դուք երբեւէ եղե՞լ էք քելեխի։ այդ զարմանահրաշ միջոցառմանը, ուր բոլորը֊բոլորը, մանաւանդ կազմակերպիչները շատ կարեւոր են։
այդ օրը զանազան կիրառութիւններ ունի։
նախ, կարելի է ուրախանալ։ երբեմն առանց թաքցնելու։ ուտել֊խմել։
կարելի է կայանալ՝ առհասարակ թաղման եւ դրան նախորդող եւ յաջորդող գործընթացներին մասնակցելով։ էլ ե՞րբ է քեզ հնարաւորութիւն ընձեռուելու լինել ռեժիսոր, եւ որոշել, ջութակահար կանչել, թէ կլառնետիստ։
կարելի է ներգրաւած լինել զանազան կարեւոր գործերի մէջ։
կարելի է ինքնացուցադրուել՝ այս անգամ քո ողբով։ ողբ անելն էլ է կարեւոր զբաղմունք։
իսկ հարցրու այդ ցուցադրուողներից մէկին՝ դու այդ մարդու համար ի՞նչ ես արել, երբ նա ասենք մենակ սառը բնակարանում մահանում էր։ եկար տունը մաքրեցի՞ր նրանից յետոյ, երբ մեռաւ։ իսկ որ կեղտոտ տան մէջ էր ապրում, դա ոչինչ, հիմա ոչ մէկ չի նկատի։
մենք առհասարակ սիրում ենք իմաստները փոխել։ ասենք ֆեյսբուքը պէտք է լինէր շփման հարթակ, իսկ դարձաւ բեմահարթակ։
այն պարզ պատճառով, որ իրական իմաստները մեզ չեն հետաքրքրում։
այսպէս եւ գնա հարցրու այդ տոտա֊ին, կամ լաւ, այն դեռահասին, ով ասում է, որ «ցեղասպանութիւնը իր ինքնութեան մասն է»։ ո՞նց է քո ինքնութեան մաս, բալիկ ջան։ որտեղի՞ց։ ասենք եթէ քեզ բռնաբարէին, էլի պարտադիր չէ որ մէջդ մնար, անցաւ֊գնաց, կեանքը շարունակւում է, իսկ այն որ տատիկիդ մօրն են բռնաբարել, ո՞նց է ինքնութեանդ մաս։
«մեր հողերը»— ասում էր միւսը, «մարդիկ հեչ, հողերը»։ չգիտեմ ինչու, բոլորը մտածում են, որ եթէ «ցեղասպանութիւնը ճանաչեն», իրենց ինչ֊որ մէկը ինչ֊որ հողեր է տալու։ ինչ֊որ կապոյտ երիզով պնակի վրայ։ հողերը վերցնում են, սիրելիներս։ արեան գնով։ եթէ կարողանում են։ չեն նուիրում։ գուցէ միայն մենք ենք նուիրում։ կարող էք նաեւ այստեղ կարդալ, որ ոչ մի հողերի մասին խօսք չկայ։
առհասարակ, երբ տարածք ընդլայնելու մասին է խօսքը գնում, նոյնիսկ էն ամենամեծ երկիր ունեցող ռուսների ֆազերն են գցում, ուր մնաց՝ մեր, որ նահանջելու տեղ չունենք։ եւ ի՞նչ էք անելու այդ հողերի հետ, ո՞վ է այնտեղ ապրելու։ եւ դրանց հետ կոմպլետկով եկած տասնհինգ միլիոն քրդերի։ ասենք պէտք կը լինի իրենց խնդրել, որ երբ հայաստանը վերանուանեն քուրդիստան, մեզ աւտոնոմիա թողնեն։ լաւ էլի, թողէք։
այո, իմաստները փոխւում են։ այսպէս, յիշատակի օրը դարձել է փիառուելու օր։ ում որ ձանձարլի չէ, բոլորը դրա վրայ փիառւում են։
մենք ի՞նչ ունենք, ի՞նչ ենք մեզնից ներկայացնում, որ ցոյց տանք։ ոչ մի բան։
անցեալով պարծենում են տաքսիստները՝ թէ ես գիտէ՞ք ով եմ եղել, երբ կիեւում էի։ գնացէ՛ք եւ հարցրէ՛ք։ մենք էլ այդ գործին ենք։ մենք էլ տաքսիստների ազգ ենք՝ գառնի֊գեղարդ կը տանենք, բան֊ման ցոյց տանք։
իսկ մեր բախտը այնքան բերել է, որ ի տարբերութիւն լիքը այլ ազգերի, ունենք ինքնացուցադրուելու հիանալի պատրուակ։ ոչ թէ պատճառ։ մեզ, պարզւում է ցեղասպանել են։ ինչպիսի՜ հնարաւորութիւն։ լիքը օգտակար բան կարելի է քաղել ընդամէնը մէկ ցեղասպանութիւնից։
կարելի է նւնւալ ողբալ, զգալ քեզ նուաստացուած, նեղացած, կարելի է աշխարհին պատմել քո խորը հոգու չձգուող վէրքերի մասին(իսկ իրականում՝ քո գոյութեան մասին), քո վեհ անցեալի մասին, աշխարհի անարդար լինելու, եւ ընդհանուր առմամբ, «հայի բախտ» հասկացութեան մասին։
Ինչպէս եւ քելեխի ժամանակ, բոլորը֊բոլորը կարող են շահել։
եւ գուցէ քո դէմքը, հենց քո՛ Բանգլադեշցի Գուգո֊ի դէմքը, ցոյց տան ՍիԷնԷն֊ով։ Եւ այն կը հեռարձակուի աշխարհով մէկ՝ քեզ կը տեսնեն եւ եւրոպայի գեյեր֊մարմնավաճառները, եւ ճապոնիայի դեռահասները։ Միայն պէտք է չմոռանալ տխուր֊լուրջ արտայայտութիւն ընդունել այն պահին, երբ խցիկը քեզ է նայելու, քանի որ այլապէս ուրիշ մարդու ցոյց կը տան։ Որ ոճի մէջ լինի։
Առհասարակ ամէ՛ն մէկը կարող է իրեն օգտակար եւ կարեւոր զգալ։ Նոյնիսկ Սեֆիլեանը՝ բանտում կարող է իրեն կարեւոր զգալ։ Բաւական կարեւոր է, պարզւում է, որ բանտում գտնուի։
Եւ ամէն մէկը գործ ունի՝ չէ՞ որ կարեւոր է «գնալ ցեղասպանութեան», ինչպէս իրենից գոհ նշում էր իմ հարեւանը։ այդպէս էլ ասում էր՝ «ես ամէն տարի գնում եմ ցեղասպանութեան, դա շատ կարեւոր է» — իսկ յետոյ աւելացնում՝ «իսկ դուք արդե՞ն գնացե՞լ էք ցեղասպանութեան»՝ իրեն զգալով գնահատողի, «ափրուվ» տուողի դերում․ նա հիմա կարող է ասել՝ «ապրէք», հաստատել, կամ մեծաւարի ուղղորդել, դնել ճիշտ ուղղու վրայ։
բացառութիւն չեն եւ քաղաքական գործիչները։ մանաւանդ իշխող գործիչները։ ինչպիսի՛ աննախադէպ փիառուելու միջոց։ երեւի վերջին անգամ նման հնարաւորութիւն սօսի թաղման ժամանակ էր։
եւ մենք բոլորս իրենց կը սիրենք, քանի որ իրենք մեզ հետ միասին են այդ օրը։ կամ, գուցէ մե՞նք իրենց հետ միասին ենք այդ օրը։
այո, ինչպէս ասաց գործընկերս՝ «այս անգամ էլ հարիւրամեակն առանց ռեժիմի չանցաւ»։ վայելէք ձեր «ռեժիմով հարիւրամեակը», ռեժիմի հետ միասին, ուս ուսի։ #socute
թէ չէ բոլոր զլմ֊ներն ընկել են նրա հետեւից, թէ կը գա՞յ պուտինը, թէ՞ չի գայ։ ի՜նչ լաւն է, որ գալու է։ մեր ընկերն է։ մեզ հետ է։ մեր կողքին։ ինչպէս միշտ սակայն։ #վույ #doublesocute
իսկ յիշատակի հետ այս «շոուն» կապ չունի։ նախ յիշել կարելի է առանց ցուցադրուելու։
իսկ եթէ եւ ցուցադրուել, ապա ճաշակով, առանց ճոխ վուլգար թաղման/քելեխի։ յիշել կարելի է լուռ։ կանգնել մէկ րոպէ։ ոչ թէ քայլել ամբողջ օր։(smart not hard) ինչպէս օրինակ անում են հրէաները։
(ազնիւ լինելու համար, պէտք է ասեմ, որ Իսրայէլում էլ նմանատիպ կարծիք արտայայտւում էր, հրէայ երիտասարդները դեռ վաթսունականներին բնաւ չէին ուրախանում, երբ հասարակութիւնը հոլոկոստի վրայ շատ էր կենտրոնանում, քանի որ համարում էին տեղի ունեցածը աւելի շատ ամաչելու քան ցուցադրելու հիմք։)
նաեւ ինքնացուցադրուել կարելի է ասենք գոնէ նրանով, թէ ինչ ես քեզնից ներկայացնում հիմա։ առանցքային բառն է՝ հիմա։ կարողանո՞ւմ ես $100֊ով ԴՆԹ սեքուենս անել։ կարողանո՞ւմ ես Տեսլա֊ի ազատ պատենտներն օգտագործես։ Կարողանո՞ւմ ես մոբայլ ափից մի քիչ աւելի լուրջ նախագիծ անել։
(եւ ոչ թէ ֆուտբոլով, կամ բռնցքամարտով, այն դարը չէ, անցաւ, պըրծ)։
չէ՞։ ո՞վ ես դու։ ի՞նչ ես կորցրել այստեղ, քեզ մէջ գցել։ գնա գործ արա, տեսնենք ինչին ես արժանի։
շքեղ քելեխով կամ թաղումով այսօր աշխարհին չես զարմացնի։ ու բոլորն էլ քո վրայ թքած ունեն։ ու քո ողբի։ ու քո ցաւի։ որը զգալի մասով անկեղծ էլ չէ։ գոնէ այնպէս է ցուցադրւում։
չե՞ս կարողանում քեզնից բան ներկայացնել։ իսկ ինչո՞ւ չես կարողանում։ հմ՞։
եւ այդպէս։
