ընկերներիցս մէկը շատ ոգեւորւում ա հէնց մասնաւորապէս յաւելուածների (այսինքն՝ ոչ կարգիչների համար ծրագրակազմի) ստեղծմամբ էն պատճառով, որ լրիւ տեսանելի ա, շօշափելի ա, որ մի հոգի կարող ա ստեղծել կիրառելի ծրագիր, եւ կունենայ մեծ շուկայ՝ մարդիկ աւելի շատ են օգտւում հեռախօսներից էսօր, քան կարգիչներից։
ինձ իր մտածողութեան մէջ հարազատ ա մենակ ունակ լինելու մասը։ էդ պատճառով ես ձգտում եմ կարողանալ շինել համակարգս, աւելի շատ օգտագործել էն ինչ ես կարող եմ ստեղծել, ու աւելի քիչ՝ էն ինչ չեմ կարող(պայմանական ջեմինի ընդդէմ պայմանական ֆայրֆոքսի)։
բայց ամենակարեւորը՝ ես զգում եմ էսօր, որ ծրագիր գրելու ունակութիւնը՝ ազատագրող արտօնութիւն ա։
նախ իհարկէ պէտք ա լինի զգացողութիւն, որ ազատ չես։ որ նորմա չի, որ օկէյ չի, երբ ծրագրակազմն ա (դրա հետեւում եղած մարդիկ) թելադրում կամ պարտադրում։
իսկ յետոյ՝ ազատագրող ունակութիւնը այդ ծրագրակազմը փոխարինելու։
օրինակ՝ էսօր իմ ձեռքի մէջ ընկել ա wifi sd card ադապտեր։ այն ստեղծում ա հոտսփոթ, որին կարող ես կպնել եւ… եւ պարզւում ա ոչ մի բան չես կարող անել առանց արտադրողի յաւելուածի։ այսինքն՝ կիրառելի չի կարգչից, կիրառելի չի սարքից որը մէյնսթրիմ մոբայլ օհ չունի։ բայց դա դեռ քիչ ա։ ծրագրակազմը բագոտ ա եւ յաճախ մեռնում ա, ֆայլերը յաճախ սխալներով են փոխանցւում, եւ այլն՝ եւ այդ ծրագրակազմը՝ մենաշնորհ ա։
ես, եթէ դեռ ուզեմ դրանով զբաղուել, երբ աւելի ազատ լինեմ մօտակայ ժամանակ, եւ եթէ կարողանամ (բայց ինչի՞ պիտի չկարողանամ) կը փորձեմ ռեւերս ճարտարագիտութիւն անել իրանց հաղորդակարգը, եւ բաց, ազատագրող մոդուլ որը իմպլեմենտ կանի հաղորդակարգը, եւ ծրագիր, որն այն օգտագործում ա։
եւ ինձ ամենաշատը յուզում ա ծրագրաւորելու հմտութիւն ունենալու մէջ այն որ դա թոյլ ա տալիս աւելի ազատ լինել։
եւ էս մտքերով երբ ընկայ, մտածեցի՝ դէ էսպէս ա ստեղծուել ամբողջ ծրագրակազմի շարանն, ինչ օգտագործում եմ՝ պայմանական «լինուքսը», եւ դրա հետ եկող ամէն բանը։ մարդիկ լուծում էին իրենց՝ աւելի ազատ լինելու խնդիրը։
ու իհարկէ տխուր ա, որ դա շատերը չեն հասկանում, եւ չեն գնահատում, եւ չեն ուզում օգտուել, զի կամ սովորութիւնները չեն ուզում փոխել, կամ «պրակտիկ» են, եւ համեմատում են ազատագրող ծրագրակազմը «ֆիչըրներով» սեփականատիրականի հետ։
#ազատութիւն #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #ծրագրակազմ #տէք #տեք #յաւելուած #առօրեայ #ծրագրաւորում
կարեւոր խնդրի մասին են յաճախ ասում՝ ո՞ր լինուքսի համար փաթեթաւորել։
իսկ էս մարդն աւտոմատացրել ա ու ոչ միայն դեբեանի, փեդորայի, այլեւ բիէսդի֊ի համար ա կարողանում փաթեթաւորել։
ի դէպ պասկալով գրուած խոշորացոյցի նախագիծ ա։
չմոռանամ վաղը շինել։ ու հաւէս կը լինէր սկրիպտը լաւացնել, որ նաեւ ջենթու եբուիլդ էլ սարքէր։
#էկրանահան #իւնիքս #ազատ_ծրագրակազմ #փաթեթ #սկրիպտ #աւտոմատացում #պասկալ
ազատ ծրագրակազմի խնդիրներից մէկը շատ մարդկանց համար ոչ կայուն աշխատանքն ա, դա էլ իր հերթին՝ նոր ու նոր «ֆիչըրներ» ուզելուց ա։
օրինակ, կար gtk2՝ համարել են հնացած, չեն նայում դրան այլեւս։ ամբողջ ջանքը գնաց gtk3֊ի իսկ յետոյ gtk4֊ի մէջ։
բայց gtk2֊ը հազիւ կայունացել էր, նորմալ աշխատում էր, իրան հետեւելը, պարզապէս որ շինուի ու շարունակի աշխատել, ոնց կար՝ էդքան էլ ծանր չի։
կար gtk2֊ով գրուած gnome2։ էլի հազիւ կայունացել էր, նորմալ աշխատում էր։
գրեցին gnome3, որ ամենասկզբից, իհարկէ շատ խնդիրներ ունէր։ նոյնը kde֊ների մասին ա կարելի ասել։
ու մարդիկ հա գտնում էին իրանց էդ օղակի մէջ, սպասում սպասում են, որ կայունանայ վիճակը, սխալներն ուղղեն, հազիւ ուղղւում են՝ նոր վարկած ա դուրս գալիս, ու կրկին սխալներն են ուղղում։
իհարկէ, կարող են gnome/kde/gtk/qt չօգտագործել։ բայց դժուար չօգտագործեն, մանաւանդ սկսնակները։
իմ օգտագործած windowmaker֊ը քսան տարուց աւել ա ինչ կայուն ա։ շատ կոդ էլ չկայ։ չի էլ փոխւում։
#իւնիք #ազատութիւն #ազատ_ծրագրակազմ #ծրագրակազմ #լինուքս #տէք
էսօր հին ընկերոջս տեսայ, կիմչի֊ում թէյ խմեցինք։
կիմչիի սեղանին ծաղիկներ էին դրած, նկարեցին android֊ի գործիքներից մէկով ու պարզեցին որ շանբերան ծաղիկն ա, անգլերէն՝ snapdragon։
մէկն էլ փորձեց snapdragon փնտրել, ասացի՝ էսա chipset֊ն ա բերելու qualcomm֊ի։ ու հա, բերեց։
ու էդ պահին ընկերս հարցրեց՝ ո՞նց անեմ, որ եօթիւբը «բեքգրաունդ» վիճակում շարունակի նուագել։
ասում ա՝ գնացի նոյնիսկ հիւսիսային պօղոտայի xiaomi֊ի, էնտեղ էլ նայեցին, նայեցին, ասին՝ չենք կարող անել։
ասում ա՝ յետոյ ես ձեւը ինքս գտել էի՝ դիտարկիչով էի աշխատացնում, դրա մէջ աշխատում էր։ յետոյ ասում ա «քրոմը» թարմացաւ, ու մի պահ սկսեց էլ չթողել։
ասի՝ ինչ֊որ բան կարդացել եմ այդ մասին։
ասի՝ սպասի։ տեղակայեցի իրան fdroid, մտածեցի՝ դրա մէջ հաստատ մի բան կը գտնուի որ էդպէս կաշխատի։ փնտրեցի youtube, տեսայ ինչ֊որ libretube կայ։
ասի՝ փորձենք, տե՛ս, սա ազատագրող յաւելուած ա, այն կաշխատի «բեքգրաունդ»֊ում երեւի։
իհարկէ, հոգիներս դուրս եկաւ, մինչեւ xiaomi֊ի android֊ի վրայ fdroid֊ը տեղակայեցինք, բայց ես արդէն փորձ ունէի, գիտէի ինչ բարդ ա։ եւ ի դէպ, դրա միջերէսը ամենաշատը չեմ սիրում տարբեր android֊ներից, զի չունի յաւելուածների ցանկ, պիտի գտնես պատկերակը էկրանին։
չգիտեմ ինչի՞ էն էդպէս արել, համարում են որ դեբի՞լ են իրեցն օգտուողները, եթէ էկրանին չդնեն, չե՞ն ֆայմի գտնել։ ինչեւէ։
իսկապէս, աշխատեց libretube֊ը, ու ես ասացի, թէ՝ տես, ազատում ա, ազատագրող ա։
ու մտածեցի որ ասում ենք «ազատ» մարդիկ չեն ջոկում ինչ ենք ասում։ իսկ «ազատագրող»֊ը կամ «ազատողը» շատ աւելի հասկանալի ա։ ու իմաստն աւելի ա արտայատում։
#ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #ազատութիւն #ծրագրակազմ #անդրոիդ #տեք #եօթիւբ #յաւելուած #պատմութիւն #առօրեայ #եզրաբանութիւն
hsbc֊ն էլ ա ուզում որ ունենանք իր յաւելուածը։ ու եթէ չունենք բանկինը, գոնէ սա ունենանք։
ameria֊ում կարելի ա վերցնել էդ սարքը, վճարելով 5.000 դրամ։ կամ սկզբից ընտրելով թուանշայինը, յետոյ հրաժարուելով, ու վճարելով 1.000 դրամ ծառայութեան փոփոխութեան համար։ տեղակայել յաւելուածը հեռախօսի վրայ մինչ հրաժարուելը պարտադիր չի։ յուսամ hsbc֊ն էլ կը շարունակի տրամադրել երկաթէ սարքը։
#ազատութիւն #ազատ_ծրագրակազմ #բանկ
հիմա մարդիկ եկել են «մաստոդոն», ու օրինակ, խնդրում են էն, ինչ ունէին թուիթերում՝ մէջբերելու հնարաւորութիւն։
գարգրմնն էլ դէմ ա դրան, ու նա ա նախագծի հեղինակն ու ղեկավարը։
հարցն այն ա որ մարդիկ ոչ մի բեքգրաունդ չունեն՝ նախ չգիտեն ինչ ա ազատ ծրագրակազմը, նոր են իմանում որ կայ այլընտրանք, ու գալիս են այլընտրանք, չիմանալով դաշնեզերքի մասին, նոր են սովորում որ այ ապակենտրոն լուծում ա, պարզւում ա։
նախ՝ չեն իմանում դաշնեզերքի ու հաղորդակագրի մասին յետոյ՝ չեն իմանում ինչ ա ազատ ծրագրակազմը
ապա չեն իմանում ինչ տարբեր ձեւերով են կառավարւում տարբեր ազատ ծրագրակազմերը։
չեն իմանում որ հաղորդակարգը՝ «activity pub»֊ն ա, իսկ մաստոդոնը՝ իմպլեմենտացիաներից մէկը։
չեն իմանում որ հաղորդակարգը՝ ժողովրդավարական կառավարում ունի, իսկ այ մաստոդոն նախագիծը՝ ոչ։
չունեն բեքգրաունդը, որ իմանան՝ եթէ պէտք ա՝ ֆորք արէք մաստոդոնը, եւ կառավարէք ժողովրդավարական սկզբունքներով՝ եւ ձեր ուզած մէջբերումն աւելացրէք։
ու տէնց։
#մաստոդոն #դաշնեզերք #մարդիկ #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #ազատութիւն #հաղորդակարգ #ժողովրդավարութիւն
տաս տարի առաջուայ motorola droid սարքերից էնքա՛ն եմ ոգեւորւում ոնց որ էսօրուայ դրօշաշակիր սարք լինի։
գիտեմ ինչի, բացի նրանից որ վերջ սարքեր են՝ մէյնլայն միջուկով համակարգ եմ աշխատեցնում դրանց վրայ, հետեւաբար ունեմ արդէն ոչ հեռախօս, այլ պորտատիւ համակարգիչ, որը լրիւ ինձ ա ենթարկւում, ազատ ծրագրակազմով ա, կարող եմ օգտագործել ինչպէս ուզեմ։
հիմա սա գրեցի ու զգացի որ մարդիկ կասեն՝ բանկի յաւելուածը կամ ինստագրամը չի լինի աշխատեցնել։ երեւի ճիշտ ա ասել նաեւ ծրագրակազմի մասին, որ ոչ թէ ազատ ա, այլ անկախ։ զի անկախը շատ բաներ անել չի կարող, ազատ չի, երբեմն էլ անայարմար ա, բայց փոխարէնը անկախ ա։
#ազատ_ծրագրակազմ #անկախ_ծրագրակազմ #ազատութիւն #ծրագրակազմ #համակարգիչ #սարք #կարգիչ #անկախութիւն
մի բան էլ փայնֆօնի ու ազատ ծրագրակազմի մասին։
ալփայնի ու պմօսի ռեպօներում շատ բան չկայ, ինչն ինձ դրդեց տեսնել, ի՞նչ կայ ֆլատհաբում։ ու ֆլատհաբում, պարզւում ա, կայ «շազամ»֊ի ամպին կպնող ազատ ծրագիր։
ֆլատհաբի ռեպօն սովորեցի տեղակայել ջենթուի ձեռնարկով։
pine64-pinephone:~# flatpak search songrec
Name Description Application ID Version Branch Remotes
SongR… An open-source, unofficial Shazam client for Linux, written in Rus… com.github.marinm.songrec 0.3.2 stable flathub
ու դէ տեղակայեցի՝
pine64-pinephone:~# flatpak install com.github.marinm.songrec
պարզուեց աշխատո՛ւմ ա, ընդամէնը մի երեք վայրկեան լսեց օրբիտալի գործն ու ճանաչեց։
#էկրանահան #ազատ_ծրագրակազմ #ծրագրակազմ #ազատութիւն #օրբիտալ #լինուքս #պոստմարկէտօս #փայնֆոն #փայնֆօն #տեք #լսելիք #երաժշտութիւն #ակնարկ
մայրիկս ահաւոր տարած ա «դուօ լինգօ» յաւելուածի վրայ, արդէն երկու տարի ա միշտ պարապում ա, անգլերէն ա սովորում։ հաւէսի համար։
ոչ միայն յաւելուածով, բայց յաւելուածը ամենօրեայ ա իր համար։
նոր հեռախօսները չի սիրում, զի էկրանները մեծ են։ կարգչով չի սիրում «դուօ լինգօ» անել, զի յոգնում ա։
կարճ ասած, լիքը աղբ կար իր հին հեռախօսի մէջ, նախապէս դրուած ծրագրեր որ տեղ եւ ռեսուրսներ էին զբաղեցնում, հա քեշ մաքրելով էր զբաղոոած։
մտածեց՝ չի լինի հայրիկիս հին հեռախօսի վրայ, որն էլի փոքր էկրանով ա, «դուօ լինգօ» աշխատեցնել։
բայց այդ անդրոիդ չորսի վրայ յաւելուածը չաշխատեց՝ չէր լինում մուտք գործել։
ասացի՝ տուէք փորձեմ, կամ կը փչացնեմ, կամ մի բան կանեմ։
կարողացայ նստեցնել լինեէյջ 18.1, ու փաստօրէն էս հեռախօսի մէջ այլեւս չկայ լռելեայն աղբ, եւ այն դարձել ա անդրոիդ 11։
ու լաւ էլ արագ աշխատո՛ւմ ա։
հիմա ես լսել եմ, որ «դուօ լինգօ»֊ն առանց «գուգլ փլէյ սերուիսների» չի աշխատում։
էլի փնտրեցի, տեսնեմ մի հնդիկ ա պատմում ոնց չի կարողանում մուտք գործել յաւելուած «գուգլ» օպցիայի վրայ սեղմելով, ու յետոյ մոբայլ դիտարկիչով ա սկսում օգտագործել։
մտածեցի՝ հմ, չլինի՞ միայն գուգլով մտնելու համար ա այդ «գափս»֊ի պահանջը։
էնքաաան չէի ուզում «գափփս» տեղակայել, վերջը չտեղակայեցի, «աւրորա սթոր»֊ից տեղակայեցի «դուօ լինգօն», մուտք գործեցի իմէյլով։ ու աշխատե՛ց։
ճիշտ ա, նաեւ իմացայ որ դիտարկչի մէջ ա հնարաւոր օգտագործել։ իսկ յաւելուածը երեւի մէկ ա վեբ տեքով ա գրուած ու էլի ծանր ա, բայց գուցէ մի քիչ պակա՞ս ծանր լինի էս սարքի վրայ, քան դիտարկչի հետ միասին։
ամէն դէպքում չէի սպասում որ էս հնութեան սարքի վրայ կը լինի բաւական արագ օգտագործել գրեթէ վերջին անդրոիդը։ ու շատ աւելի յարմարաւէտ ա դարձել։
եւ ունենք գրեթէ ազատ համակարգ՝ միջուկն ա անազատ, եւ դէ յաւելուածը։ (:
#անդրոիդ #ազատ_ծրագրակազմ #ազատութիւն
պատմել էի որ կենդանի պաստառների յաւելուածը վերակենդանացրի, աշխատեցրի նոր մաեմօյի տակ։
հետաքրքիր ա որ մոտորոլա դրոիդ4֊ի էկրանը, որ աւելի մեծ ա, քան նոկիա ն900֊ի էկրանը, ամբողջութեամբ չի ծածկում նկարը, ու երեւում ա, ինչպէս են ամպերը գալիս աջից, եւ ինչպէս ա տրամը դուրս գալիս նկարի սահմաններից։
երբեմն էլ արեւը կամ լուսինն ա նկարից դուրս, յետոյ կամաց կամաց գալիս ա նկարի մէջ։
#էկրանահան #պատմութիւն #գրաֆիկա #ծրագրակազմ #սքրինսէյւեր #ազատ_ծրագրակազմ #ազատ_ծա #վերօգտագործում #վերակենդանացում #քաղաք #տրամուայ #ամպ #ամպեր #շէնք #մաեմօ #մաեմո #մաեմո-լեսթէ #մաեմօ-լեսթէ #պաստառ #կենդանի_պաստառ #անկապ
https://www.youtube.com/watch?v=02mIRnPJm6g
մարդկանց համար փախուստը դէպի դեբիլախօս նրանից չի, որ «խելախօսը» վատն ա, չարն ա, իրանց ծանուցումախեղդ ա անում։
էդ խելախօսը չի ծանուցումախեղդ անում։
խելախօսը՝ դասական, ֆոն նոյմանի ճարտարապետութեան համակարգիչ ա։ ունի օպերատիւ յիշողութիւն, ունի ծրագրերի պահոց, ունի պրոցեսոր։ ծրագիրը բեռնւում ա պահոցից՝ օպերատիւ յիշողութիւն եւ կատարւում ա։
սարքն ունի մարդու համար հաղորդակցուելու միջոցներ՝ stdout՝ էկրան, եւ stdin՝ հպէկրանի ստեղնաշար։
բա ի՞նչ ա եղել որ մարդիկ չեն ուզում համակարգիչ օգտագործել։ արդե՞օք երկաթի մէջ ա խնդիրը։
խնդիրը ծրագրակազմն ա։
էդ ծրագրակազմն ա որ մանիպուլատիւ ա։ էդ ծրագրակազմն ա որ ծանուցումախեղդ ա անում։ էդ ծրագրակազմն ա որ ներգրաւում ա։
ի՞նչ ծրագրակազմ։ փակ ծրագրակազմ։ ոչ ազատ ծրագրակազմ։ սեփականատիրական ծրագրակազմ։ ոչ էթիկ ծրագրակազմ։
մարդիկ ուզում են լինուքսով (կարդա՝ ազատ ծրագրակազմով) հեռախօս, իսկ յետոյ բողոքում են որ դրա վրայ չունեն պայմանական «ինստագրամի» յաւելուած։ ու չեն օգտագործում։
բա էլ ինչի՞ էիք ուզում ազատ ծրագրակազմով սարք։
իմ կինը չունի լրիւ ազատ ծրագրակազմով հեռախօս։ նա ունի գուգլի անդրոիդով հեռախօս։
երբ սկսում ես գուգլի անդրոիդ օգտագործել, նա հաշիւ ա պահանջում, որ «փլէյ սթորն» աշխատի։
գուգլի անդրոիդի մէջ նախապէս դրուած էր «ֆէյսբուքի» յաւելուած։ բայց այդ անդրոիդը ձեռքից չի բռնել, չի ստիպել մուտք գործել ֆէյսբուքի յաւելուած։
այդ անդրոիդը ձեռքից չի բռնում ու չի ստիպում ունենալ «թուիթերի» կամ «ինստագրամի» յաւելուած։
այդ անդրոիդն ունէր պոդքաստներ, ու նա այդ ծրագիրն օգտագործում էր։
սա ամէնը՝ առանց իմ ազդեցութեան։
ես ապշում էի, որ տեսնում էի՝ նստում ա սրճարանում ու հեռախօսի մէջ չի նայում։ տէնց մենակ նստում էր, սուրճ էր խմում, ու ոչ մի բան չէր անում։ կամ իջնում էր իր նկուղը, ժամերով փայտի գործ էր անում։ գործիքներին շատ լաւ ա տիրապետում։ գործիքներից հասկանում ա՝ ես չեմ հասկանում։ վաչագանի գրապահարանը առանց իրա չէինք հաւաքի։ (:
հեռախօս օգտագործում էր նկուղում՝ երբեմն նոյն դինջերի գործն էր դնում, մի օր լուփով լսում։ ահագին յուզիչ էր դա ինձ համար։
իմ ազդեցութիւնն իր համար ինտերնետացնող էր։
իմ ազդեցութիւնն այն ա, որ իր հեռախօսի մէջ կայ fdroid ու կայ conversations։
ու ծանուցում ա գալիս ինձնից։ ծանուցում ա գալիս մեր ընկերներից։
իմ ազդեցութիւնն ա, որ երբ գործնական «զում» միթինգները չեն աշխատում, առաջարկել եմ «ջիթսի» փորձեն, ու դա իրենց մօտ աւելի կայուն ա աշխատում։
ո՞րն ա խնդիրն այդ հեռախօսի։ շատ օգտակար սարք ա։
նոյնիսկ գուգլի անդրոիդով հեռախօսը՝ օգտակար սարք ա։ էդ դուք էք որ դնում էք իրա մէջ ինչ ասես, յետոյ էլ բողոքում էք, ու հեռախօսից հրաժարւում։ (դուք ասելով նկատի ունեմ յղածս տեսանիւթի դեբիլախօս անցնողներին)
ես իհարկէ, գուգլի անդրոիդ չէի քշի։ ես եթէ անդրոիդին սովոր մարդ լինէի՝ կընտրէի սարք, որի վրայ հնարաւոր կը լինէր անդրոիդի որեւէ ազատ բիլդ տեղակայել՝ ասենք թող դա այսօր լինի լինեէյջը։ ու իհարկէ առանց gapps։ ի՞նչ իմաստ ունի տեղակայել լինեէյջ, որ յետոյ gapps դնես։ (հա, լինեէյջը գոնէ թարմանում ա, իսկ արտադրողի անդրոիդն էդքան չի թարմանում։ բայց դա կրկին՝ ազատ ծրագրակազմի մասին ա)
այն օրն էլ գործընկերոջս հետ էի խօսում, ասում էր՝ չեմ կարող կենտրոնանալ, չեմ կարողանում գործ անել, հա ուզում եմ բացել թուիթերում նայել ինչ եղաւ, չեմ կարողանում առանց իմ հոսքերի, բայց ինձ վատ ա դրանից։
« — բժիշկ, երբ ես այսպէս եմ անում ինձ ցաւում ա։
— մի արա էդպէս։ »
դրանից էլ հեշտ բա՞ն։
իսկ ի՞նչ անել։
ունենալ գրքի ընթերցիչ հեռախօսի մէջ։
ունենալ ռսս ընթերցիչ հեռախօսի մէջ։
դուք չէք հաւատայ, բայց ինձ համար հեռախօսի մօտ ժամանակը՝ ընթերցելու ժամանակն ա։
կամ feeder֊ն եմ բացում, լուսանկարչութեանը վերաբերող հոսքեր եմ կարդում։
կամ գիրք եմ կարդում։ ես գիրք հեռախօսով եմ կարդում։ շաաատ հազուադէպ՝ ընթերցիչով։ (ինձ, երեւի պէտք ա A4 կարդալու ընթերցիչ, որ ընթերցիչին կպնեմ՝ թղթեր լինի կարդալ։)
պառկում եմ քնելու, մի քիչ կարդում եմ, նոր եմ քնում։
դա կարգչի մօտ ա, որ եօթիւբ կը դիտեմ, որ ծմակուտ կը մտնեմ։ բայց դա էլ վատ չի։
ու ի դէպ՝ ծմակուտում ես չունեմ լայք։ ու չունեմ ծանուցում։ ծանուցում միայն մէյլով ա ուղարկում։ ինչի՞ ա էդպէս։ զի ջէյսընը «սոշըլհոմն» ինքն իր համար ա գրել։ մարդը չի ուզում ինքն իրան մանիպուլացնի ու ինքն իրան ներգրաւուի։ որ ինքն իր վրայ փող աշխատի՞։
ինձ էջը ծանուցում չի ուղարկում։ սերուերը որ փոխեցի՝ մի ամսից շատ ծմակուտի ծանուցումները մէյլով չէին էլ աշխատում։ դէ չէին աշխատում՝ ոչինչ, աշխարհը չփլուեց։ էդպէս ապրեցի, մինչեւ ժամանակ գտայ խորանալու, ուղղելու։
ուզում եմ կարդալ՝ բացում եմ էջը կարդում եմ։ ու նէնց չի լինում, որ ամբողջ օրը նստեմ թարմացնեմ։
ու իսկապէս, արդե՞օք պէտք ա այդ «լայքը»։ ինձ ա պէտք լինում, կուզէի երբեմն մարդուն իմաց տալ որ «էմփաթայզ» եմ անում, բայց ոչինչ՝ ես չունեմ էմոջի ստեղնաշար ու դրա կուլտուրա, կամ բառեր կը գտնեմ, կամ չեմ գտնի, չեմ ասի։ հասկացողը կը հասկանայ որ լաւ եմ վերաբերւում։ համ էլ բոլորին էլ լաւ եմ վերաբերւում։ ես չեմ ճանաչում նէնց մարդ որ վատ վերաբերուեմ։ ոչ մէկի հետ կիսելու բան չունեմ։ մրցակցութիւն չեմ հասկանում։ ես ուզում եմ ինչ֊որ բաներ ստեղծուած լինեն։ եթէ չկան՝ ստիպուած անում եմ։ դէ հաճելի էլ ա անելը։ ու լաւ, էստեղ էլի ասեմ, որ ինձ մրցոյթներն բացարձակապէս չեն հետաքրքրում։
յ․ գ․ ես երբ մենակ եմ, հեռախօսի մէջ մտնող մարդ եմ։
երէկ տանը չէի, լափթոփը հետս չէր, դրոիդ4֊ով .bashrc էի խմբագրում, յարմարաւէտ alias֊ներ էի սարքում, որ սերուերիս ֆայլային համակարգը կպցնեմ ու անջատեմ։ ես շատ շփուող եմ։ ու ես շատ սիրում եմ չաթեր կարդալ։ արթնանում եմ, գիշերուայ խօսակցութիւններն եմ կարդում։ էդ ինձ շատ զարգացնում ա, ես շատ բան եմ սովորում այդ չաթերի մարդկանցից։ լիքը հետաքրքիր մարդկանց հետ եմ ծանօթ։ մէկ մէկ էլ (հազուադէպ) ես եմ ինչ֊որ բան իմանում ու օգտակար եմ լինում։ կամ անկապ խօսում ենք։
իթ չաթն ինտերնետի մարդկանց մօտիկացնում ա, իրար գլխի ա հաւաքում, քաղաքի պէս ա դարձնում։ երբ ես չաթում եմ՝ ես իմ քաղաքի կենտրոնում եմ։
ամէն մէկս ունի իր քաղաքը ինտերնետում։ ոչ մէկի քաղաքը միւսի քաղաքի պէս չի։
#համացանց #քաղաք #ծանուցում #կախուածութիւն #դեբիլախօս #խելախօս #հեռախօս #համակարգիչ #կարգիչ #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #ծրագրակազմ #ազատութիւն
եթէ ոչ mocp, ապա Cynthiune։ (:
յ․ գ․ ազատ ծրագրակազմը չի մահանում՝ ապրում ա։ երբեմն նոյնիսկ զարգանում ա։
#նուագարկիչ #էկրանահան #դիզայն #էսթետիկա #ազատութիւն #ծրագրակազմ #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ
շերմանի դոքափը յիշում էք, աշխատեցրել էի, հիմա էլ մաեմօ֊ի live-wallpaper փաթեթը աշխատեցրի, ու shermans-aquarium լայւ պաստառը շինեցի։
ահագին տառապեցի, պէտք եկաւ պորտ անել gstreamer-0.10֊ից որը աւելի քան տաս տարուայ ա, էսօրուայ gstreamer-1.14֊ի։
իսկ ես դրանից բան չէի հասկանում։
նաեւ ասեմ ձեզ, սի֊ն ահաւոր հին աղբ ա։ ու էդ պատճառով ա որ pkg-config, autoconf, ու նման բաներ ունի։ որ մի ձեւ լուծեն, էն էլ վատ են լուծում։
ինչեւէ։
ահա էկրանահաններ, որ ուզէք, մինչեւ յայտնուի պաշտօնական ռեպօներում՝
նախ պէտք ա կարգաւորումների ապլետը գտնել, աշխատեցնել։ չգիտեմ ինչի առանց պատկերակ ա, դա պէտք ա ֆիքսել՝
յետոյ դրա մէջ պէտք ա մեր ուզածն ընտրել, թէ չէ այլ շատ կենդանի պաստառներ կան՝
ու ահա՝
#էկրանահան #պատմութիւն #շերման #կոմիկս #արուեստ #գրաֆիկա #ծրագրակազմ #սքրինսէյւեր #ազատ_ծրագրակազմ #ազատ_ծա #վերօգտագործում #վերակենդանացում #ձուկ #ձկներ #կրիա #մաեմօ #մաեմո #մաեմո-լեսթէ #մաեմօ-լեսթէ #պաստառ #կենդանի_պաստառ #անկապ
էս գիշեր չեմ քնել, զի սերուերի վրայ նայում էի ինչպէս կարող եմ տեղ ազատել, ու գտել եմ 2008֊ին քաշած ելատեքստ՝ «շերմանի ակուարիումը» լինուքս «սքրինսէյւեր»֊ը։
ուրեմն, իննսունականներին էդպիսի կոմիկս կար՝ sherman's lagoon ու կայք, որ հիմա միայն արքիւում ա պահպանուել։ զգացէ՛ք իննսունականների «վայբերը»։ (:
ու մէկը վերցրել էր այդ կայքից գրաֆիկան, ու հրապարակել իւնիքսի համար՝ xscreensaver֊ի յաւելում, windowmaker֊ի համար dockapp ու gnome 2֊ի համար պանելի յաւելում։
ես 2008֊ին փորձել էի շինել, չէր շինուել, ու կամ չխորացայ, կամ հմտութիւններս չհերիքեցին։
տէնց էլ մնաց։ երէկ գտայ, փորձեցի շինել՝ չեղաւ, բնականաբար։
յետոյ բզբզացի, շինեցի որպէս sdl֊ից կախուածութիւն ունեցող «սքրինսէյւեր»։
բայց ինձ ամենաշատը հետաքրքրում էր dockapp ստանալը։ դա, պարզուեց ունէր կախուածութիւն՝ gai անունով գրադարանից։
փորձեցի շինել այդ general applet interface library֊ն՝ չեղաւ։
դա բզբզացի՝ շինեցի։ հիմա նայում եմ, վերջին «քոմիթը» լաւ բացատրուած չի՝ էնպէս չի որ «հարդկոդ» եղած ուղի ա, այլ ինչ ուղի էլ լինէր, փնտրում էր դրա lib/lib֊ի մէջ։ ինձ թւում ա այդ մասն, օրինակ, երբեք ճիշտ չի աշխատել։ չգիտեմ։
յետոյ կարողացայ արդէն շինել եւ շերմանի աքուարիումը այնպէս, որ «դոքափ» լինի։
ահա, ֆիքսած ելատեքստն այստեղ ա։
շինելու համար, նախ պէտք ա շինել gai֊ն՝
git clone https://github.com/norayr/gai
cd gai
./configure --prefix=/opt/gai
ես այնտեղ դրեցի, որ համակարգին չխանգարի։ պէտք ա փաթեթաւորել, ու ապա «պրեֆիքսը» լինի /usr պանակը։
յետոյ իհարկէ՝ make, sudo make install։ (այ մոռացայ դա գրել այստեղ, յիշեմ աւելացնեմ)։
իսկ հիմա երբ արդէն ունենք gai֊ն, շինենք շերմանի ակուարիումը՝
PKG_CONFIG_PATH="/opt/gai/lib/pkgconfig" ./configure --with-gai --with-gailibs=/opt/gai
make
sudo make install
աւաղ, իր makefile֊ը չի հասկանում, արդեօք նաեւ ապլետն ա շինուել, որ դա էլ տեղակայի։ պէտք ա մտածել, ոնց դա լուծել։
այդ պատճառով, ապլետը պէտք ա ձեռքով տեղակայել՝
cp shermans/shermans_applet /opt/aquarium/bin/
իսկ հիմնական ծրագիրը, որ sdl֊ից ա կախուած՝ shermans֊ը, ինքը տեղակայում ա։
ու հիմա այն կաշխատի այսպէս՝
LD_LIBRARY_PATH="/opt/gai/lib" /opt/aquarium/bin/shermans_applet
ահա ձեզ էկրանահաններ, չնայած գուցէ պէտք ա վիդեօ անել։
երբ հէնց shermans֊ն ես աշխատեցնում, այն վերցնում ա էկրանի հանոյթ, դարձնում մկնիկի ցուցիչն անտեսանելի, եւ ձկնիկներն այդ պատուհանի մէջ լողում են։ այդ պատուհանն ա որ պէտք ա ինտեգրուի (իրենց readme֊ն ինստրուկցիաներ ունի) xscreensaver֊ի մէջ։
կամ էսպէս աւելի մօտիկից՝
իսկ ահա dockapp֊ն ինչ տեսք ունի՝
(այս xv֊ն պարզապէս ձկնային էր, ու իրանով էկրանահանեցի, ու իրան էլ կադրի մէջ թողեցի)
բայց ապլետն եմ ցոյց տալիս, որ բադիկի տակն ա։
ու չգիտեմ, հաւէս կադրեր կան որ չեմ կարողանում բռնացնել։
ահա, կարողացայ տեսանիւթ գրել այսպէս, յուսամ սա ներդրուած կը լինի՝
<iframe title="sherman’s lagoon” src="https://toobnix.org/videos/embed/1b15401a-c48c-4ef6-b31d-df8f8d7239e0” allowfullscreen=”” sandbox="allow-same-origin allow-scripts allow-popups” width="560” height="315” frameborder="0”></iframe>
ահաւոր սիրում եմ կեանքի բերել այդպիսի հին, մոռացուած ծրագրերը։
ու տէնց։
#էկրանահան #պատմութիւն #շերման #կոմիկս #արուեստ #գրաֆիկա #ծրագրակազմ #սքրինսէյւեր #ազատ_ծրագրակազմ #ազատ_ծա #վերօգտագործում #վերակենդանացում #ձուկ #ձկներ #կրիա #վմէյքեր #ուինդոումէյքեր #անկապ #չգիտեմ
ուրեմն, գործի տեղի կարգչին եմ կպնում, էնտեղ դիտարկիչի մէջ միացնում եմ «մայքրոսոֆթ թիմզ»֊ը։
դա էնտեղի «սլէքի» փոխարինիչն ա։
ինքը դէ աւտոմատ գցում ա քեզ «օնլայն» կամ «էուէյ» ստատուսներ։ կարող ես նաեւ ֆիքսել ամբողջ օրուայ համար անփոփոխ ստատուս՝ բայց էդ ստատուսը չի կարող լինել «օնլայն»։ կարող ես ասել որ «բիզի» ես ամբողջ օրը, կամ «էուէյ»։ բայց ոչ «օնլայն»։
կորպորատիւ կապիտալիստ խոզե՛ր։ (:
դէ սա իհարկէ տիպիկ, ոչ ազատ ծրագրակազմի օրինակ ա։ ու երբ դիտարկիչի մէջ ա՝ մէկ ա ազատ չի։ կամ ուրիշի սերուերի վրայ ա, կամ էլ անազատ կոդ ա աշխատում քո դիտարկիչի մէջ։
#ազատութիւն #ծրագրակազմ #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #մայքրոսոֆթ_թիմզ #չաթ #անկապ
evince֊ը հիմա, գոնէ gentoo֊ում, ունի libhandy֊ից կախուածութիւն։ դա գրադարան ա, որ librem նախագծի շրջանակներում ա ստեղծուել՝ gtk ծրագրերը աւելի մոբայլ դարձնելու համար։
dino֊ն էլ ունի handy ճիւղ, ուր libhandy֊ն ա օգտագործում։
երբ squeekboard ստեղնաշարի հայերէն շարուածքներն էի աւելացնում, նկատեցի որ phosh նախագծի ամէն ինչը տեղափոխուել ա gnome֊ի ենթակառուցուածքներ։
այնպէս որ libhandy֊ն երեւի իրենք են ինտեգրում, եւ մոբայլին աւելի լուրջ ուշադրութիւն ա դարձնելու հէնց գնօմ նախագիծը, որը բաւական շատ ռեսուրսներ ունի։ միւս կողմից, նաեւ ունի այնպիսի պատմութիւն, որ շատ շատերին ստիպել ա gnome միջավայրից չօգտուել։
#ինտերֆէյս #ծրագրակազմ #ազատ_ծրագրակազմ #նորութիւն #տեք #տեքնոլոգիաներ #գրադարան #ազատութիւն
ես իմ բոլոր ջենթուները թարմացրի, ու հիմա շատ լաւ տրամադրութիւն ունեմ։ ասեմ ինչի։
ամէն համակարգչիս վրայ ես ջանում եմ տեղակայել կիրառելի օհ, ու այդ կիրառելի օհ֊ը հիմնականում լինուքսն ա։
ու մեքենաները տարբեր են՝ եւ nokia n900, եւ motorola droid4, եւ powerbook i300cs, եւ ibook g4, թէ լափթոփ ու թէ «հեռախօս»՝ լրիւ կառավարելի եւ կիրառելի են։
դրանց օհ֊ը կարողանում եմ զրօյից շինել։
այն պահից, որ մեքենան լինուքսի տակ ա աշխատում, ես ամէն ինչ կարող եմ հետն անել։ կարող եմ կպնել հեռուից կառավարել։ կարող եմ շինել յաւելեալ ազատ ծրագրակազմ։ կարող եմ գործ տալ, կամ սերուիս աշխատեցնել։
եւ այդ մասին մտածելով ա որ շատ լաւ տրամադրութիւն եմ ունենում՝ որովհետեւ մենք հասել ենք հրաշալի աշխարհի՝ ուր ամբողջ մարդկութեան աշխատանքի արդիւնքում ունենք ազատ ծրագրակազմ, լրիւ տարբեր, որը նաեւ գնում ա տիեզերք։
դա պարզապէս ֆանտաստիկա ա։
իսկ գիտէ՞ք որն ա նաեւ ֆանտաստիկա՝ այն որ ինչպէս սայբերփանկում ա՝ տեքնոլոգիաները չեն բերում օգուտ մարդկանց, զի կառավարելի չեն իրենց կողմից, այլ կառավարելի են տարբեր կորպորացիաների կողմից՝ այնպէս էլ իրականութեան մէջ ա՝ մարդիկ քշում են ուինդոուս, մարդիկ քշում են այօս, ու մարդիկ չեն էլ զգում որ ազատ չեն՝ դա էլ ա գիտաֆանտաստիկա, ու իրականութիւն, ու ապշելու։
ու մարդիկ նոյնիսկ փորձ չեն անում, չգիտեմ, ամենադախ ուբունթուն տեղակայել։
ու միեւնոյն ժամանակ մենք ապրում ենք տեղերում, ուր կան աւտոկրատներ, ուր մարդիկ զզուած են իրենցից ու փորձում են յեղափոխութիւն անել, ու դա իրենց մօտ չի ստացւում, ուր մարդկանց փողոցներում սպանում են, եւ աշխարհում, ուր պատերազմներ են լինում։
այս ամէնը ապշելու ա։
մենք հասել ենք էնքանի՛, որ անհաւատալու ա, բայց դա նաեւ մարդկութեան զգալի շերտի կողմից գնահատուած չի, պլիւս մարդկութեան զգալի շերտը դեռ ազատ չի, եւ նաեւ չի էլ ուզում ազատ լինել։ զի ինստագրամ սքրոլ անելը ընկալւում ա հրաշք։ լրիւ ֆանտաստիկա։
սկսեցի իհարկէ շատ օպտիմիստական, իսկ գրելիս յիշեցի իրականութիւնը։
#ֆանտաստիկա #գիտաֆանտաստիկա #սայբերփանկ #տեք #ազատութիւն #մարդիկ #մարդկութիւն #ազատ_ծա #լինուքս #ազատ_ծրագրակազմ #հրաշքներ #աշխարհ
ընկերոջս մօտ g-suite հաշիւը սինք չի լինում մի քանի ամիս ա։ չի էլ ուղարկում մէյլ։
փորփրեցի՝ չլուծուած լիքը դէպքեր են, դեռ 2015 թուից։
առաջարկուող լուծումները տրամաբանական են, ու սահմանափակ՝ անդրոիդում մեր հնարաւորութիւններով։ եւ ոչ ազատ ծրագրակազմի հնարաւորութիւններով՝ ջնջել «քեշը», հեռացնել եւ աւելացնել հաշիւը։
մարդիկ նաեւ նկատել են (ես էլ) որ սինքի ժամկէտ կայ, ու դրուած ա 999 օր, ու դա չի լինում փոխել։ բայց ասում են՝ հաշիւ հեռացնել֊աւելացնելուց յետոյ ուղղւոմւ ա։ մեզ մօտ չուղղուեց։ նաեւ մենք էդքան տուեալ չունենք, իրականում մի քանի ամսուայ մասին ա խօսքը։
մեկնաբանութիւն թողած մարդկանց մեծ մասին խորհրդները չեն օգնում։ եւ յաւելուածի խնդիրը, ոնց հասկացայ, մինչեւ այսօր լուծուած չի։
հետաքրքիր ա որ ընկերոջս մօտ էլ մայիսի մէյլերը կան, ու յետոյ էլ ոչ մի ձեւ չի թարմանում։ գուցէ «բագը» դրա հե՞տ ա կապուած։
ահա ձեզ ասք սեփականատիրական ծրագրակազմի մասին։ էնպէս չի որ ազատ ծրագրերի հետ խնդիրներ չեն լինում։ լինում են՝ բայց էդքան մարդու բողոքներին դժուար թէ ուշադրութիւն դարձրած չլինէին։ նաեւ, իրենցից մէկը կը վրիպազէրծէր, կը ֆիքսէր սխալը՝ կայ այդ ազատութիւնը։ դու ունես ֆիքսելու ազատութիւն։
ինչեւէ, պէ՞տք ա ասել որ ազատ k-9֊ով անմիջապէս աշխատեց իր մօտ ամէն ինչ։ (:
օկ, ոչ անմիջապէս, զի պէտք եղաւ դիտարկիչով մտնել հաշուի կարգաւորումներ, էնտեղ մտայ անվտանգութեան բաժին, ու տեսայ, ասում ա՝ հէնց որ ինչ֊որ մէկը հայաստանից (չի ասում այփին) փորձում էր կպնել մեզ երրորդ կողմի յաւելուածով։ սեղմեցի՝ այդ ես եմ։
յետոյ էլի չաշխատեց, ստիպուած եղայ այդ նոյն «անվտանգութեան» բաժնում մտնել «Less secure app access» ու ասել՝ հա, ուզում եմ աշխատի։
ու «իմափ» կարգաւորումներով արդէն ստացուեց կպնել։
2015 թուի գուգլի սափորթի շղթայ 2019 թուի շղթայ
ու տէնց։
յ․ գ․ առհասարակ, պէտք չի իրենց կազմակերպութիւնը էդքան փող տայ գուգլին։ բայց դէ ո՞վ ա իրենց համար մէյլ սպասարկիչ կարգաւորելու։
#անվտանգութիւն #սեփականատիրական_ծա #սեփականատիրական_ծրագրակազմ #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #ծրագրակազմ #ազատութիւն #պատմութիւն #գուգլ #յաւելուած #կ-9 #ազատութիւն
սեփականատիրական ծրագրակազմը չի ենթարկւում մեքենայի օգտատէրին, կամ ասենք՝ տիրոջը։ հակառակը՝ պարտադրում ա իր կանոնները։
ազատ ծրագրակազմը՝ օգտատիրոջը ենթարկուող ծրագրակազմն ա։
այս խնդրի լուծումը՝ օգտագործէք ազատ ծրագրակազմ եւ ազատ օպերացիոն համակարգ։ այն չի պարտադրի ու կը ենթարկուի ձեզ։
այլ լուծում էլ կայ՝
էլի լուծում ա։
#ազատութիւն #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ
թուանշային մինիմալիզմը պատասխան ա կորպորատիւ տեքին։ կորպորատիւ ծրագրակազմն այնքան ա հսկայացել, որ մենք չենք կարող մրցել եւ ստեղծել նմանատիպ այլընտրանքային ծրագրակազմեր։
մտքին եկող առաջին օրինակը՝ մենք չենք կարող ստեղծել մրցունակ վեբ շարժիչ։ իսկ վեբը աճել եւ ճարպերով ա լցուել մասնաւորապէս ինտերնետ գիգանտների շնորհիւ՝ իրենք են առաջարկել եւ անց կացրել իրենց իսկ պէտք եկած ստանդարտներ՝ w3c կոմիտէում։
այսօր մենք մնացել ենք խոշոր խաղացողների վեբ շարժիչների յոյսին։ նոր նախաձեռնութիւն՝ ոչ միայն ազատ, այլ եւ սեփականատիրական՝ դժուար թէ հնարաւոր ա՝ շատ թանկ ա։ արդէն այնքան կոդ ա գրուած, որ այդքանը կրկին գրելն իրատեսական չի։
սա միայն դիտարկիչներին չի վերաբերում։ կան բազմաթիւ տեքնոլոգիաներ, որ առաջ են տարւում թէ որպէս սեփականատիրական, թէ որպէս ազատ, բայց կորպորացիա(ներ)ի կողմից են կառավարւում։
ուզելով բարդ եւ չաղ ծրագրակազմ մենք նպաստում ենք մենաշնորհների ստեղծմանը։
հրաժարուելով ֆիչըրներից եւ ընտրելով մինիմալիզմը՝ ստեղծում ենք մրցունակ տիրոյթ, ազատւում ենք մենաշնորհներից։
հսկայ նախագծերը մեզ նաեւ հետ են պահում իննովացիաներից։ զի քանի որ «այսքանը կրկին գրել չի լինի», մենք կը մնանք իւնիքսում, եւ ոչ աւելի առաջադէմ օպերացիոն համակարգում՝ ինֆերնօյի կամ ա2֊ի պէս, եւ մենք կը մնանք c++֊ով, չկարողանալով անցնել առաջ, եւ ազատուել այդ, իր կեանքն ապրած դինոզաւրից։
ազատ հանրութեան մի մասը դա զգում ա, ու փորձում ա նախագծել պարզ ստանդարտներ եւ պարզ հաղորդակարգեր։
դրա ցայտուն օրինակն ա ջեմինին։ ջեմինին պարզ ա բայ դիզայն եւ նախագծուած ա այնպէս, որ մարդը կարողանայ գոնէ մի շաբաթում գրել սերուեր կամ դիտարկիչ։ որ մարդը կարողանայ մի երկու երեկոյ նստելով, հասկանալ կոդը։
ու այստեղ ես գալիս եմ թուանշային մինիմալիզմի մի մետաֆորայի՝ մինիմալիստական տեքնոլոգիաներով օգտուելը նման ա մարդու չափսին համահունչ քաղաքում ապրելուն։ քաղաքում, ուր երեք֊հինգ յարկանի խիտ դրուած շէնքեր են, եւ ամէն վայր հասանելի ա ոտքով։
ի տարբերութիւն՝ մեծ տարածութիւններով բնակավայրում ունես կախուածութիւն՝ ստիպուած ես տեղափոխուել մեքենայի օգնութեամբ։ խոշոր բիզնէսը, ի դէպ նպաստեց այդ կախուածութեան ստեղծմանը՝ մեքենայ արտադրող կորպորացիաները ժամանակին ձեռք են բերել ամն քաղաքների տրամուայ աշխատեցնող ընկերութիւնները, եւ փակել դրանք։
մեծ տարածութիւնները, նաեւ բարդ ա պահել՝ ճիշտ այնպէս ինչպէս բարդ ա իրականացնել չաղ հաղորդակարգը, ծրագրաւորման լեզուն, գրադարանը, ֆիչերներով լի ծրագիրը։
մարդու չափսին համահունչ չեն նաեւ բարձրայարկերը։ բացի նրանից որ բարձր են, ստեղծում են տարածութիւն՝ բարձրայարկ շէնքերի միջեւ պէտք ա լինի բաւական տեղ՝ եթէ չես ուզում բոլորն ապրեն առանց արեւ, եւ այդ շէնքերի միջեւ ընկած տարածութիւնը, ինչպէս եւ այդ շէնքերը պահելը՝ թանկ ա եւ բարդ։
պարզ տեքնոլոգիաները նաեւ սիրուն են։ զի ստիպուած ես ազատուել նրանից, ինչ շատ պէտք չի, եւ պահել էականը։ դրա համար պէտք ա նաեւ հասկանալ եւ առանձնացնել այդ էականը։
այստեղ մենք կրկին գալիս ենք մոդուլար դիզայնի՝ կամ «մի ծրագիր անում ա մի բան», կամ պէտք եկած պահին բեռնուող մոդուլներ։
անպէտքից հրաժարուելն ու էականը գտնելու հմտութիւնը անհրաժեշտ ա լինում եւ արուեստում, եւ ճարտարապետութեան մէջ, եւ ցանկացած նախագծում։
եթէ չկայ ֆիչըրներ առաջարկող եւ աւելացնող ընկերութեան հետ մրցելու կարիք՝ կարելի ա գրել սիրուն նախագծեր։ մնում ա մարդիկ զգան այդ գեղեցկութիւնը։
զի եթէ մարդիկ ուզեն ամէն «ֆիչըր» որ առաջարկում ա կորպորատիւ ծրագրակազմը՝ մենք ընկնելու ենք ֆիչըրների սպառազինութեան մրցավազքի մէջ, որում, դժուար թէ յաղթենք։
ինձ թւում ա, պէտք ա ընդունել մինիմալիզմը, եւ ընտրել այն։
դա նշանակում ա՝ բարձրացնել համակարգչային գրագիտութիւնը։ գրագիտութեան պակասն ա որ թոյլ ա տալիս կորպորացիաներին հրապուրել եւ կախուածութեան մէջ պահել մարդկանց։ գրագիտութիւնը թոյլ կը տար օգտուել ազատ այլընտրանքներից եւ ստեղծել ազատ այլընտրանքներ։ ազատ՝ երբ տեքնոլոգիան ենթարկւում ա քեզ, ոչ թէ ուրիշին։ ազատութիւնն ու գրագիտութիւնը կողք կողքի են քայլում։
#մինիմալիզմ #ազատութիւն #ծրագրակազմ #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #սեփականատիրական_ծրագրակազմ #ֆիչըրացաւ #սպառազինութեան_մրցավազք #մրցավազք #մարդիկ #նախագծում #գեղեցկութիւն #պարզութիւն #դիզայն #համացանց #քաղաք #գրագիտութիւն
մտածում եմ, որ այն երբ երիտասարդները սովորում են նուագել կիթառ՝ մարդու այն յատկութեան մասին ա, որ դրդում ա սովորել անել այն, արհեստավարժ դառնալ նրա մէջ, ինչ իրենց հաճելի ա, ինչ իրենք սիրում են վայելել։
ու դրան մօտ ա՝ բաց կոդ ունենալու ցանկութիւնը։ հէնց բաց, զի ազատն աւելի լայն ու կարեւոր հասկացութիւն ա, որն ընդգրկում ա բացը։
ազատն այն մասին ա՝ կարո՞ղ ես դու կիթառով նուագել էն, ինչ ուզում ես, թէ՞ կիթառը չի ենթարկուի։
ակորդ «հանելով» երեխաներն անում են «ռեւերս ինջինիրինգ»՝ ստանում են երգի կոդը։
ու ես էլ եմ զգում՝ եթէ սիրում եմ ծրագիրը, ուզում եմ գրել նրանից, որ իմանամ, որ կարող եմ նոյնից ստանալ։ որ կախուած չեմ էն մարդուց, որ կոդն ունի։ երբ գիտեմ, որ դրա ազատ իրականացումն արդէն կայ՝ ահագին հանգիստ եմ։ արդէն ունենք, նոյնիսկ եթէ էս պահին չկարդամ՝ արդէն ունենք, կարող եմ հաւաքել։ կարող եմ փոխել։ արդէն ունենք։
#ազատութիւն #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #ռեւերս_ճարտարագիտութիւն #ճարտարագիտութիւն
այս մասին առաջին միտքս այն ա որ ըստ ազատ արտօնագրի ծրագրակազմը պիտի համապատասխանի կարեւոր պայմանի՝ հնարաւոր լինի այն օգտագործել, ինչպէս օգտատէրն ա ուզում։ ոչ թէ ինչպէս ուզում ա ծրագրակազմ գրողը։
երկրորդն այս ա՝ ես հա տեսնում եմ էն խնդիրը որ այսօրուայ վեբի ստանդարտներն քիչ ա էնքա՛ն են բարդացել, մի հատ էլ էնքա՛ն արագ են զարգանում, որ ոչ ոք բացի էն երկուսից ունակ չէր տեմպերը պահել։
դա հին խնդիր ա, նոր խնդիր չի։
հնարաւոր չի մի նոր թիմ կտրուկ գրի ու շուկայ հանի նոր այլընտրանքային դիտարկիչ՝ եղածներն արդէն դուրս եկան մրցարշաւից, իսկ մոզիլլան նոյնիսկ փակել ա իր՝ ռասթով նոր շարժիչ գրելու թիմը։
իթ երկու խաղացողն արդէն քիչ են՝ ու ապագայ կայքերը կամ պէտք ա գան ստանդարտի որոշակի ենթաբալմութեանը, կամ՝ մենք ազատութիւն կունենանք gemini֊ում, ոչ թէ w3c֊ում, զի դիտարկիչ պատրաստելը բարդ չի լինի ու դիտարկիչի մենաշնորհի վտանգ չի լինի։
#դիտարկիչ #համացանց #ազատութիւն #ազատ_ծրագրակազմ #ազատ_ծա #արտօնագիր #մոզիլլա #մոզիլա #զննիչ #գրաքննութիւն
https://xn--69aa8bzb.xn–y9a3aq/@kamee/105533040201981539 https://blog.mozilla.org/blog/2021/01/08/we-need-more-than-deplatforming/ https://www.youtube.com/watch?v=BMXrfmRSprM https://www.theverge.com/2020/8/15/21370020/mozilla-google-firefox-search-engine-browser
սովէտական իշխանութեան վաղ տարիներին հրատարակուել էր մեծահասակների համար այբբենարան՝ պայքարում էին անգրագիտութեան հետ։
այդ գրքից դուրս եկած մեմ կայ՝ «мы не рабы, рабы не мы»։
ուշագրաւ ա որ արտայայտութիւնը կարելի ա կարդալ նաեւ աջից ձախ՝ ըստ բառերի։ կամ երբեմն գրում էին այսպէս՝
«мы не рабы, рабы немы»
այսինքն՝ մենք ստրուկ չենք, զի համր չենք, կարող ենք խօսել։
ինչն էսօր աւելի քան ակտուալ ա՝ թուիթերի եւ այլերի գրաքննութեան պատճառով։
ու ուզում եմ ասել՝ ստրուկները մենք չենք՝ մենք՝ ազատ հարթակներում՝ արտայայտուելու հնարաւորութիւն ունենք։
նաեւ մենք մեզ յաճախ ասում ենք՝ մարգինալ։ մարգինալներն էլ մենք չենք՝ մարգինալները մուտքերում աղտոտողներն են, կամ հեռախօս ցրողները։ մարգինալները՝ յանցագործներն են, նոյնիսկ երբ յատուկ ծառայութիւնների վրայ են աշխատում։
իսկ մենք մարգինալներ չենք՝ մենք նորմալ մարդիկ ենք, ով կարեւորում ա խօսքի ազատութիւնը։ ծրագրակազմի՝ մեզ չվերահսկելն ու ենթարկուելը։ եկէք դա փորձենք երբեմն կրկնել ինքներս մեզ համար։ ինձ՝ պէտք ա լինում։ ինձ համար էլ եմ գրել։
մենք ստրկուկ չենք, մենք մարգինալ չենք։ ու լուզեր չենք։ նորմալ ենք։ ազատասէր ենք։
#ազատութիւն #խօսքի_ազատութիւն #ստրկութիւն #ինտերնետ #համացանց #մարգինալ #նորմալ #նորմալութիւն #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #մենք #համր #խօսք #ռուսերէն #այբբենարան #պատմութիւն
տէքսաս ինստրումենտսը ti-83 եւ ti-84 հաշուիչների թարմացմամբ վերացնում ա սի֊ով ու ասմ֊ով ծրագրեր գրելու հնարաւորութիւնը։https://www.cemetech.net/forum/viewtopic.php?t=16652&start=0&postdays=0&postorder=asc&highlight=
յիշեցնեմ՝ ազատ ծրագրակազմն այն ա՝ որ կարելի ա օգտագործել ինչպէս ուզում ես։ թիայ հաշուիչների ֆիրմուերը ազատ չի՝ ու անցանկալի հնարաւորութիւն չունենալու պատճառով մարդիկ պիտի չթարմացնեն այն։ հաշուիչի դէպքում՝ ոչինչ, բայց ի՞նչ եթէ սարքը կպնում ա ցանցի ու ssl֊ի բագ ունի։
#ազատութիւն #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #տեքնոլոգիաներ #հաշուիչ #սարք #թարմացում
ինչի՞ ա մաեմօ֊լեստէն կամ պոստմարկէտօս֊ը օգտագործում միայն մէյնլայն միջուկ՝ դա միայն գաղափարական֊քաղաքական որոշում չի, այլեւ տեքնիկական՝
որովհետեւ բարդ ա յետոյ նայել ու թարմացնել տարբեր սարքերի համար միջուկների բազմազանութիւն։ եթէ դիցուք ունենք 100 սարք (հեռախօս), ամէն մէկն իր միջուկով, ապա ունենք նոյնքան միջուկի առանձին ֆորք՝ ֆիքսած վարկածներով, ու պարզ սեքիւրիթի փաթչ աւելացնելը դառնալու ա գլխացաւանք՝ լաւագոյն դէպքում պէտք կը լինի բեքփորտ անել այն հարիւր տարբեր կոդի մէջ, իսկ վատագոյն՝ ոչ մի բան էլ անել չի լինի, քանի որ նոյնիսկ միայն էդ կոնկրետ միջուկի վարկածը հասանելի ա միայն բինար ձեւով։
նաեւ, էն լինուքս միջուկը որը հեռախօսների մէջ ա, շատ ա տարբերուում մէյնլայնից ու մեր իմացած լինուքսից՝ ահաւոր շատ փոփոխութիւն ա պարունակում՝ սկսած գուգլից, վերջացրած soc֊ի՝ չիպսետի, ու հեռախօսի արտադրողի փաթչերով։ եւ տարբեր soc֊երի ու հեռախօսների արտադրողների մօտ լրիւ տարբեր փաթչեր են, որ անկապ տեղերում կոնֆլիկտներ կառաջացնեն։
https://wiki.postmarketos.org/wiki/The_Mainline_Kernel
#միջուկ #մաեմո #մաեմօ #պոստմարկետօս #պոստմարկետ #պոստմարկէտօս #պոստմարկէտ #մաեմօ-լեստէ #մաեմո-լեստէ #լինուքս #սեփականատիրական_ծա #սեփականատիրական_ծրագրակազմ #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #տեքնոլոգիաներ #ազատութիւն
իրականում անդրոիդ իւզերների (չգիտեմ, այօս շատ չեմ տեսել) վիճակը ողբալի ա։ այսինքն՝ մեր շուրջը գտնուող համարեա գրեթէ բոլոր մարդկանց։
իրենք շատ չեն զգում, զի էդ վիճակը, իհարկէ նման ա իրենց օգտագործած վեբի՝ երբ դէմքին ինչ֊որ պահանջներ, կամ լաւագոյն դէպքում՝ առաջարկութիւններ են թռնում, երբ էստեղ֊էնտեղ գովազդ ա դուրս թռնում, ու առհասարակ նաւարկելը, զբօսանքը բաւական annoying ա։ դա չեն զգում, չի չեն պատկերացնում որ կարող ա այդպէս չլինել։
իսկ այդպէս չլինել կարող ա էն կայքերի հետ, որ էթիկային հետեւում են, ինչպէս եւ էն յաւելուածների հետ որ ազատ են, ու հետեւաբար էլի էթիկային հետեւում են։ սակայն մոբայլ օհ֊ի դէպքում որպէս կանոն էդ ընտրութիւնը չկայ՝ արդէն տուփից դուրս մարդը ստանում ա իր bloatware֊ը, որը չի կարող հանել իր մեքենայից։
ինչը ահաւոր ա՝ ու մենք սովոր ենք ապրել էդ աշխարհում։
քչերն են որ համաձայն չեն էս վիճակի հետ։ ու իսկապէս, եթէ ունենալ թէկուզ lineage եւ միայն fdroid֊ի յաւելուածները տեղադրել՝ ապա կարելի ա մի քիչ աւելի հանգիստ աշխարհում ապրել։
սթիլ, ես կարծում եմ որ էդ անել պէտք չի։ էդ մէկ ա նպաստում ա գուգլի անդրոիդ հարթակին, իսկ միւս կողմից ազնիւ չի։
մենք մեր օհ֊երն ունենք, շատ լաւ ա որ իրենք իրենց անդրոիդը էնպիսին են արել, որ բարդ լինի մեր սովորական, ասենք gtk֊ով գրած ծրագիրը տեղափոխել՝ կապել են մէկ֊երկու լեզուի հետ՝ մեզ մօտ լրիւ լիբերալ վիճակ ա ու ինչ ասես լեզու չի օգտագործուում, ինչների՞ս ա պէտք իրենց հարթակը։
այնպէս ինչպէս չենք մտնում իրենց ոչ էթիակպէս պահող կայքեր, այդպէս աւելի լաւ ա չօգտագործել իրենց անդրոիդը։
ու այո։ տեսէք, կան ընկերութիւններ, որ հասկանում են, զգում են։ յոլլա հեռախօսի վրայ շատ բարդ ա գտնել բրենդի անունը։ փայնբուքի ու փայնֆոնի վրայ նոյնպէս։ սէյլֆիշ օհ֊ը լռելեայն ձեր ուզած գոյներով ա ու ծրագրերում աւելորդ գոյներ չկան՝ ամէնը համեստ ա ու չի գրաւում յատուկ ուշադրութիւն։ չի ճչում, որ իրան նայես։ չի թռվռում պահանջելով ուշադրութիւն։ չի դէմքին թռնում որ գրանցուես կամ անես ինչ֊որ բան որ իրենց ա պէտք։ չի թարմանում առանց քո համաձայնութեան։ լինուքսներում չի լինի հանդիպել էն ինչ ես տեսել եմ վերջերս վինդոուսում՝ ռեսթարթ չկար՝ կար՝ թարմացնել եւ ռեսթարտել։ չկայ որեւէ բան որը ձեր վզին կապում են։
ու այո ողբալի վիճակում են մարդիկ որ քշում են վինդոուս, ու որ քշում են անդրոիդ։
խղճանք իրենց, բայց եւ իմանանք, որ ոչ մի բանով չենք կարող օգնել։ իրենք չեն ուզում, իրենց էդպէս ա լաւ։
#ազատութիւն #մարդիկ #անդրոիդ #ուինդոուս #էթիկա #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #տեքնոլոգիաներ #համացանց #յաւելուած #էսթետիկա #ճաշակ
լիքը մարդիկ կարողանում են ոչ թէ պարզապէս օգտուել, այլ հէնց՝ take advantage of էն ինչ այլ մարդիկ արել են, ու դա ոչ մի ձեւ չի օգնում այդ աշխատանքը կատարած մարդկանց, կամ համայնքին՝ օգնում ա միայն իրենց։
դա կատարուում ա ամենատարբեր շերտերում։
սկսած դեբիլ դեւելոփերից որ կարողացել ա կայք սարքել որը վիդեօ ա փոխարկում իսկ տակից օգտագործում ա ffmpeg֊ը, որն ազատ ու համայնքի կողմից զարգացած գործիք ա, կամ կայքից որը տեքստ ֆայլերի ֆորմատներն ա իրար փոխում, բայց տակից օգտագործում ա ասենք կալիբրի փոխարկիչը, ու էդ կայքերը ձեզ ցոյց են տալիս գովազդ, թռնում են ձեր դէմքին զանազան առաջարկներով, ու լկտիութիւն են ունենում ուոթերմարկ դնել նկարի վրայ որը խմբագրել են տակից աշխատող ազատ imagemagick֊ով, քանի որ իրենց փող եւ անձնական տուեալներ չէք տալիս։
իսկ աւարտած դէ օրինակ անդրոիդ հեռախօսների արտադրողներով, որ ինչ ասես չեն աւելացնում լինուքս կերնելի մէջ, պլիւս լիքը ձեզ համար անպիտան, բայց իրենց համար կարեւոր սոֆթ են աւելացնում հեռախօսի մէջ, որը ձեզ վաճառում են։ ու էդ հեռախօսն ունենալիս դուք չէք կարող էդ ամէնը հանել։
էսպէս իրենք օգտուում են համայնքի սարքած բարիքներից՝ իսկ յետոյ անհամեմատ աւելի քիչ ջանք դնելով այդ գործի վրայ՝ աշխատում են անհամեմատ աւելի շատ փող։
ինչո՞ւ՝ որովհետեւ կարող են։ որովհետեւ մեր արտօնագրերը իրենց թոյլ են տալիս։ որովհետեւ մարդիկ կան, որ ասում են, որ bsd արտօնագիրը ամենալիբերալն ա։ ես այդ պնդման հետ բնաւ համաձայն չեմ։ այն ամենալիբերալը չի՝ ամենաալտրուիստականն ա։ ըստ որում ալտրուիստական ա ոչ թէ մարդկանց մեծամասնութեան՝ իրենց դնում ա վատ վիճակի մէջ, այլ մի քանիսի համար ա ալտրուիստական, որ փող են քաղելու հեղինակների արած գործից։
ու ես մտածում եմ, որ պէտք չի անել նոյնը, ինչ անում են իրենք։ էթիկապէս ճիշտ չի օգտագործել անդրոիդ նոյնիսկ իր ազատ ձեւով՝ ռեպլիկանտի, կամ թէկուզ ազատին մօտ՝ լինէյջի ձեւով։
պէտք չի։ դրանով մենք չենք նպաստում մեր ազատ օհ֊երի լաւացմանը, դրանով մենք նպաստում ենք անդրոիդում հասանելի յաւելուածների շատացմանը։ դրանով մենք նպաստում ենք որ vlc֊ն դարձել ա bsd արտօնագրի տակ՝ զի gpl ծրագրակազմը չի կարող լինել փլէյ սթորում՝ փլէյ սթորի պայմաններով ամէնը ինչ այնտեղից ներբեռնած ա՝ չի կարելի տարածել։
ու նաեւ էթիկապէս լաւ չի։ պէտք չի անել էնպէս ինչպէս իրենք են անում։ մեզ պէտք չեն իրենց սարքած պսեւդո ազատ գործիքները։ մենք մերը սարքում ենք ու կարող ենք զարգացնել։
#ազատութիւն #ծրագրակազմ #ազատ_ծա #ազատ_ծրագրակազմ #միջուկ #կերնել #լինուքս #անդրոիդ #արտօնագիր