գերմանացի ընկերս պատմեց որ նեղւում ա, երբ իրան առանձին ուշադրութիւն են տալիս։ ասաց, որ երբ առաջին անգամ էր եկել հայաստան՝ ազդուել էր, իրան անսովոր խանդավառ հիւրընկալութիւն էր։ յետոյ քանի տարի ստեղ էր ապրել, ու հիմա էլ պարբերաբար գալիս ա, կապը չի կորցնում։
ապա, երբ իրան ասում են՝ ահա իմ հեռախօսը, ես քեզ ման կը տամ, կամ ինչ֊որ առանձին ուշադրութեան ա արժանանում՝ նեղւում ա։ զի նա գիտի հայաստանը գուցէ էդ մարդուց լաւ, ես շատ եմ ճանապարհորդում, բայց նա ինձնից շատ տեղերում ա եղել, ու ինձնից շատ ա ճամփորդել։ նա ինձնից շատ ա շփուել տեղացիների հետ։ նա ի տարբերութիւն ինձ, գնում ա տէնց սրճարաններ, ուր տեղացիներն են ծխում ու նարդի գցում։ նա ա ինձ սովորեցրել «հայկական» հաց ու պանրով ու կանաչիով բրդուջներ ուտել։
ի դէպ, նա ինձ պատմեց վերջերս գերմանիայում դուրս եկած յօդուածի մասին՝ այն անդրադառնում էր բազմազանութեան փառաբանման միտումներին։ թղթում կար օրինակ՝ դասատուն ասում ա երեխաներին, որ միւս օրը բերեն իրենց հետ ուտելիք, եւ հատուկ նշում ա թուրքիայից եւ յունաստանից երեխաներին՝ իսկ դուք կը բերէք ձեր ազգային ուտելիքներից։
եթէ նա պարզապէս չնշէր, թէ ինչ ուտելիք պէտք ա բերել, գուցէ իրենք եւ բերէին տանը պատրաստած ազգային մի բան, իսկ գուցէ՝ ոչ։ բայց նշելով նա առանձնացնում ա իրենց, շեշտում ա ինչքան այլ են, որ կանք մենք, ու կաք՝ դուք։ սա մատցուցւում ա որպէս ինքնութիւն պահպանելուն սատարել, բայց կարող ա նեգատիւ հետեւանքներ ունենալ։
ու հիմա, էս երեխան որ թուրքիայից եկած ընտանիքից ա, բայց կապ չունի թուրքիայի հետ, պիտի մտածի՝ ի՞նչ անեմ, գուցէ պիտի գնայ գտնի թուրքական խանութ, որ էնտեղից ուտելիք ձեռք բերի։
օրինակի շարունակութիւնը՝ միւս օրը, երբ երեխաները բացում են իրենց հետ բերած ուտելիքը, դասատուն ունի պատրաստած դրօշեր, որ տնկում ա ամէն մէկի ուտելիքի վրայ։ բոլորի մօտ՝ գերմանական դրօշեր են, բայց մէկի ուտելիքի մէջ տնկում ա թուրքիայի դրօշը, մէկի՝ յունաստանի։
ու կրկին, հեղինակն ասում ա՝ բայց կարող ա էս մարդը, թէեւ թուրքիայից ա, բայց իր ընտանիքն ա եղել փոքրամասնութիւն, կարող ա հայ ա, ասորի, յոյն, կամ քուրդ, կարող ա իրանց ընտանիքում ցեղասպանութեան վերաբերող պատմութիւն կայ, իսկ դու շեշտելու համար բազմազանութիւնը, տնկում ես իր բերածի մէջ մի դրօշ, որի հետ նա գուցէ ոչ միայն կապ չունի, այլ նաեւ ունի կապուած բացասական յոյզեր։
ես լրիւ հասկանում եմ ընկերոջս զգացածը, զի ես էլ եմ միշտ ուզել լինել լոկալ, զգալ լոկալ։ ու գրել եմ առցանց, որ վրաստանում ինձ լոկալի տեղ դնում են, անկապ մարդիկ վրացերէն են դիմում, ծխախոտ են խնդրում, բայց երեւանում ինձ տեղացու տեղ չէին դնում, ու խօսում էին ռուսերէն, կամ ասում են՝ «հելլօ»։ ես վերցնում էի հայերէն գրքեր կամ թերթեր հետս մետրօ, կարդում էի, որ իբր սովորեցնեմ մարդկանց, որ իրենց կարծիքով տարբերուող տեսքի մարդը, պարտադիր չի որ տեղացի չի։ հիմա հիմնականում անցեալում ա սա, բայց երէկ էլ, սուպերմարկէտում հետս ռուսերէն խօսեցին։
ու ես պատմեցի ընկերոջս, որ սրաճարանում, ուր յաճախ գնում եմ, կայ բարիստաների ամուսնական զոյգ՝ տղան ամերիկացի ա, իսկ աղջիկը միջին արեւելքից՝ արեւմտահայերէն ա խօսում։ ամերիկացին հայերէն ա սովորել, մի կերպ խօսում ա։
ու ես ոչ մի ձեւ իրան առանձին վերաբերմունք ցոյց չեմ տալիս, չեմ ասում՝ վայ էս ինչի՞ ես ստեղ եկել, կամ վայ ապրես, էս ինչ լաւ ես խօսում հայերէն, չեմ ասում՝ վայ ապրես, ինչ լաւ ա որ ստեղ ես։ որովհետեւ դէ նորմալ ա իր տեսակէտից՝ նա ստեղ ա ապրում, փորձում ա լեզուին տիրապետել։ ու ես չեմ ուզում շեշտեմ իր համար որ նա օտար ա, վերաբերւում եմ ոնց որ այլ բարիստաներին՝ սովորական քաղաքավարութեամբ։
#օտար #օտարացում #օտարութիւն #բարիստա #սրճարան #դրօշ #գաղթ #արտագաղթ #ներգաղթ #միգրացիա #լոկալ #տեղացի #քաղաքավարութիւն #հիւրընկալութիւն #ուշադրութիւն #հետազօտութիւն #յօդուած
ուրեմն ոմն հայ, ում մասին ես չգիտեմ բնաւ, ոմն սասուն թամրազեանն, ընտանիքով գնացել ա հոլանդիա, ու դէ, որ մնայ, ասել ա, իբր, իթ իբր, իր ընդդիմադիր գործունէութեան համար հետապնդւում ա։ իթ, կիմանայի իրան, եթէ տէնց լինէր։ նաեւ, ինչ֊որ էն մարդիկ, ով հետապնդւում էին, հիմա ստեղ են ու չեն գնացել հոլանդիա ու չեն խնդրել ապաստան։
հիմա էս մարդուն վերջը որոշել են ապաստան չտալ, ու իրենք փախել են ոստիկանութիւնից, մտել են եկեղեցի։ ուր պատարագ էր գնում։
իսկ հոլանդիայի օրէնքներով, ոստիկանութիւնը չի կարող մտնել եկեղեցի պատարագի ընթացքում։ տէնց հիմա էս եկեղեցականներն աջակցում են էս հայերին ու անընդհատ պատարագ են անում, որ ոստիկանութիւնը չմտնի։
այ մարդ, տշէք դրանց, թող ուղարկեն հայաստան, չէ մի չէ, ի՞նչ են էնտեղ նստած, կեղծում որ ընդդիմադիր են, ու հետապնդւում են, ինչ ասես չեն անի, մենակ թէ հայաստանում չապրեն։
#գաղթ #պատարագ #հոլանդիա
— սեւանում լողում են սեւ բադիկներ։ շատ շատ են։ ասում են՝ դրանք հիւսիսից են եկել մեզ մօտ։ իսկ այն բադիկներն որ այստեղ են բնակւում տաք ժամանակ, հարաւ են չուել։
#բադիկներ #սեւան #գաղթ
այդ գործընթացը կարող է տեւել երկու֊երեք տարի, որպէսզի ծառը տեղափոխուի այնտեղ, ուր աւելի հարմար հող է, եւ աւելի լուսաւոր է։
իսկ մեր ծառերը դեռ չեն սովորել գաղթել։ ինչպիսի անխոհեմութիւն իրենց կողմից։
այդ գործընթացը կարող է տեւել երկու֊երեք տարի, որպէսզի ծառը տեղափոխուի այնտեղ, ուր աւելի հարմար հող է, եւ աւելի լուսաւոր է։
աղբիւր իսկ մեր ծառերը դեռ չեն սովորել գաղթել։ ինչպիսի անխոհեմութիւն իրենց կողմից։
#ծառ #ծառեր #էմիգրացիա #հետազօտութիւն #գաղթ #անտառր
գնալ֊մնալու մասին՝ https://slon.ru/posts/49912
#ռուսերէն #արտագաղթ #գաղթ #էմիգրացիա
7 апреля 1976, «Коммунист» (Ереван) Статья Л. Григоровой «За «длинным» рублём». Директор Шахназарского совхоза: «На селе более 7 000 жителей. В хозяйстве занято 960 рабочих… На ковровой фабрике в основном заняты женщины. Других предприятий, где можно было бы использовать мужскую силу, нет. В этом причина сезонных миграций мужского населения. Нечем заняться». Свидетельство сезонника: «Почему ездим я и мои три брата? Мы раньше работали у себя в районе, в РСУ-9 МСХ. Больше простаивали, чем трудились, заработки были низкие, по 3-4 месяца зарплату задерживали, а то и незаконно срезали… Если дома меньше будем зарабатывать, но постоянно все 12 месяцев, гораздо выгоднее никуда не ездить. Кому интересно семьи бросать? Завидуем тому, кто в совхозе на постоянной работе. А на сезонной, сенокосом год не проживёшь».
http://afanarizm.livejournal.com/263385.html
#ussr #communism #history #ссср #cccp #ереван #коммунист #статья #история #эмиграция #занятость #безработища #колхоз #совхоз #պատմություն #կոմունիստ #թերթ #Երեւան #խսհմ #կոմունիզմ #խոպան #գաղթ #անցյալ #քաղվածք ##########
Լսելով ամառը արտասահմանից եկած հայերին, ու նրանց երեխաներին ես հասկանում եմ, որ հնարավոր չէ նրանք գան ՀՀ, որովհետեւ իրենց ուզած պայմանները ստեղ չկան ու չեն լինի մոտակա տասնամյակներ։
Նրանք կգային Սովետական Հայաստան (հենց Սովետական, ոչ Խորհրդային) ուր նրանց կտային իրենց հասնող հարյուր ռուբլին, որը նրանք կստանային Կոլիմայում էլ, Մոսկվա գնալը բարդ է, իսկ Երեւանում, ոնց էլ լինի Կոլիմայից լավ է։ Այնպես նրանք կզգային իրենց որոշակի առումով լավ տեղում, ՀՍՍՀ֊ի մայրաքաղաքում։
Բայց նրանք չեն գա ՀՀ։
Առհասարակ, ես կարծում եմ որ հրեաները լրիվ ունիկալ են․ աշխարհի որ ազգին էլ տային տեղ, ասեին՝ գնացեք այնտեղ ապրեք, ձեզ համար պետություն կառուցեք՝ չէին գնա։ Միայն հրեաները կգնային։
Իսկ մենք տեղ ունենք, նույնիսկ մեզ համար չափազանց շատ ֊ բնակվող չկա։
Որովհետեւ՝
֊ Գիտե՞ք ես այնտեղ ինչքան փող եմ ստանում։
կամ
֊ Սկոլկովոյի համալսարան պիտի ընդունվեմ։
ու ամենակարեւորը
֊ Ռուսաստանը իմ երկրորդ հայրենիքն է։
Ու այդ ամենը, բնականաբար, ոչ հայերեն ասված։ Ռուսաստանից եկած երիտասարդների մեծ մասը ռուսախոս է, այդպես էլ պետք է լիներ։ Նրանք հասկանում են, որ իրենց Հայաստանցի բարեկամները, ով իրենց հետ կոտրտված ռուսերենով է խոսում՝ անգրագետ են։ Իսկ նրանք, ով հայերեն չգիտի, բայց ապրում է Մոսկվայում ֊ ավելի զարգացած են՝ Մոսկվայի փարթիները տեսած մարդ են։
(ոնց որ Էնի Հոլն էր ասում ֊ քեզ հետ բաժանվելով ես ահագին զարգացել եմ ֊ փարթիներով եմ գնացել, բան ման)։
Նահանգներից եկածներն էլ հայերեն կոմֆորտ չեն արտահայտվում։
Հայերեն բավական լավ գիտեն միայն Իրանից կամ միջին արեւելքից եկածները։
Ու դա զարմանալի չէ, ինչպես պատմում էր իմ ծանոթ պարսկահայը ֊ Իրանում հայկական դպրոցներում թույլ է տրվում հայերեն դասավանդել հայոց լեզուն եւ եթե չեմ շփոթում, պատմությունը ֊ բայց ոչ հայ գրականությունը։ Իսկ աշակերտները իրար մեջ շփվում են հայերեն։
Նահանգներում չեմ հիշում ինչ էր թույլ տրվում հայերեն անցնել, սակայն կարեւորն այն է որ աշակերտները իրար մեջ շփվում են անգելերն։
Ամեն դեպքում՝ ահա, տեղ կա։ ՄԱԿը նվեր չի տվել, մեզ չէին տա, մենք արժանի չենք, պարզապես այնպես է ստացվել որ կա։
Պարզապես հայերը այն ժողովուրդը չեն, ով իրենց պետությունը կկառուցի։ Մոսկվայի փարթիները թողած գան ստեղ չեն զարգանա, կկորեն։
ու տենց
Ջերեմի Քլարքսոնը գրել ա տեքստ բրիտանացի գիտնականների էմիգրանտների մասին
սրաչերից գրաչերից հեռու, բայց չեմ դիմանում որ չմեջբերեմ։ շատ լավ ա գրում ախր պարոն Քլարքսոնը։
“Не понимаю, как ты можешь жить в Британии. Чертова погода. Чертовы мусульмане. Чертов Браун”, а потом, после тоскливой паузы: “… у тебя случайно нет сегодняшнего выпуска «Telegraph»?”.
Мне всегда было искренне жаль эмигрантов, а теперь, конечно же, жизнь для них – где бы они ни были – стала хуже, чем когда-либо, потому что – ни с того, ни с сего – их гасиенда стоит меньше, чем клочок земли, на котором они ее построили 10 лет назад, и они никому не могут сдать свою летнюю квартиру, которую купили, чтобы обеспечить добавку к пенсии. Которая теперь тоже ничего не стоит.
Это лишний раз доказывает, что никакого Бога нет. Потому что никто, будучи силой добра, не стал бы так добивать людей. “Я сделаю тебя таким жалким, несчастным и одиноким, что ты нарушишь Третье Правило. А потом я отберу у тебя твой дом и все твои деньги, пока ты не станешь бродягой-алкоголиком в стране, языка которой ты не знаешь, и пока ты не начнешь блевать джином в канаву через свой испещренный полипами нос в три часа ночи.” Нужно быть законченным негодяем, чтобы обрекать кого-то на такую боль.
К несчастью, я боюсь, что в ближайшие месяцы – с усугублением кризиса – огромное множество людей начнет размышлять: а не была бы их жизнь счастливее на солнечной стороне?
Призываю вас обдумать это очень тщательно. Даже если у вас забрали землю и дом – они не могут отобрать ваших друзей. Или семью. И совершенно неважно, как редко вас навещают дети – можете мне поверить: если будете жить заграницей, вы их, вероятно, больше вообще не увидите. Никогда.
Вы будете сидеть там в баре, в своей дурацкой гавайской рубашке, притворяясь, что официант – ваш друг, и перечитывая штрих-код на экземпляре «The Week» двухлетней давности, отчаянно пытаясь убедить себя, что вы – счастливы. Но вы не будете счастливы, потому что заграница – это место, куда ездишь в отпуск. Британия – это дом.
վիա բրենդիչկա այստեղից – կարդացեք, ով չի տեսել տեքստը հրաշք ա։
ու տենց
