նախորդը գրեցի, ու մտածեցի, որ եթէ շոտլանդիայում իմանային, որ բրէքսիտ ա լինելու, ամենայն հաւանականութեամբ անկախութեան օգտին կը քուէարկէին։ եւ ցոյց կը տային աշխարհին շոտլանդական հրաշքը։ իսկ էսպէս խաբուած են մնացել։
ու նաեւ մտածեցի, որ ռուս կայսերականները չեն ջոկում, որ էդ պահին եւ էդպէս խսհմ֊ը չփլուէր, մէկ ա՝ կային լուրջ տնտեսական խնդիրներ։ դա ակնյայտ էր դատարկ խանութներից, բարձր գներից/ցածր աշխատավարձներից եւ ամէնի «դեֆիցիտ»֊ից։ ինչպէ՞ս դրանք լուծել։ գորբաչեօվը փորձել էր լուծել մի թեթեւ ազատականացնելով տնտեսութիւնը, բայց շատ թեթեւ, եւ դա բաւական չէր։ պէտք էին աւելի լուրջ ռեֆորմներ։ եւ թէկուզ մի պետութեան շրջանակում՝ ռեֆորմները պիտի լինէին։ եւ երբ լինէին՝ ցաւոտ էր լինելու, թեթեւ չէր անցնի։
միեւնոյնն ա, հանրապետութիւնները, ինչպէս նաեւ ամէն ռեգիոն, կը ձգտէին աւելացնել ինքնակառավարումը։ միեւնոյնն ա, հանրապետութիւնները կունենային իրենց ինտերնետ դոմէյնները։ միեւնոյնն ա, կը սկսէին ներկայացուած լինել միջազգային մարզական, երաժշտական միջոցառումներում։
իհարկէ, եթէ «գկչպ»֊ի պէս մի ռեակցիոն ուժ չյաղթէր։ ու չպահէր երկիրը՝ կրկին, աղքատութեան մէջ, եւ անազատութեան։
եւ հաւանական ա, որ «հանրապետութիւնները» մի պահ կը նկարուէին քարտէզում առանձին գոյնով։ իսկ եթէ եւ ոչ, ակնյայտ ա, որ խսհմ֊ն այնպիսին, ինչպիսին եղել էր՝ չէր լինի։ ոչ մի ձեւ։ ու կը լինէին եւ բարդ տարիներ, եւ ինչքան ուժեղ լինէր կենտրոնական կոմունիստական իշխանութիւնը՝ այդքան կը դանդաղէր տնտեսական աճը։
եւ իրականում, շատ բարդ ա պատկերացնել որեւէ այլ արդիւնք, քան էն ինչ եղաւ։
#խսհմ #պատմութիւն #տնտեսութիւն