Я попытался своему росийскому френду Севака перевести, так как перевода этой работы не нашел в инете
Выложить здесь решился лишь после того, как пара знакомых настояла.
Я бы мог везде побывать
И везде бы я мог воскликнуть:
“Не хочу!” или “хочу!”
Но я вовсе не был везде
И не бываю
А где бываю
Я себе тихо шепчу: молчи
Я себе тихо шепчу: молчи
А недосказанное оставляю всем,
Чтобы они могли осмотреть, ощутить
А когда поймут, что они осмотрели, ощутили,
Тогда я молчать больше не буду
И скажу
А знаете? я решил стать мастером игрушек
И поверьте, действительно стану
Прохладный осенний ветер шевелит деревья
Как в в голове у человека шевелится ветвистая мысль
И днем с облачного неба
Падает холодная скорлупа звезд
Которую коротко называют листьями
А я буду отливать игрушки в этой холодной скорлупе
И когда меня спросят – сколько стоит?
Я себе тихо скажу: “Молчи”
А спросившему
Я отвечу – “Привет!”
Не знаю, что он обо мне подумает
Но в этот самый момент не смогу я не вспомнить
Что была одна девушка
Если скажу, что забыл, как ее зовут,
Вы мне верьте ровно столько, сколько каждый из вас, уж точно верит
Разным мировым новостям
И каждый раз, когда я хочу открыть миру
Имя ее
Я себе тихо шепчу – молчи
А эта девушка, знаете, говорила
Когда я слушаю Бетховена, мне кажется что я хожу по волнам
У меня есть и скорлупа этой девушки
Ее горячая скорлупа
И игрушки я буду отливать в этой скорлупе
В Горячей скорлупе
И если кто меня спросит – сколько стоит?
Я себе тихо скажу: “ответь”
“Пустяк”, скажу, “всего-то стоит одну… прошедшую жизнь”
Так я все могу слепить
Это про таких как я говорят
Что у мальчика золотые руки
И каждый раз, когда я смотрю на эти руки
Мои Ладони мне говорят – “Что?”
И это вовсе не вопрос
А ответ на мой молчаливый взор
И каждый раз, я тоже смотрю на свои ладони так,
Как неопытный археолог
Разглядывает только что раскопанное
И говорю – “Да!”
И это – не ответ, а вопрос наизнанку
И руки мои кивают головой,
А голова моя машет рукой
И я понимаю, что я … не могу
(да и никто в этом мире не может)
Лишь одну вещь слепить
Ту, что называют истиной
Лишь она не лепится
Хоть и без конца, на протяжении веков
Стараются слепить
Именем божьим,
По велению владык,
Веревкой, что лишь проверяет свою прочность
На вереницах людей
Оружием, что расставляет точки
На человеческой груди
Так и лепят
На протяжении веков
Беспрестанно лепят то, что не лепится
Значит не может и разрушиться
Лепят.
А я чем хуже?
И решено…
Я тоже отныне буду лепить истину, и много!
И буду продавать,
Продавать везде,
Где разрешено и запрещено,
На перекрестках,
И у дверей магазинов,
На улицах,
И на пьедесталах памятников,
В книгах, да и с кафедры.
И когда меня спросят “Сколько стоит?”.
Отвечу уже не я, а та игрушечная девушка.
И назовет она ни что иное, как свою цену:
“Пустяк…” – скажет, –
“Всего-то стоит одну… прошедшую жизнь”
И я, сами понимаете, должен буду
Сильно разбогатеть на этой торговле,
И так я разбогатею,
Чтобы на билет хватило,
Послушаю Бетховена
И мне тоже будет казаться, что я хожу по волнам.
А весна или осень в это время за окном?
Не все ли равно? И какое мне дело?
Не все ли равно, и какое мне дело
Будет ли ветер шевелить деревья
Как в голове у человека шевелится ветвистая мысль
А днем с облачного или с безоблачного неба
Должна падать, или не падать
Цветная скорлупа звезд,
Которую коротко называют листьями.
И по дороге домой,
Если мне вдруг кто скажет – “Здравствуй!”
Я отвечу – “Сколько стоит?”
И если надо мной засмеются какие ни-будь девушки
Чьих имен я вовсе не знаю
Вместо ответа я скажу – “Нет у меня вашей скорлупы!”
И заволнуются они вокруг меня,
Люди любят разговаривать с теми,
Ккого они считают умалишенными,
И захотят узнать кто я и чем я живу.
Мои руки вновь мне скажут – “Молчи!”
Я и сам, сам себе скажу – “Молчи!”
Но мастер игрушек, из моих же уст, моими же устами,
Уже будет орать и восклицать
Интонацией старьевщика:
“Истину продаю!
Слепленную истину.”
Ես կարող էի ամեն տեղ լինել
Եվ ամեն տեղ էլ ես կարող էի ճչալ.
«Չե՛մ ուզում» և կամ «ուզում եմ»:
Բայց ես ամեն տեղ չեմ եղել բնավ
ՈՒ չեմ էլ լինում,
Իսկ ուր լինում եմ՝
Ես ինձ մտքիս մեջ ասում եմ. «Չասե՛ս»:
Ես ինձ մտքիս մեջ ասում եմ. «Չասե՛ս»
Եվ իմ չասածը թողնում ամենքին,
Որ նրանք հետո տնտղե՜ն-շոշափե՜ն:
ՈՒ երբ հասկանան,
Թե ինչ են իրենք տնտղել-շոշափել՝
Այլևս չասել չեմ կարողանա
ՈՒ կասեմ.
-Գիտե՞ք,
Վճռել եմ դառնալ խաղալիք սարքող
Եվ, հավատացե՜ք, իրո՛ք կդառնամ:
…Աշնան պաղ քամուց ծառերն են շարժվում,
Ինչպես որ մարդու գլխում շարժվում է
Միտքը ճյուղավոր,
Եվ ցերեկային ամպած երկնքից
Ներքև են թափվում
Աստղերի պաղ-պաղ կաղապարները,
Որ ավելի կարճ կոչվում են «տերև»:
Ես խաղալիքներ կձուլեմ այդ պաղ կաղապարներով:
Եվ ով ինձ հարցնի. «Ին՞չ արժի» ես ինձ
Լուռ կասեմ «Չասե՜ս»,
Իսկ ի պատասխան հարցնողի հարցի
Ես կասեմ. «Ողջո՛ւյն»:
Չգիտեմ, թե նա իմ մասին արդյոք ի՞նչ կմտածի,
Իսկ նույն այդ պահին չեմ կարողանա ես չմտածել,
Որ կար մի աղջիկ…
Եթե ես ասեմ, որ մոռացել եմ անունը նրա,
Ինձ հավատացեք այնքան, որքան որ
Յուրաքանչյուրդ է հաստատ հավատում
Աշխարհի տարբեր լրագրերին:
Եվ ամեն անգամ, երբ ես ուզում եմ
Աշխարհին հայտնել, ասում եմ «Չասե՛ս»:
Իսկ այդ աղջիկը, գիտե՞ք, ասում էր,
«Երբ Բեթհովեն եմ լսում՝ թվում է,
Թե ես քայլում եմ ծովի վրայով»…
Ես ունեմ նաև ճի՛շտ կաղապարը և այդ աղջըկա,
Տա՜ք կաղապարը:
ՈՒ խաղալիքներ ես պիտի ձուլեմ ա՛յդ կաղապարով,
Տա՜ք կաղապարով:
Եվ ով ինձ հարցնի. «Ի՞նչ արժի», ես ինձ
Լուռ կասեմ. «Ասա՛»:
«Դատա՜րկ բան,- կասեմ,-
Ընդամե՜նն արժի մի… անցած մի կյա՜նք»…
Այսպես՝ կարող եմ ամե՜ն բան սարքել.
Այդ իմպեսների մասին են ասում,
Թե մարդու տղան ոսկի ձեռք ունի:
Եվ ամեն անգամ
Երբ ես նայում եմ իմ այս ձեռքերին,
Իմ ձեռքերը միշտ ինձ ասում են. «Հը՞»,
Որ հարց չէ բնավ,
Այլ պատասխան է իմ լռին հարցին:
Իսկ ամեն անգամ
Ես էլ ձեռքերիս նայում եմ այնպես,
Ինչպես նոր պեղած իրին է նայում հնաբանն անփորձ,
Եվ ասում եմ. «Հա՛»:
Որ պատասխա՛ն չէ, այլ հարց է շրջված:
Եվ իմ ձեռքերը գլուխ թափ տալիս,
Իսկ իմ գլուխը ձեռքով է անում,
ՈՒ…հասկանում եմ, որ ես չե՜մ կարող
(Եվ աշխարհումըս ո՛չ ոք չի կարող)
Լոկ մի՛ բան սարքել՝
Ա՛յն միայն,
Ինչին ճշմարտություն են կոչել աշխարհում:
Լոկ ա՛յդ չի սարքվում,
Թեպետ և անվե՛րջ, դարե՜ր շարունակ
Ջանում են սարքել
Անունով աստծո՛ւ,
Տիրակալների հրամաններո՛վ,
Պարանո՛վ,
Որ լոկ իր պնդությունն է որոշում
Մարդկանց պարանոցներին.
Զենքո՛վ,
Որ մարդկանց կրծքերի վրա
ՈՒսուցանում է կետադըրություն:
Սարքո՜ւմ են այսպես:
Դարե՜ր շարունակ:
Անդուլ սարքում են ա՛յն, ինչ որ չի՜ սարքվում,
ՈՒրեմն նաև չի՛ կարող քանդվել:
Սարքո՜ւմ են:
Իսկ ես ումի՞ց եմ պակաս:
Եվ…վճռվա՜ծ է.
Ե՛ս էլ այսուհետ
Ճշմարտություն եմ սարքելու, և շա՜տ:
ՈՒ պիտի ծախե՛մ,
Ծախեմ ամենո՜ւր՝
ՈՒր կամենում են թե չեն կամենում.
Խաչմերուկներո՛ւմ
ՈՒ խանութների դռների՛ առջև,
Մայթերի՛ վրա
Եվ արձանների պատվանդանների՛ն,
Թե՛ գրքերի մեջ,
Թե՛ ամբիոններից:
ՈՒ երբ ինձ մարդիկ հարցնեն. «Ի՜նչ արժի»,
Կպատասխանեմ արդեն ո՛չ թե ես,
Այլ՝ այն խաղալիք աղջիկը:
Եվ նա կասի ոչ այլ ինչ,
Քան հենց իր գինը.
«Դատա՜րկ բան,- կասի,-
Ընդամե՜նն արժի ի…անցած մի կյա՜նք»…
…ՈՒ պիտի որ ես, ինքնե՛րդ էլ գիտեք,
Շա՜տ հարստանամ իմ առևտրով:
Եվ այնքա՛ն պիտի ես հարստանամ,
Որ…համերգի տոմս առնեմ ու…
…Գնամ Բեթհովեն լսեմ,
Եվ ինձ էլ թվա,
Թե ես քայլում եմ ծովի վրայով…
Իսկ թե այդ պահին
Գարո՞ւն թե աշուն կլինի դրսում,
Մի՞թե նույնը չէ: Եվ ի՜նչ բանն է իմ,
Մի՞թե նույնը չէ և ի՜նչ բանն է իմ,
Թե քամուց պիտի ծառերը շարժվե՞ն,
Ինչպես որ մարդու
Գլխում շարժվում է միտքը ճյուղավոր,
Եվ ցերեկային ամպա՞ծ թե չամպած
Երկնքից պիտի թափվե՞ն-չթափվեն
Գունեղ աստղերի պաղ կաղապարներ,
Որ կարճ կոչվում են «տերև»…
ՈՒ տուն գնալիս
Եթե ինձ հանկարծ մեկն ասի «Բա՛րև»,
Ես ի պատասխան կասեմ «Ի՞նչ արժի»:
Թե պատասխանիս վրա ծիծաղեն ինչ-որ աղջիկներ,
Որոնց անունը չգիտեմ իրոք,
Իբրև պատասխան ես կասեմ.
«Չունե՜մ ձեր կաղապարը»:
Եվ կխռնըվեն նրանք իմ շուրջը.
Մարդիկ սիրում են միշտ խոսեցնել նրանց,
ՈՒմ իրենք խելառ են հաշվում:
Եվ կկամենան իմանալ իմ ո՛վ կամ ի՛նչ լինելը:
Ձեռներըս նորի՛ց ինձ կասեն. «Չասե՜ս»:
Ես ի՛նքս էլ, ի՛նքս էլ ինձ կասեմ «Չասե՜ս»:
Սակայն խաղալիք սարքող վարպետը
Ի՛մ իսկ բերանից,
Ի՛մ իսկ բերանով
Արդեն կբոռա՜ ու կկըրկընի՛
Հնավաճառի ելևէջումով.
«Ճշմարտությո՜ւն եմ ծախում, սարքովի՛»…
_ու տենց _
