«գրաունդ զերօ»֊ն սկսեց համագործակցել «ուայմեդիա»֊ի հետ։
էհ։
մակերը երեւի ուզում էք փոխել, թրէք են անելու, յիշելու են մի կենտրոնում։ իւքօմի պէս։
#անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն #էկրանահան #ազատութիւն #ground_zero #երեւան
duckduckgo֊ն ջեմինի֊ով չի աշխատում։ բայց ունի duckduckgo.com/html ու duckduckgo.com/lite
սակայն լռելեայն url֊ի մէջ չի ուղարկում request֊ը։
յիշեցի որ առանց յաւելում բադիկն օգտագործելու համար խորհուրդ էր տրւում կարգաւորել դիտարկիչը որ ուղարկի հարցում, վերջում /?q=միբան ձեւի։
փորձեցի դա եւ html֊ի եւ lite վարկածի հետ, ու լայթի հետ ստացուեց։ նաեւ փորձեցի netsurf֊ով։
յետոյ փորձեցի լագրանժով, ու չեղաւ։ ապա փոխեցի duckling proxy֊ի ստարթափ սկրիպտը, ճշտտեցի, որ netsurf֊ի իւզեր ագէնտը NetSurf/3.10 (Linux) ա։
ու աւելացրի պրոքսիում նաեւ դա։
ահա սկրիպտը՝
./duckling-proxy -c cert/proxy.եսիմինչ.am.pem -k cert/key.pem -p 1977 -a 0.0.0.0 -u "NetSurf/3.10 (Linux)"
ու էսպէս լինում ա փնտրել։
օրինակ՝ https://lite.duckduckgo.com/lite/?q=how to learn go։
#էկրանահան #ջեմինի #ջէմինի #անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն
էսօր գտայ այս կապսուլը ու ոգեւորուեցի, տեղակայեցի ինձ gemini֊ից http պրոքսի։
երկու հատ կար, մէկը ասիդուսի stargate proxy֊ն ա, միւսը՝ լիւկ էմէթի duckling proxy֊ն։
առաջինը գրուած ա c#֊ով, միւսը՝ go֊ով։ ընտրեցի, բնականաբար, go֊ով գրուածը։
տեղակայեցի իմ սերուերներից մէկի վրայ, լագրանժում աւելացրի http proxy, ու վայելում եմ։ պարզ էջերն ա, իհարկէ, միայն ունակ ցոյց տալ։ բայց յուսամ ինձ պէտք եկած վեբի զգալի մասը պարզ ա։
նաեւ, փաստացի ունեցայ vpn։
ահա՝
ու տէնց։
#էկրանահան #ջեմինի #ջէմինի #պրոքսի #անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն
երբ նոյնիսկ վրաստանով ես մտնում գուգլի թարգմանիչ, ըստ եւրոպական միութեան կանոնների, առաջարկում ա քուքիների մի մասը չդնել։
#էկրանահան #վրաստան #գաղտնիութիւն #օրէնք
պրոտոն վիպիէնը վրաստանում հանգոյց ա բացել։
արագ ա ահագին։ դեռ չեմ իմանում եօթիւբ գովազդներ կա՞ն իրենց մօտ թէ չէ։
#գաղտնիութիւն
մինչ ջոնի հարիսի «դիփ ֆէյքերի» մասին թողարկումը դիտելը ես մօտաւորապէս այնպէս էի տրամադրուած, ինչպէս նա էր տրամադրում իր տեսանիւթով։
դիտելիս, երբ հարցնում էր՝ հիմա ո՞նց իմանանք ո՞րն ա ճիշտը, ես մտածեցի որ էդ խնդիրը մենք ունենք համացանցում ու լուծել ենք կիրպտոգրաֆիայով։
նա ա ճիշտը որ ունի սերտիֆիկատ, ու որ կարողանում ա ապարուցել որ ունի պրիւատ բանալին։
եթէ պարզ՝ փականը տեսնում ես դիտարկիչում, ուրեմն ինքն ա։ հետեւաբար այն ինչ իրանից եկել ա, պիտի որ նա հրապարակած լինէր։
(հնարաւոր ա կայքը կոտրեն, այլ նիւթ տեղադրեն, բայց դա այլ խնդիր ա։ նաեւ կայքը կը յայտնի որ կոտրել էին քիչ անց։ փականը պաշտպանում ա նրանից որ սխալ սերուեր իրան ներկայացնի որպէս ձեր իմացածը)
նման ձեւով մարդիկ են ներկայանում։ կամ ներկայանում են որպէս էսինչ հանգոյցի էսինչը, կամ աւելի սեքիւր՝ նա որ կարող ա ապացուցել որ ունի պրիւատ բանալին։ նամակները կարելի ա ստորագրել, pdf֊ները կարելի ա կրիպտոգրաֆիկ ձեւով ստորագրել։ նոյն ձեւ կարող ենք տեսանիւթ ստորագրել։
վերջում էլ ասեմ, որ նիւթը դիտելուց յետոյ նոյնիսկ դրական ընկալեցի որ «դիփ ֆէյքերի» դարաշրջան ենք մտնում։ որովհետեւ այլեւս էլ աւելի կարեւոր ա լինելու ռեպուտացիան, բարի անունը։ ո՞վ ա հրապարակել։ մի անգամ սուտ ասի ու բռնուի, չես հաւատայ։
դէ, տափաք երկրկին հաւատողները ուզում են հաւատալ, նա որ ուզում ա հաւատալ՝ կը հաւատայ իր ուզած ստին։ բայց մարդկանց մեծ մասը աւելի բանական մօտեցում ունեն։
յ․ գ․
սերտիֆիկատը նշանակում ա պէտք ա լինի սերտիֆիկատ տրամադրող, բայց ջեմինի աշխարհում, ի տարբերութիւն վեբի, դա պէտք չի։ աւելի ճիշտ, վեբը նոր ա սովորում ջեմինիի մօտեցումը։ դու ունես մի հատ բանալիների զոյգ, դիցուք մինչեւ 2037-2038 թիւ (իւնիքս ժամանակի ընթացիկ սահմանափակումը) ու առաջին անգամ քեզ կպնելիս փաբլիկ բանալին քեզնից ստանում են։ յետոյ մինչ չփոխուի զոյգդ, խնդիր չի առաջանայ։ փոխելու մասին կարող ես նախապէս յայտնել։
նման ձեւ եւ մարդն ա, կայքի յաճախորդն ա ներկայանում։ նա ունի իր բանալիների զոյգը։ ու չպիտի էլ «մուտք գործի», բանալիներն ունենալը բաւական ա։
#անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն #պատմութիւն #մարդիկ #ինքնութիւն #նոյնականացում #արհեստական_բանականութիւն #կրիպտոգրաֆիա #կրիպտօ #ստորագրութիւն #մեդիա #վեբ #ուեբ #ջեմինի #համբաւ #ջոնի_հարիս #լրատւութիւն
է՞ս ա իւքօմի ռաութերի լոգին էկրանը։
թէ՞ սա այլ բան ա։
մտածում եմ ցանկ կազմել, ուր են իւքօմի կամ թիմի ռաութեր օգտագործում, իսկ ով իրանն ունի։
#անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն
մօտեցայ վճարային տերմինալին, տեսայ իր խցիկը, էկրանի տակից։ նա էլ ինձ տեսաւ։ ես էլ գնացի։
տեղեր կան հին տերմինալներով։ բայց էնտեղ նոր դրամի ձեւը չի ընդունում։ հին ձեւի դրամ ա պէտք ունենալ։
#գաղտնիութիւն #վերահսկողութիւն
հետաքրքիր ա, երբ երեք կէտով քո տեղանքը ջոկում են ըստ gsm մոդէմի ու աշտարակների, բարձրութիւնն է՞լ են ջոկում։
որովհետեւ եթէ բաւական բարձր շէնքում ես, տեղանքդ երկչափանի կոորդինատներով էդքան էլ ստոյգ չի։
#անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն #տեք #ազատութիւն
շատ կոնսպիրոլոգներ իրականում ընդամէնը ոչ շատ կիրթ փրայւասի գնահատող մարդիկ են։
#դաւադրութիւն #գաղտնիութիւն
քոնուերսէյշնս, բլաբբեր, մոնոկլես ու նաեւ դինօ օգտագործելիս հնարաւոր ա օմէմօ բանալիները փոխանակել qr code֊ով, ապա բանալիների էջում ցոյց ա տալիս ոչ թէ blindly trusted ու այն միացնել անջատելու հնարաւորութիւն, այլ՝ վահան։
#ջաբբեր #փրչրթ #փրչրթոց #համացանց #ազատութիւն #գաղտնիութիւն #անվտանգութիւն #օմէմօ
կարծում եմ՝ շատ լաւ ա համացանցում ունենալ անոնիմ ինքնութիւն։
նաեւ կարծում եմ՝ շատ լաւ ա ունենալ այդ ինքնութեան պատմութիւն, ու լաւ պատմութիւն։
զի անոնիմ ինքնութիւնը չի նշանակում լինել սրիկայ, ու չի նշանակում՝ էս մէկը փակեմ, նորը բացեմ։
իսկ եթէ պատմութիւնից ամաչում ես՝ օկ ա, մարդիկ փոխւում են։ կարելի ա փորձել անել այնպէս, որ այդ անոնիմ ինքնութիւնից այլեւս չամաչես։
#համացանց #ինքնութիւն #անանունութիւն #կեղծանուն #անանուն #գաղտնիութիւն #մարդիկ
սնոուդէնը լաւ խօսք ունի, ասում ա՝ ասելը, թէ անձնական տուեալների գաղտնիութեամբ մտահոգուած չես, որովհետեւ թաքցնելու բան չունես նման ա նրան, որ ասես թէ խօսքի ազատութիւնը քեզ չի հետաքրքրում, քանի որ ասելիք չունես։
#սնոուդէն #խօսքի_ազատութիւն #գաղտնիութիւն #չգիտեմ #էհ
#անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն #էկրանահան #մատրիքս #ջաբեր
աստուած, ես չգիտէի սէնց բան կայ, ֆրինոդում ոնց որ չկար՝
https://libera.chat/guides/cloaks
#չաթ #տեք #գաղտնիութիւն
ռոբ բրէքսմենը մատուցում ա իր ծառայութիւնը որպէս ֆբ֊ին այլընտրանք։
բայց այն ֆեդերացուած չի, ու կրկին կենտրոն ա։ պարզապէս նա երդւում ա որ իրան կարելի ա վստահել։ ես կարծում եմ, որ ճիշտ ա ասում, բայց դա ախր լուծում չի։
#ապակենտրոնացում #գրաքննութիւն #գաղտնիութիւն #համացանց
#փայնֆոն #գաղտնիութիւն #էկրանահան #կատակ
http://www.loper-os.org/?p=1913
#կրիպտօ #ազատութիւն #գաղտնիութիւն
էն օրը կարդում էի՝ արագացման չափիչին դիմելու համար յատուկ թոյլտւութիւն պէտք չի, եւ յաւելուածներն են դիմում, եւ կայքերը։
դրանով կարող են հասկանալ, որ զուգարանում ես, զուգարան գնալու եւ լռուելու շաբլոնները։ դրանով կարող են նաեւ լսել ինչ ա խօսւում հեռախօսի սփիքերով։ առանձին բառեր հասկանալ (դե՞ռ) չեն կարողանում, բայց լինում ա կռահել (90% ճշտութեամբ) խօսողի սեռը, եւ նոյնականացնել անձին ձայնահետքերի տուեալների բազայով։
օրինակ, facebook, instagram, whatsapp յաւելուածները միշտ են հաւաքում արագացման չափիչի տուեալները։
դիտարկիչն էլ չի հարցնում, երբ կայքը դիմում ա չափիչին, եւ կայքերը հաւաքում են արագացման չափիչների տուեալները։
այսպէս կայքերն ու յաւելուածների սպասարկիչները, օրինակ, կարող են իմանալ տեղանքդ, նոյնիսկ եթէ տեղայնացումն անջատել ես, կամ նման սարքից հեռախօսիդ մէջ չունես (որը դժուար թէ)։ հնարաւոր ա կռահել, որ դու գտնւում ես շատ այլ մարդկանց հետ միասին մի աւտոբուսի, գնացքի, կամ մեքենայի մէջ՝ արագացման չափիչները սինքրոն տուեալներ են տալու։
մօտաւորապէս նոյնը ռուսերէն։
ես այսքանը կարդալով անմիջապէս ձեռքից կը գցէի հեռախօսը, յետոյ ուշքի կը գայի, եւ կանջատէի այն ընդմիշտ։
ի՞նչ անել։ (:
ես կասէի՝ հրաժարուել ոչ ազատ յաւելուածներից եւ ծրագրակազմից առհասարակ։ այո, gg֊ից էլ։ այո, բարդ ա։ բայց բարդ ա զի դրան էք սովոր։ կարելի ա ձեռք բերել այլ սովորութիւններ։ ինձ օրինակ, բարդ ա առանց իմ նախընտրած sailfish֊ի յաւելուածների։
ամենահամարձակները կարող են փորձել ձեռք բերել pinephone pro, /e/ հեռախօս, կամ sailfish֊ի կողմից աջակցուող xperia֊ներից մէկը, եւ խնդրել ընկերներից մէկին տեղակայել սէյլֆիշ։
այդ օհ֊երը 100%֊ով չեն լուծելու գաղտնիութեան խնդիրները, բայց զգալի տարբերութիւն են տալու։
այդ լուծումներն իմաստ ունեն նաեւ նրանով, որ շատ յաւելուածներ դրանց վրայ պարզապէս չեն աշխատի։ իսկ ինչը հնարաւոր ա աշխատեցնել՝ օրինակ google֊ի մէյլը՝ աւելի լաւ ա չաշխատեցնել։
չաթերից, օրինակ, պէտք ա հրաժարուել։ անցնել ազատ հաղորդակարգերի՝ jabber֊ի կամ matrix֊ի։ բարդ բան չկայ։ ստեղ էլ բազմիցս գրուել ա։ պարզապէս քաղաքական կամք ա պահանջւում։ ու կրկին՝ ոչ թէ «մեսինջեր», այլ հանրութեան կողմից ձեւակերպուող, սահմանուող հաղորդակարգ։
ու չսպասել ազատ, ոչ կոմերցիոն յաւելուածներից ամէն «ֆիչըրները», որ ունեն նմանատիպ կոմերցիոն, հարուստ ընկերութիւնների արտադրած լուծումները։
կարելի ա փորձել պարզել, կամ եթէ չէք կարողանում՝ խնդրել ընկերներին պարզել՝ արդե՞օք հնարաւոր ա ձեր հեռախօսի վրայ տեղակայել lineageos, ու եթէ չէ՝ յաջորդ հեռախօսը ձեռք բերելիս ընտրել այն, որի վրայ հնարաւոր ա։ պատրաստ լինել, որ ձեր նախկինում օգտագործած յաւելուածների զգալի մասը դրա վրայ չի աշխատի՝ զի անիմաստ ա ունենալ ազատ օպերացիոն համակարգ, որ դրա վրայ աւելացնէք «google play services»֊ը իր լրտեսութեամբ, ու էդ նոյն յաւելուածները, որոնցից փախչում էիք։
հրաժարուել անազատ օպերացիոն համակարգերից կարգչի վրայ էլ։ արդէն վաղուց չեմ զարմանում լինուքս քշող մարդ հանդիպելիս, հակառակը՝ զարմանում եմ ուինդոուս կամ մակօս քշող մարդ հանդիպելիս։ բարդ չի, լուծումը մի քայլում ա, ձեռք պարզելու հեռաւորութեան վրայ։
օգտագործել պարզ դիտարկիչներ՝ netsurf֊ի պէս, մուտք գործել, կամ երեւի ելք գործել ջեմինի տիրոյթ։
այո, ջեմինի տիրոյթը (դե՞ռ) մեծ չի, ու շատ գրաւիչ չի՝ զուսպ ա։ իսկ netsurf֊ը ձեր իմացած կայքերի մեծ մասը ցոյց չի տալու։ բայց նաեւ չի կարողանայ աշխատեցնել վտանգաւոր կոդի մեծ մասը։
ընտրել այլ կայքեր, նաեւ օգտագործել rss ընթերցիչներ՝ առանձին ծրագրով ստանալու համար տարբեր կայքերից թարմացումները։ այդ ընթերցիչներից մէկը thunderbird֊ն ա։ բայց դէ պէտք ա ինքներդ ջանք դնէք, փորէք, փնտրէք, ընտրէք այն, որը ձեզ դուր ա գալիս։
ջանք պահանջւում ա, բայց ապրելն արդէն ջանք պահանջում ա, անկախ ապրելն՝ առաւել եւս։ եւ զոհաբերութիւններ՝ զի ձեռքբերումներն առանց զոհաբերութիւնների չեն լինում։
ձեռքբերումների համար չի լինում չվճարել՝ այդ պարզ ճշմարտութիւնը (վիճելի պա՞հ՝ ո՞րը չի), երեւի, պէտք ա սովորեցնել մանկուց՝ որ ապագայում այլ ակնկալիքներ չլինեն։
քո որոշումը ոչ միայն կարեւոր ա նրանով, որ քո կեանքն ա փոխում՝ դա քաղաքական քայլ ա, շուկայի ուղերձներից մէկը։ կարելի ա անվերջ խօսել գաղտնիութեան մասին եւ ամէն օր մտնել ֆէյսբուք՝ դա ոչ մի կերպ չի փոխի աշխարհը, իսկ կողքիններդ լուրջ չեն վերաբերուի ասածներիդ։
էական չի ինչ են մարդիկ խօսում, էականն ա՝ ինչ են անում։ նաեւ ձեզ հանդէպ։
ու տէնց։
#վերահսկողութիւն #արագացման_չափիչ #գաղտնիութիւն #անձնական_տեղեկատւութիւն #ազատութիւն #տեղեկատւութիւն #յաւելուած #կայք #համացանց #մարդիկ #քաղաքականութիւն #քայլ #ազատ_ծա #ծրագրակազմ #կեանք #ջանք #կապ
ես տարածել եմ այս դիասպորայի գրառումը, բայց այն տարածուել ա դէպի դիասպորա, ու չէք տեսնում։
#իւնիքս #տեք #էքս #պատուհան #գաղտնիութիւն #անվտանգութիւն
#գաղտնիութիւն #ազատութիւն
էրեխէ՜ք, ուրեմն պատուաստուեցինք։
իմ ուզած սինովակը չկար։ մնացել են միայն երկրորդ պատուաստման դոզաները։
ճշտեցի, որ ունեցած աստրա֊ն հնդկական չի։
ահաւոր արագ եւ աննկատ պատուաստեցին։ երկրորդը պիտի լինի սեպտեմբերի վերջում, հոկտեմբերի սկզբում։
հարցնում են՝ արդե՞օք վերջին 24 ժամուայ մէջ ալկոհոլ ես օգտագործել, ու արդե՞օք վերջին շաբաթուայ մէջ տաքութիւն ես ունեցել։ նաեւ՝ արդե՞օք մսից կամ ձուից ալերգիա ունես։
խորհուրդնեց տուեց ինչ անել, եթէ տաքութիւն ունենաս, նաեւ դրանք գրուած են թերթիկի մէջ, որ տալիս ա։
նաեւ հեռախօս ա գրանցում։
մենք արդէն դուրս էինք եկել տանից, երբ ես մտածեցի հեռախօսի համարի մասին։ մտածեցի՝ կուզեն։
ու կանգնեցրի մեքենան, գնացի հետ, գտայ սիմ քարտը։ ժամանակին կանխավճարային ինտերնետի սիմ քարտ էի վերցրել իմ անունով՝ երբ փող ես դնում՝ ինտերնետը միանում ա։
մի տարի առաջ օգտագործեցի մի երկու շաբաթ, ու էլ չէի օգտագործում։ բայց մտածել էի, որ պէտք չի փակել, կարող ա պէտք լինի։
ու ահա՝ այդ համարը ասացի։
հիմա երկրորդ պատուաստումը որ անեմ՝ կը պարզեմ ոնց ա այդ յաւելուածն աշխատում։
իմ հասկանալով իմ անձնական տուեալները, ներառեալ հեռախօսահամարը կիսելու են ռդ֊ի կառավարութեան հետ։ եւ ռդ֊ի պետական յաւելուածը միանալիս, կը ստուգի հեռախօսի համարը, կը կապուի ռդ֊ի սերուերի հետ, ու եթէ այդ համարն իրենց մօտ գրանցուած ա՝ ցոյց կը տայ այդ qr կոդը։ հետաքրքիր ա, այդ կոդը արդե՞օք փոխւում ա թէ՞ միշտ նոյնն ա։ եթէ միշտ նոյնն ա, կարելի ա էկրանահանել, ու նկարը ցոյց տալ։ եթէ փոխւում ա՝ 2fa֊ի պէս, ապա չի լինի։
կարելի կը լինէր անկապ մարդու հեռախօսի մէջ դնել, ով համ անդրոիդ ունի, համ իմ սարքի imei֊ն ռդ֊ի կառավարութեանը չմատնելու համար։ նաեւ, յաւելուածը կարող ա «սերուիս» տեղակայել սարքի մէջ, որ բեքգրաունդ աշխատում ա, ու չգիտես ինչ տեղեկատւութիւն ժամանակի մէջ հաւաքելու ա։
ահ, սա գրելիս ստուգեցի՝ ահա ըստ այս կայքի, ռուսական յաւելուածը հաւաքում ա՝ անուն, ծննդեան թիւ, հասցէ, տեղանքն ա նայում, բնական ա՝ հեռախօսահամարն ա վերցնում, բայց նաեւ «կարող ա պահանջել սելֆի անել»՝ այսինքն նաեւ խցիկին ա աքսէս պահանջում։
նոյն կայքը չի պնդում, բայց մէջբերում ա մարդկանց, որ արտայայտուել են որ ռուսական յաւելուածը չի պահում ոչ միայն gdpr֊ի պահանջները, այլեւ ռդ սահմանադրութեան։
տեսնենք, տեսնենք։
կը թարմացնեմ։
#կորոնավիրուս #կովիդ #պատուաստում #գաղտնիութիւն #անվտանգութիւն
ի դէպ ընկերս էս քանի օրը միգրացիա արեց իր բլոգը վորդփրեսից՝ հիւգօ։
ես էլ վարակուեցի ու իմ հիւգօն բզբզացի ահագին։ սկրիպտ գրեցի, որ փոխեց նշաձեւ նիշքերի մէջ մի քանի բան։
օրինակ, հին լուսանկարներից բոլորը չէ որ լրիւ որակով հասանելի էին։ կային որ պարունակում էին figure src միայն, ու ոչ թէ figure link, ու յղուած jpg֊ն ունէր -1024xմիբան կամ -միբանx1024 մաս։ սկրիպտով դա հանեցի, դրեցի ստացուածը link֊ի մէջ էլ։ նաեւ վերացրի ձեռքի հետ դատարկ տողերը նիշքերի վերջում։ դա գիշերն արի, չգիտէի ինչ օր ա։
մտածում եմ, diaspora2hugo արդէն ունեմ, պէտք ա գրել socialhome2hugo ծրագրակազմ։
չեմ իմանում ինչ անել բլոգիս հետ, այն ինչ տեղափոխուել եմ ծմակ, չի թարմացւում։ երեւի այլ դոմէյնում հրապարակեմ։ բայց ապա պէտք ա անունս հանեմ էնտեղից, որ կապ չլինի։ կամ թողնեմ ոնց կայ, բայց հիմնական էջից յղումը հանել եմ, կը տամ միայն նրանց ում կուզէի տալ։ կամ թող տէնց ապրի առանց յղում, այստեղից եմ մէկ ա տանելու, կամ նկարներ լցնելու։
որ կօֆէին պատասխանել էի որ օրհնեալ ա՝ իսկապէս դա զգում եմ։ չեմ ուզում գործընկերներս, կամ որեւէ անծանօթ մէկն այսօր իմ բլոգն ասոցացնի իմ անձի հետ։ նախկինում շատ գոհ էի, ու ինքնացուցադրւում էի։ այսօր պսեւդոանոնիմ հաշիւ ունեմ, որ ով գիտի՝ գիտի, բայց ով չգիտի՝ չիմանայ։
ինձ համար կարեւոր ա հանրային գրելը, բայց նաեւ կարեւոր ա երբեմն՝ անձի հետ կապ չունենալը։ ու ի դէպ եղել ա որ ոստիկանները էջս թերթել են, այդ էջից հարցեր են տուել մարդկանց։ դա գիտեմ։ նաեւ գիտեմ երբ դասախօսներն ուսանողների բլոգներն են նայում, ինչպէս ալիեւն ա լապշինի բլոգը կարդում։ գիտեմ նաեւ երբ պրօ իշխանական «բլոգերներն» են հարց ու փորձ արել թէ ուր ա ապրում, գնանք տենանք։ դա իհարկէ վաղուց էր ու ֆբ֊ի ժամանակից էր։
բայց ամէն դէպքում, անոնիմ ցանցում ներկայացուած լինելը ոչ միայն հասկանում եմ՝ կարծում եմ որ քուլ ա։ հաւէս ա նոյնիսկ էն որ չգիտեն ով ես։ ոչ թէ էն որ փողոցում ճանաչում են։ այսօր ինձ այդպէս ա աւելի հաւէս։
ու նոր էթիկան ինձ չի մխիթարում։ ինձ չի մխիթարում որ ես գիտեմ իշխանութեան մասին լիքը բան, զի արտահոսք ա լինում, իսկ նա ապա թող իմանայ իմ մասին։ այստեղ շատ այլ հարցեր էլ կան՝ ապակենտրոնացումը, կորպորացիաների ազդեցութեան ծաւալը, քաղաքականութիւնը։
#գաղտնիութիւն #համացանց
այստեղ նկարագրուած ա մեթոդաբանութիւնը՝ ոնց են հետազօտող լրագրողները նոյնականացրել նաւալնու սպանութիւնը կազմակերպող թիմի անդամներին։
When searching for Panyaev’s phone number on the GetContact app, which crowdsources contact book entries for a given number, we found that he was listed as “FSB Vladimir Alexandrovich Panyaev” in someone’s phone contact book.
կամ
On August 15 and 16, a few days before Navalny’s poisoning, Alexandrov / Frolov communicated frequently with a Moscow-based number ending in -58. Searching this number on a popular Telegram bot reveals that it belongs to a man named Mikhail Shvets, born 1977. Shvets registered his vehicle to an address in 2019: Trubetskaya 116 in Balashikha.
This building on Trubetskaya 116 is not an address where anyone actually lives, but rather Shvets’s work address — the FSB Center for Special Operations.
ի՞նչ եմ ուզում ասել՝ ուշադրութիւն դարձրէք՝ հեռախօսի ու տելեգրամի օգտագործումն ա մատնել մարդկանց։ ես իհարկէ ուրախ եմ, որ մատնել ա, բայց ձեւ չի ջաբերը պալիծ անէր մատնէր թէ ոնց ա մէկը գրուած իմ կոնտակտ լիստում՝ ջաբերի եզրաբանութեամբ՝ ինչ ալիաս եմ դրել իր հաշուի վրայ։
օգտագործէք ապահով, ապակենտրոն, ազատ, սելֆ հոստդ տեքնոլոգիաներ։
ոչ լոկ ապահով լինելու համար՝ չտալու համար տելեգրամենց, որ չարեաց փոքրագոյնն եմ իսկապէս համարում, բայց՝ չտալու։ իրենք այդքան չկան, որ իրենց տաք։
իսկ ով չի ձգում/ուզում օգտագործել ջաբեր, կամ նման տեքնոլոգիա՝ տէնց էլ ձեզ պէտք ա։ էս ես resentful եմ ասում։ բայց ամէն մէկն արժանի ա նրան ինչ ա օգտագործում։ ու առաւել եւս ինչից երջանիկ ա։
ձեր ազատութիւնն աւելի լայն չի լինի, քան էն չափը, որի համար փորձել էք ջանք դնել։ եւ ազատութիւնը ձեզ երջանիկ չի դարձնի։ դոփամին չի սրսկի։ ազատութիւնը բարդ ա զգալ էնպէս, ինչպէս զգում էք ինստագրամ լայքից։
ու տէնց։
#տելեգրամ #գաղտնիութիւն #վերահսկողութիւն #չաթ #յաւելուած #հեռախօս #կլիենտ #ազատութիւն
յ․ գ․ դուրս չի գալիս էս resentful գրածը, մասնաւորապէս որովհետեւ մանիպուլատիւ ա։ զի կարող ա ազդուէք ու մտածէք այդ մասին։ այ պէտք չի, արժանի չէք մտածելու այդ մասին, եթէ չէք մտածել։ անցէք էս գրառումով, նէնց թէ՝ էս էլի կողմնակին անկապ դուրս ա տալիս։ իսկապէս՝ աւելի ուրախ կը լինեմ, եթէ սէնց։
ասք խայծի մասին, որ կերան ամպեր, ի դէմս լոկալ գործիքների, սիրող մարդիկ։
կայ պարզ հրաման՝ md5sum, բսդ֊ներում՝ md5։ հանում ա էդ ալգորիթմով մատնահետք, հեշ։
մարդիկ, ում պէտք էր ծածկագրի հեշ ստանալ, յաճախ, փոխարէնը լոկալ այդ հրամաններից օգտուեն՝ դիտարկիչ էին բացում, կայքից օգտւում որն այդ փոխակերպումն անում էր։
ենթադրում եմ, կամ յուսով եմ, հիմնականում windows֊ով աշխատող մարդիկ էին, ու լինուքս ունեցողները գիտեն այդ ծրագրերի առկայութեան մասին։ միւս կողմից՝ էսօր «լինուքս» ուինդոուսի պէս են յաճախ օգտագործում, ոչ մի բանից խաբար չլինելով, այնպէս որ չգիտեմ։
ինչեւէ, այսպէս այդ կայքերը ի՞նչ արին՝ հաւաքեցին տուեալների բազաներ, ու հիմա այլ ծառայութիւն են առաջարկում՝ փոխակերպում են md5 հեշը՝ ծածկագրի։
արագ։ առանց միլիոնաւոր տարիներ հաշուելու։ զի արդէն գիտեն, յիշել են։
ո՞վ ա իրենց օգնել այդ տուեալները հաւաքել՝ դեբիլները մենք։
դէ ես չէ, բնականաբար։ եւ այսպէս մենք խոցելի ենք դարձրել ալգորիթմը ոչ թէ մաթեմի, ալգորիթմի մասով, այլ՝ տուեալների, գիտելիքի, որ ինքներս, առանց գիտակցելու տուել ենք, նուիրել ենք, որ մեր իսկ դէմ, մասնաւորապէս, օգտագործուի։
սէնց ա լինում, երբ բարձր, չվախենամ ասել, տեքնոլոգիան, ընկնում ա կապիկների ձեռքերի մէջ, որ դրանից օգտուել արժանի չէին։
#անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն #հմտութիւն #կրիպտաւորում #կրիպտոգրաֆիա #md5 #լինուքս #ուինդոուս #տեքնոլոգիաներ #զարգացում #ամպ #ամպեր #վերահսկողութիւն #ազատութիւն
այս կայքի մասին երէկ իմացայ @{hal9000; _hal_9ooo@spyurk.am}֊ի փակ գրառումից։ յիշեցնեմ, որ դիասպորան անտանելի սեքիւր ա, ու եթէ դուք հրապարակման պահին իր ոչ մի խմբի մէջ չէք եղել, ապա հաւանական ա որ էդ գրառումը երբեք էլ չէք տեսնի։
գրառումը յղում ա էս յօդուածին որը պատմում ա թիմ բերներս լիի նոր նախագծի մասին։ եւ իր հերթին յղում ա երկու կայքի՝ https://inrupt.com/ եւ https://solid.mit.edu/։
յօդուածին կարող էք ծանօթանալ, ու դէ նաեւ տեսէք ստորեւ դէմք թռնելու մասին ինչ կայ։
#ապակենտրոնացում #համացանց #ազատութիւն #գաղտնիութիւն #վերահսկողութիւն
@{ դէմքին թռնողները (face punches on the web) ; aptak@spyurk.am} 5/1/2020, 8:13:39 PM
դէ գիտէք, որ ըստ gdpr֊ի կայքերը ձեզ հարց են տալիս քուքիների վերաբերեալ։ յաճախ պարզապէս թռած են դէմքին, ասելով՝ օ՞կ ես, ասա՝ օկ եմ, որ դէմքիցդ իջնեմ։
ու դէ մարդիկ ասում են՝ հա, օկ, դիր քո քուքին, ու չեն հասկանում ինչի ա իրենց կեանքը սէնց բարդ։ եւրոպական բիւրոկրատների պատճառով ա բարդ։ որ իբր լուծում են տալիս ինչ֊որ հարցի, բայց էնպէս, որ լուծում էդքան էլ չի, բայց մարդկանց նեարդերին ազդում ա։
սակայն այս կայքը՝ www ստեղծողի նախագիծը՝ հարցնում ա, ու ունի հնարաւորութիւն՝ browse without cookies։ էդքան պարզ։ ընդամէնը պէտք էր, եթէ դէմքին թռնում ես, այլընտրանք տալ։
you know, that because of gdpr web sites started to punch you in a face asking if you’re ok they will store cookies in your browser.
and people usually say - yes, ok, put your cookie or whatever it is, i don’t understand, just get out of my face. and wonder why life became so hard. because of european bureaucrats. this happens when you try to come up with some solution, but instead you don’t necessarily solve the problem, but leave many people doing useless things.
however this site, which, by the way presents technology from www creator, gives you an alternative: browse without cookies. that simple. and noone has to suffer. there only had to be the alternative.
#ապտակ #դէմքին_թռիչք #թռիչք_դէմքին #inrupt #www #facepunch #face_punch #www #web
երբ #քրոմ ֊ի #յաւելում ես տեղակայում, այն լռելեայն ունի լիազօրութիւն ձեր ամէն էջը փոխելու։
հետեւաբար՝ ցոյց տալու ձեզ ինչ֊որ բան։
դա կարող ա օգտագործուել եւ յարձակումների համար՝ ձեր ֆէյսբուք կամ թէկուզ դիասպորայի հոսքում կարող էք տեսնել գրառում, որն իրականում գոյութիւն չունի։
այդ պատճառով, եթէ տեղակայել էք յաւելում ու չէք ուզում հնարաւորինս արագ այն հանել, ապա գոնէ արէք էսպէս՝ ընտրէք որ միայն կտացնելուց յետոյ կարողանայ փոխել բաց էջը։
#գաղտնիութիւն #վերահսկողութիւն #անվտանգութիւն #համացանց
շատ ծիծաղելի ա։ ուզում ես հետեւել մարդկանց՝ օգտագործիր տեքնոլոգիային անուան մէջ՝ trust բառը։
https://www.reddit.com/r/security/comments/4ot223/do_amdprocessors_have_something_like_intel/
ի դէպ, խօսեցի pinebook֊ի ժողովրդից որ ճշտեմ՝ եթէ raspberry֊ն ունի իր մէջ դա, կարո՞ղ ա rockchip֊ի չիպերն էլ որ փայնբուքի մէջ են, ունեն։ ասում են՝ ոնց որ թէ չէ։
(06:32:43 PM) P64ProtocolBot: [D] <theotherjimmy> They have an M0 that does power managment
(06:33:01 PM) P64ProtocolBot: [D] <theotherjimmy> And they have EL3 (exception level 3), which some people see in the same light
(06:35:31 PM) P64ProtocolBot: [D] <theotherjimmy> OTOH, all those are easily user accessible and when running upstream code, you should be able to audit all of the running code.
(06:35:44 PM) P64ProtocolBot: [D] <theotherjimmy> So not really
#փայնբուք #անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն #հեգննաք #չաթ #ազատութիւն
հետաքրքիր ա, ուինդոուս տասը սեթափի ժամանակ ասում ա՝ create a super memorable password, չի ասում՝ super unbrutforcable password։ (:
#ուինդոուս #գաղտնիութիւն #ծածկագիր
էսօր յիշեցի (որովհետեւ մտածելու ժամանակ ունէի) մի դէպք, երբ մեր գործի տեղից մէկի ծնողներից մէկն էր մահացել։ ես գիտէի, որովհետեւ իրեն անձամբ գիտէի, ու երեւացի իր շուրջ այդ օրերին, իհարկէ օգտակար չեմ եղել, բայց այդ մասին չի տեքստը։
այլ այն մասին ա, որ դրանից որոշ ժամանակ անց լուրը հասաւ մեր թիմ, ու բոլորը զարմանում էին, թէ ինչի չգիտէին, ու ինչի չի եղել HR֊ի նամակ այդ մասին։ այդպիսի «իւենթների» մասին միշտ լինում ա HR֊ի նամակ։
ու ես ասացի՝ դէ HR֊ին չի ասել։ ու շեֆս ասաց՝ հա, HR֊ին չի ասել՝ բայց չէ՞ որ նա մենեջեր ունի, որ կարող էր դա անել։
ու ես էն օրը զգացի որ ինձ դուր չի գալիս իր ասածը, բայց զբաղ էի այլ մտքերով, իսկ էսօր լրիւ գիտակցեցի, թէ ինչով։
հարցն այն ա, որքա՞ն փրիւասի մենք ունենք աշխատավայրում։ գերմանիայում օրէնքով սահմանուած ա, որ ոչ մէկ, նոյնիսկ մենեջերդ չգիտի, դու արձակուրդ ես, թէ՞ հիւանդանոցում ես։ դու պարզապէս յայտնում ես որ բացակայ ես էսքան օր՝ ու վերջ։
դու կարող ես, իհարկէ ասել գործընկերներիդ, կամ գալուց յետոյ կիսուել ջրի տակ նկարած կրիաների նկարներով, բայց դա քո գործն ա։ օրէնքով իրենց ոչ մի տեղեկատւութիւն լռելեայն չի հասնում։
ու մարդը զբաղ էր թաղումով, թէ էւերեստ էր բարձրանում՝ լռելեայն չպէտք ա լինի գործընկերներին հասանելի տեղեկատւութիւն։ կուզի՝ կը կիսուի, չի ուզի՝ չի կիսուի։
ես օրինակ չէի ուզի։ ես չեմ ուզում իմ թիմից որեւէ մէկը իմ մասին գործից դուրս որեւէ բան իմանայ։ իսկ դո՞ւք։
ու տէնց։
#գաղտնիութիւն #օրէնք #աշխատանք #տեղեկատւութիւն
երբ դու նայում ես ֆէյսբուքին, ֆէյսբուքը նայում ա քեզ։
https://soylentnews.org/article.pl?sid=19/11/13/0038239&from=rss
#համացանց #գաղտնիութիւն #վերահսկողութիւն
իթ օրուելը վատ երազում չէր տեսնի սա։
էսօր (երէկ) նորութիւն անցաւ, որ տելեգրամն ունի խոցելիութիւն, ու պարզաբանում՝ կարգիչների միջի չաթերը, նոյնիսկ գաղտնի չաթերը կրիպտաւորուած չեն։ ով ստանայ ձեր կոշտ սկաւառակը, նա կը կարդայ չաթերը։
ենթադրւում ա, որ կոշտ սկաւառակը կրիպտաւորուած չի։
անակնկա՜լ, անակնկալ։
դա առաջին բանն էր, ինչ ես մտածեցի, երբ սկսեցի օգտագործել տելեգրամ։
ինձ դեռ երկուհազարականներին պատմել են, ինչպէս ա աած֊ն որոշ մարդկանց կարգիչներ վերցրել, կարդացել այսիքիւ լոգերը, ու յետոյ իրենց զրուցակիցներին կանչում էին, շուռ էին տալիս մոնիտորն, ու ասում էին, թէ տես, էս ա, կարդացել ենք։
չգիտեմ, ինչքանով դա կարող ա մեղադրանքի հիմք լինել, բայց դա այլ հարց ա։ անկախ նրանից, կարող ա թէ չէ, ու մեղաւոր ես թէ չէ, ոչ միշտ ա դզում, երբ քո չաթերը, այն էլ գաղտնի չաթերը կարդում են։ ամէն օր չենք արթնանում այն մտքովս թէ ահ, ինչ լաւ ա, որ իմ չաթերը կարող ա ինչ֊որ մէկը կարդայ։
ու մտածեցի, լաւ ա, դէ իմ վինչը կրիպտաւորուած ա, բայց ի՞նչ կապ ունի, զի ում հետ խօսում եմ, իրենցը՝ չի։
ու ում ասում եմ, չեն կրիպտում։
զի կուլտուրա չունեն, չնայած բարդ չի։
ու տէնց։
#անվտանգութիւն #տելեգրամ #կուլտուրա #գաղտնիութիւն
իսկ գիտէ՞ք որն ա ամենատարածուած օպերացիոն համակարգը։ ամենատարածուած օպերացիոն համակարգը՝ minix֊ն ա, երեխաներ։ չէ, դուք ճիշտ էք լսել։ բանն այն ա, որ ինթել չիպսետների մէջ կայ նաեւ մի չիպ, որը կոչւում ա ME, «մենեջմենթ էնջին», ու որը փաստացի հանդիսանում ա պաշտօնական եւ յայտնի «բեքդոր»։ Դրա մէջ կայ x86 պրոցեսոր, եւ այն կառավարւում ա մինիքս օպերացիոն համակարգի կողմից։ տեսականօրէն, me֊ն շատ կիրառելի ա ադմինների համար։ ադմինները կարող են հեռակայ կպնել անջատուած համակարգիչներին, կարող են միացնել, կարող են մինիքսից մաունթ անել ֆայլային համակարգը, ու տուեալներ կարդալ։ կարճ ասած, կենցաղում օգտակար բան ա։ բայց օգտակար ա նաեւ, ըստ երեւոյթին գաղտնի ծառայութիւններին, ու բնականաբար հաքերներին։
Թանենբաումն առհասարակ չգիտէր էլ, երբ ինթելի մասնագէտներն իրենց դիմում էին հարցերով, ինչի համար են դիմում, ու վերջերս արտայայտուել ա, թէ եթէ իմանար, գուցէ չէր պատասխանի հարցերին։ Նաեւ, կուզէր որ յարգէին ու իրենք յայտնէին որ իր նախագծի համակարգն է ամենատարածուածը աշխարհում, ոչ թէ նա պատահաբար իմանար։ (:
ԱՄԴ֊ն էլ ունի նման մի «մենեջմենթ» համակարգ, բայց կարծես թէ միայն թանկ «պրո» յատուածի չիպսետներում։
#մինիքս #ինթել #գաղտնիութիւն #համաշխարհայնացում
լինուսին հարցնում են՝ իսկ ձեզ վրայ ազդեցութիւն եղե՞լ ա nsa֊ի կողմից, որ միջուկի մէջ բեքդորներ լինեն, լինուսն ասում ա՝ «չէ», ու գլխով ա անում, տիպա «այո»։ էլի են հարցնում՝ ասում ա՝ «չէ», գլխով համաձայնում ա։ լինուսի հօր հետ հարցազրոյց կայ, ուր հայրը, ով այդ պարտաւորութիւնը չունի, բաց ասում ա որ այո, լինումի վրայ նման ճնշում եղել ա։
ուզում եմ ասել, որ ազատ ծա֊ն իհարկէ աւելի լաւ ա քան ոչ ազատը սեքիւրիթի֊ի իմաստով, բայց ապահովագրութիւն չի։ ինչպէս հաքսլիի մօտ տեղեկատւութեան ծովի մէջ անհնար էր գտնել պէտքն ու ճիշտը։ այնպէս էլ մենք չգիտենք քա՞նի մեզ անհայտ heartbleed֊ի պէս խոցելիութիւններ կան ազատ ծա֊ում, որ ամէն օր օգտագործում ենք, ու ովքե՞ր գիտեն դրանց մասին։
ու լաւ, հասկանալի ա, որ եթէ դեսքթոփ ա, դու այդ ծրագրակազմի ծովն ունես, բայց եթէ դու միլիթարի գործիք ես անում, «պն լինուքս»֊ի պէս խօսակցութիւններն ինձ դուր չեն գալիս բնաւ։
դա պէտք ա լինի՝ փոքր միջուկ, փոքր միջին շերտ, փոքր ծրագիր, որ դրա վրայից աշխատում ա։ այնքան փոքր ու հասկանալի, ու ոչ օպտիմիզացիա արած, որ ակնյայտ լինի կոդ կարդալով որ ապահով ա։ որը ակնյայտ չի հիմա ազատ ծա֊ում որպէս կանոն։ ու ես հասկանում եմ ինչքան անիրատեսական ա հնչում ասածս, բայց հէնց անիրատեսական բաներն են որ պէտք ա անել։ ու պէտք ա վերցնել minix կամ project oberon 2013, որոնց կոդի ամէն մի տողը գրեթէ գրքերի մէջ բացատրած ա, ու լաւ հասկանալ, ու շատ աշխատել դրանց վրայ, գուցէ մի շատ լաւ թիմ, ու մի հինգ տարի, ու այո, դու կունենաս հուսալի եւ սեփական, եւ անկախ կոդբէյզ։ ու ուրիշ ձեւ չկայ, մնացածը լուրջ չի։ ուբունտու քշէք եւ գոհ եղէք։ ռեբրենդ արէք ոնց ուզում էք։ երջանկութիւն եւ ապահովութիւն ձեզ։ #գաղտնիութիւն
առաջին անգամ այնպէս արեցի, որ ռութն էլ, սուափն էլ կրիպտաւորած լինեն։ սուափից, ընդ որում, ինչ ասես չի լինի պարզել քո մասին։ ու միայն հոմն էնքրիփթ անելը քիչ է։ ինչպէս եւ ռութի վրայ նիշք վերականգնող ծա երբ օգտագործում ես, ինչ ասես չես գտնում՝ ով ասես ինչ ասես չի գրում ոչ էնքրիփթած տեմպի մէջ։ #գաղտնիութիւն
խսհմ֊ում կար սովորական հեռախօսային ցանցերից անկախ հեռախօսային ցանց՝ յատուկ կառավարական հաղորդակցութեան համար։ այն համարւում էր աւելի գաղտնի եւ ապահով այն պատճառով, որ չէր անցնում զանազան կոմուտատորներով եւ «ատս»֊ներով, առանձին էր, ուղիղ կապ էր, ասենք երեւանից մոսկուա։ եւ մոսկուայում, այդ յատուկ «ատս»֊ից գիծ էին քաշում ինչ֊որ չինովնիկի կաբինետ։
այսօր բարդ է անուանել այս ցանցը գաղտնի։ չէ՞ որ տեղեկատւութիւնը չի կրիպտաւորուել, ընդամէնը տարբեր «ատս»֊ների աշխատողները չէին կարողանում այն լսել։
սակայն այդ գծերը, ասենք «ատս»֊ից չինովնիկի մօտ անցնում էին սովորական ուղիներով, ու կարելի էր ասենք մտոցով մտնել, եւ ընդամէնը ականջակալ ունենալով կպնել լարին եւ գաղտնալսել կառավարական զրոյցները։
ի դէպ, այստեղ սպանիչ պատմութիւն կայ (ռուսերէն) այն մասին, ինչպէս երեւանում ամերիկեան դեսպանատան կապի եւ կրիպտոգրաֆիայի մասնագէտ Քել ՄակՔուինը բացայայտել էր դեսպանատանը տրամադրուած նոր շէնքում յատուկ կառավարական կապի տուփ, որին միացուած էին բազմաթիւ լարեր՝ եւ խորհրդարանից, ագն֊ից, եւ նախագահի նստավայրից։ Քելը ապշած ցոյց տուեց այդ գտածոն իր հայ գործընկերոջը ասելով՝ «ձերոնք լրիւ ցնդե՜լ են, լսիր ում ուզում ես»։ զաւեշտալին նաեւ այն է, որ ամն դեսպանատունը դիմել էր հայաստանի կառավարութեանը խնդրելով տուփը եւ լարերը վերացնել դեսպանատան տարածքից, եւ դրան հետեւեց երեք ամիս տեւած նամակագրութիւն եւ վիճաբանութիւններ գլխաւորապէս այն մասին, թէ ում հաշուին պէտք է այդ տուփը ապամոնտաժուի, մինչեւ որ կապի նախարարութիւնը բարեհաճեց «սեքիւրիթի հոլը» դեսպանատնից վերացնել։
հեռագրային կապը նոյնպէս համարւում էր աւելի ապահով, քանի որ այդ կառավարական ցանցի մասն էր։ եթէ ամն֊ում հեռագիրների համար օգտագործում էին եօթ բիթանի կոդաւորում՝ ASCII, ապա խսհմ֊ում ինչ֊որ զաւեշտալի հինգ բիթանի կոդաւորում էր (32 նիշ), ուր չէին տեղաւորւում կետադրական նշանները, այդ պատճառով սովետական հեռագրերը այս ձեւ էին։
անկախ հայաստանում հեռագրային կապը իրականացւում էր օգտագործելով նոյն կապի մալուխները, բայց արդէն համակարգիչներով՝ OS/2 օպերացիոն համակարգի կառավարմամբ։ Կալմուխեան Սաշա անունով ճարտարագէտ ինքնուրոյն պատրաստում էր PCI սլոտի համար տպասալեր, եւ գրել էր այդ տպասալերի «դրայւերները» OS/2֊ի համար։ այդ ժամանակ լուծուեց եւս մի խնդիր՝ հնարաւոր դարձաւ հայերէն հեռագրեր ուղարկել եւ ստանալ։
խսհմ֊ում կար սովորական հեռախօսային ցանցերից անկախ հեռախօսային ցանց՝ յատուկ կառավարական հաղորդակցութեան համար։ այն համարւում էր աւելի գաղտնի եւ ապահով այն պատճառով, որ չէր անցնում զանազան կոմուտատորներով եւ «ատս»֊ներով, առանձին էր, ուղիղ կապ էր, ասենք երեւանից մոսկուա։ եւ մոսկուայում, այդ յատուկ «ատս»֊ից գիծ էին քաշում ինչ֊որ չինովնիկի կաբինետ։
այսօր բարդ է անուանել այս ցանցը գաղտնի։ չէ՞ որ տեղեկատւութիւնը չի կրիպտաւորուել, ընդամէնը տարբեր «ատս»֊ների աշխատողները չէին կարողանում այն լսել։
սակայն այդ գծերը, ասենք «ատս»֊ից չինովնիկի մօտ անցնում էին սովորական ուղիներով, ու կարելի էր ասենք մտոցով մտնել, եւ ընդամէնը ականջակալ ունենալով կպնել լարին եւ գաղտնալսել կառավարական զրոյցները։
ի դէպ, այստեղ սպանիչ պատմութիւն կայ (ռուսերէն) այն մասին, ինչպէս երեւանում ամերիկեան դեսպանատան կապի եւ կրիպտոգրաֆիայի մասնագէտ Քել ՄակՔուինը բացայայտել էր դեսպանատանը տրամադրուած նոր շէնքում յատուկ կառավարական կապի տուփ, որին միացուած էին բազմաթիւ լարեր՝ եւ խորհրդարանից, ագն֊ից, եւ նախագահի նստավայրից։ Քելը ապշած ցոյց տուեց այդ գտածոն իր հայ գործընկերոջը ասելով՝ «ձերոնք լրիւ ցնդե՜լ են, լսիր ում ուզում ես»։ զաւեշտալին նաեւ այն է, որ ամն դեսպանատունը դիմել էր հայաստանի կառավարութեանը խնդրելով տուփը եւ լարերը վերացնել դեսպանատան տարածքից, եւ դրան հետեւեց երեք ամիս տեւած նամակագրութիւն եւ վիճաբանութիւններ գլխաւորապէս այն մասին, թէ ում հաշուին պէտք է այդ տուփը ապամոնտաժուի, մինչեւ որ կապի նախարարութիւնը բարեհաճեց «սեքիւրիթի հոլը» դեսպանատնից վերացնել։
հեռագրային կապը նոյնպէս համարւում էր աւելի ապահով, քանի որ այդ կառավարական ցանցի մասն էր։ եթէ ամն֊ում հեռագիրների համար օգտագործում էին եօթ բիթանի կոդաւորում՝ ASCII, ապա խսհմ֊ում ինչ֊որ զաւեշտալի հինգ բիթանի կոդաւորում էր (32 նիշ), ուր չէին տեղաւորւում կետադրական նշանները, այդ պատճառով սովետական հեռագրերը այս ձեւ էին՝
https://youtu.be/Y4UB1FWKjic?t=6m36s
անկախ հայաստանում հեռագրային կապը իրականացւում էր օգտագործելով նոյն կապի մալուխները, բայց արդէն համակարգիչներով՝ OS/2 օպերացիոն համակարգի կառավարմամբ։ Կալմուխեան Սաշա անունով ճարտարագէտ ինքնուրոյն պատրաստում էր PCI սլոտի համար տպասալեր, եւ գրել էր այդ տպասալերի «դրայւերները» OS/2֊ի համար։ այդ ժամանակ լուծուեց եւս մի խնդիր՝ հնարաւոր դարձաւ հայերէն հեռագրեր ուղարկել եւ ստանալ։
#գաղտնիութիւն #պատմութիւն #տելեգրաֆ #հեռագիր #ցանց #հայերէն #կապ #կոդաւորում #հաղորդակցութիւն #խսհմ #հայաստան #փոստ
https://www.youtube.com/watch?v=V4LU9dQvXeE
#սահմանադրութիւն #ոչ #գաղտնիութիւն #ազատութիւն
Ինչու չօգտագործել Տելեգրամ չաթը։
Այդ ժամանակուանից ես Դիասպորայում եմ։
Ամփոփելով, Տելեգրամի դէպքում մենք ունենք ազատ կլիենտ, կլիենտից սերուեր կրիպտաւորմամբ։ Ունենք սպասարկիչ, որ մենք չենք կարող վերահսկել, փոխել, չենք կարող ընտրել այլ Տելեգրամ սպասարկիչ։ Գաղտնիութիւնը վերահսկւում է Տելեգրամի տէրերի կողմից։
Իսկ օրինակ, Մոզիլլա Ֆայրֆոքս զննիչը ազատ կլիենտ է կլիենտից սերուեր կրիպտաւորմամբ։ Ֆեյսբուքը՝ սպասարկիչ է, որ մենք չենք վերահսկում, չենք կարող փոխել, կամ ընտրել այլ դիմագրքի սերուեր։ Գաղտնիութիւնը վերահսկւում է դիմագրքի տէրերի կողմից։
Աւելացնեմ ինձնից՝ ջաբերի դէպքում մենք ունենք կլիենտից կլիենտ կրիպտաւորման առնուազն երկու ձեւ։
#գաղտնիութիւն #վերահսկողութիւն #ազատութիւն #ազատ_ծա #չաթ #տելեգրամ #դուրով #վկ #վկոնտակտե #ջաբեր #դիմագիրք #ֆեյսբուք #ֆայրֆոքս #աած #ֆսբ #համացանց #ապակենտրոնացում
…աղբը/կեղտոտ սպիտակեղէնը տանից դուրս մի հանէք։
…ես թաքցնելու բան չունեմ։
կողմնորոշուիր, կամ մէկը, կամ միւսը։ #գաղտնիութիւն
յղում անդրանիկից, այն մասին, ինչպէս օգտագործել էսէսէյջ֊ը, որ աւելի ապահով լինես ամն աած֊ից (եւ այլ հարձակւողներից)։
#գաղտնիութիւն #անվտանգութիւն #աած #էսէսէյջ #էկրանահան #յօդուած
մենք դա տեսականօրէն գիտէինք, բայց ահա, այստեղ է։ երեւանում է։ ասենք կողքի գրասենեակում։ ռաութերը ինթերսեփթ է անում https միացումը, ունի CA ստորագրութեամբ սերտիֆիկատ ու զննիչը չի էլ ասում որ ինչ֊որ բան սխալ է։
այսինքն, ի՞նչ իմանամ որ իւքոմը կամ բիլայնը դա չեն անում։ ինչո՞ւ պէտք է չանեն։
ասածս ինչ է՝ https֊ի յոյսին չմնաք։ թոռը որոշ չափով կը փրկի։ ինչ֊որ սենց։
#համացանց #անվտանգութիւն #երեւան #զննիչ #զննիչ #ինտերնետ #գաղտնիութիւն
վայբերը, պարզւում է, երբ պատահի, պարբերաբար, անկապ տեղը խցիկին է դիմում՝
http://norayr.arnet.am/weblog/2014/12/08/13500/
#վայբեր #էկրանահան #անդրոիդ #անվտանգութիւն #գաղտնիութիւն #խցիկ #ուտենց