Գուցե ծեծված բան եմ ասում, բայց որ ասվում է, երեւի կարիք կա։
Երբ ես երիտասարդ էի ու անփորձ, խոստովանում եմ, հավանում էի Սեւակին։ Ու պաշտպանում էի, նույնիսկ իր «սակայն մեզ հայ են ասում» գործը։ Ասում էի, դե, գուցե նա խնդիր ուներ, ասենք ազգային ինքնագիտակցությունը պլինտուսի մակարդակից բարձրացնելու, որ այդ գործը հատուկ է գրել, որ որւեէ խնդիր լուծի։
Հիմա մտածում եմ, որ եթե նույնիսկ խնդիր էր ուզում լուծել, ապա նա այդ խնդրի լուծմանը լրիվ սխալ կողմից է մոտեցել։
Պետք էր ոչ թե հասցնել մարդկանց մենք լավն ենք, այլ պետք էր հասցնել իրականությունը։
Հեչ էլ չենք առանձնանում, հասարակ միջին բնակչություն ենք (որպես ազգ դժվար թե կայացել ենք)։
Մարդկության ամենակարեւոր գյուտերի ու մշակույթի մեծ մասը Հայքում չի ստեղծվել։ Նույնիսկ ոչ միայն վերջին մի քանի դարում։ Ամենակարեւոր գրականությունը գրվել է իսպաներեն, գերմաներեն, ֆրանսերեն, անգլերեն։
Ու նույնիսկ ոչ ռուսերեն։
Ու կարիք չկա բոլորին համեմատելով վայրի ցեղերի հետ մեզ լավ զգալ։ Եթե վերցնենք ՀՀ֊ում ապրող մարդկանց արժեքները ապա հետամնաց ցեղերից էլ բեթար պատկեր կստացվի։
Ասում եմ, Սեւակը սխալ կողմից է մոտեցել խնդրին, քանի որ այդքան չկար լուծումը լրիվ այլ է։
Առաջին քայլը ընդունել որ դու ունես խնդիր՝ պետք է պարզապես ընդունել որ մենք հասարակ էթնոս ենք, ու մեր մեջ, ինչպես եւ բոլորի մեջ, լինում են տարբեր մարդիկ։ Ի դեպ մեր միջի ամենակարեւոր մարդկանց բնավ միշտ չէ որ թողել ենք աշխատեն, քանի որ չենք հասկացել, ով է լավը, իսկ երբ հասկացել ենք ուշ էր, մենք բավական վայրի ենք, ու մի քանի սերունդ պետք է փոխվի, որ մարդկանց սոֆթվերը մի քիչ առողջանա։ Այո, առողջանա, որովհետեւ մտածել է պետք, ու գոնե իրար չհակասող եզրակացություններ անել, ու իրար չհակասող արժեքներ ձեւավորել։
Ու նրանից հետո, որ մենք կընդունենք, որ մենք բնավ վեհը չենք, այ նոր դրանից հետո կստացվի շարժվել առաջ։ Ու գուցե դառնալ հավես ազգ, որը կգեներացնի հետաքրքիր գրականություն, արվեստ, գյուտ կանի՝ պոտենցիալ կա, դա բացառված չէ։
Ու թողեք էլի հանգիստ էդ ուրարտներին, ու Նարեկացուն։ Էդ ոնց որ ասես բայց ես գիտեմ մեկին, ով գիտի մեկին, ով ստորագրություն է վերցրել եսիմ ումից։ Հայելու մեջ նայեք, գերմանացիները նայում են՝ Շպիգել են կարդում։ ։Ճ
ու տենց