միւնխէնի ժամանակակից արուեստի թանգարանում…
երեւանի՛ բուսաբանականը։
In the botanical gardens of Yerevan, the capital of Armenia, there is a greenhouse that stood the test of time - and yet is still marked by it. Built in 1979 by architect Suren Shahsuvaryan, it fell into disrepair after the end of the Soviet Union. Over the years, more and more panes of glass in the roof broke. Some of the trees inside died without protection, water or care, but others continued to grow steadily, eventually breaking through the structure. Some now tower several meters above the original structure, starkly contrasting the clean architecture and the overgrown vegetation.
In 2021, the site was extensively renovated, and the “Ecoepicenter” was opened, an educational centre dedicated to protecting Armenian flora. The greenhouse itself, however, remained largely unchanged. The trees were allowed to grow and the remaining glass panels were removed. The former greenhouse, designed to protect fragile plants from the elements, has been transormed into a place where nature has made its way, a silent testament to the trees’ strength and survival.
However, the decision to deprive architecture of its original function raises questions. Does a building have to stand its ground, or can it bow to nature and time? Architect Carlo Scarpa, internationally renowned for his subtle additions to historic buildings, is reported to have said: “Between a house and a tree, choose the tree.”
հայերէն՝
Երեւանի բուսաբանական այգում, Հայաստանի մայրաքաղաքում, կայ ջերմոց, որը դիմացել է ժամանակի փորձութիւններին․ սակայն այդ նույն ժամանակի հետքն է կրում։ Այն կառուցուել է 1979 թուականին ճարտարապետ Սուրեն Շահսուվարեանի կողմից եւ Խորհրդային Միութեան փլուզումից յետոյ անխնամ վիճակի մէջ է յայտնվել։ Տարիների ընթացքում տանիքի ապակեպատ բազմաթիվ հատուածներ կոտրուել են։ Որոշ ծառեր ներսում մահացել են՝ անպաշտպան, առանց ջրի կամ խնամքի, սակայն միւսները շարունակել են կայուն աճել՝ վերջում ճեղքելով կառոյցը։ Այսօր դրանցից մի քանիսը կառոյցից մի քանի մետր վեր են՝ կտրուկ հակադրութիւն ստեղծելով մաքուր ճարտարապետութեան եւ գերաճած բուսականութեան միջեւ։
2021 թուականին տարածքը հիմնովին վերանորոգվեց, եւ բացուեց «Էկոէպիկենտրոնը»՝ կրթական կենտրոն, որը նուիրված է հայկական բուսաշխարհի պահպանմանը։ Սակայն ջերմոցը գրեթէ անփոփոխ մնաց։ Ծառերին թույլ տվեցին շարունակել աճել, իսկ մնացած ապակեպատ հատուածները հեռացուեցին։ Նախկին ջերմոցը, որը ստեղծվել էր նուրբ բոյսերին եղանակային պայմաններից պաշտպանելու համար, վերածուեց այնպիսի վայրի, ուր բնությունն է ճանապարհ հարթել․ որպէս ծառերի ուժի եւ գոյատեւման կամքի լուռ վկայութիւն։
Սակայն ճարտարապետությանը իր սկզբնական գործառոյթից զրկելու այս որոշումը հարցեր է առաջացնում։ Պէտք է արդեո՞ք շէնքը մնայ իր տեղում, թէ՞ կարող է նահանջել բնութեան եւ ժամանակի առաջ։ Միջազգային ճանաչում ունեցող ճարտարապետ Կարլօ Սկարպան, որը յայտնի է պատմական շէնքերին իր նուրբ յաւելումներով, ասել է․ «Տան ու ծառի միջեւ ընտրիր ծառը»։
#միւնխէն #թանգարան #երեւան #բուսաբանական #ճարտարապետութիւն #ծառ #ծառեր #այգի #պատմութիւն
ուրեմն բուսաբանականն ունի երկու մուտք, բացի հիմնականից նաեւ ծարաւ աղբիւրի կողմից։
ամռանը այնտեղի ճաղերից երեւացող կրպակում տոմս վաճառող մարդ կար, եթէ քեզ նկատէր, կը բացէր դուռը որ մտնես ու տոմս առնես։
այլապէս պիտի բուսաբանականի քարտ ունենաս որ ճտացնես բացես։ նաեւ ներսից, եթէ դուրս ես գալիս, ու կրպակն արդէն փակ ա։ կամ պիտի յուսահատ սպասես որ քարտ ունեցող մարդ ուզի դուրս գալ այդ կողմից, եւ քեզ էլ դուրս թողնի։
իսկ այդ քարտերը վերջացել են (չգիտեմ ոնց ա հնարաւոր) ու դրանցից առնել այլեւս չի լինի։
բայց կարելի ա առնել գլխաւոր մուտքի քարտերից։ պարզւում ա դրանք տարբեր են։
այնպէս որ լիստ․ամ֊ում ծարաւ աղբիւրից մուտքի քարտ առնելու տրամադրութիւն։
չունենք, էլի էդ քարտային կուլտուրան։
#չունենք_էլի_էդ_կուլտուրան #կուլտուրա #անվտանգութիւն #տրամադրութիւն #երեւան #բուսաբանական
ոսպնեակը ոսպ բառից ա չէ՞, յիշում եմ նաեւ անգլերէն։
#ոսպնեակ #ոսպ #բուսաբանական
այո, գնացէք բուսաբանական, արդա՛ր ա։
#բուսաբանական #երեւան
բուսաբանական ու սաակաշուիլու ժամանակաշրջանի շէնքերից մէկը՝
յունուար 2015
այսպես է երեւում բուսաբանական այգին Նարիքալա դղյակից։
ուժասպառ մարզիկները խաղից հետո։
ու տենց
և այլ լուսանկարներ կիրակնօրյա վզվզնյակից
ու տենց
_ու տենց _
