոյզ, ճիւղի վրայի գունդը։
տկողին — պնդուկ, տ֊ն բացասում է, կող չունեցող։
չթաղուկ — դեղձ։ թաղ՝ ճիւղ։
քաթ, պընգլ — հեքիաթ։
կիրկամօտ — շաբաթ։ կիրակու նախորդ օրը։
շոքին տակ — շոքը՝ շողք, ստուեր։
#հայերէն #բարբառ #արցախ #մուկնմանդիլ #սարդոստայն #ճուղուպուր #ընկոյզ #տկողին #պնդուկ #չթաղուկ #դեղձ #կիրկամօտ #շողք #ստուեր #լեզու
ի դէպ, լեզուների մասին, հիմա ծրագրաւորման։ այստեղ էլ կան «իպպերիալիստական», պարտադրուած լեզուներ, բայց այս համատեքստում դրանք կոչւում են՝ «էնթերփրայս» կամ «կորպորատիւ»։ բարդ չէ գուշակել, որ խօսքը սի շարփի եւ ջաւայի մասին է։ այս լեզուները դառնում են օգտագործելի ոչ այն պատճառով որ լաւն են (ասենք վիժուալ բեյսիկը հաստատ լաւը չէր, բայց ամենատարածուածն էր), այլ որովհետեւ առաջ են բերուել հզօր կորպորացիաների կողմից, մարկետինգի, կասծիւմ֊շլուարներով մենեջերի վրայ շատ գումար է ծախսելու միջոցով։
կորպոպատիւ գործիքների մրցակցութեան եւ տարածման գործընթացի մէջ նաեւ կարեւոր դեր են խաղում կորպորատիւ ճնշման գործիքները՝ ասենք պատենտները։
ազատ համայնքի լեզուները դառնում են կիրառելի, կամ ոչ, այն պատճառով ինչքանով են լաւը, կամ ինչքանով են համապատասխանում ծրագրաւորողների ճաշակին։ սա արդեն փայթընն է, որին Փոլ Գրեմը նուիրել է՝ «հաքերների վրէժը» էսսեն։ իհարկէ, էսթեթների լեզու չէ, բայց լաւն է, ու զարգանալիս լաւանում է, ոչ թէ փչանում, փտում։
կան իհարկէ նաեւ էսթեթների լեզուներ՝ ադան, ռասթը, գոուն, հասքելը։ բայց սա արդեն այլ պատմութիւն է։ ու նոյն գոուն չէր ունենայ այնքան համակիրներ, եթէ առաջ տարուած չլիներ գուգլի կողմից։ նկատի ունենալով, որ օբերոն֊2֊ին ահաւոր նման է, ու համեմատելով օբերոնի եւ գոուի համակիրների թիւը կարելի է ենթադրել, որ գոուի համակիրների մեծ մասը գոուի համակիր չէին լինի, եթէ այն գուգլի լեզուն չլիներ։ չէին էլ իմանայ այդ լեզուի մասին։ սակայն ամէն դէպքում գոուն ազատ համայնքի լեզու է։ ու գիտական համայնքի՝ բաւական ազատ համայնքի կողմից ստեղծուած։ ըստ որում գիտական համայնքն էլ լրիւ ազատ չէ։ իրենք էլ ումի՞ց պիտի հետազօտութեան գրանտ ստանան՝ ասենք մայքրոսոֆթից։ իսկ ապա պէտք է օրինակ դոթնեթին վերաբերող հետազօտութիւն անեն որպէսզի կորպորացիայի շահը՝ հարթակի տարածմանը աջակցեն։ ինչեւէ։ կրկին չի լինում չքաղաքականացնել։
այո։
#քաղաքականացնել #ծրագրաւորում #լեզու #ծրագրաւորման֊լեզուներ #ճաշակ #պատենտներ #քաղաքականութիւն #ազատութիւն
«լեննական»֊ը «պէսոկ» է։ Ինչպէս եւ «կիրովականը»։
մտածե՞լ էք, ինչո՞ւ են մարդիկ ասում՝ «պէսոկ», ու ոչ թէ, ասենք, շաքարաւազ։ որովհետեւ, սովետի ժամանակ հսսհ֊ի տարածքում չէր գործում լեզուի մասին օրէնք, որը կը պարտադրեր հայաստանի տարածքում վաճառւող ապրանքների վրայ հայերէն գրուած լինի։ ապա գրուած էր փոքրատառ՝ «սախարնի», եւ մեծատառ՝ «պեսոկ»։ մարդիկ էլ գնում էին խանութ, տառերը գիտէին, կարդում էին՝ «պեսոկ», ասում էին «պեսոկը» տուր։
սա գաղութացման գործընթացի մասնաւոր դէպքն է․ տեղական լեզուն դառնում է երկրորդ կարգի լեզու, քանի որ այն պաշտօնական չէ, իրենով այնպիսի կարեւոր բաներ, ինչպէս շաքարաւազն» է, չեն անուանւում։ սրանից յետոյ, երբ մարդն ասի՝ «շաքարաւազ»՝ իր վրայ ծուռ են նայում, թէ բա բոլորս «պէսոկ» ենք ասում, դու ումի՞ց ես լաւը, ինչո՞ւ մեր պէս չես խօսում։ այսպէս, եւ մաքուր հայերէնը դառնում է մարգինալների լեզու։ այսօր, ի դէպ, «պէսոկ»֊ի դերը խաղում է «ֆայլ»֊ը, բայց դա այլ մի քիչ այլ պատմութիւն է։
«լենինական» եւ «կիրովական» անուանումները պարտադրուած էին կենտրոնի կողմից․ բոլոր «հանրապետութիւններում» պէտք է լինէին կարեւոր կայսերական գործիչների՝ ասենք լենինի անունը կրող քաղաքներ։ այսպէս, երբ մենք դեռ շարունակում ենք ասել՝ «լենինական», կամ «կիրովական», որովհետեւ չենք մտածում, խորանում, կամ որովհետեւ այդպէս ենք սովոր, ու դա հարազատ դարձած անուանում է, պէտք է յիշել, որ այս վարքագիծը հենց այն է, ինչ պէտք էր կենտրոնական, կայսերական իշխանութեանը։
լեզուն օգտագործւում է որպէս քաղաքական գործիք, ասիմիլյացիան՝ որպէս գաղութացման գործընթացի կարեւոր մաս։
#լեզու #քաղաքականութիւն #գաղութացում #իմպերիալիզմ #լենինական #կիրովական #գիւմրի #վանաձոր #շաքարաւազ #ասիմիլյացիա
https://www.youtube.com/watch?v=HwBmPiOmEGQ
գիտէ՞ք ինչո՞ւ է ՀԷԼ֊ը ասում՝ «affirmative, Dave»։ Ահա թէ ինչու։ նաեւ ՆԱՏՕ֊ի ֆոնետիկ այբուբենում է օգտագործւում։ ահա։
#լեզու #ձայն #հաղորդակցութիւն #հէլ֊9000 #զրոյց #տեսանիւթ #գիտաֆանտաստիկա #հատուած #կինո #շարժապատկեր #ֆանտաստիկա #նատօ #այբուբեն #խօսք #տիեզերք
ի՞նչ է խօսքիդ ձեւը ասում քո մասին՝ https://www.youtube.com/watch?v=jAGgKE82034 #խօսք #ինքնութիւն #տեղ #պլաններ #լեզու #ձգտումներ
փաստօրէն, պատճառ կայ, ինչու են անգլերէն նոյն կենդանուն տարբեր «սթեյթ»֊ում նկարագրում տարբեր բառերով, ասենք «փոռք» ու «փիգ», «բիֆ» ու «քաու», «լէմբ» ու «շիփ»։
http://silaenglishmagazine.com/history-english-language-pig-pork/
#անգլերէն #պատմութիւն #լեզու #փաստօրէն #կենդանիներ
Անգլերէնը՝ ծրագրաւորման մասին խօսելու ընդունուած լեզու է, բայց ոչ՝ ծրագրաւորելու։ «BEGIN», «END» «THEN» բառերը՝ մաթեմատիկական նշաններ են։
Շատ լաւ է, երբ գերմանացին գիտի երկու լեզու՝ գերմաներէն եւ անգլերէն։ Վատ է, երբ մոռանում է, թէ որ լեզւով է այս պահին խօսում։
Եւրոպան այն տեղն է, ուր մարդիկ ոգեւորւում են գաղափարներից։ Ամերիկեան ազդեցութիւնը բերում է նրան որ միակ մոտիւացիան դառնում է փողը։
Նիկլաուս Վիրտ
#գերմաներէն #անգլերէն #ծրագրաւորում #մաթեմատիկա #լեզու #մոտիւացիա #վիրտ #եւրոպա
Բորիս Թումանովը լայն ռուս աշխարհի մասին
#ռուսաստան #հայաստան #լեզու #անկախութիւն
#փաստորեն, #հայերեն ֊ը աշխարհի ամենա #փախած #տարօրինակ լեզուներից մեկն է, եթե հավատալ սրան։
hehe, so #Armenian is one of the weirdest languages according to this
#լեզու #լեզուներ #հետազոտություն #languages #research #language #պահ #ասումա #ուահ #քարտեզ
#ուրեմն, #աշխանանք ային #քննարկում է։ — եկեք լինենք… «պոսլեդովածելնի» ո՞նց է #հայերեն։ բոլորը լռում են, ներառյալ այն մեկի, ով մեզ բոլորից լավ գիտի #լեզու, ու հայկական դպրոց է ավարտել։ Մնացածը՝ ռուսական #կրթություն ունեն։ որոշ ժամանակ անց, տեսնելով որ ոչ մեկ չհիշեց, նա ասաց՝ — #հետեւողական։ — այո, — ուրախացավ ասողը, որ լինում է շարունակել նախադասությունը — եկեք լինենք հետեւողական։ մեկն էլ սկսեց արդարանալ՝ — իր մոտ «զակոննի» նեյթիվ է հայերենը, հարդվեր «պրոշիվկայի» մեջ, իսկ մեր մոտ՝ սոֆթվեր #էմուլյացիա է լինում։
#զրույց