ինձ միշտ անարդար ա թուացել, երբ ծրագրաւորողին փող են տալիս, ինքը ինչ֊որ բան ա գրում, յետոյ էդ բանը միշտ աշխատում ա, բայց ծրագրաւորողը դրանից էլ փող չի ստանում՝ նա մի գործ արեց, պրծաւ, գնաց։ նոր փող վաստակելու համար նա պիտի անի նոր գործ, բայց իրա աշխատատուն էդ նոյն գործից շարունակ փող կարող ա աշխատել։
ու վերջերս գիտակցել եմ որն ա հարցը։
բանն այն ա որ ծրագրաւորողի արածը՝ կապիտալ ներդրում ա։
ինքը էն 20֊րդ դարի բանուորը չի, որին խողովակաշարով բան ա հասնում, ինքը գայկա ա ձգում, ուղարկում ա յաջորդին՝ դա անում ա համակարգիչը։
իսկ այն ինչ ծրագրաւորողն ա անում՝ խողովակաշար սարքելն ա, այ դա կապիտալ ներդրում ա։
իսկ կապիտալ ներդրումից պէտք ա կարողանաս միշտ փող ստանալ։ ես էդպէս եմ կարծում որ արդար ա։
ու ես չեմ ուզում «տալ» կապիտալիստներին իմանալով որ անարդար պայմաններով եմ աշխատում։ ինձ խաբել են, ու ասել են որ իմ կապիտալ ներդրումն իրականում կապիտալ ներդրում չի, այլ համակարգչի գործ ա։
ու ես էդ գործարքի գնալիս հէչ երջանիկ ինձ չեմ զգում։ յուսամ էլ չեմ գնայ։
ու տէնց։
#ծրագրաւորում #կապիտալիզմ #կապիտալ #ներդրում #աշխատանք #գործարան #բանուոր #պատմութիւն #խողովակաշար #նախագծում
ճային փաստօրէն սեփականաշնորհել են։ այն որ աբովեանի ճանապարհին է։
նա հիմա գտնւում է (եւ հաւանաբար պատկանում) «չայկա» ռեստորանի տարածքում։ ճայի թեւն է միայն երեւում՝ այն պարիսպի հետեւից է դուրս գալիս։
նկարելս չեկաւ։ նաեւ շատ բարդ է։ ճայը շրջապատուած է նոր շինութիւններով ու չէր երեւալու միեւնոյնն է, նոյնիսկ եթէ ազատ լինէր։
#ճայ #փաստօրէն #կապիտալ #սեփականաշնորհում #աբովեան #սեւան #ճանապարհ #մոդերնիզմ
նախ, ես ուզեցի տեսնել այս ֆիլմը, քանի որ գորիլլաներին մանկուց անտարբեր չեմ՝ մեզ մօտ կար «գորիլլաները մշուշի մէջ» գիրքը, այդ գրքով ֆիլմ էլ կայ նկարուած։
շատ հետաքրքիր ֆիլմ էր։ այնպէս չէ որ լաւն էր։ հետաքրքիր էր։ լաւը չէր, քանի որ ինձ բնաւ հետաքրքիր չէր ինչպէս են իրենք գնում հիւանդանոց ու նկարում տուժած երեխաներին։ ակնյայտ է որ երեխաները տուժում են պատերազմի ժամանակ։ էժան բան կայ այդ երեխաներին ցոյց տալու մէջ որպէս ազդեցութեան միջոց։
իսկ հետաքրքիր էր ինչպէս է կանոնաւոր բանակը նահանջում, կամ աւելի ճիշտ՝ թռնում առանց մի կրակոցի, ինչպէս են թռնում ՄԱԿ֊ի խաղաղարարները, պարզապէս փորձելով արժանավայել տեսք ունենալ։
ինչպէս են կտեր տալիս միամիտ բնակիչներին, որ իրենք դէմ չլինեն նավթահանման արդիւնաբերութեանը։ ինչպէս այնտեղ կան կապիտալի շահերին աջակցողները, յիշեցրին ալեքսանեանի աջակիցներին։ ու իրենք բոլորը չէին հաւատում, որ կարող է ինչ֊որ մէկը անկեղծ մտածի կենդանիների կամ բնութեան մասին։ նոյնիսկ «օգտակար իդիոտների» վարկած չէին թոյլ տալիս։
իսկ գորիլլաները, ի տարբերութիւն երեխաներին, յուզիչ էին։ ինչպէս էին իրենք փաթաթւում, գրկում մարդկանց, իրենց ափերը, մատները, իրենց հետ ինչպէս էին խաղում։
չեմ հասկանում ինչ մի յիմար էր այդ գորիլլաներին նայողը, երբ անասնաբոյժը «չէր կարողանում» գալ, նա, ըստ ֆիլմի, ոչ մի միջոց չձեռնարկեց, որ հիւանդ կենդանուն փրկի։ գոնէ գիրք չունէ՞ր ուր գրուած լինէին հիւանդութիւնների ազդակներն ու դեղերը, գոնէ մի բան փորձեր անել։ բացի իր կողքը նստելուց ու անհանգստանալուց։
ֆիլմը լաւ էր սարքած, սիրուն, ճիշտ, սանրուած, պրոֆեսիոնալ։
նաեւ հաւէս էր, երբ ֆրանսիացին, ՍՈԿՈ֊ի աշխատողը, ասում էր՝ «իրենց պէտք է գաղութացնել։ իրենք չեն կարողանում ինքնուրոյն կարգ ու կանոն պահպանել։ իրենք հետամնաց են։» փաստօրէն այդպիսի ֆրանսիացիներ էլ կան։ իմպերիալիզմը հեշտ չի մահանում, պահպանւում է, կոնսերուացւում է որոշակի մարգինալիզացուած ձեւով, բայց բաւական է ֆրանսիայում լինի չժողովրդավարութիւն, ու պուտինի պէս մի արքայ, արթնանալու է, հնչելու է, տալու է իր մասին իմանալ։
շատ վեհ էր ֆրանսիացի հրամանատարի կերպարը։ նաեւ նա այնքան միամիտ չէր, ու շատ գաղափարական էր։ պատահական չէ որ իրեն խփեցին։ լաւ է, կենդանի մնաց։
եւ այդպէս։
#գորիլլաներ #կինո #բրիտանական֊ֆիլմերի֊փառատօն #պատերազմ #մ23 #խաղաղապահներ #մակի֊խաղաղապահներ #բնութիւն #կապիտալ #կենդանիներ #ֆիլմ #էկրանահան #շահեր #
որ ասում են՝ ռսս֊ը մեռել է, ճիշտ են ասում։ եթէ չի մեռել, պարտուել է։ պարտուել է ապակենտրոնացումը։ յաղթել է ֆեյսբուքն ու թուիթերը։ հաղթել է կենտրոնացած համացանցը։ այդպէս էլ պէտք է լիներ։
իսկ մեզ(ինձ՞) մնում է գնալ ռեզերուացիաներ, հնդկացիների պէս։ որ այդ համացանցային ռեզերուացիաներում մեր ուզածով շփուենք։ ու երեւի թէ, պահածոյանանք։ քանի որ քիչ ենք, ու օդ չի խաղում։ երբ օդ չի խաղում, սկսւում է փտելը։
#համացանց #կապիտալ #կենտրոնացում #ապակենտրոնացում #ռեզերւացիա #սփիւռք
էն որ «լուրջ մարդ» ֆիլմում ռաբին ասում է՝ «տես պառկինգը, տես ինչ հաւէս է», ես չէի հասկանում։ իսկ հիմա, նայելով Երեւան Մոլի պառկինգին, ու տեսնելով նաեւ դրա հետեւի ետնախորշերը ես հասկանում եմ, որ այս պառկինգը վերջն է։ այն գոնէ ինչ֊որ ձեւ դիզայն է արուած, նախագծուած է, ի տարբերութիւն այն «աւելի անճաշակ տան նախագիծ» մրցոյթի թեկնածուների։
ես գնահատում եմ այս պառկինգը, երբ նայում եմ նրան, ու ուրախանում, եւ հասկանում եմ վեհութիւնը աստծոյ։ իրականում հաւատում եմ, որ մարդու դիզայնը, թէկուզ կորպորատիւ կապիտալի միջոցով, կարող է լաւ բաներ ստանալ։ Եթէ ոչ շատ լաւ, բայց գոնէ այս պառկինգի պէս, գիտէք, արդեն լաւ է, քանի որ հարցն, ընդհանուր առմամբ այն է, թէ ինչի հետ ենք համեմատելու՝ գիտենք ինչի հետ։
#երեւան #դիզայն #պառկինգ #լուրջ֊մարդ #նախագծում #կայանատեղ #կապիտալ #հասարակութիւն #ճարտարապետութիւն #քաղաք
Բրոնզաձույլ նրբերշիկի սպասում
Անհայտ անձինք 1990֊ին պայթեցրին բոլշեւիկ հեղափոխական Ղուկաս Ղուկասյանին։ Ավելի ճիշտ՝ նրան պատկերող արձանը՝ տեղադրված Ազգային գրադարանի այգում։ Դա 1930֊ականների հայկական մոնումենտալ արվեստի անկասկած լավագույն նմուշներից մեկն էր՝ կերտված «ստուկաչ» քանդակագործ Սուրեն Ստեփանյանի կողմից։ Բայց այդ հանգամանքը չօգնեց Ղուկասյանին վերապրելու սովետական մաշկազերծման այս խառնաշփոթ ժամանակները։ Պայթյունը խորհրդանշում էր ազգային գաղափարախոսությունների կտրուկ ձեւափոխումը Հայաստանում։ Դա կատարյալ մոդեռնիստական ժեստ էր․ հիմնահատակ ոչնչացնելով սպառված սիմվոլները՝ ստեղծվում էր «մաքուր» տարածություն, որի վրա պետք է կառուցվեին անկախ Հայաստանի նոր խորհրդանիշները։ Լավ եմ հիշում 90֊ականների սկիզբը, երբ ամբողջ հանրապետությամբ մեկ ծավալվեց «ֆիդայիստական» քանդակամոլության արդյունաբերությունը։ Անդրանիկների, Չաուշների ու Նժդեհների մի ստվար բանակ պահակների նման կանգնեցվեց համարյա թե բոլոր քաղաքային այգիներում եւ պուրակներում։ Հիմա ինչ անենք, որ դրանք բոլորը, մեղմ ասած, գեղարվեստական արժեքից զուրկ էին։ Պատերազմ էր, կռվող տղերք էին պետք ու, բնականաբար, դրանց արձանները նույնպես։ Տեսքին հո չէ՞ին նայելու։
Այդհուհանդերձ, հուշարձաններն ընդմիշտ մնում են ֆունկցիոնալ գործիքներ։ Խաղաղության, նորակառույց հայկական նեոլիբերալիզմի պայմաններում անհրաժեշտ էին բոլորովին այլ կերպարներ։ 2000֊ականների այդ թարմ, քոչարյանական ժամանակաշրջանում իսկույն առաջ են մղվում նորահայտ սիստեմը հաստատող կուռքեր՝ իրենց համապատասխան մեհյանների դիմաց։ Նոյը, Տիգրան Մեծը, Տրդատ թագավորը, Արգիշտի Ա֊ն, Բաղրամյանը եւ տարատեսակ առաջնորդների մոնումենտալ կերտվածքները հստակ ազդարարում են ժամանակակից նախրապանների հայեցակարգը։ Հանրային տեսադաշտում տվյալ հուշարձանները գալիս էին ներկայացնելու անհատին, քաղաքացուն ու մտավորականին չեզոքացնող տոտալիտար ուժային համակարգը։ Հետին պլանում նաեւ մեր ֆոլկլորային հերոսներն են՝ Արամ Խաչատրյան, Առնո Բաբաջանյան, Վիլյամ Սարոյան, «Հայուհին» եւ այլն։
Ինչ֊որ առումով կանխագուշակելով Սերժ Սարգսյանի կարգախոսը՝ Նոյն ու Բաղրամյանը, ձեն ձենի տված ասում էին՝ «հավատանք, որ փոխենք»։ Սակայն ինչո՞ւմ պետք է բացահայտվեր այս փոփոխությունը։ Բնականաբար խոշոր, մասնավոր կապիտալի մեջ։ Իսկ ովքե՞ր կարող էին մատնանշող օրինակ ծառայել ներկա քաղաքական պայմաններում գործող օլիգարխիայի համար։ Հանկարծակի հիշեցին Ալեքսանդր Մանթաշովին եւ Հովհաննես Այվազովսկուն։ Վերջինս արվեստագետի արձան է, որը, սակայն, իրականում բնավ արվեստագետի մասին չէ։ Մանթաշովի նման, այն լոկ հուշարձան է՝ նվիրված ցարական Ռուսաստանում հարստացած մի հայի։
Այսպիսով, անկախության շրջանի մոնումենտալ արվեստը հիմնականում ներկայանում է որպես վերջին 25 տարիների քաղաքական եւ մշակութային շրջադարձերի նյութականացված մի պատկերագիրք։ Այն համարյա չի փոխել իր՝ նատուրալիստական, հռետորական ձեւաչափը, որից դուրս են մնացել կանայք, անարխիստները, ազատամիտները, վերացականը եւ ցանկացած այլ բան, որ կարող է խորհելու, խնդիր բարձրացնելու առիթ տալ։ Ու մի՞թե զարմանալի է, որ երբ պայթեց Ղուկասյանը, ընթացքում հայտնվեց Անաստաս Միկոյանը։
Այս ամենին պակասում էր միայն բրոնզաձույլ նրբերշիկը, որի մասին, թերեւս, տխուր մտորում էր Երվանդ Քոչարի միայնակ ու մոլոր «Մելամաղձությունը»։
Վիգեն Գալստյան
«Երեւան» ամսագիր, համար 9(27) Սեպտեմբեր, Արձանագրություն
#երեւան #վիգեն֊գալստյան #արձան #քաղաք #մելամաղձություն #քոչար #ղուկասյան #միկոյան #անաստաս֊միկոյան #այվազովսկի #սուրեն֊ստեփանյան #նժդեհ #չաուշ #անդրանիկ #ֆիդայի #հավատանք֊որ֊փոխենք #քոչարյան #սերժ֊սարգսյան #կապիտալ #նեոլիբերալիզմ #անկախություն #պատմություն #ազատություն
https://www.youtube.com/watch?v=-JzIbGSaaU4
#տտ #կապիտալ #վիքիպեդիա #սրբիչ #գիտաֆանտաստիկա #մրկացկութւին #բուն
if you’re planning a trip to #Lori region this summer, make sure you pay a visit to the unique #Aramyants-Castle. It has just been bought by the owner of the metallurgical plant in #Akhtala who wants to turn it into a #hotel… God knows what he is going to do with it. So hurry before it is too late!
Եթե մտածում եք #Լոռի գնալ այս ամառ, ապա անպայման այցելեք #Հայաստան ֊ի համար այս եզակի կառույցը որը հայտնի է որպես #Արամյանցի֊դղյակ: Այն վերջերս գնել է #Ախթալա ֊յի պղնձահանքի տերը որը ուզում է #դղյակ ֊ը վերանորոգել և դարձնել #հյուրանոց: Ով գիտի ինչ ա դառնալու շենքը այդ «վերանորոգումից» հետո, այնպես որ, այցելեք քանի դեռ ուշ չէ։ http://show-shenk.livejournal.com/50290.html
#ճարտարապետություն #պատություն #շենք #հայաստան #կապիտալ #architecture
DAS KAPITAL a novel of love + money markets #Վիգեն֊Բերբերյան #կապիտալ #սէր #գիրք #գրքեր #նովել #դրամ #շուկա #das-kapital #kapital #capital #book #cover #viken-berberian #money #market #love #novel
Միջին խավի գոյությունն է որ հնարավորոթյուն է տվել առանց մեծ ցնցումների քաղաքական պրոցեսները շարունակել այդ երկրներում եւ նույն համակարգը շարունակել, մինչդեռ հիմա, երբ կապիտալի կուտակման առջեւ լուրջ խնդիրներ են ստեղծվել, այն, ինչ որ հնարավոր էր եղել նախապես անել միջին խավի առկայությունը, եւ դժգոհությունների բացակայությունը ապահովելու առումով, այսօր այլեւս հնարավոր չէ։ Եւ մենք հիմա տեսնում ենք, որ արեւմտյան երկրներում միջին դասը գնալով մաշվում է, եւ փոքրանում է։ Սա լուրջ ճգնաժամ է, որը ընդունում են նաեւ այդ երկրների վերնախավերը, եւ արեւմտյան եվրոպայում, եւ միացյալ նահանգներում, եւ սրա հետեւությունը այն է, որ այն ինչ որ հնարավոր է եղել, այսինքն այն քաղաքական կայուն ազատական ժողովրդավարական, լիբերալ դեմոկրատական կայուն համակարգը, որը տիրապետել է վերջին տասնամյակներում, կամ նույնիսկ հարյուր, որոշ պարագաներում, հարյուր հիսուն տարիների ընթացքում արեւմտյան որոշ երկրներում, այսօր գնալով քչանում է, դրա հիմքերը պակասում են, որովհետեւ նյութական բավարարվածության բացակայության պայմաններում այդ խավերի մոտ դժգոհությունը գնալով ավելանալու է եւ մենք տեսնում ենք, որ ավելանում է, դժգոհության ալիքները գնալով շատանում են արեւմուտքում, եւ Եվրոպայում, եւ Միացյալ Նահանգներում, եւ այդ համակարգը, մենք շուտով տեսնելու ենք, որ ազատական ժողովրդավարական քաղաքական համակարգը այլեւս չի կարողանալու լինել տիրող համակարգը։ Այսինքն համակեցությունը, այսպես կոչված արեւմուտքում տիրող ֆինանսական եւ ֆինանսական օլիգարխիգայի եւ միջին խավի միջեւ համախոհություն եւ համակեցություն այլեւս հնարավոր չի լինելու։ Եվ երբ չկա համակեցություն, քաղաքական անկայունություն է տիրելու։ Այսքանը մեզ հետաքրքրում է այն առումով, որ մենք Հայաստանում մեր պատկերացնելիք համակարգում սոցիալ տնտեսական եւ քաղաքական ինչ համակարգ պետք է լինի։ Եթե արեւմուտքում մենք տեսնում ենք, որ դրամատիրական համակարգերում, նախկին լիբերալիստական տնտեսական հարաբերությունները այլեւս հնարավոր չեն, եւ կա ճգնաժամ, եւ երկրորդը, այդ ճգնաժամի պատճառով նաեւ ճգնաժամի մեջ է մտնում քաղաքական համակարգը, սա մեզ պետք է հուշի, որ այդքան խելամիտ բան չէ նոր Հայաստանի նոր մեր պատկերացումը հիմնավորել արեւմուտքում արդեն իսկ իր մայրամուտը մտած համապատասխան տնտեսական սոցիալական եւ քաղաքական հարաբերությունների վրա։ Մեզ պետք են սոցիալական համերաշխություն ապահովվող այլ մոտեցումներ, որոնց փնտրտուկները կատարվում են ամբողջ աշխարհով մեկ, եւ միեւնույն արեւմուտքում, եւ մեր մոտ լուծումները գտնել այդ ուղղությամբ, առավել եւս որ Հայաստանի պայմաններում հնարավորությունը չի եղել, եւ այսօր եւս չկա օլիգարխիայի առկայության պայմաններում նաեւ ապահովել ինչ որ միջին խավի, թվային մեծամասնություն ներկայացնող միջին խավի ներկայություն։ Դա առարկայականորեն հնարավոր չէ, կամ պետք է լինի օլիգարխիա առանց միջին խավի, կամ պետք է ունենանք ավելի համերաշխ եւ ներդաշնակ, բոլոր առումներով համերաշխ եւ ներդաշնակ հասարակություն, իհարկե, բացարձակ հավասարության մասին չէ խոսքը, բայց դա բացառում է օլիգարխիայի եւ մեծ հարստության կենտրոնացումը որոշակի ընտանիքների եւ որոշակի խավերի շուրջ։ Այսինքն այն մոտեցումը, որ ասում է, որ մեզ մոտ չկա կապիտալիզմ, եւ լուծումը այն է որ իսկական կապիտալիզմը կիրառենք Հայաստանում, դա հնացած եւ ոչ իրապաշտական մոտեցում է, մեզ մոտ լուծումը պետք է լինի այլ, լուծումը այլ պիտի լինի նաեւ ընդհանրապես աշխարհով մեկ։
«Այլընտրանք».Ալեք Ենիգոմշյանի հեղինակային հաղորդումից
եւ այդպես
Այսօր ֆրիսբի խաղալուց Սմբատը ասաց՝ «չար բան ցույց տամ» ու Անդրոիդ պլանշետկա հանեց։
Գուցե այդ պատճառով, կամ այն պատճառով որ երեկոյան ես իմ համար մտածելու ժամանակ ունեի, ծնվեց այս փոստը․
Մենք ամեն ինչ անում ենք ինքներս մեզ համարգ։
Երբեմն մի խումբ մարդկանց շահերը համընկնում են։ Նրանց ասում են ընկերներ։
Նաեւ այնպես կարող է ստացվել որ շատ, իրար հետ անծանոթ մարդկանց շահերը համընկնեն։
Երբ այդ մարդկանց մեջ որոշակի կապ հաստատվի, թեկուզ Չեգեվարայի տեսքով, նրանց անվանում են հասարակություն։
Վստահ եմ, մեզ որոշ չափով պետք է կապիտալը։ Ու կապիտալիստը։ Բայց որոշ չափով։
Երբ չի առիթավորվել ու չափը չի անցել։
Ընդ որում այդ չափը միշտ փոփոխվում է, ու այն դժվար է սահմանել։
Օրինակ, ես որոշակիորեն կողմ եմ մասնավոր խանութներին։ Մասնավոր սրճարաններին, մասնավոր ծրագրային ապահովման արտադրողներին, ու մասնավոր կինոթատրոններին։
Ծրագրային ապահովման հետ փոքր ինչ բարդություն կա, որովհետեւ գիտա-հետազոտական լաբորատորիաներում նախագծվող սոֆթը շատ ավելի առաջադեմ եւ ճկուն է քան այն ինչ մենք ունենք շուկայում։ Հաջող նախագիծը մեզ հաճախ չի հասնում (Plan9, Inferno, Oberon), սակայն ես լավ գիտակցում եմ, որ եթե չլիներ կապիտալը մեզանից շատ քչերը հաշվողական սարք կունենային, որ գոնե GNU/Linŭ/Windows/MacOS/Android օգտագործեն։ Այնպես որ ես ընդհանուր առմամբ օկ եմ ՏՏ-ում իրավիճակի հետ։
Ու կապիտալիզմին բնորոշ ազատ մրցակցության պայմաններում ես կընտրեմ «Կինո Մոսկվան» ու ոչ «Կինո Նայիրին»։
Ինչ որ մեկը կընտրի Խրոմիում Ֆայրֆոքսին, ու Մոզիլլան ստիպված կլինի լավանալ, ու Խրոմիումի նորամուծությունները իրականացնել, ու նոր բաներ մտածել որ հետ չմնա։
Մրցակցությունը ապահովում է լավացվող արտադրանքը, տեքնոլոգիաներ, սարքեր, սպասարկում, եւ այլն։
Այսինքն ինձ պետք է որ գոնե մեկը այդ կինո Մոսկվան աշխատացնի հնարավորին օպտիմալ ձեւով, որ ես այնտեղ կարողանամ գնալ։ Ու ոչ միայն ինձ է պետք, շատերին է պետք։ Մեզ պետք է Ինթելը որ մեզ համար չիպեր արտադրի։ Մեզ պետք է Նոկիան որ մեզ համար հեռախոսներ սարքի։
Ինձ պետք է լավ խանութ, որ ես այնտեղ գնումներ անեմ։ Ինձ պետք է լավ նեյտրալ տարածք, ուր ես ընդհանուր շահեր ունեցող մարդկանց հետ հանդիպեմ, ուր կլինի կոմֆորտ, համով թեյ, ու չեն ծխի, որ ես ինձ լավ զգամ։
Փորձը ցույց է տալիս որ այդ ֆունկցիաները պետությունը կատարում է շատ ավելի վատ քան շահագրգռված մարդիկ։
Ու բնականաբար ես դեմ չեմ վճարել կինոթատրոնում, սրճարանում, հեռախոսի, կամ ծրագրային ապահովման համար։
Որովհետեւ այդ կինոթատրոնը, սրճարանը, հեռախոսը, եւ որոշ դեպքերում ծրագիրը, իմն էլ է։
Երբ ուզենամ, եթե ազատ տեղ լինի, կգնամ։ Ես ունեմ ազատություն գնալ կինո, օգտագործել հեռախոս/կոմպ, ու թեյ խմել սրճարանում որովհետեւ կան մարդիկ որոնք անմիջապես եկամուտ են ստանում իմ ուզածը ապահովելով։
Կարելի է ասել, որ այդ կինոթատրոնը, սրճարանը, գործարանը այդքան էլ չի պատկանում կապիտալիստին։
Կինո Մոսկվան իմ կինոթատրոնն է, ես այնտեղ փառատոնների ժամանակ գնում եմ։
Իհարկե ես պետք է վճարեմ, հակառակ դեպքում այն չի գոյատեւի ու ես այնտեղ չեմ կարողանա գնալ։
Այլապես ինչի՞ համար են մտածել փողը։ Որ ես կարտոֆիլ վաճառողին չառաջարկեմ կոմպիլյատոր գրել կարտոֆիլի դիմաց։
Ե՞րբ է կապիտալը «առիթավորվում»։ Երբ Ջեներալ մոթորսը ձեռք է բերում տրամվայներով զբաղվող կազմակերպությունները ու փակում, որ իրենց մեքենաները ավելի լավ վաճառվեն։ Այսինքն երբ մեզ պետք եկած բանը հասանելի չէ որովհետեւ կապիտալի շահերին դեմ է։
Երբ չի օգտագործում ամառահւն դահլիճը, կամ եթե նույն Կինո Մոսկվան չօգտագործվի, որովհետեւ իրա տեղը ինչ որ կապիտալ ուզում է անցկացնել երկաթուղի, կառուցել եկեղեցի, կամ սեփական տուն։
Ու եթե մենք տեսականորեն ազդեցություն ունենք իշխանությունների վրա, ապա կապիտալին ազդելու նույնիսկ տեսականորեն գրեթե ոչ մի լծակ չունենք։ Այսինքն տեսականորեն այդ լծակը պետք է լիներ ինքը կառավարությունը, սակայն իրականում կատարվում է հակառակը, որովհետւ փաստացի կապիտալը ավելի էֆեկտիվ է ազդում քան մենք։
Ի՞նչ ենք կարող անել։
Մեկ – չմոռանալ որ կապիտալը իրականում մերն է։ Մեզ համար է գործում, ու առանց մեզ որոշ դեպքերում չի գործի։ Մենք գիտակցում ենք, որ կապիտալիստը հարուստ է, բայց մենք համաձայն ենք դրա հետ մինչեւ նա մեզ օգտակար գործ է անում։ Իսկ այն դեպքում երբ մեծամասնության շահերը անտեսվում են, ու հասարակական վայրում կառուցվում է օրինակ բնակելի շենք փոքրամասնության համար, ապա այստեղ կապիտալը անցավ հասարակությանը ի վնաս գործելու։
Երկու – արտահայտել ցանկությունները։ Ինչպես կարող ենք՝ ստորագրահավաք, ցույց, տեքստեր, «հասարակական կարծիքի» կայացւմն եւ այլն։
Եթե մենք խաղում ենք ցանկացած խաղ, օրինակ ֆութբոլ, կարեւոր է որ
ա – գնդակը լինի մերոնց մոտ
բ – եթե գնդաը մերոնց մոտ չէ, ապա խոչընդոտել չմերոնց, որ իրենք իրենց ուզածին հասնեն, ցանկալի է գնդակը ոտքից ձեռքից առնելով։
Եթե դու վատ ես խաղում, դա քեզ համար չարիք է, ինձ համար՝ բարիք։
Եթե ես եմ սխալ անում, դա քեզ է ուրախացնում։
Այսպիսով, պետք է գրագետ լինել։
Ու այստեղ մենք հասնում ենք նրան, որ իրականում մեզ մոտ ամեն ինչ լավ կլիներ, եթե մարդիկ մի քիչ ավելի զարգացած լինեին։
Օրինակ, նույն Կինո Մոսկվան նորմալ ֆիլմեր ցույց կտար ոչ միայն փառատոնների ժամանակ։
Իսկ ոչ ոք չէր ձեռք բերի այֆոններ որպիսի իրենց հեռախոսներ իրենց իսկ կոնտրոլ չանեն։
Բայց այնպես է ստացվում որ ես այժմ էսթեթ եմ, որովհետեւ քչերին է դա հետաքրքրում, ու փաստորեն, դա ձեռք է տալիս կապիտալիստին, ձեռք է տալիս մարդկանց, որովհետեւ իրենց պահանջները բավարարված են։
Փաստորեն, էփլը իմ համար է չար, իսկ իմ միջին ստատիստիկ հարեւանի համար չար չէ։
Որովհետեւ պահանջները շատանում են զարգաանզլու հետ զուգընթաց։
Լավ նորություն․ ծրագրային ապահովման ասպարեզում մրցակցությունը նույնպես անցնում է նոր փուլ, ավելի կարեւոր է դառնում այն ով է ավելի ազատ արտադրանք ստեղծում։ Ձեզ մոտ զարմանք չի առաջացնում որ դուք իրավունք ունեք ձեռք բերված հեռախոսը ցանկացած եղանակով օգտագործել, ներառյալ պոպոկ ջարդելու նպատակով։ Իսկ ինչու՞ նույնը չի գործում սոֆթի դեպքում՞։ Իմն է, փողը տվել եմ։ Այսպիսով մարդիկ ավելի շատ են սկսում գնահատել ազատությունը, որովհետեւ ավելի շատ զարգացած են լինում։ Ու ակնհայտ է դառնում որ Նոկիայի Միգոյի նախագծման սխեման արմատականորեն տարբերվում է Ինթելի միոգոյի նախագծման սխեմայից։
Եթե ինթելի աշխատանքը թափանցիկ է, ու կամեցողը կարող է որոշ չափով ազդել, օգնել, մասնակցել նախագծմանը ու լավացնել արդյունքը, ապա Նոկիայի/Անդրոիդի դեպքում մենք այժմ ունենք գաղտնիքներ, երկաթե վարագույր որի հետեւը նրանք աշխատում են, ու մենք նույնիսկ մասնակցության, ուր մնաց կոնտրոլի պատրանք չենք կարող զգալ։
Այս տեսակետից ինթելը ավելի լավ կապիտալիստ է, ավելի բարի։
Ի դեպ, գերմանացիները երբ օրինակ սրճարան են վարձում, տոնակատարություն անելու համար, հետո բոլորը միասին աղբը հավաքում են, մաքրում են, ու աթոռները ու սեղանները դասավորում։ Այդպես ավելի էժան է։
Մենք գիտենք որ Բարքեմփը ազատ միջոցառում է, սակայն ես չէի հասկանում որ «փակ» Թեդեքսն էլ է իրականում ազատ միջոցառում։ Որովհետեւ եթե դու իրոք ուզում ես այնտեղ լինել, կարող ես գրվել կամավոր, օգնել կազմակերպիչներին, ու հնարավորություն ստանալ լսել ելույթները։ Այնպես որ դու հնարավորություն ունես վճարել ու ստանալ։
Սակայն ծրագրային ապահովում դեպքում արտադրողին հաջողվում է այնպես անել, որ մարդիկ վճարեն իրենց կոնտրոլ անող ծրագրերի համար։ Մասամբ որովհետեւ նրանք պաշտպանված են օրենքով, մասամբ այն պատճառով որ մենք անճաշակ անգրագետ ենք։
Գուցե զարմանալի չէ, եթե մեզ պատմած հեքիաթներում, ուր փոքրիկ երեխային թեթեւամիտ մայրիկը ուղարկում է վտանգավոր անտառ, սոված գայլերի մոտ, ու գայլն է համարվում չարը, իսկ մայրիկը՝ ոչ։
Իհարկե, այն ինչ մեզ համար չարիք է, Մայքրոսոֆթի համար՝ բարիք։ Այսինքն ես բնավ միտք չունեմ հարաբերականությանը կասկածանքով մոտենալու։
Ակնհայտ է, որ գայլի համար Կարմիր գլխարկի միամիտ մայրիկը բարի է, իսկ Կարմիր գլխարկը ինքը, լավ աղջիկ է, նա սիրում է աղջկան, առավել եւս եթե աղջիկը մատուցվում է սնկային սոուսի մեջ։
Ու չարիքների զգալի մասը կատարվում է անգրագիտությունից։ Իմ համար չար է իմ անգրագետ քայլը, քեզ համար՝ քո անգրագետ քայլը։
Սակայն ես ոչ մի դեպքում չեմ համաձայնվի տեղերով փոխվել միջին ստատիստիկ հարեւանիս հետ, որ ավելի քիչ պահանջ ունենամ, ու դրանք հեշտությամբ բավականացնեմ։
Հեշտ կյանք ոչ ոք խոսք չի տվել։ Ես օկ եմ խաղալու հետ։ Ու գնահատում եմ այն իմ/մեր փոքր հաջողությունները որոնք ինձ ուրախացնում են։
Ու այդ պատճառով ես լրիվ հասկանում եմ այս դեվին ով գրել է if I had to choose between developing open-source software on top of a closed platform and developing closed-source software on top of an open-source platform, I’d much rather go for the second option ու չեմ ուզում iOS-ի համար գրել։ Ես էլ նախընտրում եմ ուժերս ծախսել օպտիմալ՝ աջակցելով ազատ, այսինքն ավելի իմ, ինձ պատկանող պլատֆորմայի տարածմանը։ Չէ՞ որ ես իմ մասին եմ մտածում առաջին հերթին։
ու տենց
