Սովորաբար առաւոտները ես առանց աչքերս բացելու n900֊ի կոճակն եմ սեղմում, նա ինձ ժամն է ասում։ Եթէ աչքերս բացեմ, ապա այլեւս չեմ քնի։ Իսկ այսպէս, իմանում եմ ժամը, ու հասկանում, ինչքան դեռ կարող եմ քնել։
Մի քանի օր է, նոկիան չեմ օգտագործում, մարտկոցը փչացել է։ Ու այսպիսի ելք գտայ, փակ աչքերով սեղմում եմ ↑ ու յետոյ ↩։ Իսկ մինչ այդ հաւաքած հրամանը սա է՝
Ափսոս, ֆեստիւալը հայերէն չի խօսում։
#ժամանակ #ն900 #ծրագրեր #կիրառութիւն #ֆեստիւալ #ֆեստիվալ #փառատոն #տտ #բաշ #սկրիպտ #հրաման #ձայն #խօսք #կարգիչ #գնու #լինուքս #մաեմո #ազատութիւն
բա գրել էին տիտրերը #հայերեն են լինելու… էլի ռուսերեն են։ #փառատոն
ուրեմն, երեկ դիտել եմ «հակամարտությունը եւ հաշտեցումըը կենտրոնական֊արեւելյան Եվրոպայի կինոմշակույթում» կինոփառատոնի առաջին ֆիլմը՝ «Գալիցիայի երեք պատմությունները», արտադրողը՝ ԱՄՆ։
Հավես է, որ մարդիկ սովորեցին փառատոններին գալ։ Վերջապես։
Ֆիլմը ցուցադրում էին դվդ֊ից, շատ վատ որակով։
Առաջին կադրերից մեկում պանորաման կտրտում էր ֊ այսինքն կամ դանդաղեցրել են անորակ իրենց քսանհինգ/երեսուն կադրը, կամ անորակ գրություն էր, կամ անորակ նվագարկիչ։ Բայց նման էր, որ անորակ արագության փոփոխություն է մոնտաժի ժամանակ։
Ռեժիսուրան շատ վատն է, օպերատորական աշխատանքը ֊ շատ վատն է։ Ոնց որ այդ մարդիկ ոչ մի տեղ չեն աշխատել, ոչ մի տեղ չեն սովորել։
Մի տեղ խայտառակ հատված է, երբ նկարահանող թիմից մեկը կանգնած է կադրի մեջ, մի քիչ դեպի կադրի կենտրոն է շարժվում, հետո վախենում, ու հետ գնում, իր արեւին չի երեւում։
Սցենարի մասին։
Տիպիկ փողով գրած սցենար է։
Արտահայտությունները չեն դիմանում թեթեւ քննադատությանը։
Ստանդարտ տրամաբանական վրիպումներ են, որ անպատրաստ ունկնդիրը չի նկատի ֊ չափազանց պարզ խոսքեր, թվում է թե «ճիշտ», հիմնում է իր «մեսեջը» ինչ֊որ անկապ խոսքերի, ոչ թե, ասենք թվերի, հետազոտությունների, կամ շատ ընհանդրացված տեքստ, որի հետ մի կողմից բարդ է չհամաձայնվել, մի կողմից բարդ է համաձայնվել։
Ֆիլմից, այսպես ասած զռռում էր, որ այն փողով նկարած ֆիլմ է, որն ինչ֊որ հստակ մեսեջ պետք է հաղորդի։ Որ այն բնավ օբյեկտիվ չէ։
Ու այն մասը, որ ինձ դուր է եկել, այսինքն այն, որի մասին մոռանում են, երբ գովաբանում են սովետը, ֊ այն մասին ինչպես էր սովետը ճնշում, ու փտեցնում կգբ֊ի նկուղներում այլ կերպ մտածողներին ֊ դա էլ է կորցնում գինը, որովհետեւ հասկանում ես, որ ֆիլմի նկարողներին, ու տեքստ գրողներին դա բնավ էլ չէր հուզում ֊ գործ է անում են։
Ի դեպ, նկուղներից դուրս եկած ուկրաինացի կինը շատ հետաքրքիրն էր նաեւ նրանով, որ նա հավես ուկրաինական ազգային ազատագրական շորեր էր հագնում։
Ֆուտբոլ խաղացող երեխաներին են նկարել, ասում էին ֊ այ երեխաներին չի հուզում խաղալիս, թե իրենց հետ խաղացողները լեհ են, ուկրաինացի թե հրեա։ Հա, ինչի՞ պետք է հետաքրքրի։ Բայց ֆիլմը լուծում չի տալիս։ Այո, երեխաները չունեն այն խնդիրները որոնք ունի մեծերի հասարակությունը։ Բայց այդ խնդիրները առաջանում են, ու դրանց պետք է լուծում տալ։ Եթե լուծում չի տրվում, մարդիկ իրար սպանում են։ Ու ֆիլմը պատմում է այն մասին, ինչպես են մարդիկ իրար սպանել, բայց այլընտրանք չի առաջարկել։ Մի սպանեք։
Հա, մեկը չի սպանի։ Հետո՞։ Իրան կսպանեն, եթե չհասցնի թռնել։ Լուծում տալ է պետք, իսկ լուծում տրված չէ։
Պատմել են մի լուծման մասին, ինչպես Ուկրաինացիները գնացին Ուկրաինա, իսկ լեհերը ֊ լեհաստան։ Այո, դա լուծում էր։ Գործող։ չեմ ասում որ լավագույնն էր։ Բայց էլ իրար չեն սպանում։ Ու հիմա, երբ Լեհաստանում չկան ուկրաինացիներ, իրենք կարող են հանգիստ խղճով վերականգնել ուկրաինական եկեղեցին։ Վայ ինչ լավն են։ Ավելի լավ է չսպանեին, հիմա էլ պետք չէր լինի վերականգնել։ Այն էլ եկեղեցին։
Եկեղեին ի՞նչ։
Այդ եկեղեցու մասին ֆրագմենտ կար ֊ գյուղ մտել էին խմած լեհ զինվորականներ ու կրակում էին ամեն ինչին, ինչ տեսնում էին։ Քանի որ մարդիկ թաքնվել էին, նրանք դեռ չէին հասցրել նրանց գտնել եւ սպանել, մտան եկեղեցի, կրակեցին «ուկրաինական աստվածածնի» ձեռքին։
Ինչպե՞ս մարդիկ փրկվեցին։ Գյուղը շրջափակեցին ուկրաինական զինված ուժերը, եւ հայտարարեցին ֊ եթե մեկին ձեռք տաք, ոչ ոքդ այստեղից կենդանի դուրս չի գա։ Լեհերը թողեցին գնացին։ Մարդիկ փրկվեցին։ Եկեղեցականն ասաց՝ «աստվածածինն մեզ փրկեց»։ Հա, բա ոնց։ Այդպիսի եզրակացություններ են։ Իսկ փաստացի եթե ուկրաինական ուժը չլիներ, սաղին սպանելու էին։ Ու դա էլ էր լուծում։
Փաստացի եւ գործող։ Իսկ ֆիլմը այլ լուծում չի առաջարկել։
Իսկ ինչի՞ են մեզ նայացնում այդ ֆիլմը։ Որ մենք ասենք ֊ հա, բան, լավ չի իրար սպանել։ Հա, ո՞վ է ասում որ լավ է՞։ Ո՞վ է ուզում սպանել կամ սպանվել։ Ո՞վ է ուզում պատերազմ։ Ոչ մեկ էլ չի ուզում։
Այդ խնդիրը չկա։ Ապա ի՞նչ են ուզում մեզ համոզել։
Ի՞նչն է սխալ մեզ մոտ։
Այն, որ մենք ունակ ենք եղել կիրառել ուժ, ու միայն դա ֊ երաշխավորել է վերջին տասնյոթ տարիների ընթացքում խաղաղ կյանք Արցախում։
Ես չեմ կարող չմեջբերել Հովարդ Ցիննին, ով ասել է՝ խնդիրները լինում են ոչ թե դիմադրելուց, այլ չդիմադրելուց, ենթարկվելուց՝
Դա է խնդիրը։ Ու դեռ մենք ունենք մեկ գործող լուծում ֊ դիմադրել։
Մենք չունենք այլ լուծում, որովհետեւ փողը ծախսվել է հիմար ֆիլմ նկարելու, ոչ թե հետազոտություն անելու, թե ինչ այլ լավ լուծում կարող է լինել։
Ուզում էի գրել հրեայի պատմության մասին, կամ հիմար օճառի օպերայի, բայց երեւի էլ չեմ գրի։
ու տենց
Եթե չեմ սխալվում փառատոնը բացվել է հենց այս ֆիլմով ֊ «Ընդմիշտ ֊ արեւմուտք երրորդ փողոցում»։ Իմ կարծիքով դա իրենց «մեր բակն» էր, իհարկե անհամեմատ ավելի լավ սցենարով, անհամեմատ ավելի լավ նկարահանված, բայց մեկ է մնում էր մեր բակը։ Կա այդ ֆիլմի շարունակությունը, որը քաշել եմ, բայց դեռ չեմ նայել, ինչպես եւ պետք է լինի մեր բակերի հետ։
Բնականաբար, այդպիսի ազգային փառատոններից լավ երեւում է ազգի մշակույթը, ու նկատում ես հետաքրքիր առանձնահատկություններ։
Օրինակ, դա բնավ զարմանալի չէ իրենց մոտ, որ աղջիկը կարող է ավտոմեքենա վերանորոգել իմանա։ Ավելին, նորմալ է, երբ այն գնում է լրիվ անծանոթ քաղաք լրիվ անկապ մարդու մոտ իր արհեստանոցում աշխատի։
Հետաքրքիր էր նաեւ, որ երկու ֆիլմում շեշտված էին ծնողների նամակները իրենց երեխաների գործատուներին։ Երկու դեպքում էլ, երեխաները չգիտեին այդ նամակների մասին, ու իմանում էին ֆիլմի վերջերում։ Երկու դեպքում էլ, հուզվում էին, ոչ թե զայրանում, թե էս ինչ գործ ունեն ծնողներս իմ մեջքի հետեւը կապ հաստատել իմ գործատուի հետ։
Ու բնականաբար, հետաքրքիր էր այն որ ծնողները համոզված են, որ իրենց երեխաները նոր աշխատանքի տեղը կլինեն ընտանիքում, կլանում, պարզապես մի նոր կլանում, ու երեւում է ինչպես է դա օգնում իրենց ազգին գոյատեւել։
Ընդ որում ես բնավ կլաններ չեմ սիրում, ու կարծում եմ, որ դա իրենց մոտ բնավ լավ կյանքից չէ, որ ստիպված են այդպես ապրել։
Մի ֆիլմ կար, որ լրիվ անկապն էր, ու չեմ կարծում որ ընկալվեց մեր հանդիսատեսի կողմից։ Մթոմ «սիրո» մասին էր, այսինքն ինչ որ հիմար մանկամիտ հարաբերության մասին (դա է չէ՞ սեր անվանվում) ու դնելով այդ հարաբերությունը խիստ անհարմար վիճակի մեջ ֆիլմի հեղինակները ստացան դրամա։ Իմ կարծիքով մեզ մոտ դա չընկալվեց, ու բոլորն էլ մտածեցին ֊ էս ինչ հիմար են էս երկուսն էլ, իսկ ես, բնականաբար մտածեցի, որ պետք չեն ֆիլմեր խնդիրների մասին, որ լուծվում են մի քիչ մտածելով, կամ ասենք, մի երկու անգամ թերափիայի գնալով։
Ձեն բուդիզմի հիմնադրի՝ Դոգեն Զենջիի մասին ֆիլմն էլ ինձ հիշեցվրեց այն ինչ ես չեմ սիրում արեւելյան կրոններում։ Այսինքն բնականաբար, ես բուդիզմին ավելի լավ եմ վերաբերվում քան քրիստոնեությանը, բայց այն մեկ է մնում է կրոն, ու մեկ է այնքան էլ զարգացման մասին չէ։
Այո, այն մասին է, որ պետք է չուզել։ Ես ինքս կարծում եմ, որ այդ ուզելը սահման ունի։ Ու լիքը խնդիր լինում է այն պատճառով, որ մենք ուզում ենք, պահանջում ենք այլ մարդկանցից ինչ որ բան, նույնիսկ չառաջարկելով ինչ որ կոմպենսացիա փոխարեն։
Իսկ բուդիզմը մի կողմից հավեսն է նրանով, որ փաստացի սպառելուն դեմ է, բայց եւ չափազանց ռադիկալ է այդ առումով։ Այսինքն այո, մարդուն շատ բան պետք չէ, կարող է բոլոր ցանկությունները վերացնել, խոտերով սնվել, ապրել, ու մահանալ։ Բայց գրողը տանի, ինչի՞ համար ապրել։ Այսինքն ինչքան ես հասկանում եմ, պատասխանը՝ մի լավ բան արա, ինչ քեզ հավես է ֊ այնտեղ չկա։ Ավելին, կարելի է ինտերպրետացնել այսպես ֊ ոչ մի բան էլ մի արա, քանզի զուր է։ Այսինքն ես վստահ չեմ որ ձենը զարգանալու մասին է։ Կամ ես վատ եմ պատկերացնում այն։
Իսկ այն որ բուդիզմը քրիստոնեական հիերարխիկ, անկուշտ եկեղեցուց, ում պետք է հարկ տալ, ու որն ինձ ընդհանուր առմամբ հիշեցնում է մաֆիոզ ստրուկտուրաները, ավելի լավն է, հա, անշուշտ։
Հա, այդ Դոգենը ֆիլմում պատկերված էր շատ «սուրբ», շատ վեհ, շատ կատարյալ, շատ միանշանակ։ Իսկ ես չեմ կարծում որ որեւէ մարդ այդպիսինն էր։
Ասենք, մենք գիտենք, որ Գանդիին բռնացնում էին մերկ աղջիկների հետ քնելով, ու նա «կռուծիծ» էր լինում, ասում էր՝ ես ինձ գայթակղում էի, որ դիմանամ։ (:
Բայց մենք հասկանում ենք, որ Գանդին մարդ էր, վեհ, խելացի, բայց մարդ էր։
Իսկ Դոգենի մասին ֆիլմի մեջ դա չերեւաց։ Ավելին, ես կարծում եմ, որ նա սխալ արեց, որ այն աղջկան ու տղային չուղարկեց վանքից դուրս, չասեց գնացեք աշխարհիկ կյանքով ապրեք, վանքը ձեզ համար չէ։
Ահավոր վատ էր, ու ենթատիտղերը ռուսերեն էին։
Իմ ընկերների զգալի մասը ռուսերեն չգիտեն ֊ հայրենադարձ են, ու նրանք շատ անկապ էին իրենց զգում որ բան չեն հասկանում, ի վերջո ֆիլմերի մեծ մասին չեկան։
ու տենց
միջոցառման մասին մի քիչ գրված է այստեղ
ու տենց
ու տենց
ու տենց