Ես արդեն գրել եմ ինչու չեմ կարծում որ գլոբալացումը հնարավոր է։
Հետաքրքիր միտում կա, տեքնոլոգիական, ու անշուշտ հակագլոբալիստական։
Փաստորեն, պարզվում է, որ լավ տեքնոլոգիաները հակագլոբալիստական են։
Կան տարբեր ապակենտրոնացված, ֆեդերատիվ ցանցեր՝ դիասպորա, ֆրիենդիկա, ստատուսնետ, եւ այլն։
Ու ամեն մի դիասպորա սերվերը շփվում է այլ դիասպորա սերվերի հետ ինչ որ մի պրոտոկոլով, իսկ ֆրիենդիկա սերվերը ֊ այլ ֆրենդիկա սերվերի հետ այլ պրոտոկոլով։
Հետո կար էֆորթ այդ բոլոր պրոտոկոլները ունիֆիկացնելու, ու ստեղծելու մեկ ընդհանուր պրոտոկոլ, սմտպ֊ի նման։
Ու պարզվում է, որ չի լինում մեկ պրոտոկոլ անել, որովհետեւ երբ ունիվերսալացնում ես ինչ որ բան, միաժամանակ այն սահմանափակում ես՝ սահմանափակում ես դեվելոփերի մտավոր ազատությունը, ծրագրերի ֆունկցիոնալությունը, ֆունկցիանոլի ընդլայնումը դառնում է ավելի բարդ, դեվելոփերները ու առհասարակ, կարգինը արտակարգ չի լինում։
Իսկ ունիվերսալ ծրագիրը՝ վատ ծրագիր է։
Ու ավելի ժամանակակից մոտեցում հայտնվեց, պոլիգլոտ մոտեցում։
Այսինքն բոլոր ծրագրերի «ազգերը» սովորում են այլ «ազգերի» լեզուները։
Ու այսպես, երբ ես փորձարկում էի ֆրենդիկա, քանի որ այնտեղ կա ռսս ռիդեր, ու ուզում էի մարդ ֆրենդել, ինձ առաջարկեց ֆրենդիկայի մարդուն ֆրենդել իմ սփյուռքի հաշվից, եթե ես որեւէ դիասպորա հաշից ունեմ։
Այսինքն արդեն գործում է, դիասպորայից լինում է ընկերանալ ոչ միայն այլ դիասպորա փոդի յուզերի, այլ եւ այլ ցանցի, այլ ֆեդերացիայի յուզերի հետ քանի որ դիասպորան գիտի ֆրենդիկայի լեզուն։
Այնպես որ մենք տեսնում ենք որ լավ նախագիծը բնավ էլ գլոբալացված չէ, ունիֆիկացված չէ, զանազան է։
Պարզապես կան կապեր զանազան տեքնոլոգիաների մեջ։
ու դա լավ նախագիծ է, լավ նախագծին չի խոչընդոտում հետ համատեղելիությունը, բոլորը զարգանում են այնպես ինչպես ուզում են, անկախ ուրիշներից, բայց չեն կորցնում շփվելու ունակությունը։
Իհարկե, ինչպես մեկ լեզվով, ասենք անգլերեն, չի լինի անել համով արտահայտություն, ինչպես գերմաներեն, այնպես էլ հայերեն չի լինի անել այնպիսի համով արտահայտություն, ինչպես ռուսերեն, եւ ռուսերեն մի այլ համով արտահայտություն, ինչպես հայերեն, ու բնական է, որ ամեն տեղ ամեն ֆունկցիոնալը հասանելի չի լինի, բայց մարդիկ կունենան ընտրություն, քանի որ տարբեր մարդիկ ունեն տարբեր պահանջներ, ու եթե մեկի համար մի ֆունկցիան շատ կարեւոր է, ապա մյուսի համար՝ բնավ կարեւոր չէ։
Որովհետեւ մարդիկ տարբեր են, ու տարբեր ձեւ են մտածում։
Ու եթե դա չլիներ մենք բնավ չէինք զարգանա։
ու տենց
Ասում են՝
֊ լավ է էլի, թող մի հատ լինի, Վինդովս է, ԱյՕս է, Ինտերնետ Էքսփլորեր է, էլ չի լինի այնպես, որ մի տեղ աշխատի, այլ տեղ՝ ոչ։
Տարածված մոլորություն է, որ մոնոպոլիաները միատեսակ են դարձնում, ստանդարտիզացնում են տեքնոլոգիաները։
Միատեսակ՝ այո։ Ստանդարտ՝ ոչ։
Ստանդարտներ պետք է լինեն։ Մենք չենք կարող առանց ստանդարտ։ Բայց փաստացի, մոնոպոլիստը չի հետեւում ստանդարտներին, որովհետեւ նա մոնոպոլիստ է, ու ինչ ուզում է, կարող է անել։
Այսպես, ԻԵ իշուկը չի ցուցադրում ստանդարտիզացված ՀՏՄԼ։ Այն ցույց է տալիս Մայքրոսոֆթի երեւակայական ՀԹՄԼ֊ը, որը ստանդարտի հետ այնքան էլ կապ չունի։
ԻԵ֊ն ստիպված եղավ հետեւել ստանդարտներին, ու ստանդարտիզացվել այն ժամանակ, երբ տարածվեցին այլընտրանքային հարթակներն ու այլընտրանքային համացանցային զննիչները։
Այսպիսով, ստանդարտիզացմանը աջակցել է ոչ թե մոնոպոլիան, այլ զանազանությունը։
եւ այդպես
