այսօր յիշեցի, որ ի պատասխան յայտնի «երկիրը երկիր չի»֊ին, մարդիկ գիտեմ որ մեքենաների վրայ «երկիրը երկիր է» ստիքեր են կպցնում։
ու դէ «գայձ»֊ում էր դա գրուած, կարծես նոյնիսկ նկարի ձեւով էր, շջանակում, եւ իւղաներկով։
ու ինչքան էլ յուզիչ կամ հոգեգզգզիչ չլինի այդ մեքենայա֊ստիքերային պոռտքումը, մտածեցի, որ երեւի ժողովրդական ասացուածքը ճիշտ էր՝ ու ասեմ ի՛նչ առումով։
աճեմողլու֊ի (աճեմեանի) գիրքը՝ «why nations fail», հէնց այն մասին ա, երբ ա լինում, որ պետութիւնը պետութիւն չի «դառնում»։ մասնաւորապէս՝ երբ կոռուպցիան ա շատ, ու պետական ինստիտուտները լաւը չեն, չեն աշխատում ոչ միայն արդիւնաւէտ, այլ հէնց իրենց գործառոյթները չեն կատարում։
իսկ հայաստանում այդպէս էր, ու աճեմողլուն հայաստանն էլ էր դասել «տապալուած» երկրների շարքում։
ըստ որում, նիկոլն իրան կանչել ա յեղափոխութիւնից յետոյ, բայց նա հրաժարուեց, չեկաւ՝ թէ հայաստանից յոյս չունի, թէ գուցէ մտածում ա էնքան աահաւոր վիճակ ա, որ ո՞նց ուղղես, չգիտի ինչ առաջարկել։ զի զգալը որ վատ ա՝ մի բան ա, ուղղելն՝ այլ։ օրինակ՝ գիտես բագ կայ, չգիտես ոնց ուղղես։
նիկոլն էլ յիշո՞ւմ էք, ասում էր՝ միակ կայացած ինստիտուտը կոռուպցիան ա։ դա հանում ես՝ ամէնը սկսում ա չաշխատել։
երէկ բաղրամեան վեցով մի հայրենադարձ աղջկայ հարցազրոյց լսեցի, ասաց որ սփիւռքի նախարարութիւնը ոնց կար՝ չկայ, ու որ զարէի հետ փոքր, երեսուն հոգանոց թիմ են, ու կպած աշխատում են։ էնպէս էր խօսում, որ տպաւորութիւն ա՝ արդիւնաւէտ աշխատում են, ու իսկապէս աշխատում են։ գուցէ դա էլ ա արդէն կայանում որպէս ինստիտուտ։
բայց դէ պատկերացնո՞ւմ էք, քոչարեանենք գան, նիւ հրանուշ բերեն։
իսկ յոյս ունի դերլուգեանը, նա էլ շուլմանին նման բաներ ա ասում։ թէ բիւրոկրատիան լաւ ա, որ սովէտից ժառանգել ենք, զի գոնէ չաշխատող, բայց մարմին ա։ պատկերացրէք՝ դա էլ չլինէր։ ու քանի մարմինը կայ՝ կարելի ա փոքր փաթչերով աշխատեցնել։
հիմա երկիրը փորձում ա երկիր դառնալ, հազիւ հազիւ։ բարդ ա շատ, բնաւ հեշտ չի։ տեսնենք ինչ կը լինի։ եւ յուսանք որ ռեակցիոն ուժերի կեղծ֊ազգայնական օրակարգը մարդկանց չի մոլորեցնի։ (ազգայնականը չափից շատ ա լինում կեղծ֊ազգայնական, դրանից էլ էդ բառը արժեզրկուել ա լրիւ)։ ու յուսանք, նաեւ որ նորմալ երկրորդ կուսակցութիւնը կունենանք։
էհ։
#քաղաքականութիւն #տնտեսութիւն #երկիր #երկիրը_երկիր_չի #աճեմողլու #գիրք
