իսկ սաակաշուիլին, տեսա՞ք, ասաց՝ ես ասում եմ ընկերներիս, որ վտանգի տակ են, էսա ճնշելու են, նստեցնելու են, որ գնան վրաստանից, իսկ իրենք ասում են՝ ո՞ւր գնանք, ո՞նց թողնենք, նահանջելու տեղ չկայ, մեր վրաստանն ա։
ու ասաց՝ մարդը պէտք ա իր տեղում կայանայ։
ու էն որ ազգայնականութիւնից գրել էի, իրականում շատ պարզ բնութագրւում ա՝ միասին ենք ապրում։ շատ պարզ։ ասենք, միասին են ապրում շէնքում, բայց սովոր չեն, աղբը մէկը միւսի դռան մօտ ա թողնում, կամ՝ պոդյեզդում ինչ ուզում ա լինի, ամէն մէկն իր տան մասին ա մտածում, ու ասենք իմ նախկին շէնքում մի քանի տարի առաջ երեք հարիւր դրամ էին հաւաքում շաբաթը, տէնց որոշեցին մի քանի հոգի, որ հաւաքեն, որ շաբաթը մէկ հաւաքարար վարձեն, գայ աստիճաններն ու աստիճանավանդակները մաքրի։ ու յետոյ շաբաթուայ վերջում վերադարձրին ինձ էդ փողը, ասին՝ չկարողացանք մարդկանց համոզել։ ու տէնց մեր պոդյեզդը կեղտի մէջ կորած էր, հաշուիչների պահարանների վրայից եսիմում ներարկիչներն էին գցած տարիներ, փոշու մէջ, ու էդ մարդիկ նախընտրում էին էդպէս միասին ապրել։
ու որ ազգայնականութեան մասին եմ խօսում՝ էդ նոյնն ա, բայց արդէն պետութեան մակարդակով։ էթնոսը դրա հետ միայն նրանով կապ ունի, որ նախ ընդհանուր հաղորդակարգ ա պէտք շփուելու համար։ էդ հաղորդակարգը բնականաբար լեզուն ա, ցածր շերտում, ասենք osi մոդելով ethernet֊ի պէս երեւի, յետոյ էլի տարբեր շերտեր կան, ու մասնաւորապէս՝ ցանկութիւնը որ բոլորիս լաւ լինի, արժանավայել ապրենք։
իսկ երբ մարդիկ տարբեր են՝ ասենք ռուսները հայերէ՞ն են սովորելու, որպէս կանոն մունաթ են գալիս, թէ էս ինչ ա, ինչի՞ պէտք ա հայերէն սովորենք, ուզում են իրենց լաւ զգալ ստեղ, ինչպէս ռուսաստանի գաւառում, բայց մենք ռուսաստանի գաւառ չենք։ բոլորը չէ, ես հպարտանում եմ իմ ռուս ընկերոջով, ու հպարտանում էի, երբ նա հայաստանն էր ներկայացնում մի միջազգային կառոյցում, բայց նա վիճակագրութիւնից դուրս ա։
ու ցանկութեան մասին էլ՝ ասենք ասում են՝ երեւանի տղայ ա, ինչի՞ պիտի գնայ մատաղիս, էդ դեռ հայերն են ասում։ ու դէ գիւղերից, պատմել են, հիմնականում տղայ երեխաներին հանում են ռուսաստան հայրերի մօտ, որ չծառայէն։ իսկ այլ էթնոսի մարդիկ շատ հաւանական ա, որ ասեն՝ գի՞ժ եմ որ գնամ բանակ «սրանց» համար, էս հայերի համար։ իսկ բանակից ա սկսւում։
ու յետոյ շարունակւում ա՝ ինչի՞ յարկ տամ, որ ասենք էս հայերը, կամ էս քրդերը, կամ էս չգիտեմ ով վայելեն։ մեզ էդ (դեռ) շատ վտանգաւոր չի, ու ինձ թւում ա, չափից շատ ենք մոնոէթնիկ, ու մեզ բնաւ չէր խանգարի մի քիչ այլ էթնոսների մարդիկ լինեն, որ սովորենք, որ մարդիկ մարդ են, ու տարբեր են։ բայց ասենք իրաքին խանգարում ա՝ զի ասում են դէ էս շիա ա, էս ով ա, ու ինչի՞ պիտի յարկ տամ, որ էս շիան լաւ ապրի, կամ իրենց աւանում պոլիկլինիկա կառուցենք։
էդ պատճառով կամ պէտք ա մարդիկ բաւական գիտակից լինեն, որ դէ միասին ենք ապրում, որը չի լինի, զի մարդիկ դեբիլ կենդանիներ են, կամ գոնէ ինչ֊որ ընդհանրութիւն պէտք ա զգան, որ կարողանան պետութիւն պահել։
ըստ որում նէնց չի որ ես կողմ եմ, որ պետութեան գործառոյթները պէտք ա շատ լինեն։ հնարաւորինս քիչ, հիմնականում՝ յարկեր, բանակ, ինֆրաստրուկտուրա, տրանսպորտ, ու տարբեր բնապահպանական նորմերի պարտադրում։
#ազգայնականութիւն #պետութիւն
@{ քամի ; o_o@spyurk.am} 
Ալեքսեյ Ցւետկովը («պոպ մարկսիզմ» գրքի հեղինակը)